TU VOSE tua tava ngecize Yehova ali na ku tuamenena na ku niunga vantu veni mu lutsilielo kuno ku ‘matangua a ku kotokela.’ (2 Tim. 3:1) Vunoni kapandi ka ku ononoka ku tuamenena caco, ka pua ka muntu ku muntu. Evi, tu hasa ku vi setekesa ku muono ua vaIsaleli mu va kele mu vindinda. Mu njila ika?

Yehova ua tumine Mosesa a pange maluneta avali a palata “mu ku sana lukungulukilo, na mu ku enda ca vilombo.” (Num. 10:2) Vasasendote va pandele ku sika maluneta aco mu vifua via ku liseza-seza, kuliya na vize via tondekele ku vantu. Kaha vantu mu va vuile ku sika caco, va pandele ku linga vize via tondekele. (Num. 10:3-8) Ku matangua ano, vangamba va Njambi ve ku tambula vimamuna mu vinjila via ku liseza-seza. Ngeci mukemuo, tu hilulenu vinjila vitatu vi tue ku tambuilamo vimamuna na ku mona vati via lifua na ku sika ca maluneta a mu Isaleli ya laza. Vinjila viaco via pua nga kuli viuano via kama, nga vakuluntu va va hana vilongesa kaha nga kuli vimo vi na aluluka mu lukungulukilo.

Omo Yehova ua tondele “lukungulukilo luose” lu likunguluile ku mbelo ya mbalaka ya ciuaneno ya kele ku vucelo vua tavenakulu, vasasendote va sikile maluneta ose avali. (Num. 10:3) Kaha miyati yose ya Isaleli ize ya litepele mu mitamba 4, ya vuile ku sika caco. Citava vaze va kele ku hiehi na vukovelelo vua mbalaka va kele na ku livanga ku heta. Vunoni vaze va kele ku laako va pandele ku lihakela kapandi ka kama, kaha naua va ambatele ntsimbu mu ku heta. Vutuhu ngoco, Yehova ua tondele vantu veni vose va kunguluke na ku ivua vimamuna.

Lelo lino ka tue ku likunguluila ku tavenakulu, vunoni tue ku tambula vimamuna via vingi ku viuano vietu. Ku viuano via muhato na viuano vikuavo via ku lifuila, kukekuo ku tue ku tambula vilongesa via seho na ku tuamenena. Ku viuano viaco, vangamba va Yehova mu mavu ose, ve ku tambula vilongesa vimo lika. Ngeci mukemuo vaze ve ku tava cilanio caco ve ku pua mutamba ua civunga ca kama ca ndzolela. Vamo ve ku enda mangendzi a kama ku hiana vakuavo. Vunoni vose ve ku yako, ve ku tava ngecize kapandi kavo ka ku lingamo, ka ke kuya mu ngoco.

Amba co vaze va kala mu vivunga via ku laako, navo ve ku tambula vivezikiso viaco ni? Omo lia tekinologia, cingi ca ava, navo ve ku hasa ku kavangeya viuano viaco na ku livua vene ngue navo ku vali mpundu. Ca ku muenako, umo muluua ua ku cikota cetu, ua ka menekele Mbetele ya ku Benin. Kaha ha ciuano ca ku lifuila, Mbetele ya tokakanene vamuanetu va ku mbonge ya Arlit, mu Niger, linga va kave ciuano. Mbonge yaco ya kala ku laako mu Likango lia Sahara. Vunoni vamuanetu, vandumbuetu na vakua ku muesa cizango va ku pua 21 va kungulukileko. Kaha vutuhu va kele ku laako, navo va livuile ku pua mutamba ua civunga  ca vantu 44.131 va kungulukile ku ciuano caco. Umo muanetu ua sonekele ngueni: “Tua santselako cikuma na mitima yetu yose mu ku tu tokakana ku ciuano caco. Kaha ca tu muesa naua vukama vua cilemo cenu kuli yetu.”

Nga sasendote ua sikile luneta lumo lika kaha “vamiata, vakuluntu va makulukazi” vakevo lika va pandele kuya ku mbalaka ya ciuaneno. (Num. 10:4) Va kele na kuyako mu ku tambula mizimbu na vilongesa kuli Mosesa. Kaha evi via kele na ku va kuasa ku puisamo viteli viavo muaya miyati yavo. Nga nenu mua puile umo ua vaze vakuluntu, nga mua lingile cose linga mu ka soloke ku viuano viaco ni?

Lelo lino, vakuluntu ka va puile “vamiata” mu vikungulukilo ni vakua ku sika vutanga vua Njambi, houe. (1 Pet. 5:1-3) Vunoni ve ku lihakela kapandi ka ku niunga vutanga. Ngeci mukemuo, nga va na va lania mu ku tambula vilongesa vikuavo, ngeci mua ku Sikola ya Vipanga via Vuangana, ka ve ku tala ku nima. Ku visikola viaco, vakuluntu ve ku lilongesa mua ku puisilamo vuino viteli viavo mu vikungulukilo. Evi vie ku kuasa vamuanetu mu mavu ose ku kola mu lutsilielo. Ambe nga ka mua hitile mu sikola yaco, vunoni citava nenu mue ku uana vukuasi kuli vaze va hitamo.

Vintsimbu vimo, vasasendote va kele na ku alulula-alulula cikumo ca luneta nga va sika. Eci ca puile citantekeyeso ca ku lekesa lukungulukilo luose ngecize i napuho ntsimbu ya ku tualelelaho vungendzi. (Num. 10:5, 6) Lukungulukilo lua kele na ku linoneka mu vutongue vua ku komouesa cikuma nga lu katuka. Vunoni eci ca tondekele nkala muntu a lihakele kapandi ka kama. Citava vamo vaIsaleli ka va lemene vize via ku linga ntsimbu yose lituike tula. Omo lia vika?

Halumo vamo va kele na ku singanieka ngecize ku tula-tula ci na hianamo. Muomu “ntsimbu imo liselua lia kele fume ku cinguezi na ku heta ku cimene.” Vunoni vintsimbu vikuavo, lia kele na ku kala ha cihela cimo lika “matangua avali, cipue ngonde” ni ku tuvakana oho. (Num. 9:21, 22) Vuno lukungulukilo lua tulile vintsimbu vingahi? Numelu kapitulu 33 ya tumbula vihela vi heta ku 40 vi va tulilile vaIsaleli.

Vintsimbu vimo, vamo halumo va uanene cihela ci li na cimbembe ni nguetu civule. Mua vusunga, vose va uanene cimbembe mu ‘vindinda vize via kama kaha via ku zuzuisa’ va vuile ndzolela ya kama. (Ndeu. 1:19) Ngeci mukemuo, citava vamo va kele na ku singanieka nguavo nga va suikako vungendzi, halumo va ka tulila ha cihela ca ku vihia.

Mu ya puilemo ntsimbu ya ku katuka, vamo halumo ca va kaluuilile ku lavelela ntsimbu yavo ya ku katuka. Vutuhu vose va vuile ku sika ca luneta, vunoni ka ca tavele vose va katuke ha ntsimbu imo. Ku sika ca luneta lua katete ca puile citantekeyeso ca ku muesa ngecize miyati ya tulilile ku vucelo ni nguetu muyati ua Yunda, Isakale na Zembulone ya pandele ku katuka. (Num. 2:3-7; 10:5, 6) Kaha mu va katukile, vasasendote va sikile naua luneta lua mu civali, mu ku lungula miyati itatu ya kele ku vutokelo linga i katuke. Kaha vasasendote va tualeleleho ku lingamo noho lukungulukilo luose lua katukile. Vika tu lilongesaho?

Halumo ku aluluka ca vimo viuma mu lukungulukilo ca mi kaluuilile. Mu njila ika? Halumo mua livuile nguenu va na alulula viuma via vingi cikuma ha ntsimbu imo. Ni halumo kuli vimo viuma vi mua lemene cikuma, kaha ka mua tondele lukungulukilo lu vi alulule. Ni ku aluluka ca nkala viuma vieka, ca hakele lukakatela luenu ha ceseko, kaha ca mi kaluuilile ku litombuesa ku vikevio. Vunoni nga tu lihakela kapandi ka ku litombuesa ku nkala ku aluluka, ku lutue, tu ka hasa ku mona ngecize ku aluluka caco nkuma ca tondekele vene. Cikuavo naua Yehova Njambi a ka tu vezikisa.

Ku matangua a Mosesa, Yehova ua tuamenene makulukazi na makulukazi a vamala, vampuevo na vanike mu musenge. Mua vusunga, vaIsaleli nga ka va hasele ku ovoka ca ku hona vukuasi na ku tuamenena ca Yehova. Netu vene, tue ku ovoka mu lutsilielo kuno ku matangua a ku kotokela a vusonde vua kama, omo lia ku tuamenena ca Yehova! Ngeci mukemuo, tu vose tu lihakelenu kapandi ka ku ononoka Yehova, ngue mu va lingile vaIsaleli va lutsilielo omo va vuile ku sika ca maluneta!