1. Citungu ca mu lutsilielo ca pua vika, kaha vika tua pande ku linga?

 HA MAVU ha kala citungu ca ku sula na vantu ve ku lihakela kapandi ka ku linga via cili. Kaha vantu vaco va kala mu ciyulo ca vusunga. Vose va kala mu citungu caco, ve ku linga cose mangana va tualeleleho ku kalamo. Kaha va tonda naua vantu vavengi va lipandakane navo mu citungu caco. Citungu muka tuli na ku handeka? Capua citungu ca mu lutsilielo! a

2. Vika vie ku komouesa ku tuala ha citungu ca mu lutsilielo?

² Vutuhu tua yoyela mu mavu a Satana a sula na vizindo, vunoni Yehova ua vuahesela vangamba vendi cimo cihela ca cimueso, linga va yoyelemo mu ciyulo na ku likuata kumo. (1 Yoa. 5:19; Ku-So. 12:12) Njambi yetu ue ku mona vati viuma via ku pihia vie ku vavalesa vantu. Ngeci ue ku kuasa vangamba vendi va livue ku lembama linga va tualeleho ku mu pangela. Kaha Lizi liendi lia tumbula citungu caco kupua “vutinino” na “muhaka ua ku tukumuina.” (Isaya 4:6; 58:11) Vutuhu kuno ku matangua ano a ku kotokela viuma via kaluua, vunoni vose va kala mu citungu caco ve kuivua ndzolela na ku lembama, muomu Yehova ue ku va vezikisa.—Isaya 54:14; 2 Tim. 3:1.

3. Vati vupolofeto vua ku Isaya 65 vua lipuisilemo lua ku livanga?

³ Ku hitila muli kapolofeto Isaya, Yehova ua tumbuile vati u ka fua muono ua vantu ve ku yoyela mu citungu ca mu lutsilielo. Mu hasa ku uana muzimbu uaco ku Isaya 65, kaha ua lipuisilemo lua ku livanga mu 537 T.K.K.E. Ha ntsimbu yaco,  vaYundeya va patukile ku Mbambilone kaha va hilukile kuimbo liavo. Mua vusunga, Yehova ua vezikisile vangamba vendi na ku va kuasa ku tungulula mbonge ya Yelusalema na tembele mu va kele na ku lemesela Yehova.—Isaya 51:11; Zak. 8:3.

4. Vati vupolofeto vua ku Isaya kapitulu 65 vuli na ku lipuisamo lelo lino?

⁴ Ku lipuisamo ca mu civali ca vupolofeto vua Isaya ca putukile mu 1919 T.K.N. omo vangamba va Yehova va patukile ku Mbambilone ya Kama. Mu nima yaco, citungu ca mu lutsilielo ca putukile ku lisanduoka mu mavu ose. Kaha vakua kuambulula Vuangana va tumbikile vikungulukilo via vingi, na ku muesa vifua via sipilitu santu. Cikuavo naua, vamala na vampuevo vaze va puile vakua luozi na vakua vupangala, ‘va zalele vuntu vua vuha, vu va tangele kuliya na cizango ca Njambi.’ (Efe. 4:24) Cili vene, cingi ca vivezikiso via tumbuile Isaya vi ka lipuisamo mpundu mu mavu a aha. Vunoni ambe lelo lino, tue ku vezika omo lia ku kala mu citungu ca mu lutsilielo. Tu simutuilenu vati citungu ca mu lutsilielo ca kuata ku miono yetu, kaha omo lia vika ka tua pandele ku fumamo.

VATI VE KU LIVUA VAZE VA KALA MU CITUNGU CA MU LUTSILIELO?

5. Ngue mu va kulahesa ku Isaya 65:​13, vika tua kala navio mu citungu ca mu lutsilielo?

⁵ Ve kulia vuino mu lutsilielo. Vupolofeto vua Isaya vua muesa ku litepa ca miono ya vaze va kala mu citungu ca mu lutsilielo na vaze ka va kelemo. (Tandenu Isaya 65:13.) Yehova ue ku hana vangamba vendi viose vi tondeka linga va tualeleho ku kaniamesa vusamba vuavo nendi. Ua tu hana sipilitu santu yendi, Mbimbiliya, kaha na mikanda yetu linga ‘tulie, . . . kunua, . . . [na ku] viukilila.’ (Setekesenu na Ku-Solola 22:17.) Vunoni vaze ka va kele mu citungu ca mu lutsilielo, ve ku ‘ka kala na ndzala . . . , kuivua mpuila . . . , kaha ve kuivua ntsoni.’ Cikuavo naua, ka va likuatele vusamba na Njambi.—Amose 8:11.

6. Vati Yoele 2:​21-24 ya tumbula via kulia via mu lutsilielo, kaha vati vie ku tu kuasa?

⁶ Mu vupolofeto vuendi, Yoele ua tumbuile viuma ngeci mua mbuto, viniu, na mazi mu ku muesa ngecize, Yehova ue ku hana vangamba vendi viose vi va tondeka, hamo lika na via kulia via mu lutsilielo. (Yoele 2:​21-24) Kaha ue ku lingamo ku hitila mu Mbimbiliya, mikanda yetu, saiti yetu, viuano, viuano via limbo na via muhato. Tue ku uana vukuasi vua vuingi ku via kulia via mu lutsilielo, ngeci mukemuo tue ku kaniama mu lutsilielo.

7. Vika vie ku tu kuasa kuivua “ndzolela ya mutima”? (Isaya 65:14)

⁷ Ve kuivua ndzolela. Vangamba va Njambi ve ‘kuimba omo lia ndzolela’ muomu ve ku santsela cikuma kuli Yehova. (Tandenu Isaya 65:14.) Vusunga na vikulaheso via mu Lizi lia Njambi kaha na lulavelelo luetu luemana ha cikombelo ca Kilistu, vie ku tu kuasa kuivua “ndzolela ya mutima.” Kaha mu tue ku vi simutuila na vamuanetu, ce ku tu vuisa ndzolela!—Visa. 34:8; 133:​1-3.

8. Viuma vika vivali via seho via kala mu citungu ca mu lutsilielo?

⁸ Cilemo na ku likata ca kala ha kati ka vangamba va Yehova, via pua viuma vivali via seho via kala mu citungu ca mu lutsilielo. Kaha vie ku tu kuasa ku singanieka vati muono uetu u kafua, mu tu ka yoyela mu mavu a aha. Vangamba va Yehova va ka lilema cikuma na ku likuata kumo ku hiana lelo lino. (Kolo. 3:14) Umo ndumbuetu ua handekele via limuenenene ku tuala ha Vakaleho va Yehova mua va tantekeyele lua katete. Nguendi: “Ka nja tantekeyele mua ku lingila linga nji kale na ndzolela, ambe vene mu vusoko vuange. Mu  nja tantekeyele Vakaleho va Yehova, hakeho ha nja limuenene lua katete vantu va limuesa cilemo ca vusunga.” Cili vene, vose va tonda kuivua ndzolela ya vusunga na ku viukilila na viuma vi va kala navio, va pande ku kala mu citungu ca mu lutsilielo. Vutuhu vangamba va Yehova ve ku va singaniekela via vingi, vunoni va kala na lutsimo lua cili na Yehova kaha na vose vakua ku mu lemesa.—Isaya 65:15.

9. Cikulaheso cika tu uana ku Isaya 65:​16, 17 ku tuala ha viuma vie ku tu yandesa?

⁹ Ve ku livua ku lembama. Isaya 65:14 nguayo vose ka va kele mu citungu ca mu lutsilielo, ve ku “lila omo vusiua vua mutima, kaha [na ku] lila omo [lia] kalua ka cimbembesi.” Amba co viuma vie ku yandesa vangamba va Njambi? Viuma viaco “ka va ka vi vuluka, [kaha vi ka vanda ku meso a Njambi.]” (Tandenu Isaya 65:​16, 17.) Yehova a ka fumisako visoti vietu, kaha mu ku hita ca ntsimbu ka tu ka vuluka ku vavala ci tue kuivua omo lia visoti viaco.

10. Omo lia vika mue ku santsela ku vukovelelo vua ku kala hamo na vamuanoko? (Talenu naua cikupulo.)

¹⁰ Ambe lelo lino, tue kuivua ku lembama mu tue ku kunguluka, muomu ka tue ku tuala mana ku viuma vie ku tu yandesa mu mavu ano a api. Cikuavo naua, tue ku kuasa vamuanetu va livue ku lembama mu ku muesa cilemo, ndzolela, ngozi, na ku konkama. Kaha via pua vifua via sipilitu santu ya Njambi. (Ngal. 5:​22, 23) Mua vusunga, ca pua ku vezika ca kama ku kala mu lukungulukilo lua Njambi! Vose va tualelelaho ku kala mu citungu ca mu lutsilielo, va ka limuena ku lipuisamo ca cikulaheso ca Njambi ca ku tanga “melu a aha na mavu a aha.”

11. Kuliya na Isaya 65:​18, 19, vati citungu ca mu lutsilielo ca kuata ku miono yetu?

¹¹ Ve ku santsela na kuivua ndzolela. Isaya ua lomboluele omo lia vika tua pande ku ‘zolela na ku viukilila’ mu citungu ca mu lutsilielo. Yehova ikeye ua vuahesele citungu caco. (Tandenu Isaya 65:​18, 19.) Mua vusunga, ka ce ku tu komouesa ku tantekeya ngecize, Yehova ue ku tu pangesa mu ku longesa vantu vusunga, na ku va kuasa ku kovola mu citungu ca mu lutsilielo! Cili vene, tue kuivua ndzolela ku vivezikiso vi tue ku tambula omo lia ku kala mu vusunga. Ngeci tue ku lekako vakuetu ku tuala ha vivezikiso viaco.—Yele. 31:12.

12. Vati mue ku livua ku tuala ha vikulaheso via ku Isaya 65:​20-24, kaha omo lia vika?

¹² Cikuavo naua, tue ku santsela na ku viukilila omo lia lulavelelo luetu, kaha na ku likuata  vusamba na Yehova. Aci singaniekenu ha viuma vi tu ka limuena kaha na viuma vi tu ka linga mu mavu a aha a tu kulahesa Njambi. Mbimbiliya ya kulahesa nguayo: “Ka ku ka kala naua kakeke . . . cipue kasinakazi ka puisile matangua eni.” Tu ka “tunga zindzivo, na ku kalamo; kaha [tu] ka tombeka vitungu via viniu, na ku lia vusuka vuavio.” Cikuavo naua, “ka [tu] ka panga ngoco” muomu Yehova a ka tu “vezikisa.” Ua tu kulahesa muono ua cili, kaha ambe vene “ntsimbu kanda va tambeka” a ka tantekeya “cizango ca viuma viose vi li na muono.”—Isaya 65:​20-24; Visa. 145:16.

13. Vati Isaya 65:25 ya muesa vati vantu ve kualulula miono yavo mu ve ku putuka ku lemesa Yehova?

¹³ Ve ku yoya mu ciyulo. Na vukuasi vua sipilitu santu ya Njambi, vavengi vaze va puile vakua luozi kaha ka va puile vakua vusunga, valulula miono yavo. (Tandenu Isaya 65:25.) Va lihakelele kapandi ka ku seza vifua viavo via ku pihia. (Loma 12:2; Efe. 4:​22-24) Mua vusunga, vangamba va Njambi kasi ka va tantulukile, ngeci ve ku tualelelaho ku sevuka. Vunoni, Yehova ua pandakana “vantu vose” va mu lema kaha naua va lilema umo na mukuavo. Omo liaco, va likuata kumo na ku yoya mu ciyulo. (Tito 2:11) Mua vusunga, ca pua cikomoueso ca kama kaha Njambi lika ue ku hasa ku ci linga!

14. Vati mukanda ua Isaya 65:25 ua lipusilemo hali umo muanetu?

¹⁴ Vuno vantu va hasa kualulula vuntu vuavo ni? Aci singaniekenu ha muzimbu u na hatako. Umo muanetu mua kele na miaka 20, ua yoyele muono ua vupangala kaha ua puile mukua luozi. Va kele na ku mu soka mu kamenga kusua kumo omo lia ku punda makalu, ku vihisa vindzivo, na vumbanditu vukuavo. Cikuavo naua, ntsimbu yose ua kele na ku putuka luozi. Mua lilongesele vusunga vua mu Mbimbiliya lua ku livanga, na ku putuka ku kunguluka na Vakaleho va Yehova, ua nongonuene ngecize na uana vutumbe vua muono, ni nguetu, ku lemesa Yehova mu citungu ca mu lutsilielo. Mu nima ya ku mu mbatiza, ntsimbu yose ua kele na ku singanieka vati mukanda ua Isaya 65:25 ua lipuisilemo hali ikeye. Vutuhu ua puile mukua luozi ngue ndumba, vunoni ualulukile na kupua mukua ciyulo ngue mpanga.

15. Omo lia vika tu tonda ku kuasa vavengi va lipandakane netu mu citungu ca mu lutsilielo, kaha vati tu hasa ku lingamo?

¹⁵ Mukanda ua Isaya 65:​13, ua putuka na mezi aa: “Mu a li ku handeka Sukulu Yehova.” Kaha cinimbu 25 cahua na mezi “ngueni Yehova.” Mezi endi, ntsimbu yose eku lipuisamo. (Isaya 55:​10, 11) Ngeci mukemuo, tua kala laza mu citungu ca mu lutsilielo. Yehova ua kala na vakua ku mu lemesa, kaha va pua vusoko vua likuata kumo. Omo lia kupua mutamba ua vusoko vuaco, tue ku yoya mu ciyulo na kuivua ku lembama vutuhu tua yoyela mu mavu a ku sula vukenia. (Visa. 72:7) Ngeci mukemuo, tu tonda ku kuasa vavengi va lipandakane netu. Tu hasa ku lingamo mu ku tuala mana ku ku puisa vantu vandongesi.—Mat. 28:​19, 20.

VATI TU HASA KU KUASA VAKUETU VA LIPANDAKANE NETU MU CITUNGU CA MU LUTSILIELO?

16. Vika vi hasa ku kuasa vantu va lipandakane netu mu citungu ca mu lutsilielo?

¹⁶ Tu vose tu hasa ku kuasa vakuetu va lipandakane netu mu citungu ca mu lutsilielo. Tu hasa ku lingamo nga tu tambuluisa Yehova. Ke ku kakateya vantu va kovele mu lukungulukilo luendi. Vunoni, ue ku ‘koka’ vantu na ngozi. (Yoa. 6:44; Yele. 31:3) Yehova ue ku  koka vakua mitima ya cili, vaze ve ku lilongesa via cilemo na vifua viendi. Vati tu hasa ku kuasa vakuetu va lipandakane netu mu citungu ca mu lutsilielo, ku hitila mu vilinga na vifua vietu via cili?

17. Vati tu hasa ku kuasa vakuetu va lipandakane netu mu citungu ca mu lutsilielo?

¹⁷ Nga tu lema vamuanetu na ku va muesa ngozi, tu hasa ku kuasa vakuetu va lipandakane netu mu citungu ca mu lutsilielo. Kaha nga va vaha va kunguluka netu, tu tonda navo va livue ngue mu va livuile vamo halumo va kungulukile na vakua Kolintu. Va handekele nguavo: “Njambi a li muli enu cili.” (1 Kol. 14:​24, 25; Zak. 8:23) Ngeci mukemuo, tua pande kuononoka cimamuna eci: “Kalenu na ciyulo ha kati kenu.”—1 Tes. 5:13.

18. Vika vi hasa ku lingisa vantu va kovele mu lukungulukilo luetu?

¹⁸ Tua pande ku lihakela kapandi ka ku mona vamuanetu mu cifua ce ku va muenamo Yehova. Tu hasa ku lingamo mu ku tuala mana ku vifua viavo via cili, kati ku visevuka viavo. Tu hasa ku manusula visoti vie ku katuka ha kati ketu mu cilemo, kaha na ku pua “vakua mitima ya cili [kuli umo na mukuavo], vakua cikeketima, [na ku liecela] milonga umo na mukuavo.” (Efe. 4:32) Nga tu lingamo, tu ka kuasa vantu vaze va tonda ku va muesa vifua viaco, va lipandakane netu mu citungu ca mu lutsilielo. b

KATI MU FUME MU CITUNGU CA MU LUTSILIELO

19. (a) Ngue mu ca muesa cikasa “ Va Fuminemo Vunoni va Hilukile,” vika va handekele vamo vamuanetu mu va hilukile mu citungu ca mu lutsilielo? (b) Kapandi kaka tua pande ku lihakela? (Talenu naua cikupulo.)

¹⁹ Mua vusunga, tue ku santsela cikuma kuli  Yehova kaha tu tonda ku tualelelaho ku lingamo, omo lia ku kala mu citungu ca mu lutsilielo! Capua ca cili cikuma, kaha naua mua kala vakua ku lemesa Yehova vavengi ku hiana laza. Ngeci mukemuo, vose va tonda ku kaniama mu lutsilielo, ku viukilila na vize vi va kala navio, kaha na ku livua ku lembama, va pande ku kovela mu citungu ca mu lutsilielo ca ku hona ku fumamo. Vunoni, tua pande ku zangama muomu Satana ali na ku linga cose a tu hungumune linga tu fumemo. (1 Pet. 5:8; Ku-So. 12:9) Ka tua pandele ku mu tavesa. Ngeci mukemuo, tu lihakelenu kapandi ka ku niunga ku vuaha, ku lela, na ciyulo ca kala mu citungu ca mu lutsilielo.