CILONGESA 38
“Tuayenu Kuli Ange, . . . Kaha Ange nji ka mi Huimisa”
“Tuayenu kuli ange, enu vose muli na ku fuitangana na ku lemuua, kaha ange nji ka mi huimisa.”—MAT. 11:28.
MUASO 17 “Nji na Zange”
VI TU LILONGESAMO *
1. Ngue mu ya muesa Mateo 11:28-30, cikulaheso cika ua lingile Yesu?
YESU ua lingile cikulaheso ca cili ku cimo civunga ca vantu, ngueni, “Tuayenu kuli ange,” kaha “ange nji ka mi huimisa.” (Tandenu Mateo 11:28-30.) Eci ka ca puile cikulaheso ca ngoco. Ca ku muenako a ci singaniekenu via lingilile umo mpuevo ua kele na vuvezi vua kama.
2. Vika Yesu ua lingilile umo mpuevo ua ku vavala?
2 Mua vusunga uze mpuevo ua tondekele vukuasi vua kama. Muomu ua ile kuli vakua ku saka vavengi, linga va ka mu kanguise. Vunoni mu miaka 12 ya pindile na vuvezi vuaco, na umo uahi ua hasele ku mu kanguisa. Kaha kuliya na mezi a lisiko, uze mpuevo ua puile ua ku zuala. (Levi. 15:25) Kaha ua vuile ngecize Yesu ali na ku kanguisa vavezi, ngeci ua ile mu ku mu tonda. Mua ka mu uanene, ua kuatele ku ntsongo ya vuzalo vuenu kaha ua kangukile! Vunoni Yesu ka mu kanguisile lika ku muvila, ua mu fumisile naua kasahuntu. Mu njila ika? Mu ku mu muesa kasingimiko na cilemo. Ca ku muenako, mua kele na ku handeka neni, ua pangesele lizi lia kasingimiko na ndandzu ngueni: “Muanange.” Mua vusunga uze mpuevo ua vuile ku lembama na ndzolela!—Luka 8:43-48.
3. Vihula vika tu kumbulula mu cilongesa cino?
3 Mbimbiliya nguayo uze mpuevo ikeye ua ile kuli Yesu ni nguetu ua lihakelele kapandi ka ku lingako mumo. Netu tua pande ku lihakela kapandi ka kuya kuli Yesu. Vutuhu mu ntsimbu ino, Yesu ka ka kanguisa mavezi a vaze va ya kuli ikeye, vunoni kasi ali na ku tu lania, ngueni: “Tuayenu kuli ange, . . . kaha ange nji ka mi huimisa.” Mu cilongesa cino tu kumbulula vihula 5: (1) Vati tu hasa kuya kuli Yesu? (2) Vika Yesu ua tondele ku lombolola mua handekele ngueni: “Lilemekienu mukambo uange”? (3) Vika tu hasa ku lilongesa kuli Yesu? (4) Omo lia vika cipanga ca tu kundika ce ku tu huimisa? kaha (5) Vati tu hasa ku tualelelaho ku uana ku huima muintsi lia mukambo ua Yesu?
“TUAYENU KULI YANGE”
4-5. Tumbulenu vimo vinjila vi tu hasa ku ilamo kuli Yesu?
4 Njila imo i tu hasa ku ilamo kuli Yesu ya pua mu ku lilongesa viuma via lingile na ku longesa. (Luka 1:1-4) Na umo uahi a hasa ku lilongesa eyi mizimbu mu lizina lietu, noho yetu vavene. Tua pande kuya kuli Yesu, mu ku lihanguila etu vavene ku tu mbatiza na ku pua ndongesi ua Kilistu.
5 Njila ikuavo i tu hasa ku ilamo kuli Yesu ya pua kuya ku vakuluntu mu cikungulukilo nga tu tondeka vukuasi. Muomu Yesu ue ku pangesa ovu “vuana kuli vantu” mu ku niunga vampanga veni. (Efe. 4:7, 8, 11; Yoa. 21:16; 1 Pet. 5:1-3) Tua pande ku lihakela kapandi ka ku tonda vukuasi vuavo. Vakuluntu ka ve ku mona vili mu mitima yetu na ku tantekeya vi tu tondeka houe, yetu tua pande ku va lekavio. Halakanenu via handekele muanetu Julian, ngueni: “Nja pandele ku tunda ha Mbetele omo lia cihindu, kaha umo kavusamba kange ua nji lekele ngueni nji handeke na vakuluntu linga va ka nji meneke mu ku nji kaniamesa. Ha katete, nja muene nguange ka ci tondeka ku lingamo. Vunoni mu nima ya ntsimbu, nja lingilemo. Kaha vuze vukuasi vua vakuluntu vua puile vumo vua vuana vua seho ya kama cikuma vu nja tambula mu muono uange.” Vakuluntu va ngozi, ngeci mua vaze vavali va ka menekele muanetu Julian, va hasa ku tu kuasa ku tantekeya “visinganieka via Kilistu,” ni nguetu ku tantekeya na ku tambuluisa visinganieka na vifua vieni. (1 Kol. 2:16; 1 Pet. 2:21) Ku tu kuasa mu cifua eci vua pua vumo vua vuana vua seho ya kama cikuma vu tu hasa ku tambula.
“LILEMEKIENU MUKAMBO UANGE”
6. Vika a lomboloka aa mezi a Yesu “lilemekienu mukambo uange”?
6 Omo Yesu ua handekele ngueni: “Lilemekienu mukambo uange,” citava ua tondele ku handeka ngueni, “Tavenu mpoko i nja kala nayo.” Ni halumo ua tondele ku handeka ngueni “Tuayenu muintsi lia mukambo hamo nange, linga tu pangele Yehova.” Ambe nga ua tondele ku handeka mezi a katete ni a mu civali, kasi lizi mukambo * liemanena vipanga.
7. Kuliya na Mateo 28:18-20, cipanga cika tua tambula, kaha vusunga vuka tuli navuo?
7 Tue ku tava cilanio ca Yesu mu tue ku lihana kuli Yehova na ku tu mbatiza. Cilanio ca Yesu ca pua ca mbunga yose. Na limo litangua liahi, Yesu a ka viana ku tambula muntu uze a tonda mpundu ku pangela Njambi mu vusunga. (Yoa. 6:37, 38) Vandongesi va Kilistu vose va tambula civezikiso ca ku linga cipanga ca hanene Yehova kuli Yesu. Kaha tuli na vusunga ngecize Yesu a ka tualelelaho ku tu kuasa ku puisamo cipanga caco.—Tandenu Mateo 28:18-20.
“LILONGESIENU KULI ANGE”
Puenu na ku huimisa vakuenu ngue mua lingile Yesu (Talenu vinanga 8-11) *
8-9. Omo lia vika vakua ku likehesa va lemene kuya kuli Yesu? Vika tua pande ku lihula?
8 Vantu va ku likehesa va lemene ku kavangeya Yesu. (Mat. 19:13, 14; Luka 7:37, 38) Omo lia vika? A ci singaniekenu ha ku litepa ca kele hali Yesu na vaFaliseo. Ava vakuluntu va malombelo ka va kele na ngozi kaha va puile vakua ku lihalesa. (Mat. 12:9-14) Vunoni Yesu ua kele na ngozi kaha mukua ku likehesa. VaFaliseo va tondele lutsimo na ku lihaka ku vukama. Yesu ua longesele vandongesi veni ngecize ka va pandele ku tonda lutsimo na ku lihaka ku vukama. Vunoni va pandele ku pua vakua ku likehesa na ku pangela vakuavo. (Mat. 23:2, 6-11) VaFaliseo va kele na ku sika vantu mu ku va zuzuisa. (Yoa. 9:13, 22) Vunoni Yesu ua huimisile vantu mu ku va muesa cilemo mu mezi na mu vilinga.
9 Nenu mua lilongesa evi vifua kuli Yesu ni? Puenu na ku lihula nguenu: ‘Vuno nja tsimana mu ku pua muntu mukua ku likehesa na ku konkama ni? Vuno nje ku lihana na mutima uose mu ku linga vipanga vie ku soloka ngue via seho ya indende ni? Nje ku muesa ngozi ku vakuetu ni?’
10. Vika Yesu ua lingilile vakua ku panga neni?
10 Yesu ua lingile cose linga vakua ku panga neni va pange mu ciyulo na ndzandzu, kaha ua lemene ku va longesa mua ku lingila viuma linga va kale na vutongue. (Luka 10:1, 19-21) Ua tondele naua vandongesi veni va pue na ku mu linga vihula, kaha neni ua tondele ku ivua vinguli viavo ha vimo vimpande. (Mat. 16:13-16) Mua vusunga, vandongesi veni va tuikililile ngue vintemo mu citungu ca ku niunga vuino. Ngeci mua vintemo vie ku tsemba mema, vandongesi va lilongesele viose via longesele Yesu, kaha vemine mihako ni nguetu va puisilemo vipanga via cili via vingi.
Puenu va vasi ku likata nenu na ku muesa ndzandzu
Puenu na ku muesa ntuima
Puenu va ku likehesa na ku fuitangana *
11. Vihula vika tua pande ku lihula etu vavene?
11 Mua kala na mpoko hali vakuenu ni? Nga mukemuo, lihulenu nguenu: ‘Vati nje ku yoya na vakuetu ku ndzivo? Vati nje ku panga na vakuetu ku vipanga? Vuno nje ku yoya ni ku panga navo mu ciyulo ni? Vuno nje ku leka vakuetu va livue ku zituka mu ku nji linga vihula ni? Nja kala na cizango ca ku ivua vinguli viavo ni?’ Ka tu tondo ku tambuluisa vaFaliseo. Muomu va kele na ku niengua nga muntu a va linga vihula na ku luisa vantu va kele na ku handeka vinguli ka via litombuele na viavo.—Mako 3:1-6; Yoa. 9:29-34.
“MU KA UANA KU HUIMA”
12-14. Omo lia vika cipanga ca tu hana Yesu ce ku tu huimisa?
12 Omo lia vika ku linga cipanga ca tu hana Yesu ce ku tu huimisa? Kua kala vusunga vua vuingi, vunoni tu hilulenu lika vumo vua vundende.
13 Tua kala na vantuamena va cili ku hiana vose. Yehova, Ntuamena yetu ua Kama, ka puile cikenia ni mukua ku hona ku santsela, houe. Ua haka seho ya kama ku vipanga vi tue ku mu lingila. (VaHe. 6:10) Ue ku tu hana ngolo i tua tondeka linga tu ka puisemo cipanga ca tu kundika. (2 Kol. 4:7; Ngal. 6:5) Yesu, Muangana uetu ue ku tu tuamenena ku hitila mu lungano lueni. (Yoa. 13:15) Kaha vakuluntu ve ku tu niunga ve ku lihakela kapandi ka ku tambuluisa “kaniungi ua kama” Yesu. (VaHe. 13:20; 1 Pet. 5:2) Ve ku linga cose linga va tu muese ngozi na ku tu kaniamesa, kaha naua ve ku muesa ku simpa mu ku tu niunga.
14 Tua kala na vavusamba va cili ku hiana vose. Ka kua kele vantu veka va kala na va vusamba va cili na vipanga via seho ku hiana yetu. Aci singaniekenuho: Tua kala na civezikiso ca ku panga na vantu va kala na vilinga via cili vunoni ka ve ku limona ngue va kala na seho ku hiana vakuavo. Va kala na vutongue vunoni ka ve ku lihaka ku vukama. Ka ve ku tu mona lika ngue vantu va ku panga navo vunoni va tu puisa naua vavusamba vavo. Kaha cilemo ci ve ku tu vuila ca kama mu njila ya ku linga citava va tu tsile!
15. Vati tua pande ku mona vipanga vi tua tambula kuli Yehova?
15 Tua kala na vipanga via cili ku hiana vikuavo viose. Tue ku longesa vantu vusunga ku tuala hali Yehova na ku aneka ha mutana makuli a Satana. (Yoa. 8:44) Satana ue ku tuika vantu viteli ka va hasa ku ambata. Ca ku muenako, ua tonda ku tu lingisa tu tsiliele ngecize Yehova ka ka tu ecela ku vivulumuna vietu kaha ka citava ku tu lema. Mua vusunga, eci ca pua citeli ca kama! Vunoni mu tue kuya kuli Yesu, eci citeli ve ku tu tulaco, muomu ve ku tu ecela ku vupi vuetu. Kaha Yehova ua tu lema cikuma tu vose. (Loma 8:32, 38, 39) Ngeci mukemuo, ku kuasa vantu va lilongese ku kulahela muli Yehova na ku sungamesa miono yavo, ca pua civezikiso ca kama!
TUALELELENUHO KU UANA KU HUIMA MUINTSI LIA MUKAMBO UA YESU
16. Vati citeli ca tu vundila Yesu ku ambata ca liseza na viteli vikuavo vi tue ku ambata?
16 Citeli ca tu vundila ku ambata Yesu ca liseza cikuma na viteli vikuavo vi tue ku ambata. Ca ku muenako, mu tue ku pangela vakuetu vantu, ka tue ku zeya lika ku muvila vunoni na ndzolela vene ka tue ku ivua. Vunoni, mu nima ya ku linga vimo vipanga via mu lutsilielo tue ku ivua ndzolela ya kama. Vintsimbu vimo, tue ku zeya mu nima ya ku panga vipanga via ku ntsitu. Kaha nga litangua liaco lia ku kunguluka, tue ku likakateya kuyako. Vutuhu ngoco, tue ku hilukako na ndzolela ya kama kaha na ndzili yetu ye ku li vuezelela. Evi vie ku tu solokela naua mu nima ya ku ambulula ni ku lilongesa Mbimbiliya mu vulika. Vivezikiso vi tue ku uanamo via hiana ndzili i tue ku pangesa mu ku vi linga!
17. Omo lia vika tua pande ku ivuisisa cifua cetu vantu kaha vika tua pande ku hilula na civando?
17 Tua pande ku ivuisisa ngecize, nkala muntu ua kala noho ha ya lengela ngolo yeni. Ngeci mukemuo, tua pande ku hilula na civando viuma vi tue ku tonda ku linga. Ca ku muenako, tu hasa ku lolokela mu ku tonda vupite. Nkuma tu lipakesa ngoco. Umo mpite ua mukuendze uehuile Yesu, ngueni: “Vika nji ka panga linga nji ka suane muono ka ue ku hua ua ya-ye?” Mukuendze uaco tele ue ku ononoka laza mezi a Lisiko. Citava ua puile muntu ua cili muomu Mbimbiliya nguayo Yesu “ua mu lemene.” Ngeci ua mu laniene ngueni: “Hamoye, landesa viose viu li navio, . . . kaha u ize u nji kave.” Uze mukuendze ha kele ndu. Ua tondele ku kava Yesu vunoni naua ka tondele ku seza “vikuata” vieni. (Mako 10:17-22) Ngeci ua vianene mukambo ua tondele ku mu tuika Yesu na ku tualelelaho ku lolokela mu ku tonda “vufuko.” (Mat. 6:24) Nga yenu, cihangula cika mue ku lingile?
18. Vika tua pande ku linga vintsimbu vimo, kaha omo lia vika?
18 Vintsimbu vimo ca pua ca seho ku hilula ha vika tuli na ku tuameka mu muono. Omo lia vika? Linga tu mone nga tuli mpundu na ku pangesa ndzili yetu na mana ni kuahi. Halakanenu via handekele umo mukuendze ua lizina Mark, ngueni: “Mu miaka ya yingi, nja kele na ku singanieka nguange nja kele na ku yoya muono ua uasi, muomu tele nja puile pioneiro. Vunoni ntsimbu yose nja kele na singanieka ha vimbongo na vati nji hasa ku yoya muono ua cili. Ngeci nja kele na ku seteka ku nongonona vika via kele na ku kaluuisa muono uange. Kaha nja nongonuene ngecize nkuma ntsimbu na ndzili yange yose nja kele na ku vi manusuila ku vizango viange, Yehova nja kele na ku sila lika visupo.” Kaha Mark ua aluluile visinganieka vieni na cifua ca muono ueni, linga a hase ku tuameka Yehova mu muono. Kaha ngueni: “Vutuhu vintsimbu vimo nje ku uma mutima omo lia ku hona vimbongo, vunoni na vukuasi vua Yehova na Yesu, nje ku tualelelaho ku tuameka Vuangana.”
19. Vika ca puila ca seho ku mona viuma ngue mu via pande?
19 Tu ka tualelelaho ku uana ku huima muintsi lia mukambo ua Yesu nga tu linga viuma vitatu. Ha katete, monenu viuma ngue mu via pande. Tue ku linga cizango ca Yehova, ngeci mukemuo tua pande ku ci linga mu njila ya tonda ikeye. Etu tu vangamba lika, ivene cipanga Yehova. (Luka 17:10) Nga tu seteka ku linga cipanga ceni mu nai cizango cetu, kaha ci ka pua ngue tuli na ku luisa mukambo. Ambe ngombe ua ndzili a hasa ku livulumuna na ku lizeyesa ivene nga a seteka ku talesa kueka na ku luisa mukambo u ali na ku endesa mukua ku mu tuamenena. Vunoni tu hasa ku puisamo viuma via ku komouesa na ku vula nkala citanga nga tu kava ku tuamenena ca Yehova. Vulukenu ngecize na umo uahi a hasa ku vindika cizango ca Yehova!—Loma 8:31; 1 Yoa. 4:4.
20. Vutumbe vuka vua pande ku tu lingisa ku tava mukambo ua Yesu?
20 Ca mu civali, pangenu na vutumbe vua cili. Vutumbe vuetu vua pua ku hana vumpahu kuli Tatetu ua cilemo, Yehova. Ku matangua a Yesu, vaze va kele na ku pangela Njambi omo lia lizangamena na ku vinga mu sukuma, va zimbalesele ndzolela yavo na ku seza mukambo ua Yesu. (Yoa. 6:25-27, 51, 60, 66; Filp. 3:18, 19) Vunoni, vaze va pangelele Njambi omo lia ku mu lema na ku lema vakuavo vantu, va tualeleho ku ambata mukambo ua Yesu na ndzolela mu muono uavo uose na ku lavelela ku pangela hamo na Kilistu muilu. Ngeci muavo, tu ka tualelelelaho ku kala na ndzolela nga tu ambata mukambo ua Yesu na vutumbe vua cili.
21. Kuliya na Mateo 6:31-33, vika tu hasa ku lavelela kuli Yehova?
21 Ca mu citatu, lavelelenu viuma ngue mu via pande. Tua hangula muono ua ku lihana na ku fuitangana. Kaha Yesu ua tu lunguile ngueni va ka tu luisa. Vunoni tu hasa ku lavelela ngecize Yehova a ka tu hana ndzili ya ku kolesa mu nkala ceseko. Nga tu tualelelaho ku kolesa, na ku kaniama cetu ci ka tualelelaho ku livuezelela. (Tia. 1:2-4) Tu hasa naua ku lavelela ngecize Yehova a ka tu hana vize via tu kambela, Yesu a ka tu tuamenena, kaha vamuanetu va ka tu kaniamesa. (Tandenu Mateo 6:31-33; Yoa. 10:14; 1 Tes. 5:11) Kua lisupu vimo? Viahi. Tuli na viose vi tua tondeka linga tu kolese.
22. Ku vika tua pande ku santsela?
22 Uze mpuevo ya kanguisile Yesu, ua mu huimisile ha litangua lize vene lia mu kanguisile. Vunoni ku huima ca ya-ye ue ku ci tambuile lika nga ua puile ndongesi ua Kilistu. Mu ku mona cenu, vika ua lingile? Aci singaniekenu cilunguiso ce ku tambuile, nga ua hanguile ku tava ku kala muintsi lia mukambo ua Yesu, nga ua tambuile cilunguiso ca ku sika na Yesu muilu! Eci cilunguiso nga ca hianene viose via sile omo lia ku kava Yesu. Ngeci mukemuo, cipue nga tua lavelela ku ka yoya miaka yose muilu ni ha mavu, tu puenu na ku santsela nguetu kali-kali tua tava eci cilanio ca Yesu: “Tuayenu kuli ange!”
MUASO 13 Kilistu Lungano Luetu
^ cin. 5 Yesu ua tu lania tuye kuli ikeye. Vati tu hasa ku tava cilanio caco? Cino cilongesa ci kumbulula eci cihula, kaha ci ka tu vuluisa ku huima ci tue ku uana mu ku panga na Yesu.
^ cin. 6 LIZI LI VA LOMBOLOLA: Lizi Mukambo lia tumbuile Yesu ua pua citi ce ku haka muntu ha citsili linga ambateleko viuma, ni citi ci ve ku haka ha vintsingo via tusitu vavali linga va koke cikekele.
