1. Vika vie ku kuata cikuma ku vuntu vuetu?

 CIPUE nga va tu mbatiza vuovuno ni laza, tu vose tua tonda ku kala na vuntu vua lema Yehova. Linga tu kale na vuntu vuaco, tua pande ku pokuesa visinganieka vietu. Omo lia vika? Muomu visinganieka vietu vikevio vie ku kuata cikuma ku vuntu vuetu. Nga tu pua na ku singanieka ku sua kumo, ku tuala lika ha viuma vie ku tu ya ku mutima kaha tu ka handeka na ku linga viuma via ku viha. (Efe. 4:17-19) Vunoni nga tu sulisa vuongo vuetu na vilinga via cili kaha vi handeka na vilinga vietu vi ka hasa kuya ku mutima ua Tatetu ua muilu, Yehova.—Ngal. 5:16.

2. Vihula vika tu lilongesa mu cilongesa cino?

² Ngue mu ca muesele cilongesa ci na hiti, ka tu hasa ku liniunga ku visinganieka viose via ku viha. Vunoni tu hasa ku viana ku kava visinganieka viaco. Ntsimbu kanda va tu mbatize, tua tondeka ku handeka na ku likela ku linga viuma mu cifua ca zinda Yehova. Eci cikeco cinanga ca katete kaha ca seho ya kama mu ku zula vuntu vua laza. Vunoni linga tu hase kuya Yehova ku mutima mu vutuntu tua pande naua ku ononoka lisiko lia ku “zala vuntu vuze vua vuha.” (Kolo. 3:10) Mu cilongesa cino, tu kumbulula evi vihula: ‘Vuntu vua vuha vua pua vuka’? Vati tu hasa ku zala vuntu vua vuha na ku tualelelaho ku kala navuo?

3. Kuliya na Ngalata 5:22, 23, vuntu vua vuha vua pua vuka? Kaha vati tu hasa ku vu zala?

³ “Vuntu vua vuha”, vua pua ku singanieka na ku linga viuma mu cifua ce ku vi lingilamo Yehova. Muntu ue ku zala vuntu vua vuha mu ku muesa mihako ya sipilitu santu na ku  tavesa sipilitu santu yaco i tuamenene visinganieka, na vilinga vieni. (Tandenu Ngalata 5:22, 23.) Ca ku muenako, ua lema Yehova na vantu veni. (Mat. 22:36-39) Muntu uaco ue ku tualelelaho ku muesa ndzolela cipue nga ali mu visoti. (Tia. 1:2-4) Ua pua mukua ku linga ciyulo. (Mat. 5:9) Ue ku muesa lukakatela na ngozi ku vakuavo. (Kolo. 3:13) Ua lema via cili kaha ue ku vilinga. (Luka 6:35) Ue ku muesa ku hitila mu vilinga vieni ngecize ua kala na lutsilielo lua ku kaniama. (Tia. 2:18) Ue ku muesa civuovuo nga va na mu sangumuka kaha ue ku lipokuesa nga ali na ku hita mu ceseko.—1 Kol. 9:25, 27; Tito 3:2.

4. Vuno citava ku pangela ha vifua vi va tumbula ku Ngalata 5:22, 23, cimo ku cimo ni? Lombololenu.

⁴ Linga tu zale vuntu vua vuha, tua pande ku pangela ha vifua viose vi va tumbula ku Ngalata 5:22, 23 na ku vinimbu vikuavo. * Vifua viaco, ka via puile ngue ku zala cimo ku cimo houe. Muomu vifua viaco via likovela cimo na cikuavo. Ca ku muenako, linga tu hase ku lema vakuetu, tua tondeka naua ku va muesa lukakatela na ngozi. Kaha ku pua vakua vucili, ca tondeka ku pua va ku konkama na ku lipokuesa.

5. Vika ca lomboloka ku kala na “visinganieka via Kilistu” kaha omo lia vika tua pande ku lilongesa muono ua Yesu? (1 Kolintu 2:16)

⁵ Tandenu 1 Kolintu 2:16. Linga tu hase ku zala vuntu vua vuha, tua pande ku kala na “visinganieka via Kilistu.” Ni nguetu, tua pande ku singanieka cifua ce ku singaniekelamo Yesu na ku ci tambuluisa. Yesu, ue ku muesa mihako ya sipilitu santu ya Njambi mu vutantuluke. Ngeci mua katalelo ka ku tantuluka, Yesu ue ku tambuluisa vifua via Yehova mu vutantuluke. (VaHe. 1:3) Nga tu lihakela kapandi ku cifua ce ku singaniekelamo Yesu kaha vilinga vietu vi ka lifua na vieni. Cikuavo naua, tu ka hasa ku tambuluisa vuntu vueni.—Filp. 2:5.

6. Vika ka tua pandele ku suva, omo tu lihakela kapandi ka ku zala vuntu vua vuha?

⁶ Vuno citava vene ku kava lungano lua Yesu ni? Tu hasa ku lisosomua nguetu: ‘Yesu ua pua ua ku tantuluka. Nji mona na limo litangua liahi nji ka hasa ku mu tambuluisa!’ Nga mukemuo mu mue ku livua, kati mu suve evi. Ha katete, va mi tanga mu cifua ca Yehova na  Yesu. Kaha mu hasa ku va tambuluisa mu ku puisamo. (Njen. 1:26) Ca mu civali, sipilitu santu ikeyo ngolo ya kama mu kaye kose. Na vukuasi vuayo mu hasa ku puisamo viuma via kama via ku komouesa, vize ka mu hasa ku ngolo yenu lika. Ca mu citatu, Yehova ke ku lavelela ngecize mu muese vifua via sipilitu mu vutantuluke mu ntsimbu ino. Cikuavo naua, Tatetu ua cilemo ua hangula likulukazi lia miaka mu ku hana ntsimbu kuli vaze va lavelela ku ka yoyela ha mavu va ka pue va ku tantuluka. (Ku-So. 20:1-3) Via tonda Yehova kuli yetu mu ntsimbu ino, via pua ku lihakela kapandi kose kaha na ku kulahela mu vukuasi vueni.

7. Vika tu simutuila vuovuno?

⁷ Mu njila ika mpundu tu hasa ku tambuluisa Yesu? Tu hilula mu vuihi mihako iuana ya sipilitu santu. Omo tu hilula nkala cifua, tu mona vati Yesu ua muesele cifua caco. Kaha omo tu lingamo, tu hilula naua vimo vihula vi tu kuasa ku nongonona haka tuli na kuendela mu ku zala vuntu vua vuha.

8. Vati Yesu ua muesele cilemo?

⁸ Omo lia ku lema mua kama Yehova, Yesu ua lemene kaha ua lihanene mu ku linga cizango ceni ambe mu vintsimbu via vikalu kaha na ku tava ku tu tsila. (Yoa. 14:31; 15:13) Yesu ua muesele vukama vua cilemo ceni ku vantu mu cifua ca yoyelelemo navo ha mavu. Tangua na tangua, ua kele na ku muesa cilemo na cikeketima cipue vene ku vitozi veni. Njila ya kama ya mueselelemo cilemo caco, ca puile mu ku longesa vantu muzimbu ua Vuangana vua Njambi. (Luka 4:43, 44) Yesu ua muesele naua vukama vua cilemo ceni kuli Njambi na ku vantu mu ku tava ku mu yandesa kuli vakua vupi kaha na ku mu tsiha. Mu ku lingamo, ua tu sokoluela njila linga tu vose tu hase ku tambula muono ua ya-ye.

9. Vati tu hasa ku tambuluisa Yesu mu ku muesa cilemo?

⁹ Tua lihanene kuli Yehova na ku tu mbatiza, muomu tua mu lema. Ngeci mukemuo, mu ku tambuluisa Yesu, tu puenu na ku muesa cilemo cetu kuli Yehova mu cifua ci tue ku yoyelamo na vakuetu. kapostolo Yoano ua sonekele ngueni: “Ou ka leme muanaye ya na mono, ka hasa ku lema Njambi uze intsa ka muene.” (1 Yoa. 4:20) Tu hasa ku lihula etu vavene nguetu: ‘Vuno nja lihakela kapandi ka ku lema cikuma vantu ni? Vuno nje ku muesa ku konkama ku vantu cipue nga va nji muesa vukuse ni? Vuno cilemo ce ku nji lingisa nji pangese ntsimbu yange na vikuata viange mu ku kuasa vakuetu va lilongese via Yehova ni? Nje ku tava ku lingamo cipue nga cingi ca vantu ka va santsela ku kapandi ka nje ku lihakela ni va nji luisa ni? Vuno citava nji vueze ku ntsimbu i nje ku pangesa ku cipanga ca ku ambulula ni?—Efe. 5:15, 16.

10. Mu njila ika Yesu ua puile mukua ku linga ciyulo?

¹⁰ Yesu ua puile mukua ciyulo. Mu va mu pindisile ku vantu, ka linguile. Vunoni ka lengelele lika oho. Ua lihakelele kapandi ka ku linga ciyulo kaha ua kaniamesele vantu va pue na ku lihamba. Ca ku muenako ua va lekele ngueni, va pande ku lihamba na vakuavo nga va tonda Yehova a tave ku lemesa cavo. (Mat. 5:9, 23, 24) Kaha vintsimbu via vingi ua kele na ku kuasa vapostolo veni, va lihambe ha kati kavo, muomu va kele na ku lipindisa ku tuala hali iya ua kama.—Luka 9:46-48; 22:24-27.

11. Vati tu hasa ku pua vakua ku linga ciyulo?

¹¹ Ku pua mukua ku linga ciyulo, ka ca lengelele lika ka ku viana hoi-hoi. Vunoni tua pande ku lihakela kapandi ka ku linga ciyulo na vakuetu kaha na ku kaniamesa vamuanetu va pue na ku lihamba nga va na livulumuina. (Filp. 4:2, 3; Tia. 3:17, 18) Tua pande ku lilinga vihula ngeci mua: ‘Vika nji hasa ku tava ku haka ku mukulo mangana nji lihambe na vakuetu? Nga  umo muanetu ni ndumbuetu na nji vulumuina, vuno nje ku mu vuila nkulundundu ni? Vuno nje ku lavelela noho mukuetu u tua livulumuna neni a putuke via ku lihamba ni? Ni nja kala na vukatuisi vua ku lihamba na mukuetu ambe nga ikeye ali na mulonga? Mu nje ku tonda ku lingamo, vuno nje ku kaniamesa vaze va na li vulumuina va lihambe ni?

12. Vati Yesu ua muesele ngozi?

¹² Yesu ua kele na ngozi. (Mat. 11:28-30) Ua muesele ngozi na ku konkama ambe ha vintsimbu via vikalu. Ca ku muenako, omo umo mpuevo ua ku Kanana ua mu lambelele linga a ka kanguise muaneni, Yesu ua handekele neni na ngozi. Ha katete, Yesu ua vianene ku mu kuasa. Vunoni omo uze mpuevo ua muesele lutsilielo lua kama, Yesu ua kanguisile muaneni. (Mat. 15:22-28) Yesu kecelele ngozi i mu vindike ku mamuna vakuavo. Muomu vintsimbu vimo, ua kele na ku muesa ngozi mu ku mamuna vaze va lemene. Ca ku muenako, omo Petulu ua setekele ku vindika Yesu mangana kati a linge cizango ca Yehova, Yesu ua mu sungamesele ha lutue lua vandongesi vakuavo. (Mako 8:32, 33) Yesu, ka lingilemo na vutumbe vua ku sahuisa Petulu, vunoni ua tondele ku mu longesa na ku mamuna vakuavo vandongesi va liniunge ku ku ndungula. Vutuhu Petulu ua vuile ntsoni, vunoni ua lilongesele via vingi ku cimamuna ca Yesu.

13. Vati tu hasa ku muesa ngozi ya vusunga?

¹³ Vintsimbu vimo ku muesa ngozi ya vusunga, ku mamuna muntu ca ku hona mu ongoloka. Vunoni nga mu lingamo, puenu na ku tambuluisa Yesu mu ku tundisa vimamuna vienu mu vitume via mu Lizi lia Njambi. Kaha puenu na ku lingamo na civuovuo. Va singaniekelenu via cili. Kulahelenu ngecize mu ku linga va lema Yehova na ku mi lema enu, va ka halakana ku cimamuna cenu. Lihulenu vihula ngeci muevi: ‘Vuno nja kala na ku simpa ca tondeka mu ku mamuna muntu u nja lema nga nji mona ngecize na sevuka ni? Kaha mu ce ku tondeka ku mamuna vakuetu, vuno nje ku handeka na ngozi ni na vukuse? Vutumbe vuka vue ku nji lingisa ku mamuna vakuetu? Vuno nje ku mamuna mukuetu, muomu nji na mu vuila matoto ni muomu nji tonda ku mu kuasa?

14. Vati Yesu ua muesele vucili?

¹⁴ Yesu ka tantekeya lika vika via cili, vunoni ue ku vilinga. Yesu ua lema Ise, ngeci ntsimbu yose ue ku linga via cili kaha na vutumbe vua cili. Vucili vue ku lisolola ku hitila mu cifua ci ve ku livuilamo vaze va tue ku vu muesa. Cifua caco, citava ku cimuesa lika mu vilinga ni nguetu mu ku kuasa vakuetu. Ku tantekeya lika via cili, ka ca puilemo, vunoni ca tondeka naua ku linga viuma viaco kaha na ku vu linga na vutumbe vua cili. Ni halumo tu hasa ku lihula nguetu: ‘Citava ku linga via cili, vunoni na vutumbe vua ku viha ni? Eyo citava. Ca ku muenako, Yesu ua handekele via vaze va kele na ku hana vuana ku vihutu, vunoni va kele na ku linga cose linga mbunga i vi tantekeye na ku va sangala. Vize vilinga viaco vutuhu via cili, vunoni ka via kele na seho kuli Yehova.—Mat. 6:1-4.

15. Vati tu hasa ku pua vakua vu cili mu vusunga?

¹⁵ Tu hasa ku pua vakua vucili mu vusunga nga tu linga via cili na vutumbe vua cili. Ngeci mukemuo mu hasa ku lihula nguenu: ‘Vuno nji tantekeya via cili kaha nje ku vu linga na vutumbe vua cili ni? Vutumbe vuka vue ku nji lingisa ku linga viuma via cili?

16. Vika tua pande ku linga nkala litangua kaha omo lia vika?

¹⁶ Ka tua pandele ku singanieka ngecize ku zala vuntu vua vuha ce ku lengela ha  mbatizimu, houe. Vuntu vua vuha vua pua ngue ku zala cizalo ca ciha cize ci tua pande ku niunga vuino. Kaha imo njila i tu hasa ku puisilamo evi ya pua mu ku tonda vukovelelo vua ku muesa vifua via sipilitu nkala litangua. Omo lia vika? Muomu Yehova ua pua Njambi mukua ku fuitangana kaha sipilitu yeni nayo ye ku panga. (Njen. 1:2) Ngeci mukemuo, nkala muhako ua sipilitu ua tondeka ku u muesa mu vilinga. Ca ku muenako, Tiango ua sonekele ngueni: “Ku-tsiliela nga ka cesi na vilinga ci na tsi.” (Tia. 2:26) Aa mezi citava ku a tokakana ku mihako yose ya sipilitu. Muomu nkala ntsimbu i tue ku muesa mihako ya sipilitu, tue ku muesa naua ngecize sipilitu santu ili na ku panga mu kati ketu.

17. Vati tua pande ku linga nga ka tua hasele ku muesa vifua via sipilitu?

¹⁷ Cipue vene Vakua Kilistu va sua laza ku pangela Yehova, vintsimbu vimo ka ve ku muesa mihako ya sipilitu. Vunoni ka tua pandele ku likela ku lihakela kapandi. Tu hilulenu ha cimueso eci. Nga cimo cizalo ci na tavuka, oho vene mu ci mbila kuti ni? Houe. Vunoni mu ka linga cose mu ku seteka ku ci viukisa. Ku tunda oho, mu ka lihakela kapandi ka ku ci niunga vuino. Na vuno vene, nga vintsimbu vimo ka mua hasele ku muesa ngozi, lukakatela ni cilemo ku muntu, kati mu hilukile mu nima. Vunoni ku vundila ku ecela ku muntu uaco, ci ka pua ngue ku tonda cizalo caco ni nguetu ci hasa ku mi kuasa ku hiluisa vusamba vuenu na muntu uaco. Kaha lihakelenu kapandi ka ku pangela ha ci sevuka cenu mu nima yaco.

18. Vusunga vuka tu hasa ku kala navuo?

¹⁸ Tue ku santsela cikuma ku lungano lua tu sila Yesu! Nga tu vueza ku ka kapandi ka ku tambuluisa cifua ce ku singaniekelamo, ci ka tu puila ca casi ku linga viuma ngue mue ku vilinga ikeye. Kaha omo tu lihakela kapandi ka ku tambuluisa Yesu, ci ka tu asiuila ku zala vuntu vua vuha. Mu cilongesa cino, tu na hilula lika vifua viuana via sipilitu santu. Ngeci mukemuo, ci ka pua ca cili nga mu uana ntsimbu ya ku hilula mihako ikuavo ya sipilitu santu ya lisupuko na ku mona haka muendela mu ku muesa mihako yaco. Mu hasa ku uana mukana ua handeka ha cimpande eci mu Guia de Pesquisa muintsi lia mutue “Vida Cristã” kaha “Frutos do Espirito.” Kalenu na vusunga ngecize nga mu lingako mutamba uenu ha vuntu vua vuha na ku tualelelaho ku kala navuo, Yehova neni a ka lingako mutamba ueni, mu ku mi kuasa ku puisamo vutumbe vuaco.