Nkala Vakua Kilistu va liambata va pande ku linga cihangula cize ka ci ka va sila citakutaku ku tuala ha cimpande eci. Linga va hase ku lingamo, va pande ku tantekeya vati DIU ye ku panga kaha na vitume vika via mu Mbimbiliya via likuata nayo.

Yehova ua tumine Andama na Eva, ngueni: “Semenu, na ku lilanesa.” Kaha mu nima ya ntsimbu ua hilukilile naua lisiko liaco kuli Noa na vusoko vueni. (Njenisisi 1:28; 9:1) Mbimbiliya ka ya muesele ngecize Vakua Kilistu navo va pande ku kava eli lisiko houe. Ngeci mukemuo, vaze va liambata va pande ku hangula nga va pangesa vimo vihemba linga kati va seme vana va vengi cikuma ni va hangule ntsimbu ika va pande ku kala na vana. Vika va pande ku hilula ku tuala ha cimpande eci?

Nkala cihangula ci va linga Vakua Kilistu ku tuala ha vihemba via lusemo ca pande ku litombola na vitume via Mbimbiliya. Ngeci mukemuo ka va pandele ku tundisa mazimo nga ka va tondo ku kala na vana ni nga va ci tonda ku hitisamo ntsimbu. Ku tundisa lizimo ku cizango ca pua ku tsiha muana uze kanda a ci semuke. Ku tundisa lizimo ca pua ku tsiha masiko a Mbimbiliya a muesa ngecize tua pande ku singimika muono. (Ezundu 20:13; 21:22, 23; Visamo 139:16; Yelemiya 1:5) Amba ku pangesa DIU co?

Vutala vua Kaniungi vua 15 ya Maio ya 1979 (mafo 30-31) vua hiluile eci cimpande. Ku miaka ize, cingi ca viDIU via laneneko via puile via plastiku, i va kele na ku kovelesa muzimo lia mpuevo linga kati emite. Vutala vuaco vua muesele ngecize vantu ka va tantekeyele vuino vati viDIU via kele na ku panga. Vakua siensia va vengi va handekele nguavo DIU ya kele na ku vindika mbuto ya yala ku heta ku mavunda a mpuevo linga kati emite. Nga mbuto ya yala ka ya kovelele mu livunda lia mpuevo, omuo ni kanda emite ni nguetu muono kanda u putuke.

Vunoni vintsimbu vimo, mbuto ya yala ya kele na ku hasa ku kovela mu mavunda na ku emitisa. Kaha nkala livunda li nemita lia kele na ku kolela helu lia ntsivu (Trompa de Falópio) ni lia kele na ku ya mpundu mu ntsivu. Vunoni nga ka lia hetele mu ntsivu, DIU ya kele na ku li vindika linga kati li kovelemo, kaha lize livunda lia kele na ku pihia. Eci ca puile vene ngue ku tundisa lizimo. Kaha Vutala vuaco vua manusuile na mezi aa: “Mukua Kilistu a tonda mpundu ku tantekeya nga citava a pangese DIU ni kuahi, na pande ku hilula mua cili mizimbu ya handeka ha vati ce ku panga cikuata caco ku liya na vize vi ya handeka Mbimbiliya ku tuala ha ku singimika muono muomu ua pua ua ku lela.”​—Visamo 36:9.

Vunoni tunde mu 1979, mu ca tuhukile eci cimpande mu Vutala, ku saka na siensia vi na livuezelela cikuma.

Ngeci va na pangako naua vimo vifua vivali via DIU. Imo yavio ya cobre (nkengelezi) kaha via lanene mu Estados Unidos mu 1988. Cifua cikuavo ca kele na ku tuhula tumo tumema tue ku vindika ku imita kaha va putukile ku i landesa mu 2001. Vati vie ku panga evi vifua vivali via DIU?

Nkengelezi: Ngue mu tua handeka laza, DIU ye ku vindika mbuto ya yala linga kati i hite mu ntsivu mu ku kemitisa livunda. Cikuavo naua, mu DIU mua kala nkengelezi, kaha nkengelezi ya pua vusungu vue ku tsiha mbuto ya yala. * (Talenu ha litota.) Cikuavo naua, viDIU viaco vie ku alulula cikanda ca ntsivu.

Muenga (ni hormônio) ue ku vindika ku imita: Cifua cikuavo ca DIU ca kala na umo muenga ngue uze ue ku kala mu vipílula via ku vindika lusemo. Evi viDIU vie ku panga ngue viDIU via laza, vunoni vie ku ndueka naua umo muenga ue ku kovela mu ntsivu. Muenga uaco ue ku vindika mivila ya vamo vampuevo linga kati i pange mavunda. Muomu nga livunda  ka lia patukile, ka ci tava ku li imitisa. Evi viDIU vie ku tepulula naua mpimo ya cikanda ca ntsivu. * (Talenu ha litota.) Cikuavo naua, vie ku himisa vulumuinia vua kala mu vumpuevo, linga vu vindike mbuto ya yala kati i ka hete mu ntsivu.

Ngue mu tua handeka laza, evi vifua vivali via DIU vie ku alulula cikanda ca ntsivu. Eci ca lomboloka ngecize nga muvila ua mpuevo u panga livunda kaha livunda liaco va li imitisa, li hasa ku kovela mu ntsivu vunoni ka li hasa ku kalamo muomu cikanda ca ntsivu ci li vindika. Kaha lizimo lie ku pihia muomu li ci li ku vuputukilo. Vunoni, vakua siensia nguavo evi ka vie ku soloka cikuma, kaha vi hasa ku solokela na kuli vaze ve ku pangesa vipílula via ku vindika lusemo.

Ngeci mukemuo, na umo uahi a hasa ku kala na vusunga ngecize DIU ya nkengelezi ni ya muenga ka ye ku tavesa mavunda ose ku imita. Vunoni, vakua ku tondesesa via siensia nguavo viDIU vie ku panga ngue mu tua lombolola helu, vie ku vindika mavunda ku imita, ngeci ha kati ka vampuevo vakua ku vi pangesa, va vandende lika ve ku kala na mivila ivali.

Vakua Kilistu va liambata va tonda ku pangesa imo DIU va hasa ku simutuila na ndotolo yavo. Kaha ikeye a va lomboluela vifua via DIU via kala ku cihela ci va kala, nga vie ku panga vuino ni kuahi, na visoti vi vi hasa ku kokela mpuevo. Vakua Kilistu ka va pandele ku lavelela ni ku tavesa muntu ueka, cipue vene ndotolo, a va hanguileko vihemba vika va pande ku pangesa. (Loma 14:12; Ngalata 6:4, 5) Eci cihangula ca pua cavo lika vavali. Vutumbe vuavo vua pande ku linga cihangula cize ci ya Njambi ku mutima kaha ka ci ka va sila citakutaku.​—Setekesenu na 1 Timoteo 1:18, 19; 2 Timoteo 1:3.