1-2. (a) Mutambi u ka va ka linga vamiangana va ha mavu? (b) Vihula vika tu kumbulula?

ACI SINGANIEKENU, vamiangana va ha mavu va manesa ku linga mutambi ua “kua holo tu novoka.” Mu nima yaco va singanieka vene nguavo va na hasa ku neha ciyulo na ku lembama ha mavu. Muomu vutumbe vuavo ku tu lingisa ku singanieka ngecize va na hasa ku neha ciyulo. Vunoni, vamiangana vaco ka vesi na ndzili ku tuala ha viuma vi ka soloka ku lutue! Omo lia vika? Muomu kuliya na vupolofeto vua mu Mbimbiliya, “ku-nonga ca vuasi-vuasi ci keza kuli vakevo, . . . na hamosi hahi ha va kovokela.”​—1 Tes. 5:3.

² Mu cilongesa cino tu kumbulula evi vihula: (1) Vika vi ka soloka mu ntsimbu ya “Lamba ya Kama”? (2) Vika Yehova a ka lavelela kuli yetu mu ntsimbu ya Lamba ya Kama? Kaha (3) Vati tu hasa ku liviukisila lelo lino linga tu ka tualeleleho ku pua vakua vuviuke?​—Mat. 24:21.

3. Kuliya na Ku-Solola. 17:5, 15-18, vati Njambi a ka nongesa “Mbambilone ya kama”?

³ Tandenu Ku-Solola 17:5, 15-18. “Mbambilone ya Kama” va ka i nongesa! Ngeci mu tua lilongesa vuovuno, ku ntsimbu yaco vamiangana va ha mavu ka va ka kala na ndzili ya ku lingako mumo ku tuala ha viuma vika soloka. Omo lia vika? Muomu  “Njambi [a ka haka] mu mitima yavo ku linga [cizango] ca mutima ueni.” Ku linga cizango ca mutima ueni ca lomboloka vika? Ca lomboloka ku nonga ca vose ve ku litumbula nguavo Vakua Kilistu na vifua viose via ku lemesa. * Njambi a ka haka visinganieka vieni mu mutima ua “kasitu uze ua ku tila ngengu” ua “zimbinga likumi.” Ou “Kasitu” uaco uemanena vakua Nações Unidas, kaha zimbinga likumi ziemanena mavuangana ose a ha mavu. (Ku-So. 17:3, 11-13; 18:8) Kaha omo vamianga va ka luisa vakua malombelo a makuli, tantekeyenu ngecize lamba ya kama vuovuno i putuka. Mua vusunga eyi i ka pua ntsimbu ya ikalu muomu i ka kuata ku vantu vose ha mavu.

4. (a) Vika halumo vi ka lingisa vamiangana ku luisa malombelo ose a makuli? (b) Vika halumo va ka linga vaze va kele mu malombelo aco?

⁴ Mua vusunga ka tu tantekeya vika mpundu vi ka lingisa vamiangana va mavu ku luisa Mbambilone ya kama. Va ka handeka nguavo vakua malombelo ve ku tanganesa ciyulo na ku lembama ha mavu, na ku lihaka cikuma mu via pulitika. Ni vene va ka handeka nguavo vakua malombelo ve ku li lundikila vupite vuose. (Ku-So. 18:3, 7) Omo Mbambilone ya kama va ka i nongesa, ka ci ka lomboloka ngecize vose va kala mu malombelo a makuli va ka va nongesa houe. Vunoni, halumo vamiangana va mavu va ka viana ku pua naua mutamba ua vivunga via malombelo. Mu nima ya ku nonga ca malombelo ose a makuli, vaze va puile vakua malombelo aco va ka nongonona ngecize vakuluntu va malombelo ka va hasele ku puisamo viose vi va kulahesele.

5. Vika Yehova ua kulahesa ku tuala ku ntsimbu ya lamba ya kama, kaha omo lia vika?

⁵ Mbimbiliya ka ya handekele nga ku nonga ca Mbambilone ya Kama ci ka ambata ntsimbu ingahi, vunoni tu tantekeya lika nguetu ka ci ka ambata ntsimbu ya kama. (Ku-So. 18:10, 21) Muomu Yehova ua  kulahesa ku ka ‘kehesa matangua’ a lamba ya kama linga a kovole “ava va va na hanguile,” hamo na vulombelo vua vusunga. (Mako 13:19, 20) Vunoni ku fuma ku lamba ya kama ku tuala ku ntsongo ya Alemangendo, vika Yehova a ka lavelela ku li yetu?

6. Ku viana vulombelo vua makuli ca ambatesela kumo na vika?

⁶ Mu cilongesa ci na hiti tua lilongesele ngecize, Yehova ua tonda vangamba veni va viane vilika na vilinga viose via likuata na Mbambilone ya Kama. Vunoni ku viana vilika na vilinga viaco kati cikeco lika ci tondeka houe. Tua pande naua ku lihakela kapandi ka ku tualelelaho ku hakuila ku lemesa ca vusunga​—ku lemesa Yehova. Vati tu hasa ku lingamo? Tu ci hilulenu ha vinjila vivali, vi hasa ku tu kuasa ku vi puisamo.

7. (a) Vati tua pande ku hakuila na ku simpa cose mpoko ya Yehova ku tuala ku via cili? (b) Vati VaHevelu 10:24, 25 ya tsindika ha seho ya ku li kunguluila hamo cikuma-kuma ku matangua ano a ku kotokela?

⁷ Ca ku livanga, tua pande ku hakuila na ku simpa cose masiko a Yehova ku tuala ku via cili. Kaha na ku viana visinganieka na vilinga via vakua mavu. Ca ku muenako, ka tue ku hakuila nkala cifua ca vupangala ngeci mua vulo vua vantu va vilio vimo, na vifua vikuavo via vundeyi. (Mat. 19:4, 5; Loma 1:26, 27) Ca mu civali, tua pande ku tualelelaho ku lemesa Yehova hamo na vamuanetu mu lutsilielo. Tua pande ku lingamo ntsimbu yose, ambe mu Ndzivo ya Vuangana, mu ndzivo ya umo muanetu ni vene mu vusueke. Viose-ovio vi soloka vi soloke ngano, vunoni na limo litangua liahi tu ka likela ku lemesa Yehova. Cili vene “kati tu likele ku likunguluila hamo,” muomu “litangua lize li li na ku suena ku hiehi.”​—Tandenu VaHevelu 10:24, 25.

8. Ku aluluka cika ci ka kalako ku tuala ha muzimbu u tue ku ambulula lelo?

⁸ Mu ntsimbu ya lamba ya kama, halumo muzimbu u tue ku ambulula u ka aluluka. Mu ntsimbu ino tue ku ambulula muzimbu ua Vuangana vua Njambi na ku lihakela kapandi ka ku puisa vantu vandongesi. Vunoni mu ntsimbu ya lamba ya kama muzimbu uetu u ka pua ua ndzili cikuma. Ngeci Mbimbiliya ya u setekesa na mema a civue. (Ku-So. 16:21) Halumo muzimbu uaco u ka pua ku nonga ca mavu a Satana. Vunoni omo ntsimbu yaco i ka heta, tu ka tantekeya mpundu cifua ca muzimbu uaco kaha na vati tu ka u ambuluilamo. Vuno tu ka ambulula ngue mu tue ku ambuluilamo lelo ni? Ni ku ka kala vinjila vieka via ku ambuluilamo? Tu lavelelenu tu ka mone vati vi kenda. Vunoni muose-omo mu vi ka fuilamo, ci moneka ngecize tu ka kala na civezikiso ca ku ambulula muzimbu ua ku sompesa ca Yehova!​—Ezek. 2:3-5.

9. Vati vantu va ka muenamo muzimbu uetu, kaha vusunga vuka tua pande ku kala navuo?

⁹ Mua vusunga muzimbu u tu ka ambulula, u ka vuisa vantu matoto. Kaha omo liaco va ka linga cose mu ku tu luisa linga tu likele mu vutuntu ku ambulula. Vunoni, ngue mu tue ku tondeka vukuasi vua Yehova mu ntsimbu ino linga tu ambulule, na ku ntsimbu yaco kasi tu ka tondeka vukuasi vueni.​—Mika 3:8.

10. Kuliya na vupolofeto vua ku Luka 21:25-28, vati va ka livua cingi ca vantu mu ntsimbu ya lamba ya kama?

¹⁰ Tandenu Luka 21:25-28. Mu ntsimbu ya lamba ya kama, vantu va ka-tsa cintsima omo lia ci fua ci vika solokelamo viuma, muomu viose vi va tsilielele nguavo vi na vuaha, vi ka putuka ku nonga. Muomu va ka kala mu “kalua na kayando,” mua vusunga va kevua liova lia ku zimbalesa miono yavo, muomu i ka pua ntsimbu  ya ku zuzuisa cikuma mu miono ya vantu. (Zef. 1:14, 15) Mu ntsimbu yaco, halumo muono u ka kaluua cikuma ambe vene kuli vangamba va Yehova. Mu ku linga ka tua puile vakua mavu, ci moneka vene ngecize tu ka hita mu lamba. Halumo ka tu ka kala vene na viuma vi tu ka tondeka.

11. (a) Mu nima ya ku nongesa malombelo a makuli omo lia vika vantu na vamiangana va ka luisa Vakaleho va Yehova? (b) Omo lia vika ka tua pandele ku ivua liova lia lamba ya kama?

¹¹ Ha ntsimbu yaco, vakua malombelo a va ka nongesa va kevua matoto mu ku mona ngecize Vakaleho va Yehova lika vali na ku tualelelaho ku lemesa. Ku talamo vene, ku ka kala linguavo lika lisanduoka mu mizimbu na mu vi internete. Kaha vakua mavu na muangana uavo Satana va ka tu zinda muomu yetu lika tu ka lisupaho mu nima ya ku nonga ca malombelo ose a makuli. Mu va ka mona ngecize ka va puisilemo vutumbe vuavo vua ku nongesa malombelo ose ha mavu, kaha va ka tu tengulukila. Ha ntsimbu yaco vakua vifuti va keza mu ku tu luisa, vakevo va ka pua Ngonge ya Mangonge. * Va ka likungulula mu ku iza na ku luisa vantu va Yehova. (Ezek. 38:2, 14-16) Ci vuisa liova ku singanieka ha viuma vi ka soloka mu Lamba ya Kama muomu ka tu vi tantekeya mua cili. Vunoni tu pande ku kala na vusunga nguetu: ka tua pandele ku ivua liova lia lamba ya kama. Omo lia vika? Muomu Yehova a ka tu hana vitume vie ku ovola. (Visa. 34:19) Tu ka hasa ku ‘ka andula mitue’ muomu tu ka mona ngecize kuovoka cetu “cili na ku suena mu hiehi.” *

12. Mu njila ika “mukuamanda ua cili mukua mana” ue ku tu viukisila ku viuma vi ka soloka ku lutue?

¹² “Mukuamanda ua cili mukua mana” ue ku tu viukisila linga tu tualeleho ku pua vakua vuoloke na mu lamba ya kama. (Mat. 24:45) Kaha ue ku lingamo mu vinjila via ku liseza-seza, ca ku muenako: Viuano via muhato via muaka ua 2016 ku tuala 2018, via tsindikile ha vimo vifua vi tua pande ku kala navio tu vose, linga tu ka ovoke ku litangua lia Yehova. Tu ci li vuluisenu vifua viaco.

13. Vika vi hasa ku tu kuasa ku pua vakua vuviuke kuli Yehova? Kaha omo lia vika tua pande ku lingamo vuovuno?

¹³ Vuoloke: Ciuano ca muhato ca 2016 ca kele na mutue “Continue Leal a Jeová!” Kaha ku ciuano caco tua lilongesele ngecize, linga tu pue vakua vuoloke kuli Yehova tua pande ku kala na vusamba vua cili neni. Va tu vuluisile naua ngecize, tua pande ku suena mu hiehi na Yehova ku hitila mu civundilo kaha na ku lilongesa Mbimbiliya mu ku lova. Muomu ku lingamo ci ka tu hana ndzili ya ku tualelelaho ku vula visoti via kama vi keza ku lutue. Mu ku linga mavu a Satana a li na kuya ku ku nonga, tua pande ku lavelela ku ka hita mu visoti vi ka eseka vuoloke vuetu kuli Yehova na ku Vuangana vueni. Halumo vene va ka tu tsopa. (2 Pet. 3:3, 4) Ngeci mukemuo, linga tu ka tualeleho ku pua vakua vuviuke mu lamba ya kama, tua pande ku kaniamesa vusamba vuetu na Yehova lelo lino.

14. Ku aluluka cika ci ka soloka kuli vakua Civunga ca Vantuamena ha mavu? (b) Omo lia vika tu ka tondeka ku pua vakua vuviuke?

¹⁴ Lelo lino vakua Civunga ca Vantuamena va kala na cipanga ca kama ca ku niunga vangamba va Yehova. Vunoni ntsimbu kanda lamba ya kama i putuke vose Vakua Kilistu va ku vuavesa va kaya muilu linga va ka lipandakane  na Yesu mu ndzita ya Alemangendo. (Mat. 24:31; Ku-So. 2:26, 27) Ci lomboloka ngecize Vakua Civunga ca Vantuamena ka va ka kala naua ha mavu. Vunoni vakua civunga ca kama va ka tualelaho ku kala na mukingo, muomu vakuluntu va ka tualelelaho ku va niunga na ku tu tuamenena. Ngeci mukemuo mu tu ka heta ku ntsimbu yaco, ci ka tondeka cikuma ku pua vakua vuoloke. Kaha tu ka tondeka naua ku kuasa ava vamuanetu na ku ononoka ku tuamenena ci va ka tambula kuli Yehova. Muomu kuovoka cetu ci ka hitukila ha ku lingamo!

15. Vati tu hasa ku kaniamesa ku simpa cetu, kaha omo lia vika ca pua seho?

¹⁵ Ntsintsa: Ciuano ca muhato ca 2017 ca kele na mutue “Não Desista!”. Ciuano caco ca tu kaniamesele cikuma na ku tu hana ndzili linga tu hase ku vula nkala visoti. Kaha tua lilongesele naua ngecize ka tua pandele ku pua lika vakua lukakatela nga tuli vuino houe. Vunoni lukakatela luetu lua pande ku hitukila hali Yehova. (Loma 12:12) Kaha ka tua pandele ku suva via kulahesele Yesu ngueni: “Ou a ka kolesa na ha ku kotoka a kovoka.” (Mat. 24:13) Eci cikulaheso ca muesa ngecize tua pande ku tualelelaho ku kolesa ambe nga tu hita mu visoti. Muomu nga mu ntsimbu ino tu tualelelaho ku kolesa mu visoti, mua vusunga tu ka pua va ku kaniama ambe mu i ka putuka lamba ya kama.

16. Kulihi ce ku fuma simpa ca vusunga? Kaha vati tu hasa ku kaniamesa ku simpa cetu mu ntsimbu ino?

¹⁶ Ku simpa: Ciuano ca muhato ca 2018 ca kele na mutue “Tenha Coragem!” Mua vusunga ciuano caco ca tu vuluisile ngecize ku simpa ka ca hitukilile ha vutongue vuetu. Ngeci mu ya fua ntsintsa, ku simpa ca vusunga naco ca hitukila ha ku tsiliela muli Yehova. Vati honi tu hasa ku kaniamesa lutsilielo luetu muli Yehova? Tu hasa ku lingamo mu ku tanda Mbimbiliya ku sua kumo na ku hilula ha vati Yehova uohielele vangamba veni ku nima. (Visa. 68:20; 1 Pet. 2:9) Kaha omo va ka putuka ku tu luisa, mu Lamba ya Kama ci ka tondeka ku simpa na ku tsiliela mpundu muli Yehova. (Visa. 112:7, 8; VaHe. 13:6) Muomu nga tu kulahela muli Yehova mu ntsimbu ino, tu ka hasa ku kolesa na ku simpa cose omo Ngonge i ka putuka ku tu luisa. *

17. Omo lia vika ka tua pandele ku ivua liova lia ndzita ya Alemangendo? (Talenu cikupulo ca helu lia Vutala.)

¹⁷ Ngue mu tua lilongesele mu cilongesa ci na hiti, cingi cetu tua kuno ku semukila ku matangua a ku kotokela. Kaha tua lavelela ku ka hita mu lamba ya kama. Ndzita ya Alemangendo i ka pua cuma ca ku manusuila mu mavu ano a Satana. Vunoni ka tua pandele ku i vua liova. Omo lia vika? Muomu ndzita yaco kati yetu ya Yehova. (Visi. 1:33; Ezek. 38:18-20; Zak. 14:3) Ngeci mukemuo, Yehova a ka hana mpoko kuli Yesu, ya ka tuamenena masualale veni linga va ka lue ndzita yaco. Kaha Yesu, Vakua Kilistu va ku vuavesa hamo lika na makulukazi na makulukazi a tungelo, va ka luisa Satana na vandemone veni, na vivunga viavo via masualale.​—Ndan. 12:1; Ku-So. 6:2; 17:14.

18. (a) Vika Yehova ua tu kulahesa? (b) Vati Ku-Solola 7:9, 13-17 ye ku mi kaniamesa ku tuala ha viuma vi ka soloka ku lutue?

¹⁸ Yehova ua tu kulahesa ngecize: “Citua na cimo cahi ca ku ku fulila ci ka vezika.” Kaha vakua “civunga ca kama” ‘vaze va kovoka ku Lamba ya Kama’! Va ka tualelelaho ku pangela Yehova. (Tandenu Ku-Solola 7:9, 13-17.) Mua vusunga Mbimbiliya ye ku tu hana vusunga vua ku sula ngandza ngecize, ku lutue Yehova a ka tu ovola! Muomu “Yehova a niunga vakua vucili.” (Visa. 31:23) Vose vaze va lema Yehova na ku mu lemesa, va kevua ndzolela ya kama omo va ka mona ngecize li zina lia Yehova lia lele ku makuli ose.​—Ezek. 38:23.

19. Vivezikiso vika tu ka suana vuovuno?

¹⁹ A ci singaniekenu nga mezi a ha mukanda ua 2 Timoteo 3:2-5 nga e ku handekele vati vantu va ka fua mu mavu a aha ca ku hona ku va hungumuna kuli Satana. (Talenu cikasa “ Mu va ka Fua Vantu ku Lutue”) Muanetu George Gangas, * ua puile mukua Civunga ca Vantuamena ua handekele ngueni: Mavu a ka pua lika a cili omo vantu vose va ka pua vamuanetu! Vuovuno mu ka kala na civezikiso ca ku yoyela mu mavu a aha. Kaha tu vose tu ka yoyelamo miaka yose. Mua vusunga i ka pua ndzolela ya kama cikuma!