LUTSILIELO lua kala na ngolo ya kama. Ca ku muenako, vutuhu Satana a tonda ku tsiha vusamba vuetu na Yehova, lutsilielo lue ku tu kuasa “ku zima . . . mivi yose ya tuhia ize ya mukua vupi.” (Efe. 6:16) Nga tuli na lutsilielo, tu ka hasa ku kolesa cipue mu visoti via kama ngue mincinda. Yesu ua lekele vandongesi veni ngueni: “Nga mu li na ku-tsiliela ngue mbuto ya musalata, mu ka handeka na muncinda, nguenu, fuma kuno, ya kuze, kaha u ka aluluka.” (Mat. 17:20) Mu ku linga lutsilielo lue ku kolesa vusamba vuetu na Yehova, tua pande ku singanieka ha vihula evi: Vuno lutsilielo lua pua vika? Vati cifua ca mitima yetu ca likuata na lutsilielo luetu? Vati tu hasa ku kaniamesa lutsilielo luetu? Kaha muli iya tua pande ku tsiliela?​—Loma 4:3.

Lutsilielo ka lua puile lika ku tava ni ku kulahela ngecize cimo cuma ca vusunga ni ku ca kala, houe, muomu “vandemone naua va tsiliela ngecize [Njambi kua kala kaha ve] ku zaza.” (Tia. 2:19) Amba lutsilielo lua pua vika honi?

Mbimbiliya ya muesa ngecize lutsilielo lua kala na mitamba ivali. Mutamba ua katete ou: “Ku-tsiliela ci na pu ciye ca viuma via ku lavelela.” (VaHe. 11:1a) Ni nguetu nga mua kala na lutsilielo, kaha mua kulahela na mutima uose ngueni viose vie ku handeka Yehova via pua via vusunga kaha vi ka lipuisamo. Ca ku muenako, Yehova ua lekele va Isaleli ngueni: “Nga mu hasa ku tsiha litavasiano liange lia mutana, na litavasiano liange lia vutsiki, ngecize ka ku kala mutana na vutsiki ku ntsimbu yavio, kaha naua litavasiano lia Ndaviti ngamba yange li ka hasa ku tsa.” (Yele. 33:20, 21) Tu ci hilulenu ha mezi aco. Vuno kua kala muntu ue ku lisosomua ngueni halumo litangua li ka likela ku tuhuka na ku lahuka, kaha ka ku ka kala naua vutsiki cipue mutana, ni? Vika tu lilongesa ku cimueso eci? Ka tua kele na vimpata ku tuala ha masiko eku tuamenena ku lizenga ca mavu ku litangua. Nkuma tua pande ku kala na vimpata ngecize Sakatanga ua masiko aco ka hasa ku puisamo vikulaheso vieni ni? Na limo litangua liahi!—Isaya 55:10, 11; Mat. 5:18.

Mutamba ua mu civali, lutsilielo lua pua “ku tava vize vintsa kanda tu mone.” Ni nguetu lutsilielo lua pua “ku tava” vize ka ci tava ku vi mona na meso, vunoni ku via kala. (VaHe. 11:1a) Mu njila ika? Aci singaniekenu nga kanike a mi hula ngueni: ‘Vati tu hasa ku tantekeya ngecize mpundzi kuya kala?’ Vutuhu na umo uahi ua monaho laza mpundzi, vunoni mu ka leka kanike vukaleho ni nguetu vitantekeyeso via muesa ngecize mpundzi kuya kala. Ngeci mua, ku huima, ku pekema ca mafo a ku miti na vikuavo. Kaha omo kanike a tava vitantekeyeso viaco, a ka nongonona ngecize mpundzi ku ya kala mpundu, vutuhu ka citava ku i mona. Na vuno vene lutsilielo luemana ha vukaleho vua vusunga.—Loma 1:20.

Mu ku linga lutsilielo luemana ha vukaleho, ku kala na lutsilielo ca tondeka “ku tantekeya vusunga.” (1 Tim. 2:4) Vunoni ku tantekeya vusunga kati cikeco lika ca tondeka. Kapostolo Paulu ua sonekele ngueni: “Muntu [ue ku] tsiliela na mutima.” (Loma 10:10) Muntu ka pandele lika ku tsiliela vusunga, vunoni na pande naua ku vu haka seho. Muomu  eci cikeco ci ka mu lingisa ku muesa lutsilielo, ni nguetu ku yoya mu cifua ca ya Njambi ku mutima. (Tia. 2:20) Muntu ka hakele seho ku vusunga mu mutima ueni, a hasa ku viana ambe citantekeyeso ca kama, omo lia ku likuatelela ku mana eni ni ku tonda lika ku linga mu nai cizango ceni. (2 Pet. 3:3, 4; Yun. 18) Evi vikevio via lingisile vantu vavengi ku nima ku honoua lutsilielo, vutuhu va muene vikomoueso. (Num. 14:11; Yoa. 12:37) Sipilitu santu ye ku kuasa lika vaze va lema vusunga, linga va kale na lutsilielo.—Ngal. 5:22; 2 Tes. 2:10, 11.

Umo ua vamala vakua lutsilielo cikuma ua puile Muangana Ndaviti. (VaHe. 11:32, 33) Vunoni ku vusoko vueni, kati vose va kele na lutsilielo lua kama ngeci mueni. Ca ku muenako, Tangua limo, Eliave, omo lia ku hona lutsilielo, ua payele Ndaviti na ku mu tenukila mua tondele ku lua na Ngoliata. (1 Sam. 17:26-28) Na umo uahi ue ku semuka na lutsilielo cipue ku lu tambula ku visemi. Ngeci mukemuo Ndaviti ua puile mukua lutsilielo omo lia kapandi ka lihakelele mu ku likuata vusamba na Yehova.

Ku Visamo 27, Ndaviti ua muesa vati ua hetele ha ku pua mukua lutsilielo lua kama. (Cinimbu 1) Ndaviti ua kele na ku hilula ha viuma via lihitile navio mu muono na vati Yehova ua mu kuasele ku lua na vitozi. (Vinimbu 2, 3) Ua hakele seho ya kama ku tavenakulu ya Yehova. (Cinimbu 4) Ndaviti ua lemesele Yehova ku tavenakulu hamo lika na vamuanaye mu lutsilielo. (Cinimbu 6) Ua tondele ku tuamenena ca Yehova ku hitila mu civundilo. (Vinimbu 7, 8) Ua tondele naua ku mu longesa ku endela mu njila ya Yehova. (Cinimbu 11) Lutsilielo lua puile lua seho ya kama kuli ikeye, ngeci ua handekele ngueni nga ka tsilielele, nga ka hasele ku kolesa.​—Cinimbu 13.

Nenu mu hasa ku kala na lutsilielo ngue lua Ndaviti nga mu tambuluisa visinganieka na vilinga via Ndaviti vi va tumbula ku Visamo 27. Mu ku linga lutsilielo luemana ha ku tantekeya vusunga, omo mu tualelelaho ku lilongesa Lizi lia Njambi na mikanda yetu, ci ka mi puila ca casi ku kala nou muhako ua seho ua ku sipilitu ya Njambi. (Visa. 1:2, 3) Puenu na ku uana ntsimbu ya ku hilula ha viuma vi mue ku lilongesa. Nga tu hilula ha viuma vi tue ku lilongesa, ku santsela cetu kuli Yehova ci ka livuezelela. Kaha omo ku santsela cetu kuli Yehova ci ka livuezelela, na cizango ca ku muesa lutsilielo luetu kuli ikeye ci ka livuezelela. Lutsilielo luaco tu ka lu muesa mu ku mu lemesa ku viuano na ku ambulula muzimbu ua cili. (VaHe. 10:23-25) Kaha tue ku muesa naua lutsilielo mu ku tualelelaho “ku vundila ntsimbu yose na ku katala cahi.” (Luka 18:1-8) Ngeci mukemuo, “vundilenu na ku huima cahi” kuli Yehova, oku mua kulahela ngecize “ikeye a mi lela.” (1 Tes. 5:17; 1 Pet. 5:7) Lutsilielo lue ku koka vilinga, kaha vilinga viaco naua vie ku kaniamesa lutsilielo.—Tia. 2:22.

Mukua lisupile litangua limo ku ku-tsa ceni, Yesu ua lekele vandongesi veni ngueni: “Kati mu ume mitima yenu: mu tsilielienu Njambi, nji tsilielenu ange  naua.” (Yoa. 14:1) Mua vusunga, tua tondeka ku muesa lutsilielo kati lika kuli Yehova vunoni na kuli Yesu. Vati mu hasa ku muesa lutsilielo muli Yesu? Tu hilulenu vinjila vitatu.

Ya katete. Puenu na ku mona cikombelo ku pua vuana vua hana Yehova kuli yenu mpundu. Kapostolo Paulu ua handekele ngueni: “Nji yoya [omo lia] ku tsiliela muli Muana Njambi,[uze] ua nji lemene, kaha ua liecele ivene omo yange.” (Ngal. 2:20) Ku tsiliela muli Yesu, ca lomboloka ku tava ngecize cikombelo ceni (1) ua ci hanene kuli yenu mpundu, (2) ca pua naua luvula lua ku mi ecela ku milonga yenu (3) ca mi hana lulavelelo lua muono ka ue ku hua, kaha (4) ca pua vukaleho vua kama cikuma vua pangesa Njambi mu ku muesa ngecize ua mi lema. (Loma 8:32, 38, 39; Efe. 1:7) Ku tantekeya evi ci ka mi kuasa ku litula citeli ca ku livua mulonga ni ku livua vungoco.—2 Tes. 2:16, 17.

Ya mu civali. Puenu na ku suena kuli Yehova ku hitila mu civundilo. Va tu tavesa ku vundila omo lia cikombelo ca Yesu. Ku hitila mu cikombelo, tu hasa ku vundila kuli Yehova na ku zituka cose “linga tu tambule cikeketima, kaha tu uane kavumbi ka ku tu kuasa ku ntsimbu tu ka ka zela.” (VaHe. 4:15, 16; 10:19-22) Ku vundila ce ku kaniamesa kapandi ka tua lihakela mu ku viana ku linga vupi.—Luka 22:40.

Ya mu citatu. Puenu na ku ononoka Yesu. Kapostolo Yoano ngueni: “Uze a tsiliela Muana, a li na muono ka ue ku hua ua ya-ye; vunoni uze kononoka kuli Muana ka ka mono muono, vunoni vutenu vua Njambi vu ka kala hali ikeye.” (Yoa. 3:36) Ha cinimbu eci Yoano ua muesa ngecize ku muesa lutsilielo ka ca litombuele na ku muesa lisino. Ngeci mukemuo, tue ku muesa lutsilielo muli Yesu mu ku mu ononoka. Tue ku ononoka Yesu mu ku niunga “mezi a lisiko a Kilistu” ni nguetu viose via longesele na ku sika. (Ngal. 6:2) Tue ku ononoka naua Yesu mu ku kava ku tuamenena ce ku tu hana ku hitila muli “mukuamanda ua cili.” (Mat. 24:45) Ku ononoka Yesu, ci ka tu kuasa ku kolesa mu visoti via kama ngue livazi.​—Luka 6:47, 48.

Tangua limo, umo yala ua vundilile kuli Yesu ngueni: “Nja tsiliela nji kuase ku zimpata ziange.” (Mako 9:24) Yala uaco ua kele na lumo lutsilielo, vunoni ua puile mukua ku likehesa kaha ua tantekeyele ngecize ua tondekele ku vueza ku lutsilielo lueni. Ngeci muou yala, tu vose tangua tu ka hita mu vimo visoti vi ka tondeka lutsilielo lua kama. Kaha tu vose tu hasa ku kaniamesa lutsilielo luetu mu ntsimbu ino. Ngue mu tu na mono, tue ku kaniamesa lutsilielo luetu mu ku lilongesa Lizi lia Njambi na ku hilulaho, kaha eci ci ka tu kuasa ku santsela cikuma ku viose vie ku tu lingila Yehova. Lutsilielo luetu lue ku kaniama naua mu tue ku lemesa Yehova, ku ambulula muzimbu ua cili na ku kakatela mu vivundilo hamo lika na vamuanetu. Kaha helu lia viose, nga tu kaniamesa lutsilielo luetu, tu ka tambula civezikiso ca hiana viose. Lizi lia Njambi lia tu mamuna ngualio: “Vunoni enu, vakua cilemo cange, likolesienu na ku tsiliela cenu ca ku lela cikumakuma . . . kalenu mu cilemo ca Njambi.” —Yun. 20, 21.