MUONO u na kaluua cikuma-kuma kuno ku ‘matangua a ku kotokela’ ngeci tua tondeka cikuma ku kala na lukakatela. (2 Timoteo 3:1-5) Cingi ca vantu lelo lino ka va kele na lukakatela. Ka ve ku sungula vakuavo, va lema hoi-hoi, kaha ka ve ku lipokuesa. Ngeci tua pande ku lihula nguetu: ‘Vuno nange lukakatela lu na nji hu, ngue vantu va nja lihata navo ni? Ku muesa lukakatela lua vusunga ca lomboloka vika? Vati nji hasa ku vueza lukakatela ku vuntu vuange?’

Vika lia lomboloka lizi “lukakatela” li va pangesa mu Mbimbiliya? Ka lia lombolokele lika ku kolesa mu cimo cisoti houe. Mukua lukakatela ue ku muesa ntsintsa na vutumbe, ni nguetu, oku na lavelela ngueni tangua vi hita. Kaha ke ku lituala lika mana ivene, vunoni ue ku sungula vakuavo, ambe vaze va mu vuisile matoto ni va mu lingile mua ku pihia. Ue ku lavelela ngecize tangua a ka litombola navo. Ngeci Mbimbiliya nguayo lukakatela lue ku tunda ku cilemo. * (Talenu ha litota.) (1 Kolintu 13:4) Lukakatela lua pua naua mutamba ua “muhako ua sipilitu.” (Ngalata 5:22, 23) Vika honi vi hasa ku tu kuasa ku kala na lukakatela lua vusunga?

Linga tu pue vakua ku lukakatela tua pande ku vundila vukuasi vua sipilitu santu ya Yehova, kaha ikeye ue ku i hana kuli vaze va mu kulahela. (Luka 11:13) Vutuhu sipilitu santu ya kala na ngolo, vunoni kasi tua pande ku linga vize via litombola na vivundilo vietu amba i tu kuase. (Visamo 86:10, 11) Eci ca lomboloka ngecize tua pande ku lihakela kapandi ka ku muesa lukakatela nkala litangua na ku lu puisa mutamba ua vuntu vuetu. Vunoni vintsimbu vimo tue ku sevuka. Vika vi hasa ku tu kuasa?

Tua pande ku lilongesa na ku tambuluisa lungano lua ku tantuluka lua Yesu. Omo kapostolo Paulu ua handekele via ‘vuntu vua vuha,’ vuze vua ambatesela kumo na lukakatela, ua tu kaniamesele ngueni: “Ciyulo ca Kilistu ci suane mu mitima yenu.” (Kolose 3:10, 12, 15) Ku lingamo, ca tondeka ku kava lungano lua Yesu na ku kulahela mu vutuntu ngecize Njambi a ka sungamesa viuma ha ntsimbu i via pande. Nga tu kala na lukulahelo luaco, ka tu ka zimbalesa lukakatela luetu, ambe nga tuli ha kati ka vaze ka vesi naluo.—Yoano 14:27; 16:33.

Tu vose tu tonda mavu a aha eze vuasi-vuasi. Vunoni tue ku lilongesa ku kala na lukakatela nga tu singanieka ha lukakatela lua tu muesa Yehova. Mbimbiliya ya tu simpisa nguayo: “Muangana ke ku tokesaho na litavasiano lieni, ngue omo vamosi ve ku amba, nguavo na tokoho; vunoni a li na lukakatela lua ngozi nenu, ka hianga ngecize umosi a ka nonge, vunoni ngecize vose va hete ku ku-aluluka.” (2 Petulu 3:9) Vunoni nga tu singanieka ha lukakatela lua tu muesa Yehova, netu tu ka muesa lukakatela ku vakuetu. (Loma 2:4) Ha vintsimbu vika tua tondeka ku muesa lukakatela?

Mu muono uetu ua tangua na tangua, vintsimbu via vingi via tondeka ku muesa lukakatela. Ca ku muenako, nga tuli na vimo via seho vi tu tonda ku handeka, vunoni mukuetu a ci li na ku handeka, ca tondeka lukakatela linga kati tu mu kuate ku lizi. (Tiango 1:19) Tua tondeka naua lukakatela nga muntu na tu vuisa matoto. Ka tua pandele ku zimbalesa lukakatela, vunoni tua pande ku vuluka lukakatela lue ku tu muesa Yehova na Yesu nga tua sevuka. Ka ve ku tuala mana ku visevuka via vindende vi  tue ku linga. Vunoni ve ku tala ku vifua via cili vi tua kala navio na ku tu hana ntsimbu linga tu pangeleho.​—1 Timoteo 1:16; 1 Petulu 3:12.

Tua tondeka naua ku muesa lukakatela nga muntu a tu leka ngueni tu na pihisa vimo. Cingi cetu tue ku niengua ni ku lihakuila. Vunoni Mbimbiliya ya tu longesa nguayo: “Mukua lukakatela mu cimbembesi na hiana mukua ku lihalesa mu cimbembesi. Kati u zangule mu cimbembesi cove mu ku tenuka; muomu vutenu vu huima mu ntulo ya viheve.” (Ekelesiaste 7:8, 9) Ngeci mukemuo ambe nga tua mono nguetu va na tu vangeya, kasi tua pande ku muesa lukakatela na ku singanieka vuino vati tu linga. Vikevio via lingile Yesu omo vantu va mu vangeyele.​—Mateo 11:19.

Cikuma-kuma visemi va pande ku kala na lukakatela ha ku kuasa vana va alulule visinganieka viavo ni ku tina ku masungu a api. Halakanenu ku muzimbu ua muanetu Mattias, ue ku pangela ku mbetele ya ku Scandinavia. Mua puile kanike vakuavo ku sikola va kele na ku zola omo lia viuma via tsiliela. Ha katete, visemi veni ka va vi tantekeyele. Vunoni va muene na putuka ku kala na vimpata ku tuala ha viuma via tsiliela. Ise ya Mattias, Gillis na mpueyeni va handekele nguavo va tondekele ku kala na lukakatela lua kama mu cisoti caco. Mattias ua putukile ku vehula viuma ngeci mua: “Njambi iya? Halumo Mbimbiliya ka ya puile Lizi lia Njambi? Vati tua tantekeya nguetu Njambi ikeye mpundu ue ku tu tuma ku linga vingandi ni vilinge?” Kaha ua kele na ku hula naua Ise Gillis, ngueni: “Nga ka nji tsiliela vi mua tsiliela enu, vupi vuka vuliho?”

Gillis ngueni: “Vintsimbu vimo, Mattias ua kele na ku tu hula na matoto, vunoni ka vuilile matoto yange ni naye houe, ua a vuilile vusunga, ngueni muomu vua kele na ku kaluuisa muono ueni.” Vati  muanetu Gillis ua kuasele muaneni? Gillis ngueni “nange na muanange tua kele na tumama na ku simutuila viola via vingi.” Kaha vinsimbu via vingi, Gillis ua kele na ku halakana lika muaneni Mattias na ku mu linga vimo vihula linga evuisise visinganieka vieni na vati a li na ku livua. Vintsimbu vimo Gillis ua kele na ku lomboluela vimo muaneni na ku mu leka a singaniekeho litangua limo ni avali amba va ka vi handeke naua. Vintsimbu vikuavo, Gillis neni ua tondekele amo matangua mu ku singanieka ha viuma via handekele muaneni. Eci ku simutuila ca putukile ku kuasa Mattias ku ivuisisa seho ya cikombelo, cilemo ca Yehova na mpoko ya Yehova ya ku sika. Gillis ngueni: “Ku kuasa muanetu ca ambatele ntsimbu ya kama kaha ca puile ca cikalu, vunoni kamandende kamandende, cilemo ceni kuli Yehova ca putukile ku kola mu mutima. Nange na mpueyange tue ku viukilila cikuma ngecize kapandi ketu ka ku kuasa muana mu vunkavala vueni, ka ka ile mu ngoco vunoni ka mu hetele ku mutima.”

Omo Gillis na mpueyeni va kele na ku kuasa muana va kulahelele mu vukuasi vua Yehova. Gillis ngueni: “Vintsimbu via vingi, nja kele na ku leka Mattias nguange nange na naye tua mu lemene cikuma ngeci tua kele na ku mu kundika cikuma mu vivundilo vietu kuli Yehova linga a mu kuase.” Ava visemi va kala na ndzolela ngecize va muesele lukakatela kuli muanavo!

Tua tondeka naua ku muesa lukakatela nga tue ku niunga umo kavusoko ni kavusamba ua vavala mu ntunda ya kama. Aci talenu lungano lua ndokazi Ellen ua kala neni mu Scandinavia. *—talenu litota.

Miaka 8 ku nima, yalieni ua kele na derrame luvali kaha ya pihisile vuongo vueni. Ngeci ke ku hasa naua ku ivua ndzolela, vusiua ni ngozi. Citanga caco ce ku kokela Ellen visoti via ku linga na ha meso vui. Ellen ngueni: ‘“Ca tondeka lukakatela na vivundilo via vingi.” Mukanda u nja lema cikuma kaha ue ku nji lembezieka ua pua Filipu 4:13, nguayo: “Nji ku hasa viose muli uze ue ku nji kolesa.’” Na vukuasi vua Yehova, Ellen ue ku hasa ku kolesa mu cisoti caco na lukakatela.—Visamo 62:5, 6.

Yehova ikeye ua hiana vose ku ku muesa lukakatela. (2 Petulu 3:15) Mu Mbimbiliya mua kala mizimbu ya ingi ya muesa lukakatela lua Yehova. (Nehemiya 9:30; Isaya 30:18) Mu vuluka via lingile Yehova omo Avilahama ua mu lingile vihula via vingi ku tuala ha ku nonga ca Sondoma ni? Yehova ka kuatele Avilahama ku lizi. Vunoni ua halakanene na lukakatela ku vihula na ku lisosomua ca Avilahama cose. Kaha, Yehova ua muesele ngecize ua vuile visoti viose via Avilahama na ku mu hana vusunga ngecize ka ka nongesa Sondoma nga a ka uanamo ambe vakua vuviuke va ku pua likumi lika. (Njenisisi 18:22-33) Ntsimbu yose Yehova ue ku halakana na lukakatela, kaha ke ku ivua cimpekete!

Lukakatela lua pua mutamba ua seho ya kama ua ku vuntu vua vuha vu va pande ku kala navuo Vakua Kilistu vose. Nga tu lihakela kapandi ka ku muesa lukakatela lua vusunga, tue ku hana vumpahu kuli Tatetu ua cilemo na lukakatela Yehova, kaha tu ka kala ha kati ka vaze va ka “suana matavasiano mu ku tsiliela na lukakatela.”—VaHevelu 6:10-12.