1, 2. (a) Ciyulo cika tu hasa ku kala naco vuovuno? (b) Omo lia vika ka tu hasa ku kala na ciyulo ca vutuntu mu ntsimbu ino? (Talenu cikupulo ca ku vuputukilo.)

TU VOSE tua tonda ciyulo mu muono, ka tua lemene ku uma mutima. Ngeci tue ku santsela cikuma mu ku tambula “ciyulo ca Njambi.” Ciyulo caco ca pua ku lembama cize ce ku niunga visinganieka na mitima yetu. (Filipu 4:6, 7) Mu ku linga tua lihana kuli Yehova, tua kala naua mu ciyulo muomu “tu na lihambe na Njambi.” Eci ca lomboloka ngecize tua likuata vusamba vua cili neni.​—Loma 5:1.

² Vunoni ntsimbu ya ka neha Njambi ciyulo ca vutuntu ha mavu kanda i ci hete. Kaha kuno ku matangua a ku kotokela via vingi vie ku tu umisa mutima. Ngeci mua ku kala ha kati ka vakua vukenia. (2 Timoteo 3:1-4) Ku luisa Satana na vilongesa via makuli vie ku sanduola. (2 Kolintu 10:4, 5) Vutuhu ngoco, viuma vi hasa ku tu umisa cikuma mutima via pua vutozi vue ku tundilila ku vavusoko vuetu ka ve ku pangela  Yehova. Vamo va hasa ku sembulula vi tua tsiliela ni ku tu vangeya ngecize tu li na ku tepesa vusoko. Halumo va hasa ku handeka nguavo va tsiha vusoko netu nga ka tu likela ku pangela Yehova. Vati honi tua pande ku muenamo vutozi vua vavusoko vuetu? Kaha nga visoti viaco vi tu solokela, vati tu hasa ku niunga ciyulo cetu?

3, 4. (a) Vilongesa via Yesu via katula vika? (b) Vika vi hasa ku kaluuisa cikumakuma ku kava Yesu?

³ Yesu neni ua tantekeyele ngecize kati vose va ka tava vilongesa vieni. Ua tantekeyele naua ngueni vandongesi veni va ka tondeka ku simpa muomu ku ka kala vamo va ka va luisa. Ku luisa caco ce ku kuatele na ku ciyulo ca mu vusoko vuavo. Yesu ngueni: “Kati mu singanieke ngecize njezile ku tuma ciyulo hano ha mavu: ka njezile ku tuma ciyulo, vunoni mpoko ya mukuale. Muomu njezile ku hangununa muntu na ise, na muana ua mpuevo na naye, na nemueno na nemueno: Kaha vakua ndzivo ya muntu, vakevo va ka pua vakua nkole yeni.”​—Mateo 10:34-36.

⁴ Omo lia vika Yesu ua handekele ngueni “Kati mu singanieke ngecize njezile ku tuma ciyulo”? Muomu ua tondele vantu va tantekeye ngecize nga va lipuisa vandongesi veni va ka hita mu visoti via vingi. Mua vusunga, vutumbe vua Yesu ka vua puile ku tepesa mavusoko, vunoni ku va longesa via Njambi. (Yoano 18:37) Vutuhu ngoco vandongesi veni va pandele ku tantekeya ngecize ku kava Yesu ka ci ka pu ca casi ntsimbu yose, cikumakuma nga vavusamba ni vavusoko ka va tavele vusunga.

5. Vika va lihitile navio vandongesi va Yesu?

⁵ Yesu ua ambele ngueni vandongesi veni va pandele ku lavelela ku va luisa ku vavusoko na ku kolesa mu vieseko viaco. (Mateo 10:38) Linga va ye Yesu ku mutima, vandongesi va kolesele omo vavusoko vavo va va tsopele ni ku va viana. Kaha va nganialele via vingi ku tuvakana vize vi va zimbalesele.​—Tandenu Mako 10:29, 30.

6. Vika tua pande ku vuluka nga vavusoko vuetu va tu luisa?

⁶ Vutuhu vavusoko vuetu ve ku tu luisa omo lia ku lemesa Yehova, kasi tua va lema. Vunoni, ka tua pandele ku suva nguetu, cilemo cetu kuli Njambi na Kilistu cikeco ca pande ku hiana vose. (Mateo 10:37) Tua pande naua ku vuluka ngecize Satana a hasa ku pangesa cilemo ci tue ku vuila vusoko vuetu linga a tu tangule ku kakatela kuli Yehova. Ngeci mukemuo, tu ci simutuilenu vimo visoti na ku mona vati tu hasa ku kolesa.

7. Nga mua liambata na muntu ke ku pangela Yehova, vati mua pande ku mona cisoti caco?

⁷ Mbimbiliya ya tu mamuna ngecize uose a ka ambata ni ku somboka a “ka mona lamba” ni visoti. (1 Kolintu 7:28) Nga mua liambata na muntu ke ku pangela Yehova, ci hasa ku vueza cisulila ku vulo vuenu na ku mi umisa mutima. Vunoni ca pua ca seho ku mona cisoti cenu ngue mue ku cimona Yehova. Kaha Yehova ua handeka ngueni ka citava ku litepa ni ku tsiha vulo na muntu u tua liambata neni muomu ke  ku mu pangela. (1 Kolintu 7:12-16) Nga yalienu ke ku pangela Yehova na ku tuameka ku lemesa ca vusunga, kasi mua pande ku mu singimika ku pua mutue ua ndzivo. Kaha nga mpueyenu ke ku pangela Yehova, kasi mua pande ku mu lema na ku mu niunga vuino.​—Efeso 5:22, 23, 28, 29.

8. Vika mua pande ku lihula nga yalienu ni mpueyenu a tonda mu tepulule ku ku lemesa cenu?

⁸ Vika mua pande ku linga nga yalienu ni mpueyenu a tonda mu tepulule ku ku lemesa cenu? Umo yala ua ambata ndokazi yetu ua mu hele matangua a andende lika a ku tuhuka mu lihia mu simano. Nga nenu mu li mu cisoti caco, lihulenu nguenu: ‘Vuno mukuetu a li na ku nji vindika ku pangela Yehova mu vutuntu ni? Nga kuahi, citava nji linge vi a li na ku nji vundila ni’? Nga mu muesa ku votsika, mu ka tepulula ku visoti mu vulo vuenu.​—Filipu 4:5.

9. Vati Vakua Kilistu va hasa ku longesa vana vavo ku singimika cisemi ka puile Mukaleho ua Yehova?

⁹ Ci hasa ku pua ca cikalu ku longesa vuino vana venu, nga mukua ndzivo yenu ke ku pangela Yehova. Ca ku muenako, mua pande ku longesa vana venu vononoke ku lisiko eli: ‘Singimika iso na noko.’ (Efeso 6:1-3) Vunoni vika mua pande ku linga nga mukua ndzivo yenu ke ku kava vitume via mu Mbimbiliya? Mu hasa ku muesa lungano lua cili ku vana venu mu ku singimika mukua ndzivo yenu. Singaniekenu ha vifua via cili via kala navio, kaha mu lekenu ngecize mua santsela cikuma ku viose vie ku linga. Kati mu handeke mukua ndzivo yenu mua ku pihia ha meso a vana. Vunoni, lomboluelenu vana venu ngecize nkala muntu ue ku lihanguila nga a lemesa Yehova ni kuahi. Nga mu longesa vana venu ku singimika mukuenu, lungano luaco lua cili lu hasa ku mu lingisa ku putuka ku pangela Yehova.

10. Vati visemi Vakua Kilistu va hasa ku longesa vana vavo va leme Yehova?

¹⁰ Vamo visemi ka va puile Vakaleho ve ku tonda vana vavo va linge vilika via vakua  mavu ni va lilongese vilongesa via mu vulombelo vua makuli. Vamo vamala ve ku vindika vandokazi vetu ku longesa vana Mbimbiliya. (Vilinga 16:1; 2 Timoteo 3:14, 15) Ca ku muenako, yala kati Mukaleho halumo ke ku tavesa mpueyeni a longese vana Mbimbiliya ni ku ya navo mu ku kunguluka. Vutuhu ndokazi yetu na pande ku singimika eci cihangula ca yala, vunoni a hasa ku leka-leka vana via vusunga hose ha uanena vukovelelo. (Vilinga 4:19, 20) Mu ye ku puaho ntsimbu, vanike va ka lihanguila nga va ka pangela Yehova ni kuahi. * (Talenu ha litota.)​—Ndeutelonomi 30:19, 20.

11. Vika vi hasa ku koka visoti ha kati ketu na vavusoko ka ve ku pangela Yehova?

¹¹ Mu tua putukile ku lilongesa na Vakaleho va Yehova, halumo ka tua lekeleko vavusoko vetu. Vunoni omo lutsilielo luetu lua putukile ku kola, tua muene ngecize nkuma tua pandele ku va leka nguetu tu tonda ku pangela Yehova. (Mako 8:38) Lukakatela luenu kuli Yehova lu hasa ku koka visoti ha kati kenu na vusoko. Tu ci lilongesenu ha viuma vi mua pande ku linga mu niunge ciyulo mu vusoko na ku tualelelaho ku kakatela muli Yehova.

12. Vika vi hasa ku lingisa vavusoko vuetu ku tu luisa, vunoni vati tu hasa ku muesa ngecize tua haka seho ku visinganieka viavo?

¹² Setekenu ku ivuisisa vati vavusoko vuenu va li na ku livua. Tua viukilila cikuma mu ku tantekeya vusunga vua mu Mbimbiliya. Vunoni, vavusoko vuetu va hasa ku singanieka nguavo tu na hungumuka ni tu na ka likovelesa mu vulombelo vua makuli. Va hasa naua ku singanieka nguavo ka tua va lemene naua muomu tua likela ku linga navo vilika. Citava va hasa ku singanieka nguavo mu tu ka tsa viuma via ku pihia vi ka tu solokela. Ngeci mukemuo tu puenu na ku seteka ku ivuisisa vati va li na ku livua na ku va halakana vuino linga tu hase ku tantekeya vika vi na va lingisa ku lisosomua netu. (Visimo 20:5) Kapostolo Paulu ua lihakelele kapandi ka ku ivuisisa ‘vantu va vifua viose’ linga a hase ku va longesa vusunga. Nga tu seteka ku ivuisisa vavusoko vuetu, tu ka hasa ku tantekeya vati tua pande ku va longesa vusunga.​—1 Kolintu 9:19-23.

13. Vati tua pande ku handeka na vavusoko vetu ka va puile Vakaleho va Yehova?

¹³ Handekenu mu ku konkama. Mbimbiliya nguayo, “Vihandeka vienu vi kale na kavumbi ntsimbu yose.” (Kolose 4:6) Ku lingamo kati ca casi. Tu hasa ku vundila sipilitu santu kuli Yehova linga i tu kuase ku konkama na ku muesa ngozi ku vavusoko  vetu. Ka tua pandele ku tonda ku lisompa navo ntsimbu yose ku tuala ha vilongesa viavo via makuli. Nga va linga ni ku handeka vimo vi tu vuisa ku vavala ku mutima, tu hasa ku tambuluisa vapostolo. Paulu ua handekele ngueni: “Omo va tu kuita vingamba, tu sangaziala; omo va tu yandesa, tu likolesa. Omo va tu fueha, tu eseka ku va hambesa.”​—1 Kolintu 4:12, 13.

14. Nga tu muesa vilinga via cili, vukuasi vuka vu hasa ku izamo?

¹⁴ Kalenu na vilinga via cili. Vika ca puila ca seho? Vutuhu ku handeka na ku konkama ci hasa ku tu kuasa ku kala mu ciyulo na vavusoko, vilinga vietu via kala na ngolo ya kama. (Tandenu 1 Petulu 3:1, 2, 16.) Lingenu viuma vize vi muesa ku vavusoko vuenu ngecize Vakaleho va Yehova ve ku niunga vuino vana vavo, ve ku niunga vitume via mu Mbimbiliya, kaha va yoya muono u li na vutumbe . Ambe nga vavusoko vetu ka va ka tava vusunga, vunoni tu kevua ndzolela ya ku tantekeya nguetu tu li na ku ya Yehova ku Mutima.

15. Vati tu hasa ku liviukisila vua lumo linga tu tine ku ku lisompa na vavusoko vuetu?

¹⁵ Liviukisilenu vua lumo. Singaniekenu ha viuma vi hasa ku kandula vimpata ha kati kenu na vavusoko. Kaha hangulenu vika mu ka linga. (Visimo 12:16, 23) Vikevio via lingile umo ndokazi ku Austrália. Isemueno ua kele na ku luisa vusunga, kaha vintsimbu vimo ua kele na ku niengua. Ngeci ntsimbu kanda a mu sane ku telefone mu ku mu meneka, uze ndokazi na yalieni va vundilile kuli Yehova a va kuase ku mu kumbulula ca ku hona matoto. Kaha va kele naua na ku hanguila vua lumo vimpande via cili vi va hasa ku simutuila neni. Cikuavo naua, linga kati va simutuile ntunda ya kama, muomu ku lingamo ci hasa ku ka uila mu ku lisompa via vulombelo, va hanguile vulahe vua ntsimbu ya ku simutuila neni.

16. Vika mu hasa ku linga mangana kati mu livue mulonga nga ka muesi na ku litombola na vusoko vuenu?

¹⁶ Mua vusunga, kasi ku ka kala vimo ka mu ka litombola na vavusoko vuenu ka va puile Vakaleho. Ngeci mukemuo nga ku vi li, mu hasa ku livua mulonga muomu mua lema vavusoko vuenu kaha mua tonda ku va ya ku mutima. Vunoni vulukenu ngecize lukakatela luenu kuli Yehova lua pande ku hiana cilemo cenu ku vavusoko. Omo vavusoko vuenu va ka tantekeya ovu vusunga, halumo va kevuisisa seho ya kala ha ku pangela Yehova. Ka muesi na mpoko ya ku kakateya muntu a tave vusunga. Vunoni, mu hasa ku lekesa vakuenu vati ku kava vinjila via Yehova ce ku mi kuasa. Kaha Yehova ua va hana vukovelelo vumo lika ngue vuze vua tu hana etu, vua ku lihanguila ku mu pangela.​—Isaya 48:17, 18.

17, 18. Vika vi hasa ku mi kuasa nga kavusoko a seza Yehova?

¹⁷ Nga kavusoko va mu uisa mu cikungulukilo  ni ivene a viana ku pua Mukaleho, ce ku pua ca cikalu cikuma. Ce ku vavala cikuma ku mutima, mu hasa ku ivua ngue muntu a li na ku mi tuvanga na mukuale. Vati mu hasa ku kolesa?

¹⁸ Tualenu mana enu ku ku lemesa Yehova. Nga mu li na ku hita mu ku vavala caco, mua pande ku kaniamesa lutsilielo luenu. Tandenu Mbimbiliya ku sua kumo, liviukisilenu viuano na ku kunguluka ntsimbu yose, tualelenuho ku ambulula, na ku vundila kuli Yehova a mi hane ngolo ya ku kolesa. (Yunda 20, 21) Vatico nga mue ku linga viose evi, vunoni kasi mue ku ivua ku vavala ku mutima? Kati mu likele! Tualenu mana ku ku pangela Yehova. Mu nima ya ntsimbu, ci ka mi kuasa ku lembamesa visinganieka vienu. Vikevio via solokelele kuli mukua ku soneka Samo 73. Ua hitile mu ntsimbu ya mu kaluuilile ku lembamesa visinganieka vieni. Vunoni ku pangela Yehova ca mu kuasele ku mona viuma mu njila ya cili naua. (Visamo 73:16, 17) Nenu vi hasa ku mi kuasa.

19. Vati mu hasa ku muesa kasingimiko ku cifua ce ku sungameselamo Yehova vantu veni?

¹⁹ Singimikenu ku sungamesa ca Yehova. Njambi a tantekeya ngecize ku sungamesa ceni ci ka kuasa vose, hamo lika na uze na u mu cikungulukilo. Vutuhu tu hasa ku ivua ku vavala ca kama nga muntu u tua lema va mu sungamesa, vunoni ku lingamo ci ka mu kuasa ku hiluka kuli Yehova ku lutue. (Tandenu VaHevelu 12:11.) Noho ha i ka hetela ntsimbu yaco, tua pande ku ononoka lisiko lia Yehova lia ku ‘likela ku liendela’ na vaze va ku ua. (1 Kolintu 5:11-13) Kati ca casi ku lingamo. Vunoni tua pande ku likela ku handeka navo, ngeci mua ku hitila mu telefone, mesaje, mikanda, viemail, ni vikuavo.

20. Tua pande ku tualelelaho ku lavelela vika?

²⁰ Tualelenuho ku lavelela, kati mu hone! Cilemo ce ku “lavelela viuma viose,” ngeci tue ku tualelelaho ku lavelela ngecize kavusoko ketu a ka hiluka kuli Yehova. (1 Kolintu 13:7) Nga mu mona ngecize kavusoko kenu a li na ku aluluka kamandende-kamandende, mu hasa ku mu kundika mu vivundilo vienu linga a uane ngolo ya mu Mbimbiliya na ku tava eci cilanio ca Yehova: “Hilukenu kuli ange.”​—Isaya 44:22.

21. Vika mua pande ku linga nga vavusoko vuenu va mi luisa omo lia ku kava Yesu?

²¹ Yesu ua handekele ngueni tua pande ku mu lema ku hiana vantu vose. Kaha ua kele na vusunga ngecize vandongesi veni va ka simpa na ku kakatela kuli ikeye ambe nga vavusoko vuavo va ka va luisa. Nga vavusoko vuenu ve ku mi luisa omo lia ku kava Yesu, kulahelenu muli Yehova. Mu vundilenu a mi kuase ku kolesa. (Isaya 41:10, 13) Viukililenu mu ku tantekeya ngecize Yehova na Yesu ve ku viukilila mu ku mona lukakatela luenu kaha va ka mi lunguisa.