1. Omo lia vika Yehova ua tangele muono?

NTSIMBU imo ku ntsenkuluila, Yehova ua kele lika lieni. Vunoni ka vuile vulika. Muomu ua pua ua mutuntu mu vifua viose. Vutuhu ngoco, ka tondele ku livuisa ndzolela ya ku yoya lika lieni. Ngeci cilemo ca mu sindiyile ku putuka ku tanga viuma.—Visa. 36:9; 1 Yoa. 4:19.

2. Vati Yesu na tungelo ve ku livua ku tuala ha viuma via tanga Yehova?

² Ha katete, Yehova ua tangele mukua ku panga neni. Kaha ku hitila muli ou Muaneni ua katete Yesu, Yehova ua “tangele viuma viose,” hamo lika na tungelo. (Kolo. 1:16) Yesu ua vuile ndzolela ya kama omo lia civezikiso ca ku panga na Ise. (Visi. 8:30) Tungelo navo va viukililile. Muomu navo ku va kele, kaha va limuenenene na meso avo omo Yehova na Mesele yeni Yesu, va kele na ku tanga melu na mavu. Vati va muesele ndzolela yaco? Mbimbiliya nguayo: “Va tambakanene na ndzolela” omo Njambi ua tangele mavu. Kaha tuli na vusunga ngecize, va tualeleleho ku santsela ku nkala viuma vikuavo via tangele Yehova ha mavu, cikuma-kuma cuma ca ku manusuila ca tangele ni nguetu muntu. (Yombi 38:7; Visi. 8:31) Nkala cuma ca tangele Yehova, ca muesele cilemo na mana eni.—Visa. 104:24; Loma 1:20.

3. Ngue mu ua muesa ua 1 Kolintu 15:21, 22, vika ca puisamo cikombelo ca Yesu?

³ Yehova ua tondele vantu va yoye muono ua ndzolela mu miaka yose ha limbo lia cili lia tangele, ha mavu. Vunoni omo va Andama na Eva va muesele lisino kuli Iseavo ua cilemo, vupi na ku-tsa via lisanduokele ku vantu vose ha mavu. (Loma 5:12) Vika ua lingile Yehova mu citanga eci? Vuasi-vuasi ua handekele vati a ka  patula vantu. (Njen. 3:15) Yehova ua kele na vutumbe vua ku hana cikombelo ce ku patuile vana va Andama na Eva, ku vupi na ku ku-tsa. Kaha mu nima yaco ue ku tavesele nkala muntu a lihanguile ku mu pangela na ku ka tambula muono ua ya-ye.—Yoa. 3:16; Loma 6:23; tandenu 1 Kolintu 15:21, 22.

4. Vihula vika tu simutuila mu cilongesa cino?

⁴ Cikulaheso ca Njambi ca ku sangula vatsi, ce ku katula vihula via vingi. Ca ku muenako, vati ci kenda cisangukilo? Vuno tu ka hasa ku nongonona vavusoko vuetu mu va ka sanguka ni? Mu vinjila vika cisangukilo ci ka tu vuisa ndzolela? Kaha vati ku hilula ha cisangukilo, ci hasa ku kaniamesa cizango cetu ca ku santsela Yehova omo lia cilemo, mana na lukakatela lueni? Tu ci hilulenu evi vihula.

5. Omo lia vika ka tua pandele ku lavelela ngecize vantu vose va ka va sanguila ha ntsimbu imo lika?

⁵ Omo Yehova a ka sangula makulukazi na makulukazi a vatsi ku hitila muli muaneni, ka tua pandele ku lavelela ngecize vose va ka sanguka ha ntsimbu imo lika. Omo lia vika? Muomu nga ha mavu ha sula vantu vavengi mu ntsimbu imo lika, ha hasa ku kala liuayanga. Kaha ngeci mu tua tantekeya, Yehova ke ku linga viuma mu liuayanga. A tantekeya ngecize, ciyulo ca vusunga ca hitukila ha ku linga viuma mu vutongue kati mu liuayanga. (1 Kol. 14:33) Yehova Njambi, ua muesele mana na lukakatela, mua kele na ku panga na muaneni Yesu mu ku vuahesa mavu kamandende-kamandende ntsimbu kanda a tange vantu. Kaha Yesu neni, a ka muesa evi vifua via Ise mu likulukazi lia miaka ya ku sika ceni, omo a ka tuamenena vaze va kovoka ku Alemangendo mu ku vuahesa mavu linga va ka tambuileho vantu va ka sanguka.

6. Kuliya na Vilinga 24:15, veya va ka kala ha kati ka vaze va ka sangula Yehova?

⁶ Njila ya seho cikuma i va ka pangelamo vaze va kovoka ku Alemangendo mu ku kuasa vaze va ka sanguka, i ka pua mu ku va longesa via Vuangana  vua Njambi na vitume vieni. Omo lia vika? Muomu cingi ca vaze va ka sanguka va ka pua “vakua vuhenge.” (Tandenu Vilinga 24:15.) Ci ka tondeka va ka alulule viuma via vingi mu miono yavo, linga va ka tambule vukuasi ku nkombelo ya Kilistu. Aci singaniekenu ha vukama vua cipanga ci tu ka linga mu ku longesa vantu ka va tantekeyele Yehova cipue kavundende, va ka tantekeye vusunga ku tuala hali Ikeye. Vuno nkala muntu a ka kala na mulongesi ueni ua Mbimbiliya ngue mu tue ku linga matangua ano ni? Vuno ava vantu vaco tangua va ka va tepela muaya vikungulukilo na ku va longesa mua ku longesela vakuavo va ka sanguka mu nima yavo ni? Tu lavelelenu tu ka limuene. Vunoni tu tantekeya ngecize, ku ntsongo ya Likulukazi lia Miaka ya ku Sika ca Kilistu, “mavu a ka sula na mana a ku tantekeya Yehova.” (Isaya 11:9) Mua vusunga, tu ka kala na vipanga via ndzolela mu likulukazi lia miaka.

7. Omo lia vika vangamba va Njambi va ka muesa cikeketima mu ku longesa vaze va ka sanguka?

⁷ Mu Likulukazi lia Miaka ya ku Sika ca Kilistu, vangamba va Yehova vose va ka tualelelaho ku alulula cifua ca miono yavo linga va kaye Yehova ku mutima. Ngeci mukemuo, vose va ka muesa cikeketima mu ku kuasa vaze va ka sanguka va vule ntsindiye ya ku linga vupi, na ku yoya muaya vitume via Yehova. (1 Pet. 3:8) Mua vusunga, vaze va ka sanguka va kevua cizango ca ku likata na vangamba va Yehova omo lia ku likehesa cavo, muomu ava vangamba va Yehova navo va ka kala mu ku ‘pangela vuovoke vuavo.’—Filp. 2:12.

8. Omo lia vika tu hasa ku handekela nguetu, tu ka hasa ku nongonona va vusoko na vavusamba vuetu va ka sanguka?

⁸ Kuli vusunga vua vuingi vu tu lingisa ku kulahela ngecize, tu ka hasa ku nongonona vavusamba na vavusoko vuetu va ka sanguka. Ca ku muenako, cifua ci viendelelemo visangukilo via ku nima, ci muesa ngecize halumo Yehova a ka sangula vantu na cifua, handekesi, na visinganieka vi va kele navio tele kanda va ci tse. Vulukenu ngecize, Yesu ua setekesele ku-tsa na tulo, kaha ku sanguka co na ku hinduka. (Mat. 9:18, 24; Yoa. 11:11-13) Nga muntu na hinduka ha tulo, ue ku kala na lizi, kaha na ku soloka ngue muze vene mua na fuile ntsimbu kanda a kose. Cikuavo naua, ue ku vuluka viose vi na mu solokelele tele kanda a kose. Ca ku muenako, Lazalu ua tsile kaha mua hitile matangua a uana ngeci ua putukile ku vola. Vunoni, omo Yesu ua mu sanguile vandumbueni ka va mu suvile, kaha Lazalu neni ka va suvile.—Yoa. 11:38-44; 12:1, 2.

9. Omo lia vika vantu ka va ka sanguka na visinganieka cipue mivila ya ku tantuluka?

⁹ Tu hilulenu vusunga vua mu civali. Yehova ua kulahesele ngecize, omo muaneni Kilistu a ka sika na umo uahi aka handeka naua ngueni: ‘Nji ku vavala.’ (Isaya 33:24; Loma 6:7) Eci ci muesa ngecize, vaze va ka sanguka va ka sanguka na cihindu ca cili, vunoni ka va ka pu va ku tantuluka mu ntsimbu oyo vene. Muomu nga va ka tantuluka mu ntsimbu oyo vene, citava vavusoko vuavo ka va ka hasa ku va nongonona omo lia ku aluluka ca muvila. Ngeci mukemuo, ci moneka ngecize vantu vose va ka suena ku ku tantuluka kamandende-kamandende mu ku hita ca Likulukazi lia Miaka. Yesu a ka hiluisa lika Vuangana kuli Ise ku ntsongo ya likulukazi lia miaka. Kaha Vuangana vu ka puisamo cipanga cavuo mu vutuntu, na ku puisa vantu vose va ku tantuluka.—1 Kol. 15:24-28; Ku-So. 20:1-3.

10. Vati cisangukilo ci ka tu vuisa ku mutima?

¹⁰ Aci singaniekenu ha vati ci ka fua omo mu ka liuana lueka naua na vavusoko vuenu. Vuno ndzolela i mu kevua i ka mi vuisa cizango ca ku zola ni ku lila? Vuno mu kevua ndzolela na ku sangaziala  Yehova na miaso ni? Viose evi vi ka hitukila hali enu vavene, vunoni tuli na vusunga ngecize, cilemo cenu kuli Isuenu Yehova na kuli Muaneni ci ka livuezelela cikuma-kuma, omo lia vuana vua ku komouesa vua cisangukilo.

11. Kuliya na mezi a Yesu a ku Yoano 5:28, 29, vika va ka limuena vaze ve ku ononoka masiko a Njambi?

¹¹ Aci singaniekenu ha ndzolela i va kevua vaze va ka sanguka omo va ka zula vuntu vua laza, na ku putuka ku yoya muaya vitume via Njambi. Vose va ka tava ku aluluka mu cifua eci, va ka va tavesa ku yoya miaka yose ya-ya-ye mu Citungu. Vunoni Yehova, ka ka tavesa vakua lisino va ka yoyele mu citungu na ku tanganesa ciyulo ci ka kalamo.—Isaya 65:20; tandenu Yoano 5:28, 29.

12. Mu cifua cika vose va ka kala ha mavu va ka pua va ku vezikisa kuli Yehova?

¹² Mu ku sika ca Vuangana, vangamba va Njambi vose va ka limuena ku lipuisamo ca mezi a ku Visimo 10:22. Nguayo: “Civezikiso ca Yehova, cikeco ci fukisa; na ikeye ke ku haka vusiua ku cikeco.” Mu kulinga sipilitu ya Yehova i ka kala hali vakevo, vangamba va Njambi va ka pua vampite va mu lutsilielo, ni nguetu, va ka tualelelaho ku lifua na Yesu, noho va ka heta ku vutantuluke. (Yoa. 13:15-17; Efe. 4:23, 24) Nkala litangua va ka tualelelaho ku pua vantu va cili kaha va ku kaniama. Mua vusunga ku yoya ci ka tu tovala cikuma ku ntsimbu oyo. (Yombi 33:25) Vati honi ku hilula ha cisangukilo ci hasa ku mi kuasa mu ntsimbu ino vene?

13. Kuliya na Visamo 139:1-4, viuma vingahi Yehova a tantekeya ku tuala hali yetu, kaha vati cisangukilo ci ka muesa vusunga vuaco?

¹³ Ngue mu tua simutuila laza, Yehova omo a ka sangula vantu a ka va hiluisila visinganieka na vuntu vu va kele navuo laza. Vika evi via muesa ku tuala hali Yehova? Yehova ua mi lema mu cifua ca ku linga, ue ku tuala mana ku visinganieka vienu, cifua ci mue ku livuilamo, handekesi yenu na vilinga vienu. Ngeci mukemuo, ambe mua ka mi sangula, a ka mi hiluisila visinganieka vienu, vifua vienu na vuntu vu mua kele navuo laza. Muangana Ndaviti ua tantekeyele vuino-vuino seho ya tu haka Yehova muntu ku muntu. (Tandenu Visamo 139:1-4.) Vuno ku tantekeya cifua ca tu tantekeyelamo Yehova ca pande ku tu kuata mu njila ika?

14. Ku singanieka ha cifua ca tu tantekeyelamo Yehova ci hasa ku tu vuisa vati?

¹⁴ Omo tu pua na ku hilula ha cifua ca tu tantekeyelamo Yehova, ka tua pandele ku lisosomua. Omo lia vika? Muomu, Yehova ua tu haka seho ya kama. Kaha naua ue ku haka seho ku nkala viuma via lingisa muntu ku muntu ku liseza na mukuavo. Ue ku tuala mana ku viose vi tue ku lihita navio mu muono, vize via tu lingisa ku fua mu tua fua. Ku tantekeya evi, ce ku tu kaniamesa cikuma! Ka tua pandele ku livua na limo litangua liahi ngecize, tuli li ka lietu. Yehova ua kala netu ola ku ola oku a tonda vukovelelo via ku tu kuaselamo.—2 Miz. 16:9.

15. Vati cisangukilo ca muesa mana a Yehova?

¹⁵ Ku-tsa ce ku kokela vantu vavengi liova. Ngeci mukemuo, vantu va hasa ku va kakateya ku linga viose-ovio nga va va zuzuisa ku va tsiha. Vantu ve ku pangesa Satana, ve ku pangesa liova liaco mu ku kakateya vakuavo linga vende vavusamba vavo vungungu, ni va likele ku kulahela mu viuma vi va tsiliela. Vunoni etu, ka citava ku tu zuzuisa na ku-tsa, muomu tu tantekeya ngecize ambe vitozi vetu va tu tsiha Yehova a ka tu sangula. (Ku-So. 2:10) Tuli na vusunga ngecize, na vimo viahi vi va hasa ku linga, va tu cakunune kuli Yehova. (Loma 8:35-39) Mua vusunga, Yehova ua muesa mana a ku lifuila mu ku tu hana lulavelelo lua cisangukilo. Ku hitila mu lulavelelo luaco, Yehova ua tambuile citua ca kama ca Satana, ni nguetu ku tu tsiha, kaha naua ua tu hana ku simpa ca ku komouesa.

16. Vihula vika mua pande ku lilinga enu vavene, kaha vati ku tantekeya vikumbulula viaco ci hasa ku mi kuasa ku tantekeya vukama vua lukulahelo luenu muli Yehova?

 ¹⁶ Nga vitozi va Yehova va mi zuzuisa nguavo va mi tsiha, vuno mu ka kulahela ngecize tangua Yehova a ka mi sangula ni? Vati mu hasa ku tantekeya nga ha ntsimbu yaco mu ka kulahela muli Yehova ni kuahi? Imo njila i mu hasa ku tantekeyelamo ya pua mu ku lihula nguenu: ‘Vuno vihangula via vindende vi nje ku linga nkala litangua vie ku muesa ngecize nja kulahela muli Yehova ni?’ (Luka 16:10) Cihula cikuavo ci mu hasa ku lilinga eci: ‘Vuno cifua ca muono uange ce ku muesa ngecize nja kulahela mu cikulaheso ca Yehova ca ku nji niunga nga nji tuameka Vuangana ni?’ (Mat. 6:31-33) Nga mua kumbulula evi vihula nguenu eyo, kaha muli na ku muesa ngecize mua kulahela muli Yehova. Cikuavo naua, eci ci ka mi kuasa ku liviukisila linga mu ka hase ku kolesa mu nkala vieseko vi ka mi solokela ku lutue.—Visi. 3:5, 6.

17. (a) Vati cisangukilo ca muesa ngecize Yehova ua pua mukua lukakatela? (b) Vati tu hasa ku muesa ku santsela ku lukakatela lua Yehova?

¹⁷ Yehova ua hangula laza litangua na ntsimbu ya ka neha ku kotoka ca ano mavu. (Mat. 24:36) Lukakatela lueni ka lu ka huila ha kati, linga a ka livange ku neha ku kotoka omo ntsimbu yaco kanda i hete houe. Vutuhu a li na cizango ca kama ca ku sangula vatsi, vunoni ua pua mukua lukakatela. (Yombi 14:14, 15) Ali na ku lavelela noho ha ika hetela ntsimbu yaco ya ku va sangula. (Yoa. 5:28) Mua vusunga, tuli na vusunga vua vuingi vua ku santsela ku lukakatela lua Yehova. Aci singaniekenu hali evi: Omo lia lukakatela lua Yehova, vantu vavengi hamo lika netu tua uana vukovelelo vua ku ‘heta ku ku-aluluka.’ (2 Pet. 3:9) Yehova a tonda vantu vavengi cikuma, va kale na vukovelelo vua ku ka tambula muono ua ya-ye. Ngeci mukemuo, tu muesenu ngecize tua lilongesa vimo ku lukakatela lueni. Mu njila ika? Mu ku lihakela kapandi ka ku tonda vaze vali na cizango ca ku ka tambula “muono ka ue ku hua ua ya-ye” na ku va kuasa va leme Yehova na ku mu pangela. (Vili. 13:48) Nga tu lingamo, navo va ka tambula vukuasi ku lukakatela lua Yehova ngeci mu tua vu tambula yetu.

18. Omo lia vika tua pande ku muesa lukakatela ku vakuetu?

¹⁸ Yehova aka lavelela na lukakatela noho likulukazi lia miaka linahu, amba aka lavelele vutantuluke muli yetu. Vunoni mu ntsimbu ino Yehova ue ku tualelelaho ku muesa lukakatela ku vi sevuka vietu noho ha li ka huila likulukazi lia miaka. Mua vusunga, netu tua pande ku  kava lungano lueni mu ku tonda vifua via cili ku vakuetu na ku va muesa lukakatela. Tu hilulenu lungano lua umo ndumbuetu ua kala na yalieni ua vavala vuvezi vua kuma mutima kaha ua likelele ku kunguluka. Ndumbuetu uaco ngueni: “Vuvezi vua yaliange vua nji vavalele cikuma ha mutima, muomu matumbe etu ose a mu vusoko ka tua hasele naua ku a puisamo.” Vunoni mu visoti viose evi ou mpuevo ua cilemo ua tualeleleho ku muesa lukakatela kuli yalieni. Ndumbuetu uaco ua tualeleho naua ku kulahela muli Yehova, kaha ka hilukilile mu nima. Cikuavo naua, ua tambuluisile Yehova mu ku honoua ku tala ku cisoti ca Yalieni, vunoni mu ku tuala mana ku vifua vieni via cili. Ivene ngueni: “Yaliange ua kala na vifua via cili kaha ali na ku lihakela kapandi ka ku vula cisoti ceni kamandende-kamandende.” Mua vusunga, ca pua ca seho ku muesa lukakatela ku vavusoko vuetu na vamuanetu mu cikungulukilo vaze ve ku lihakela kapandi ka ku vula vitanga via vikalu vi ve ku pinda navio.

19. Kapandi kaka tua pande ku lihakela?

¹⁹ Yesu na tungelo va vuile ndzolela ya kama omo Yehova ua tangele mavu. Aci singaniekenu ha ndzolela i va kevua vaze va va landa ha mavu mu ku ya muilu linga va ka sike hamo na Kilistu, omo va ka mona cipanga cavo ci kuasa vantu vose hano ha mavu. (Ku-So. 4:4, 9-11; 5:9, 10) Kaha aci singaniekenu ku ka yoya mu ntsimbu ya ku linga, masozi a ndzolela a ka hinga mu masozi a vusiua, kaha ku vavala, ku linienieta na ku-tsa ka vi ka kalako naua. (Ku-So. 21:4) Vunoni omo ntsimbu yaco kanda i hete, lihakelenu kapandi ka ku tambuluisa Isuenu ua muilu uze ue ku muesa cilemo, mana na lukakatela. Nga mu lingamo, mu ka tualelelaho ku kala na ndzolela ambe nga muka hita mu visoti via ku linga na ha meso vui. (Tia. 1:2-4) Mua vusunga, tua pande ku santsela cikuma ku cikulaheso ca Yehova ca ku Vilinga 24:15, ca muesa ngecize tangua “ku ka kala cisangukilo.”