1-2. Omo lia vika Yesu uomine mutima?

OMO kua lisupile litangua limo lika, linga va mu tsihe, Yesu uomine cikuma mutima. Vutuhu ua tantekeyele ngecize vuovuno va ka mu tsiha mua vukenia kuli vakua vupi, vunoni kati ku-tsa ceni lika ca mu umisile mutima, houe. Yesu ua lemene cikuma Ise kaha ua tondele ku muya ku mutima. Ua tantekeyele ngecize nga a kolesa mu cize ceseko ca cikalu ca mu lavelele, ku kolesa ceni ci ka hakuila lizina lia Yehova. Yesu ua lemene naua vantu, kaha ua tantekeyele ngecize lulavelelo luetu lua muono ka ue ku hua ua hitukilile ha ku manusula vuino vipanga vi va mu tuminine hano ha mavu.

² Vutuhu Yesu ua kele na ku hita mu ceseko ca kama, vunoni mutima ueni ua kele mu ciyulo. Kaha ua lekele vapostolo veni ngueni “ciyulo cange nji ku mi hiaco.” (Yoa. 14:27) Yesu ua kele na “ciyulo ca Njambi” ni nguetu ku huima mutima ce ku kala naco muntu omo lia ku likuata vusamba vua kama na Yehova. Ciyulo caco ca huimisile mutima na visinganieka via Yesu.—Filp. 4:6, 7.

3. Vika tu hilula mu cilongesa cino?

³ Na umo muntu a ka hita mu vieseko ngeci mua vize via hitile Yesu uahi, vunoni vose ve ku kava Yesu va ka hita mu vieseko. (Mat. 16:24, 25; Yoa. 15:20) Kaha ngeci mua Yesu, netu vintsimbu vimo vieseko vi ka tu umisa mitima. Vati honi tu hasa ku linga mangana ku uma mutima kati ci tu punde ciyulo ca mu visinganieka? Tu hilulenu viuma 3 via lingile Yesu mu cipanga ceni ca ku ambulula ha mavu na ku lilongesa vati tu hasa ku mu tambuluisa omo tu hita mu vieseko.

4. Kuliya na 1 Tesalonika 5:17, hanenu vimo vimueso via muesa ngecize Yesu ua vundilile vintsimbu via vingi mua kele ha mavu.

⁴ Tandenu 1 Tesalonika 5:17. Yesu ua vundilile vintsimbu via vingi ha litangua lia ku manusuila tele kanda va mu tsihe. Mua lingile ciuano ca ku vuluka ku-tsa ceni, ua lingile civundilo ca mbolo na ca viniu. (1 Kol. 11:23-25) Tele kanda va tunde ku cihela ci va lingile cilika ca Pasovala, ua vundilile naua na vandongesi veni. (Yoa. 17:1-26) Kaha ku vutsiki, mua ile na vandongesi veni ku Muncinda ua Oliveta, ua vundilile vintsimbu via vingi. (Mat. 26:36-39, 42, 44) Cikuavo naua, mezi eni a ku manusuila, a puile civundilo. (Luka 23:46) Ku hitila mu vivundilo, Yesu ua hakele Yehova mu viuma viose vie ku solokele ha litangua lia kutsa ceni.

5. Omo lia vika vapostolo ka va hasele ku simpa?

⁵ Vimo via kuasele Yesu ku kolesa mu vieseko via puile ku kulahela muli Ise na ku vundila. Vunoni vapostolo va honouele ku tualelelaho ku vundila ku vutsiki vuze. Ngeci ka va hasele ku simpa mu ya hetele ola ya ceseko. (Mat. 26:40, 41, 43, 45, 56) Nga tu hita mu vieseko, tu ka kolesa lika nga tu kava lungano lua Yesu mu ku “tualelelaho ku vundila.” Vika tu hasa ku vundila?

6. Vati lutsilielo lu ka tu kuasa ku kala na ciyulo mu mutima?

⁶ Tu hasa ku vundila Yehova a “tu vuezeleko ku-tsiliela cetu.” (Luka 17:5; Yoa. 14:1) Tua tondeka lutsilielo muomu Satana a keseka vose ve ku hangula ku kava Yesu. (Luka 22:31) Vati lutsilielo lu ka tu kuasa ku tualelelaho ku kala na ciyulo mu mutima ambe nga tu hita mu visoti via ku likavasiana? Mu  nima ya ku linga viose vi tu hasa mu ku pinda na ceseko cetu, lutsilielo lu ka tu lingisa ku seza viose mu mavoko a Yehova. Mu ku linga tua kulahela ngecize na umo uahi a hasa ku lua na ceseko caco ku hiana Yehova, visinganieka na mitima yetu vie ku kala mu ciyulo.​—1 Pet. 5:6, 7.

7. Vika mua lilongesa ku mezi a muanetu Robert?

⁷ Ku vundila ce ku tu kuasa ku niunga ciyulo cetu mu mutima cipue tu hite mu vieseko via ku linga na ha meso vui. Tu hilulenu ha lungano lua Robert, umo mukuluntu mu cikungulukilo endela ku miaka 80. Muanetu uaco ua handekele ngueni: “Cilungula ca ku Filipu 4:6, 7 ca nji kuasa ku pinda na vieseko mu muono. Nja hitile mu vuhutu vua vimbongo. Kaha nja zimbalesele civezikiso cange ca ku pua mukuluntu mu ntsimbu imo.” Vika via kuasele Robert ku niunga ciyulo ceni ca mu mutima? Ivene ngueni: “Mu nje ku ivua mutima uange u putuka ku lisosomua, nje ku vundila. Nje ku mona ngecize, nga nji vundila cikuma ntsimbu yose, na ciyulo cange mu mutima ce ku livuezelela.”

8. Ngue mu ya muesa Yoano 8:29, vika vikuavo via kuasele Yesu ku kala na ciyulo mu mutima?

⁸ Tandenu Yoano 8:29. Yesu, cipue mu va kele na ku mu luisa, ua kele na ciyulo mu mutima na mu visinganieka muomu ua tantekeyele ngecize ali na kuya Ise ku mutima. Ua tualeleho ku ononoka ambe ha vintsimbu vi ca kaluuile ku lingamo. Ua lemene cikuma Ise kaha viose via lingile mu muono via puile ku pangela Ise. Tele kanda eze ha mavu, ua puile “mesele” ua Njambi. (Visi. 8:30) Kaha mua  kele ha mavu, ua longesele vakuavo via Yehova na ntuima yose. (Mat. 6:9; Yoa. 5:17) Evi vipanga via vuisile Yesu ndzolela ya kama.​—Yoa. 4:34-36.

9. Vati ku fuitangana mu cipanga ca ku ambulula ci hasa ku tu kuasa ku kala na ciyulo mu mutima?

⁹ Tu hasa ku tambuluisa Yesu mu ku ononoka Yehova na ku lisala “ntsimbu yose na vipanga via Muangana.” (1 Kol. 15:58) Kaha ku kala na “ntuima ku lizi” mu ku ambulula, ci ka tu kuasa ku mona visoti vietu mu njila i via pande. (Vili. 18:5) Ca ku muenako, vantu va tue ku liuana navo mu lihia cingi cavo ve ku hita mu visoti via kama ku hiana yetu. Vunoni mu ve ku lilongesa ku lema Yehova na ku ononoka vitume vieni, miono yavo ye kuya ku lutue. Nkala ntsimbu i tue ku mona evi, tue ku simpilaho nguetu nkuma Yehova netu a tu niunga. Kaha ku simpa caco ce ku tu kuasa ku niunga ciyulo ca mutima. Evi via solokelaho laza umo ndokazi ue ku pinda na litima na visinganieka via ku livua ngecize ka kele na seho. Ivene ngueni: “Nga nji li na ku ambulula, visinganieka viange vie ku tula kaha nje ku ivua ndzolela. Nji mona nje ku ivua ngoco muomu nga nji li mu lihia, nje ku livua ngecize nji na suena ku mu hiehi cikuma na Yehova.”

10. Vika mua lilongesa ku mezi a ndumbuetu Brenda?

¹⁰ Talenu lungano lua ndumbuetu Brenda. Neni na muaneni ua mpuevo, va vavala vumo vuvezi vua vukalu vu va luka nguavo esclerose multípla. Ndumbuetu Brenda ue ku endela mu cituamo ca ku sindumuna, kaha ndzili yeni mu vitsiha ya tepuluka. Nga nevuko kamo ka ndzili ue ku ambulula ku ndzivo na ndzivo. Vunoni ku ambulula ceni ca kama ca pua ku soneka mikanda. Ivene ngueni: “Mu nja tavele na mutima uange na visinganieka viange, ngecize vuvezi vuange ka citava ku vu saka mu mavu ano, nja vuile ku zituka na ku tuala mana ange ku cipanga ca ku ambulula. Mua vusunga ku ambulula ce ku tundisa visinganieka viange ku ku lisosomua. Muomu ce ku nji kuasa ku tuala mana ku vantu va nje ku ambuluila mu cihela ca cikungulukilo cetu. Kaha ce ku nji vuluisa ntsimbu yose via lulavelelo luetu lua ku lutue.”

11-13. (a) Vati vapostolo na vakuavo veka va muesele ngecize va puile vavusamba va vusunga kuli Yesu? (b) Vavusamba va Yesu va mu lingisile ku livua vati ku mutima?

¹¹ Yesu mu ku ambulula ceni cose, vandongesi veni va mu kuasele cikuma. Va puile ngue civuluiso ceci cisimo: “Kavusamba na hiana muanaye ku kakatela.” (Visi. 18:24) Yesu ua hakele seho ya kama ku vavusamba vaco. Mua kele na ku ambulula, na umo muanaye ua ku ntsitu ua mu tsilielele uahi. (Yoa. 7:3-5) Ntsimbu imo ambe vavusoko vueni va singaniekele ngecize na zaluka. (Mako 3:21) Vunoni mu kua lisupile tangua limo lika tele kanda va mu tsihe, Yesu ua lekele, vandongesi veni 11 ngueni: “Enu mu vaze va na tokoho nange mu vieseko viange.”​—Luka 22:28.

¹² Vintsimbu vimo vapostolo va kele na ku vuisa Yesu vusiua, vunoni ikeye ua talele ku nima ya vipenga viavo, na ku mona ngecize va kele na lutsilielo muli ikeye. (Mat. 26:40; Mako 10:13, 14; Yoa. 6:66-69) Ku vutsiki vua ku manusuila tele kanda va mu kuate, Yesu ua lekele ava vamala va lukakatela, ngueni: “Nji na mi tumbula vavusamba; muomu viose vi nji nevu kuli Tata, nji na mi zimbuilavio.” (Yoa. 15:15) Mua vusunga, ava vavusamba veni va mu kaniamesele cikuma. Vukuasi vu va mu hanene mu cipanga ca ku ambulula, vua sulisile mutima ueni na ndzolela.—Luka 10:17, 21.

¹³ Vunoni Yesu ua kele na vavusamba vakuavo kati vapostolo veni lika, kua kele naua vamala na vampuevo va kele na ku mu lingila  vimo via mu kuasele mu cipanga ca ku ambulula. Ca ku muenako, vamo va kele na ku mu tambula ku vindzivo viavo linga a uane kua ku lila via-ku-lia. (Luka 10:38-42; Yoa. 12:1, 2) Vamo va kele na ku endangana neni mangendzi na ku mu kuasa na viuma vi va kele navio. (Luka 8:3) Yesu ua kele na vavusamba va cili muomu neni ua puile kavusamba ua cili kuli vakevo. Ua va lingilile via cili kaha ka lavelele ku mu lingila vize ka va hasele. Ikeye ua puile ua ku tantuluka, vunoni ua tavele na ku haka seho ku vukuasi vu va mu hele vavusamba vueni vutuhu ka va puile va ku tantuluka. Kaha mua vusunga, va mu kuasele ku kala na ciyulo mu mutima.

14-15. Vati tu hasa ku kala na vavusamba va cili, kaha vati va hasa ku tu kuasa?

¹⁴ Vavusamba va cili va ka tu kuasa ku kakatela kuli Yehova. Kaha njila ya cili cikuma ya ku uanenamo vavusamba va cili, ya pua ku pua kavusamba ua cili. (Mat. 7:12) Ca ku muenako, Mbimbiliya ya tu kaniamesa tu linge cose mu ku kuasa vakuetu, cikumakuma vakua ku “zela.” (Efe. 4:28) Aci singaniekenu mu cikungulukilo cenu. Muli umo u mu hasa ku kuasa ni? Nga muli umo mukua ku ambulula ke ku enda, citava mu mu ileko ha citanda mu ka mu landeleko via tonda ni? Vuno citava mu lingileko via-ku-lia vumo vusoko vue ku pinda mu ku uana via ku lisuka navio ni? Nga mu tantekeya mua ku pangesela saiti yetu jw.org ni Aplikativu JW Library^®, vuno mu hasa ku kuasa vakuenu mu cikungulukilo navo va tantekeyemo ni? Mua vusunga nga tu lihaka mu ku kuasa vakuetu, ndzolela yetu i ka livuezelela.​—Vili. 20:35.

¹⁵ Vavusamba vetu va ka tu kuasa ku hita mu vieseko, na ku kala na ciyulo mu mutima. Ngeci  mua Elihu ua halakanene kuli Yombi omo ua kele na ku lombolola vieseko vieni, vavusamba vetu ve ku tu kuasa mu ku tu halakana na lukakatela omo tu va leka visoti vietu. (Yombi 32:4) Vutuhu ka tua pandele ku lavelela vakuetu va tu lingileko vihangula, vunoni ku halakana ku vimamuna viavo via ku tundisa mu Mbimbiliya ca pua ku muesa mana. (Visi. 15:22) Kaha ngeci mua Muangana Ndaviti uze ua tavele na ku likehesa cose vukuasi vua vavusamba vueni, netu ka tua pandele ku ecelela ku lihalesa ci tu lingise ku viana vukuasi vu tu tondeka mpundu. (2 Sam. 17:27-29) Cili vene, vavusamba va cili va pua vuana vua tu hana Yehova.​—Tia. 1:17.

16. Kuliya na Filipu 4:6, 7, ciyulo tu hasa ku ci uana lika mu njila ika? Lombololenu.

¹⁶ Tandenu Filipu 4:6, 7. Omo lia vika Yehova ua tu leka ngueni tu hasa ku tambula ciyulo ceni ku hitila “muli Kilistu Yesu? Muomu tu hasa ku kala na ciyulo ca vusunga mu visinganieka na mu mutima, nga tu ivuisisa na ku tsiliela mu cipanga ca kala naco Yesu mu vutumbe vua Njambi. Ca ku muenako, vipi vietu citava lika ku vi ecela ku hitila mu cikombelo ca Yesu. (1 Yoa. 2:12) Mua vusunga ou muzimbu ue ku tu lembezieka cikuma! Mu ku pua Muangana ua Vuangana vua Njambi, Yesu a ka tundisako visoti viose vie ku tu kolela Satana na mavu eni. (Isaya 65:17; 1 Yoa. 3:8; Ku-So. 21:3, 4) Ou muzimbu nauo ue ku tu hana lulavelelo lua kama ni vati? Kaha vutuhu Yesu ua tu hana cipanga ca cikalu, vunoni ali netu, kaha ue ku tu kuasa ku matangua a ku kotokela. (Mat. 28:19, 20) Ou nauo ue ku tu simpisa! Ku lembezieka, lulavelelo, na ku simpa, viose evi via pua luvula ha tu hasa ku tungila ciyulo cetu.

17. (a) Vati Mukua Kilistu a hasa ku niunga ciyulo ceni? (b) Ngue mu ya kulahesa Yoano 16:33, vika tu ka hasa ku linga?

¹⁷ Vati honi mu hasa ku niunga ciyulo cenu, nga mu hita mu vieseko via kama? Mu hasa ku lingamo mu ku tambuluisa viuma via lingile Yesu. Ha katete, puenu na ku vundila kaha na ku kakatela mu ku vundila. Ca mu civali, ononokenu Yehova na ku ambulula na ntuima ambe ha vintsimbu vi ce ku kaluua ku lingamo. Kaha ca mu citatu, kulahelenu mu vukuasi vua vavusamba vuenu. Kaha ciyulo ca Njambi cika niunga visinganieka na mutima uenu. Kaha ngeci mua Yesu, mu ka hasa ku vula nkala ceseko cika mi solokela.—Tandenu Yoano 16:33.