1. Lombololenu vika via solokele omo Yesu ua lingile cikomoueso ceni ca ku livanga?

 ACI SINGANIEKENU ngue muli ku muaka ua 29 T.K.N, ku vuputukilo vua ku ambulula ceni. Yesu na naye Maliya kaha na vamo vandongesi veni, va na va lania ku cimo cilika ca vulo, mu mbonge ya Kana mu limbo lia Nazaleta mua semukilile Yesu. Maliya ua puile kavusamba ka vusoko vuaco kaha cimoneka ngecize Maliya ua kele na ku kuasa ku ku tala via vangendzi. Vunoni ku cilika caco, kua solokele cimo citanga ce ku lingisile va sandungi na ntsombolua hamo lika na vavusoko vuavo ku livua mua ku vihia. Cisoti cika? Viniu via huile. b Via lisingile ngoco halumo via puile muomu ku cilika caco kuezile vantu va vengi, ku hiana na muze mu va lavelele. Ngeci Maliya ua ile vuasi-vuasi kuli muneni na ku mu leka ngueni: “Ka vesi na viniu.” (Yoa. 2:1-3) Vika Yesu ua lingile ha ntsimbu yaco? Ua lingile vimo via komouesele mua kama vantu: Ua himpuile mema ku pua viniu.—Yoa. 2:9, 10.

2-3. (a) Vati Yesu ua pangesele ngolo yeni ya ku linga vikomoueso? (b) Vika tu hasa ku lilongesa ku vikomoueso via Yesu?

² Yesu ua lingile vikomoueso vikuavo via vingi mu ku ambulula ceni. c Ua pangesele ngolo yeni ya ku linga vikomoueso mu ku kuasa makulukazi a a engi a vantu. Ca ku muenako, mu vikomoueso vivali via lingile, cimo ua lisile vamala 5.000, cikuavo  ua lisile vamala 4.000. Nga tu pandakana evi vikomoueso vivali na ku vuezako vampuevo na vanike, citava Yesu ua lisile vantu va pua 27.000. (Mat. 14:15-21; 15:32-38) Ha matangua aco naua,Yesu ua kanguisile vavezi vavengi. (Mat. 14:14; 15:30, 31) Aci singaniekenu ku likomokela ca vantu va lisile na ku kanguisa Yesu!

³ Tu hasa ku lilongesa via vingi ku vikomoueso via Yesu. Mu cilongesa cino, tu mona viuma vi tu hasa ku lilongesa ku vikomoueso via Yesu. Kaha tu ka hilula vati tu hasa ku tambuluisa ku likehesa ca Yesu na ngozi ya muesele mua lingile vikomoueso viaco.

4. Vukuasi vuka tu hasa ku uana mu ku lilongesa vikomoueso via Yesu?

⁴ Vikomoueso via lingile Yesu vi tu longesa vimo, kati lika ku tuala hali ikeye vunoni na hali Ise. Muomu na laza vikomoueso viaco viose via tundile kuli Yehova. Vilinga 10:38 nguayo: “Njambi ua mu vuavesele na sipilitu santu na ngolo: ikeye uendanganene na ku linga via ngozi, na ku kanguisa vaze vose va yandesele Satana; muomu Njambi ua kele neni.” Kaha vulukenu naua ngecize mu viose via handekele ni ku linga Yesu, cipue vene vikomoueso ua tambuluisile cifua ca kele na ku livuilamo Ise na visinganieka vieni. (Yoa. 14:9) Tu talenu viuma vitatu, vi tu hasa ku lilongesa ku vikomoueso via Yesu.

5. Omo lia vika Yesu ua kele na ku linga vikomoueso? (Mateo 20:30-34)

⁵ Ca ku livanga, Yesu na Ise va tu lema mua kama. Mua kele hano ha mavu, Yesu ua muesele ngecize ua lemene cikuma vantu mu ku linga vikomoueso linga a va tundise mu lamba. Tangua limo, tupuputa vavali va mu tambekele linga a va kuase. (Tandenu Mateo 20:30-34.) Vinimbu viaco nguavio: “Ua va vuililile cikeketima,” ngeci ua va kanguisile. Lizi lia ciNgelengu li va langulula nguavo, Yesu “ua va vuililile cikeketima,” lia muesa ngecize Yesu ua vuile ku vavala ca kama ku mutima mua muene lamba ya uze yala. Eci cikeketima ca likuata na cilemo, cikeco ca lingisile Yesu ku lisa vantu na ku kanguisa umo mukua mbumba. (Mat. 15:33; Mako 1:42) Tu kalenu na vusunga ngecize Yehova Njambi yetu “ua ngozi” na Muaneni, va tu lema mua kama kaha ve ku ivua ku vavala ku mutima mu ve ku tu mona tu yanda. (Luka 1:78; 1 Pet. 5:7) Mua vusunga, va lavelela mua kama litangua li va ka manusula visoti vie ku yandesa vantu!

6. Ngolo ika Yehova ua hana kuli Yesu?

⁶ Ca mu civali, Njambi ua hana kuli Yesu ngolo ya ku manusula visoti viose via vantu. Ku hitila mu vikomoueso via lingile, Yesu ua muesele ngecize ua kala na ngolo ya ku vula visoti viose ka tu hasa ku vula lika lietu. Ca ku muenako, ua kala na ngolo ya ku tu patula ku muzi ua koka visoti via vantu. Muzi uka? Vupi na visoti viose vieza omo lia vupi, ngeci mua ku vavala na ku-tsa. (Mat. 9:1-6; Loma 5:12, 18, 19) Vikomoueso vieni via muesele ha toma ngecize a hasa ku saka “mavezi ose” kaha vene na ku sangula vatsi. (Mat. 4:23; Yoa. 11:43, 44) Ua kala naua na ngolo, ya ku lembamesa viyovo via mavu na ku vula vandemone. (Mako 4:37-39; Luka 8:2) Mua vusunga, ce ku tu lembamesa mua kama mutima, ku tantekeya ngecize Yehova ua hana ngolo yose eyi kuli Muaneni!

7-8. (a) Vusunga vuka via tu hana vikomoueso via Yesu? (b) Cikomoueso cika mua lavelela mua kama mu mavu a aha?

⁷ Ca mu citatu, tuli na vusunga ngecize vivezikiso vi vua kulahesa Vuangana vua Njambi tangua vi ka lipuisamo. Vikomoueso via lingile Yesu mua kele na hano ha mavu, via tu muesa vukama via viuma via ka linga mu ku pua  Muangana ua Vuangana vua Njambi. Tu hilulenu viuma via ka linga vuovuno Yesu mua ka sika hano ha mavu. Tu vose, tu ka kala na cihindu ca ku tantuluka, muomu a ka tundisako mavezi na misongo yose. (Isaya 33:24; 35:5, 6; Ku-So. 21:3, 4) Ndzala ka i ka kalako naua cipue viyovo. (Isaya 25:6; Mako 4:41) Tu kevua ndzolela ya kama ya ku tambula lueka naua vavusoko vetu “va li mu vihilo.” (Yoa. 5:28, 29) Cikomoueso cika mua lavelela mua kama mu mavu a aha?

⁸ Mua kele na ku linga vikomoueso, Yesu ua muesele ku likehesa ca kama na cikeketima. Netu tua pande ku lihakela kapandi ka ku tambuluisa vifua viaco. Tu hilulenu malungano avali, ku putuka na cilika ca vulo ca hitile ku Kana.

9. Vika ua lingile Yesu ku cimo cilika ca vulo? (Yoano 2:6-10)

⁹ Tandenu Yoano 2:6-10. Vuno mu ya huile viniu ku cilika, ka puile kapandi ka Yesu ka ku lingako mumo ni? Houe. Ka kua kele vupolofeto vua muesa ngecize Mesiya tangua a ka linga cikomoueso ca viniu. Vunoni aci singaniekenu nga ha cilika cenu via ku-nua vi nahu. Vati mu hasa ku ivua ku mutima? Citava Yesu uevuilile vuze vusoko ngozi, cikuma-kuma sandungi na nntsombolua. Ngeci ua tondele ku va tundisa ntsuamua. Ngeci mukemuo, ngue mu tu nambele ku vuputukilo, Yesu ua lingile cikomoueso. Ua himpuile matulu a ku pua 390 a mema ku pua viniu via cili cikuma. Citava Yesu ua himpuile mema ose aze ku pua viniu,  ngueni linga naua va ka vi pangese ku lutue ni ku vi landesa mu ku kuasa sandungi na ntsombolua va putukileho vulo vuavo. Mua vusunga, sandungi na ntsombolua yeni va santselele mua kama!

10. Mizimbu ika ya seho va tumbula ku Yoano kapitulu 2? (Talenu cikupulo.)

¹⁰ Tu hilulenu imo mizimbu ya seho ya kala ku Yoano kapitulu 2. Yesu kati ikeye ua sulisile vinjava na mema. Vunoni ua lekele vangamba mangana va lingemo, muomu ka tondele ku limuesa. (Vinimbu 6, 7) Mu nima ya ku himpula mema ku pua viniu, Yesu kati ikeye ua tualele viniu kuli ntuamena ua cilika, vunoni ua tumineko vangamba. (Vinimbu 8) Kaha ka nonene ngandza na ku kupula mu civela ca viniu linga a ka lihalese ha kati ka mbunga ngueni ‘makelenu ku viniu vi nji na pange,’ houe, ka lingilemo!

11. Vika tu lilongesa ku cikomoueso ca Yesu?

¹¹ Vika tu lilongesa ku cikomoueso ca Yesu ca himpuile mema ku pua viniu? Tu lilongesaho ku likehesa. Yesu ka lipambele omo lia ku linga cikomoueso caco kaha cipue vene mua puisilemo viuma vieka, na limo litangua liahi ua lipambele. Vunoni ntsimbu yose ua likehesele na ku hana vumpahu vuose kuli Ise. (Yoa. 5:19, 30; 8:28) Netu tu hasa ku tambuluisa lungano lua Yesu, mu ku viana ku lipamba ku tuala ha viuma vi tue ku puisamo. Viose-ovio vi tue ku puisamo mu vipanga via Yehova, ka tua pandele ku lipamba omo liaco. Vunoni omo lia Njambi yetu ua ku komouesa u tue ku pangela. (Yele. 9:23, 24) Tua pande ku sangala Ikeye, muomu ikeye ua fuila ku ci tambula. Muomu na vimo viahi vi tu hasa ku puisamo ca ku hona vukuasi vua Yehova.—1 Koli. 1:26-31.

12. Mu njila ika ikuavo i tu hasa ku tambuluisilamo ku likehesa ca Yesu? Hanenu cimueso.

¹² Tu ci hilulenu njila ikuavo i tu hasa ku tambuluisilamo ku likehesa ca Yesu. Aci singaniekenu nga umo mukuluntu a pangesa ntsimbu ya kama mu ku kuasa umo mukua ku kuasa vipanga, ku liviukisila cimpande ceni ca katete. Kaha omo liaco mukua ku kuasa vipanga a linga vuino cimpande ceni na ku vuisa cikungulukilo ndzolela. Mu nima ya ciuano umo muanetu eza kuli uze mukuluntu ngueni: ‘Muanetu ngandi na hana cimpande ca cili, ni vati?’ Vuno ci tondeka uze mukuluntu a kumbulule ngueni ‘Eyo muane, vunoni nji na mu kuasele mua kama.’ Ni na ku likehesa cose a hasa ku handeka lika ngueni: “Eyo muane, na nji vuisa ndzolela ya kama nange.” Ku likehesa ce ku tu kuasa linga kati tu lipambe omo lia ku kuasa vakuetu, vunoni tue ku viukilila mu ku tantekeya ngecize Yehova ue ku mona vi tue ku linga kaha ua vi haka seho. (Mat. 6:2-4; VaHe. 13:16) Mua vusunga, tue kuya Yehova ku mutima mu tue ku tambuluisa ku likehesa ca Yesu.—1 Pet. 5:6.

13. Vika Yesu ua muene ku mbonge ya Naini kaha vika ua lingile ku tuala ha viuma via muene? (Luka 7:11-15)

¹³ Tandenu Luka 7:11-15. Tu ci hilulenu ou muzimbu ua solokele ha kati ka ku ambulula ca Yesu. Yesu ua ile ku Naini imo mbonge ya mu Ngalileya, ya kala ha hiehi na Sunemi, kuze kua sanguile Elisa umo muana ua umo mpuevo imo miaka 900 ku nima. (2 Vam. 4:32-37) Mua kele na ku suena ku hiehi na mbonge, ua muene vantu vali na kuya mu ku ntsinda umo civimbi. Ku mona viuma viaco ca vuisile Yesu vusiua vua kama cikuma, muomu mutsi ua puile muana umo lika ua umo ntuluue. Vunoni uze ntuluue ka kele lika lieni, muomu mbunga ya kama ya mu mbonge ya kele neni. Yesu uemikile cize civunga na ku kuasa uze ntuluue mu njila ya ku komouesa. Ua sanguile muaneni. Eci cikeco ca puile cisangukilo ca ku livanga, ha kati ka visangukilo vitatu via lingile  Yesu vi va tumbula mpundu mu mavulu a Muzimbu ua Cili.

14. Tumbulenu imo mizimbu ya seho ya ku Luka kapitulu 7. (Talenu cikupulo.)

¹⁴ Tu hilulenu imo mizimbu ya seho ya ku Luka kapitulu 7. Mua mono ngecize Yesu ha katete ua “muene” ntuluue amba vuose “ua mu vuililile cikeketima” ni? (Cinimbu 13) Ngeci mukemuo, ku mona ntuluue a lila oku a kava civimbi ca muaneni, ca lingisile Yesu ku mu vuila cikeketima. Kaha ka vuile lika cikeketima vunoni ua ci muesele. Kaha ua handekele na uze ntuluue na lizi lia ku lembezieka ngueni: “Kati u lile.” Ngeci ua lingileko mumo ua sanguile uze muana kaha “ua mu hele kuli naye.”—Vinimbu 14, 15.

15. Vika tu hasa ku lilongesa ku cikomoueso ca Yesu?

¹⁵ Vika tu hasa ku lilongesa ku cikomoueso ca Yesu ca ku sangula muana ntuluue? Tu lilongesaho ku muesa cikeketima kuli vakua ku tsisa. Vutuhu ka tu hasa ku sangula vatsi ngue mua lingile Yesu, vunoni tu hasa ku tambuluisa cikeketima ca muesele kuli vakua ku tsisa, mu ku pua vakua ku talesesa. Mu nima yaco tua pande ku kala na vukatuisi vua ku muesa cikeketima mu ku handeka ni ku linga vimo, vi hasa ku va kuasa ni ku va lembezieka. d (Visi. 17:17; 2 Kol. 1:3, 4; 1 Pet. 3:8) Ambe kacilinga ka kandende ni tumezi tua ku puamo, tu hasa ku kuasa mua kama.

16. Ngue mu ci na muesa cikupulo, vika mu na lilongesa ku muzimbu ua umo mpuevo ua tsisile muaneni?

¹⁶ Tu talenu cimo cimona. Imo miaka ku nima, ha ntsimbu ya ku imba umo muaso ku Ndzivo ya Vuangana, umo ndumbuetu ua muene umo ndumbuetu mukuavo ua pua cisemi, a lila. Muaso ua handekele via lulavelelo lua cisangukilo kaha cisemi uaco tele vuovuno na tsisa muaneni ua mpuevo. Ngeci ndumbuetu uaco, ua ile vuasi-vuasi ku mukulo ueni ua mu salekele livoko ha citsilikaha uembile neni muaso uose na ku ntsongo. Mu nima ya ntsimbu, uze ndumbuetu ua tsisa ua handekele ngueni: “Mutima uange ua sulile na cilemo ku tuala ha vamuanetu na vandumbuetu.” Kaha ndumbuetu uaco, ue ku santsela mua kama  omo lia kuya mu ku kunguluka tangua lize. Ivene ngueni: “Ku Ndzivo ya Vuangana kukekuo kua kala vukuasi vuetu.” Tu kalenu na vusunga ngecize, Yehova ue ku monako, kaha ua haka seho ya kama cipue vene ku tuviuma tua tundende tu tue ku linga, mu ku muesa cikeketima kuli vakua ku tsisa “vaze va na vatuka ku mutima.”—Visa. 147:3.

17. Vika tu na lilongesa mu cilongesa cino?

¹⁷ Tu hasa ku uana vukuasi vua vuingi, nga tu lihakela vutumbe vua ku lilongesa vikomoueso via Yesu vi va tumbula mu mavulu a Muzimbu ua Cili. Muomu tu hasa ku lilongesamo via vukama vua cilemo ca Yehova na Yesu kuli etu, via ngolo ya kala nayo Yesu mu ku manusula visoti viose via vantu. Kaha na via lukulahelo lu tu hasa ku kala naluo mu vivezikiso vi vua kulahesa Vuangana vua Njambi. Omo tu hilula ha mizimbu yaco, tu hasa ku singanieka ha vinjila vi tu hasa ku tambuluisilamo vifua via Yesu. Ci pua ca cili, nga mu lihakela vutumbe vua ku lilongesa via vikomoueso via Yesu mu cilongesa ca mu vulika cipue mu ku Lemesa ca mu Vusoko. Talenu vi mu hasa ku lilongesaho kaha puenu na ku vi simutuila na vakuenu. Aci singaniekenu ku tovala ci mu kevua mu ku vi simutuila na vakuenu!—Loma 1:11, 12.

18. Vika tu ka simutuila mu cilongesa ci na hatako?

¹⁸ Ku ntsongo ya ku ambulula ceni, Yesu ua lingile cikomoueso ca ku manusuila ha vikomoueso vieni vitatu via ku sangula vatsi. Vunoni eci cikomoueso ceni ca ku manusuila, ca puile ca ku lifuila. Muomu ua sanguile kavusamba keni kaha ua lingilemo mu cifua ca lisezele na visangukilo vikuavo via lingile. Vika tu hasa ku lilongesa ku cikomoueso caco? Kaha vati tu hasa ku kaniamesa lutsilielo luetu mu lulavelelo lua cisangukilo? Evi vihula va ka vi kumbulula mu cilongesa ci na hatako.