1, 2. Vati vantu vavengi ve ku muenamo vipanga viavo?

VANTU vavengi ve ku limona nga va kala na seho ya kama ni kuahi ku liya na cipanga ci ve ku linga. Ku visemua vimo, nga u tonda ku tantekeya muntu, va ku ihula nguavo, “Vipanga vika ue ku linga?”

² Mbimbiliya ntsimbu imo ye ku tumbula vantu mu ku handeka vipanga vi va lingile. Ca ku muenako, ya tumbula “Mateo mukua milambu,” “Simone mukua ku konga vilambu,” na “Luka, ndotolo.” (Mateo 10:3; Vilinga 10:6; Kolose 4:14) Mbimbiliya hamo ya tumbula vimo viteli vi va kele navio vantu vamo mu ku pangela Yehova. Aci singaniekenu hali Muangana Ndaviti, kapolofeto Eliya na kapostolo Paulu. Ava vamala vaco va hakele seho ya kama ku vipanga via va hele Yehova. Netu naua, tua pande ku haka ku seho ya kama ku nkala cipanga ca tu hana Yehova.

3. Omo lia vika vakuluntu va pande ku longesa vakuendze? (Talenu cikupulo ca ku vuputukilo.)

³ Tua lema ku pangela Yehova kaha tu tonda ku haka seho  ku viteli vietu. Kaha cingi cetu tua lema cikuma cipanga cetu kaha tu tonda ku tualelelaho ku ci linga ntsimbu yose. Vunoni, omo vantu va ya na ku kola, ka ve ku hasa naua ku linga cipanga cavo ci va pangele laza. (Ekelesiaste 1:4) Kaha eci ce ku neha citanga ca kama ku vangamba va Yehova. Matangua ano, cipanga ca ku ambulula ci li na ku tualelelaho ku kola, kaha lukungulukilo lua Yehova lue ku pangesa tekinologia linga muzimbu ua cili u hete ku vihela via vingi. Kaha vintsimbu vimo vakuluntu ci hasa ku va kaluuila ku lilongesa vinjila via viha mua ku lingila viuma. (Luka 5:39) Fumeko, vantu mu ve ku kola ndzili yavo ye ku ya na ku tepuluka. (Visimo 20:29) Ngeci mukemuo, ci ka pua ca cili nga vakuluntu va longesa vakuendze ku tambula viteli via kama mu lukungulukilo lua Yehova.—Tandenu Visamo 71:18.

4. Omo lia vika ka ca puile ca casi ku longesa vakuendze? (Talenu cikasa “ Vi ca Kaluuila ku Hana Viteli ku Vakuetu.”)

⁴ Ka ca puile ca casi ku vaze va kala na mpoko ku longesa vakuendze. Halumo va hasa ku ivua vusiua ku singanieka ngecize va seza citeli ci va lema cikuma. Ci hasa ku va vavala ha mutima mu ku singanieka lika ngecize va likela cipanga ca ku lifuila ci va lemene. Ni va hasa ku lisosomua nguavo nga kati vakevo va linga cipanga caco, halumo vakuavo ka va ka ci lingi vuino. Hamo ve ku livua ngecize ka vesi na ntsimbu ya ku longesa vakuavo. Vunoni, vakuendze navo naua va pande ku kala na lukakatela nga kanda va va hane viteli via kama.

5. Viuma vika ua tondele ku linga Muangana Ndaviti? Vika Yehova ua mu lekele?

⁵ Omo lia vika ca pua ca seho ku vakuluntu ku kuasa vakuendze linga va kale na viteli via kama? Vati va hasa ku lingamo? (2 Timoteo 2:2) Kaha omo lia vika vakuendze va pande ku muesa vifua via cili omo va pangela hamo na vakuluntu na ku lilongesa kuli vakevo? Ca katete, tu ci talenu vati Muangana Ndaviti ua kuasele muneni linga a puisemo cipanga ca seho ya kama.

6. Vati Ndaviti ua muenemo ku sungamesa ca Yehova?

⁶ Ndaviti va mu luisile mu miaka ya yingi, kaha ua ka vandele ku vihela via ku liseza-seza. Kaha mu nima ya ku mu vialeka ha vuangana, ua kele mu ndzivo ya cili. Ngeci ua lekele kapolofeto Natane ngueni: “Tala, ange nja tumama mu ndzivo ya musendulu, vunoni cikasa ca litavasiano lia Yehova ca kala muintsi lia zintanga.” Ndaviti ua kele na cizango ca ku tungila Yeheva tembele. Natane ua mu lekele ngueni: “Linga viose vi li mu mutima uove; muomu Njambi ali nove.” Vunoni evi kati vikevio via tondele Yehova. Kaha ua tumine Natane a leke Ndaviti ngueni: “Ko u ka nji tungila ndzivo linga nji kalemo.” Vutuhu Yehova ua kulahesele Ndaviti ngueni a ka kala neni ntsimbu yose, kasi Ndaviti ua tantekeyele ngecize ha kati ka vana veni ha kala umo a ka tungila Yehova tembele. Vati Ndaviti ua lingile?—1 Mizimbu 17:1-4, 8, 11, 12; 29:1.

7. Vati Ndaviti ua muenemo ku sungamesa ca Yehova?

⁷ Mua vusunga Ndaviti ua tondele mpundu ku tungila Yehova tembele, ngeci halumo ua luvalele cikuma. Vunoni kasi ua kuatesele ku cipanga cendesele Solomone ca ku tunga tembele. Ndaviti ua kuasele ku viukisa vakua ku tunga na ku ongolola vutale,  nkengelezi, palata, olu na mavaya. Ikeye ka lisosomuene nga iya a ka tsimana omo lia ku tunga tembele, ku lutue lua ntsimbu va i sana nguavo tembele ya Solomone. Vunoni, ua simpitikilile Solomone, mu ku mu leka ngueni: “Vuno muanange, Yehova a kale nove; kaha vezika, kaha tunga ndzivo ya Yehova Njambi yove, ngue mu a na ku tumbuila.”—1 Mizimbu 22:11, 14-16

8. Omo lia vika Ndaviti ua singaniekele ngecize Solomone ka ka hasa ku tunga tembele? Vunoni vika Ndaviti ua lingile?

⁸ Tandenu 1 Mizimbu 22:5. Halumo Ndaviti ua singaniekele ngecize Solomone ka ka puisamo ku linga eci cipanga ca seho ya kama. Muomu tembele ya pandele “ku hiana vukama cikumakuma,” kaha Solomone tele “kanike kanda a kola.” Vunoni Ndaviti ua kele na vusunga ngecize Yehova a ka kuasa Somolone ku puisamo eci cipanga ca ku lifuila. Ngeci Ndaviti ua lingile cose mu ku mu kuasa ku liviukisila eci cipanga ca kama.

9. Vati vamuanetu va ku kola va hasa ku viukilila mu ku hana vakuendze viteli? Hanenu cimueso.

⁹ Vamuanetu va ku kola ka va pandele ku ivua vulenda nga va pande ku hana viteli viavo ku vakuendze. Tu vose tua tantekeya ngecize cuma ca seho ya kama matangua ano ca pua cipanga ca Yehova. Kaha ku longesa vakuendze va kale na viteli ci ka va kuasa linga cipanga ci lipuisemo. Aci singaniekenu. Halumo ku vunike, mu vuluka mu mua kele na ku mona va iso vendesa likalu. Kaha mu mua ile na ku kola, va kele na ku mi leka viose vi va lingile. Mu ku hita ca ntsimbu, va mi tambuisile mukanda ua ku endesa nauo kaha mua putuka ku endesa likalu. Vutuhu ngoco, va iso kasi va kele na ku mi handekela. Halumo mua kele na ku likuasa  ku endesa. Vunoni omo va iso va kulupa, yeni lika honi mue ku endesa. Vuno va iso va nienguele ni? Houe, mua vusunga va vuile ndzolela ya ku mi mona mu endesa likalu. Na vuno vene, vamuanetu va ku kola ve ku viukilila mu ve ku mona ngecize vakuendze va va longesa va li na ku puisamo ku tala vuino viteli mu lukungukilo lua Yehova.

10. Vati Mosesa ua livuile ku tuala ha ku kala na mpoko na vumpahu?

¹⁰ Tua pande ku zangama linga kati tu vuile vakuetu cipululu omo lia viteli viavo. Tu hasa ku lilongesa ku vize via lingile Mosesa omo vamo vaIsaleli va putukile ku handeka ngue vapolofeto. (Tandenu Numelu 11:24-29.) Yehosua ua tondele ku va vindika, vunoni Mosesa ua mu lekele ngueni: “U liveya omo ange, ni? nja zange nga vose vantu va Yehova va puile vapolofeto, nga Yehova a hake sipilitu ueni hali vakevo!” Mosesa ua tantekeyele ngecize Yehova ikeye ua kele na ku endesa cipanga. Mu cihela ca ku litondela vumpahu, Mosesa ua tondele ngueni vangamba va Yehova vose va kale na viteli. Amba yetu co? Vuno tue ku viukilila nga vakuetu va tambula viteli mu cipanga ca Yehova ni?

11. Vika ua handekele umo muanetu ku tuala ha ku hana viteli ku vakuetu?

¹¹ Ku li vamuanetu vavengi va na panga miaka ya yingi, mu vipanga via Yehova kaha va na longesa naua vamuanetu va vakundze ku tala viteli via vingi. Ca ku muenako, umo muanetu ua lizina Peter. Mu miaka 74 ya li mu ku pangela Njambi ntsimbu yose, na panga miaka 35 ku Mbetele imo ya ku Europa. Ua puile ntuamena ya Seketa ya tala via ku Ambulula mu miaka ya yingi. Kaha ntsimbu ino cipanga ceni va ci hana ku li Paulu mukuendze ua longesele. Vuno Peter ua livuile ku pihia ni? Houe. Ua handekele ngueni: “Nja viukilila cikuma ku tantekeya ngecize kuli vamuanetu vavengi va na va longesa ku tambula viteli via kama kaha va li na ku linga vuino mu ku niunga cipanga.”

12. Vika tu hasa ku lilongesa ku lungano lua Yelovohame?

¹² Omo muana Solomone Yelovohame ua puile muangana, ua lombele vukuasi ku vakuluntu mua ku lingila mua cili cipanga ca ciha. Vunoni ikeye ua vianene vimamuna viaco! Kaha ua tava vimamuna via vakuavo vakuendze vaze va kolele hamo neni. Muezile ku vindama. (2 Mizimbu 10:6-11, 19) Vika tu lilongesaho? Ca pua ca cili ku vundila vukuasi ku vakuluntu va tantekeya  via vingi ku tu hiana. Vakuendze ka va pandele ku ivua ntsindiye ya ku tualelelaho ku panga viuma ngue mu va kele na ku lingila laza. Vunoni kasi va pande ku singimika visinganieka via vakuluntu kaha ka va pandele ku kala na vuasi vua ku singanieka nguavo cifua cavo ca ku linga viuma ka vi ka kala na seho.

13. Vati vakuendze va pande ku pangela hamo na vamuanetu va ku kola?

¹³ Mu ku hita ca ntsimbu, vakuendze ve ku tambula viteli via ku endesa cipanga ci va kele na ku linga vamuanetu va ku hia. Vakuendze va pande ku lilongesa kuli ava vamuanetu va ku hia. Mu cimueso cize ci tua tumbula ha katete, mu nima ya Paulu ku hinga mu cihela ca Peter mu ku tuamenena imo seketa ya ha Mbetele, ua handekele ngueni, “Nja kele na ku tonda vimamuna via Peter kaha nja kele na ku leka vakuetu va tua pangele navo va pue na ku lingamo.”

14.Vika tu lilongesa ha cifua ci va pangelelemo Timoteo na kapostolo Paulu?

¹⁴ Timoteo ua puile kanike ua mundende kuli kapostolo Paulu, vunoni kasi va pangele hamo miaka ya yingi. (Tandenu Filipu 2:20-22.) Paulu ua lekele vakua Kolintu ngueni: “Nji na tumu kuli enu Timoteo mukua cilemo cange na muanange ua cili muli Muangana, ikeye a ka mi vuluisa vilika viange via kuli Kilistu, ngue omo vene nji li na ku longesa kuose ku zimbunga ziose.” (1 Kolintu 4:17) Ou muzimbu u tu muesa ngecize Paulu na Timoteo va pangele hamo ntsimbu yose kaha va likuasele umo na mukuavo. Paulu ua tondele ntsimbu ya ku longesa Timoteo “vilika . . .via kuli Kilistu” kaha Timoteo ua lilongesele vuino. Paulu ua lemene cikuma Timoteo kaha ua kele na vusunga ngecize a ka tala vuino vamuanaye ku Kolintu. Vakuluntu va hasa ku temunuina lungano lua kapostolo Paulu omo va longesa vamala ku tuamena mu cikungulukilo.

15. Vati mukanda ua Loma 12:3-5 u hasa ku tu kuasa ku mona vuino ku aluluka ca viuma?

¹⁵ Tu li na ku yoyela ku matangua a ndzolela. Mutamba ua ha mavu ua lukungulukilo lua Yehova u li na ku tualelelaho ku kola. Eci ca lomboloka ngecize viuma kasi vi ka tualelelaho ku aluluka. Kaha ku aluluka ca viuma ci hasa ku tu kuata ni ci hasa ku tu kaluuila. Vunoni ku likehesa ci ka tu kuasa ku tuala mana ku vipanga via Vuangana kati ku viuma vize vi tu tonda. Nga tu lingamo, tu vose tu ka likuatasiana. Paulu ua sonekele Vakua Kilistu ku Loma ngueni: “Nji ku handeka na vantu vose va li ha kati kenu, nguange kati mu lisinganiekele eci ca ku hiana eci ci mua pande ku singanieka.” Kaha ua lomboluele ngueni nkala muntu mu cikungulukilo ua kala na mutamba ueni ngeci mua vilio via muvila via kala na cipanga ca ku liseza-seza.—Loma 12:3-5.

16. Vika a hasa ku linga uose Mukua Kilistu a vueze ku ciyulo na ku likuatasiana ca lukungulukilo lua Yehova?

¹⁶ Vangamba va Yehova vose va tonda ku kuatesa vipanga via Vuangana na ku linga viose-ovio vi va va tuma. Vamuanetu va ku kola ci tava va longese vakuendze. Vakuendze navo va hasa ku tambula viteli via kama mu kasingimiko na ku konkama. Kaha vamuanetu va ambata ce ku va ya ku mutima omo vampuevo vavo ve ku va kuatesa cipue nga vimo vi aluluka mu muono. Ava vampuevo vaco va hasa ku temunuina lungano lua Pilisila, ua pangele ntsimbu yose na yalieni Akuila.—Vilinga 18:2.

17. Yesu ua ua longesele vandongesi veni ku linga vika?

¹⁷ Yesu neni ua sile lungano lua cili lua ku kala na cizango ca ku longesa vakuetu. Yesu ua tantekeyele ngecize vakuavo va na pande ku ka tualelelaho ku cipanga ca lingile. Vutuhu ua tantekeyele ngueni vandongesi veni ka va tantulukile. Vunoni ua kele na vusunga ngecize, va ka hasa ku sanduola muzimbu ua cili ku hiana muze mua lingile ikeye. (Yoano 14:12) Ua va longesele vuino, kaha va hasele ku ambuluila mu vifuti viose mu va kele na ku ya.—Kolose 1:23.

18. Vipanga vika tu ka linga ku lutue? Vipanga vika tua kala navio ntsimbu ino?

¹⁸ Mu nima ya ku-tsa ca Yesu, Yehova ua mu sanguile na ku mu hana cipanga na mpoko ku “hiana ku ku-sika cose, na mpoko yose, na vukama vuose, na vuangana vuose.” (Efeso 1:19-21) Cipue nga tu tsa oku tu vangamba va Yehova va vusunga ntsimbu kanda Alemangendo i hete, tu ka yoya naua na ku linga cipanga ca seho ya kama mu mavu a aha. Kaha tu vose mu tsimbu ino tua kala na cipanga ce ku tu vuisa ndzolela ya kama ca ku ambulula muzimbu ua cili na ku linga vandongesi. Cipue tu vanike ni tu vakuluntu, tu vose tu “lisalienu ntsimbu yose na vipanga via Muangana.”—1 Kolintu 15:58.