1. Vika ve ku tonda ku linga vangamba va Njambi vose, kaha omo lia vika? (Talenu cikupulo ca helu lia Vutala.)

YESU KILISTU ua tumine vandongesi veni ngueni “hamenu puisenu vantu vose vandongesi vange.” (Mat. 28:19) Omo lievi, vangamba va Njambi vose ve ku tonda ku lilongesa vati va hasa ku “puisamo vipanga” via ku ambulula vi va tambula. (2 Timo. 4:5) Cikuavo naua, vipanga viaco via seho kaha via vuasi-vuasi ku hiana nkala cipanga ceka mu muono. Vunoni ca cikalu ku uana ntsimbu ya ku puamo ya ku kala mu lihia.

2. Visoti vika vie ku kaluuisa ku puisamo cipanga cetu ca ku ambulula?

² Muomu kua kala vipanga vikuavo via seho vie ku tondeka ntsimbu na ndzili yetu. Ca ku muenako, halumo ce ku tondeka ku panga viola via vingi mu ku tonda via ku likuasa navio etu vavene ni via ku suka vusoko vuetu. Ni halumo ce ku tu kaluuila ku puisamo viteli viose via mu vusoko, ni tua vavala, ni tue ku pinda na vuzeye na visoti via mu vukulupe. Ngeci mukemuo, omo lievi halumo tue ku lihula nguetu, Mu pue visoti vi nja kala navio, vati nji hasa ku puisamo mu vutuntu cipanga cange ca ku ambulula?

3. Vika tu lilongesa ku tuala ha vuhasi vuetu ku Mateo 13:23?

³ Nga muli na vimo visoti vie ku tepulula cikuma ntsimbu i mue ku tonda ku hana kuli Yehova, kati mu ivue ku mutima vui. Yesu a tantekeya ngecize tu vose ka tu hasa ku puisa mumo lika ku tuala ha ku ima mihako ya Vuangana. (Tandenu Mateo 13:23.) Yehova ua haka seho ku viose vi tue ku linga mu cipanga ceni, ca kama lika nga tu vi linga na mutima uose. (VaHe. 6:10-12) Vunoni halumo tu hasa ku livua nguetu citava ku vueza ku vipanga vietu mu vipanga via Yehova. Ngeci mukemuo tu simutuilenu honi ha viuma vitatu: vati tu hasa (1) ku tuameka cipanga  cetu ca ku ambulula, (2) ku asiuisa muono uetu, kaha (3) ku vueza ku vutongue vuetu vua ku ambulula na ku longesa. Vunoni, ntsimbu kanda tu putuke, vika ca lomboloka ku puisamo mu vutuntu cipanga cetu ca ku ambulula?

4. Ku puisamo mu vutuntu cipanga cetu ca ku ambulula ca lomboloka vika?

⁴ Ku handeka muvatu, linga tu puisemo mu vutuntu cipanga cetu ca ku ambulula, tua pande ku lihaka mu cipanga ca ku ambulula na ku longesa vusunga hose ha tu hasela. Vunoni ku hana ntsimbu kati cikeco lika ca tondeka. Muomu Yehova ua haka seho na ku vutumbe vue ku tu lingisamo. Mua vusunga, ku lema Yehova na vakuetu, vukevuo vutumbe vua kama vua pande ku tu lingisa ku panga na muono uetu uose mu ku ambulula. * (Mako 12:30, 31; Kolo. 3:23) Ku pangela Njambi na muono uose ca lomboloka ku lihana etu vavene mu vipanga vieni, na ku vi panga na haze ha ya lengela ndzili yetu yose. Mu ce ku tu lomboloka ku vezika ci tua kala naco mu ku linga cipanga ca ku ambulula, tue ku lihakela kapandi ka ku ambuluila vose va tu hasa.

5-6. Vati tu hasa ku tuameka cipanga ca ku ambulula ambe nga tua kala na ntsimbu ya indende? Hanenu cimueso.

⁵ Aci singaniekenu ha cimueso eci: umo mukuendze ue ku sika ngita. Ua lema ku sika ngita hose ha na uanena ntsimbu. Kaha, a uana vipanga via ku sikila mumo mu restaurante ku ku-hua ca visimano. Vunoni ue ku tambula kambongo kakandende. Ngeci na tondelako naua kamo kacipanga kakuavo ka ku landesa mu imo venda tunde lia mu Cimo ku tuala lia mu Citanu. Vutuhu ue ku kala ntsimbu ya kama ku venda, vunoni mutima ueni ua kala ku miaso. Mutima ueni uli na ku luila ku vueza ku vutongue vueni vua ku sika linga a ka uane cipanga ca ntsimbu yose ca ku imba lika. Vutuhu ngoco ua lema ku pangesa nkala vukovelelo vua uana mu ku imba, ambe nga mu kantsimbu kakandende lika.

⁶ Na vuno vene, halumo kuli vimo vie ku mi vindika ku kala ntsimbu ya kama mu cipanga ca ku ambulula. Vunoni cipanga caco cikeco ci  mua lema ku linga. Mue ku lihakela kapandi ka ku vueza ku vutongue vuenu vua ku heta ku mitima ya vantu. Vunoni omo lia ku lana ca viuma vie ku tondeka ntsimbu yenu, mu hasa ku lihula nguenu, ‘Vati nji hasa ku tuameka cipanga ca ku ambulula mu muono uange?’

7-8. Vati tu hasa ku tambuluisa cifua ca kele na ku muenamo Yesu cipanga ca ku ambulula?

⁷ Yesu ua tu sila lungano lua ku komouesa ku tuala ha cipanga ca ku ambulula. Ku ambulula via Vuangana vua Njambi cikeco cuma ca hanguile ku tuameka mu muono. (Yoa. 4:34, 35) Uendele mangendzi a laha cikuma linga a hase ku ambuluila vantu vavengi. Ka tavesele na vumo vukovelelo vua ku ambulula vu mu hite, cipue ku vihela via mbunga ni ku vindzivo via vantu mpundu. Viose via lingile Yesu mu muono ua vi lingilile ku tuala ku lutue cipanga ca ku ambulula.

⁸ Tue ku tambuluisa Kilistu mu ku pangesa nkala vukovelelo vu tu solokela mu ku handeka via muzimbu ua cili ntsimbu yose oyo ni kuose-okuo ku tuli. Tue ku haka vizango vietu ku mukulo linga tu hase ku ambulula. (Mako 6:31-34; 1 Pet. 2:21) Vamo mu cikungulukilo va hasa ku pua vapioneiro va ku lifuila, va ntsimbu yose, ni va ku kuasa. Vakuavo ve ku lilongesa lilimi lieka ni va nungulukila ku cihela ca tondeka cikuma vakua ku ambulula. Vunoni cingi ca vipanga via Vuangana, ve ku vi linga kuli vamuanetu vaze ka va hasa ku linga evi viuma vi tu na tandanga, vunoni ve ku lihakela kapandi ka kama. Kaha ambe nga tue ku hasa ku linga via vingi ni via vindende, Yehova ke ku tu vundila vize ka tu hasa ku linga houe. A tonda tu vose tu ivue ndzolela mu vipanga vieni via ku ambulula “zimpande zia cili zia vumpahu vua Njambi ua ku sangaziala.”​—1 Tim. 1:11; Ndeu. 30:11.

9. (a) Vati Paulu ua tuamekele cipanga ca ku ambulula, ambe mua kele na ku tonda via ku lisuka? (b) Vika Vilinga 28:16, 30, 31 ya muesa ku tuala ha cifua ca kele na ku muenamo cipanga ca ku ambulula?

⁹ Kapostolo Paulu ua tu sila lungano mu ku tuameka cipanga ca ku ambulula mu muono. Mua kele ku Kolintu mu vungendzi vueni vua mu civali vua vumisionaliu, tele tumbongo tu na mu huila, ua pangeseleko imo ntsimbu mu ku panga vitenda. Vunoni, Paulu kecelele ku panga vitenda ku pua cipanga ca seho ya kama mu muono ueni. Ua vi lingile lika linga a uane via ku lisuka navio mu cipanga ca ku ambulula, kaha kati a pue citeli kuli Vakua Kolintu. (2 Kol. 11:7) Vutuhu Paulu ua kele na ku lingako vimo vipanga via ku tonda mua ku lisukila, vunoni ua tualeleleho ku tuameka cipanga ca ku ambulula na ku ambulula nkala Sapalalo. Mu ua lingile muono ueni u naiko kamandende ku lutue, Paulu ua tualelele honi mana ose ku cipanga ca ku ambulula. Ngeci “ua vuile ntuima ku lizi, ua ambuluile kuli vaYundeya ngecize Yesu ikeye Kilistu.” (Vili. 18:3-5; 2 Kol. 11:9.) Mu nima ya ntsimbu omo ua kele mu kamenga ka ku ndzivo ku Loma mu miaka ivali, Paulu ua ambuluile vaze vezile mu ku mu meneka na ku soneka mikanda. (Tandenu Vilinga 28:16,30, 31.) Paulu ka tavesele na vimo viahi vi mu vindike ku ambulula. Ua sonekele ngueni: “Omo tu li na vipanga vino . . . , ka tu ku katala.” (2 Kol. 4:1) Ngeci mua Paulu, vutuhu tue ku tondeka ku panga vieka linga tu uane via ku lisuka navio, kasi vipanga via Vuangana vikevio via pua via seho cikuma mu muono.

10-11. Vati tu hasa ku puisamo mu vutuntu cipanga ca ku ambulula ambe nga cihindu cili na ku tu hiluisila mu nima?

¹⁰ Nga ku ambuluila ku ndzivo na ndzivo ce ku tu kaluuila omo lia vukulupe ni ku vavala, kasi kuli vifua vieka via ku ambulula vi tu hasa ku linga na ndzolela. Vakua Kilistu ku sekulu ya ku livanga va kele na ku tonda vantu kuose  ku va kele. Va pangesele nkala vukovelelo mu ku ambulula vusunga, cipue ku ndzivo na ndzivo, ku mbunga, ni mu ku ambulula ca ku tulukua, mua vusunga kuose ku va “liuanene” na vantu. (Vili. 17:17; 20:20) Nga ka tue ku hasa ku enda ntunda ya kama, tu hasa ku tumama ha cihela ce ku hita mbunga ya ingi na ku ambuluila kuli mahita-njila. Ni tu hasa ku ambulula ca ku tulukua, ku soneka mikanda ni ku ambuluila ku telefone. Vakua ku ambulula vavengi vaze va kala na vimo vitanga vie ku va kuika, ve ku ivua ndzolela mu vifua evi via ku ambulula.

¹¹ Ambe nga mua vavala, mu hasa ku puisamo mu vutuntu cipanga ca ku ambulula. Tu hilulenu naua lungano lua kapostolo Paulu, ngueni: “Nji ku hasa viose muli uze ue ku nji kolesa.” (Filp. 4:13) Paulu ua tondekele ngolo yaco mua vavalele mu vumo vua mangendzi eni a vumisionaliu. Ua lomboluelele vakua Ngalata ngueni: “Muomu vuvezi vua ntsitu nja mi ambuluilile zimpande zia cili ntsimbu ize ya katete.” (Ngal. 4:13) Ngeci mukemuo, vuvezi vuenu vu hasa ku mi hana vukovelelo vua ku ambulula muzimbu ua cili, halumo ku vandotolo, vafilimelo, na veka vakua ku tala vavezi. Cingi ca vaze vantu vaco ve ku kala ku vipanga nga vakua ku ambulula va hita ku ndzivo na ndzivo.

12. Vika ca lomboloka ku kala na liso lia likangule?

¹² Yesu ua handekele ngueni: “Ndeya ya muvila, ikeyo liso: ngoco vene nga liso liove lia likangule, muvila uove uose u ka sula na mutana.” (Mat. 6:22) Vika a lomboloka mezi eni? A lomboloka ngecize tua pande ku asiuisa muono uetu, ni nguetu ku u talekesa ku vutumbe vumo lika. Ivene Yesu ua muesele lungano mu ku tuala mana ku cipanga ca ku ambulula, kaha ua longesele vandongesi veni ku tuala mana ku  ku pangela Yehova na Vuangana Vueni. Tu hasa ku tambuluisa Yesu mu ku tuala mana etu ha katete ku ku ‘lengeya Vuangana vua Njambi, na vuviuke vueni.’—Mat. 6:33.

13. Vika vi hasa ku tu kuasa ku tuala mana ku cipanga cetu ca ku ambulula?

¹³ Imo njila i tu hasa ku puisilamo mu vutuntu cipanga cetu ca ku ambulula ya pua mu ku asiuisa muono uetu linga tu pangese ntsimbu ya kama mu ku kuasa vakuetu va tantekeye na ku lema Yehova. * Ca ku muenako, vuno citava mu alululeko kavundende ntsimbu yeni ku vipanga, linga mu vueze ku ntsimbu i mue ku tuhuka mu lihia mu kati ka simano ni? Ni citava mu tepulule ku ntsimbu i mue ku linga vueho (vusikameno) linga mu i pangese ku ku ambulula ni?

14. Vika va aluluile vamo va yala na mpuevo linga va vueze ku cipanga cavo ca ku ambulula?

¹⁴ Evi vikevio via lingile umo mukuluntu mu cikungulukilo ua lizina Eliya na mpueyeni. Muanetu Eliya ngueni: “Mu ntsimbu yaco, ka tua hasele ku pua vapioneiro. Vunoni tua lihakelele kapandi ka ku kala ntunda ya kama mu ku ambulula. Ngeci tua putukile ku hanako vimo vinanga via katete. Ca ku muenako, tua tepuluile ku viuma via ku landa-landa, na ku tepulula ku vueho (vusikameno), na ku handeka na vachefi vetu ku vipanga va tu tepulule ku ntsimbu ya vipanga. Omo liaco, tue ku hasa honi ku ambulula ku vinguezi, ku endesa vilongesa via Mbimbiliya, na ku tuhuka mu lihia mu kati ka simano luvali mu ngonde. Evi via vuezelela cikuma ku ndzolela yetu havueni!”

15-16. Kuliya na 1 Timoteo 4:13, 15, vati tu hasa ku vueza ku vutongue vuetu mu ku ambulula? (Talenu cikasa “ Vizango vi Hasa ku nji Kuasa ku Puisamo mu Vutuntu Cipanga Cange ca ku Ambulula.”)

¹⁵ Njila ikuavo i tu hasa ku puisilamo mu vutuntu  cipanga cetu ca ku ambulula ya pua ku vueza ku vutongue vuetu vua ku ambulula. Vimo vipanga nga muntu na lilongesavio, ue ku tondeka ku tualelelaho ku vueza ku vutongue vueni. Mukemuo mu ca fua na cipanga ca ku ambulula. Tua pande ku lilongesa ku vueza ku vutongue vuetu vua ku ambulula.​—Visi. 1:5; tandenu 1 Timoteo 4:13, 15.

¹⁶ Vunoni, vati honi tu hasa ku tualelelaho ku vueza ku vutongue vuetu vua ku ambulula? Mu ku tuala cikuma mana ku vilongesa vi tue ku tambula nkala simano ku Ciuano ca Muono Uetu na Vipanga. Ciuano caco ce ku tu longesa vutongue vua seho ya kama mu ku tu kuasa ku tuala ku lutue cipanga cetu ca ku ambulula. Ca ku muenako, nga ntuamena ali na ku handekela vandongesi va na kala mu sikola, netu tua pande ku halakanako vuino tu mone haka tua pande ku sungamesa. Kaha na ku eseka ku kava vitume viaco mu tu ka tuhuka mu lihia. Cikuavo naua, tu hasa ku handeka na ntuamena ua civunga cetu ca mu lihia a tu kuase ni a tuhuke netu mu lihia, ni umo mukua ku ambulula ua vutongue, pioneiro na kaniungi ua ku zinguluka. Kaha omo tu tantekeya vuino ku pangesa viuma via mu Vikuata via ku Longesa Navio, ku ambulula na ku longesa vika tu tovala cikuma.

17. Nga mu puisamo mu vutuntu cipanga cenu ca ku ambulula vika vi kezamo?

¹⁷ Mua vusunga tua vezika cikuma mu ku pua “vangamba kumo na Njambi vene.” (1 Kol. 3:9) Nga mu linga cose “linga mu tantekeye viuma vize via hiana ku viuka” na ku tuala mana ku ku Ambulula cetu, mu ka ‘pangela Yehova na ndzolela.’ (Filp. 1:10; Visa. 100:2) Mu ku pua umo ua vangamba va Yehova, kalenu na vusunga ngecize a ka mi hana ndzili i mua tondeka mu ku puisamo cipanga cenu ca ku ambulula ambe nga mua kala na visoti via kama vie ku mi kuika. (2 Kol. 4:1, 7; 6:4) Ambe nga muono uenu ue ku mi tavesa ku linga via vingi ni via vindende, mu hasa ku ‘lipamba’ ku vize vi mue ku hasa ku linga na mutima uose mu lihia. (Ngal. 6:4) Nga mu puisamo mu vutuntu cipanga cenu ca ku ambulula, mu ka muesa cilemo cenu kuli Yehova na ku vantu. Kaha Mbimbiliya nguayo: “Mu ku linga ngecize u ka liohiela ove ivene na vaze va ku halakana.”—1 Tim. 4:16.