1. Vika vi hasa ku soloka nga muntu na vulumuna?

 MU CILONGESA ci na hiti, tua muene via lingile Paulu mua tantekeyele nguendi mu cikungulukilo ca ku Kolintu mua kele umo yala ua lingile vupi. Kaha yala uaco kalulukile, ngeci va pandele ku mu tundisa mu cikungulukilo. Vunoni ngue mu ca muesa cinimbu ha va na fumisa mutue ua cilongesa, Njambi a hasa ku kuasa muntu na vulumuna aluluke. (Loma 2:4) Vati vakuluntu va hasa ku kuasa vaze va na vulumuna linga valuluke?

2-3. Vika tua pande ku linga nga umo muanetu ni ndumbetu na lingi vupi vua kama, kaha omo lia vika?

² Vakuluntu mu cikungulukilo ka va hasa ku kuasa muntu na lingi vupi, nga ka va vi tantekeya. Vika honi tua pande ku linga nga umo muanetu ni ndumbetu na lingi vupi vua kama? Ha katete, tua pande ku leka muanetu ni ndumbuetu uaco a ka handeke na vakuluntu linga va mu kuase.—Isaya 1:18; Vili. 20:28; 1 Pet. 5:2.

³ Vatico nga muntu na vulumuna a viana ku ka handeka na vakuluntu? Yetu honi tua pande kuya mu ku leka vakuluntu, linga a hase ku tambula vukuasi vu tondeka. Mua vusunga, ku lingamo capua ku mu muesa cilemo. Muomu muntu uaco a hasa ku tsiha vusamba vuendi na Yehova, nga a tualelelaho ku linga vupi. Cikuavo naua, a hasa ku vihisa lutsimo lua cili lua cikungulukilo. Vutuhu ci hasa ku kaluua, vunoni tue ku leka vakuluntu muomu tua lema Yehova na muntu na vulumuna.—Visa. 27:14.

 VATI VAKULUNTU VE KU KUASA VAZE VA NA LINGI VUPI VUA KAMA?

4. Vutumbe vuka ve ku kala navuo vakuluntu mu ve ku tumama na muntu na lingi vupi vua kama?

⁴ Nga umo mu cikungulukilo na lingi vupi vua kama, civunga ca vakuluntu ve ku hangula vakuluntu vatatu mu kupua mpunga ya vakuluntu a linga va tumame nendi. Vakuluntu vaco va pande kupua va ku votsika na ku likehesa. Vutuhu ve ku linga cose mu ku kuasa muntu aluluke, vunoni va tantekeya nguavo ka citava ku mu sindiya kualuluka. (Ndeu. 30:19) Vakuluntu va tantekeya nguavo, kati vose ve kualuka ngue mua lingile Muangana Ndaviti. (2 Sam. 12:13) Vamo ve ku sembulula vimamuna via Yehova. (Njen. 4:​6-8) Vunoni ambe ngoco, vutumbe vua vakuluntu vua pua ku kuasa muntu na lingi vupi aluluke. Vitume vika va pande ku kava vakuluntu nga va tumama na muntu na lingi vupi?

5. Vika ka va pandele ku linga vakuluntu nga va tumama na muntu na vulumuna? (2 Timoteo 2:​24-26) (Talenu naua cikupulo.)

⁵ Vakuluntu va tantekeya nguavo ambe nga muntu na lingi vupi, vunoni kasi ua kala na seho kuli Yehova. (Luka 15:​4, 6) Ngeci mukemuo, mu ve ku tumama na muntu uaco, ka ve ku mu cokotesa ni ku mu hisa. Ni ku singanieka nguavo, va pande lika ku linga vihula na vutumbe vua ku tantekeya mizimbu. Vunoni ve ku muesa vifua vi tu uana ku 2 Timoteo 2:​24-26. (Tandenu.) Vakuluntu ve ku tualelelaho ku lihakela kapandi ka ku muesa ngozi na vutumbe vua ku kuasa muntu na vulumuna.

6. Vati vakuluntu ve ku viukisa mitima yavo ntsimbu kanda va tamame na muntu na vulumuna? (Loma 2:4)

⁶ Vakuluntu ve ku viukisa mitima yavo. Ve ku lihakela kapandi ka ku tambuluisa Yehova mu viose nga va tumama na muntu na vulumuna. Kaha ve ku vuluka mezi a Paulu mua handekele nguendi: “Ngozi ya Njambi i ku tuala ku kualuluka ca mutima.” (Tandenu Loma 2:4.) Vakuluntu mu cikungulukilo va pua tuniungi, kaha va pande kuononoka Yesu na ku tuambuluisa cifua ce ku niungilamo cikungulukilo. (Isaya 11:​3, 4; Mat. 18:​18-20) Ntsimbu kanda mpunga ya vakuluntu i tumame na muntu na vulumuna, ve ku vundila kuli Yehova linga va hase ku kuasa muntu aluluke. Cikuavo naua, ve ku tondesesa mu Mbimbiliya na mu mikanda yetu na ku vundila Yehova a va kuase kuivuisisa muntu uaco kaha na vupi vua na lingi. Kaha ve ku hilula ha viuma vi na mu lingisa ku kala na visinganieka ni vilinga via ku henga.—Visi. 20:5.

7-8. Vati vakuluntu va hasa ku tambuluisa ntsintsa ya Yehova nga va tumama na muntu na vulumuna?

 ⁷ Vakuluntu ve ku tambuluisa ntsintsa ya Yehova. Ve ku vuluka vati Yehova ua kuasele vantu va vulumuine kunima. Ca ku muenako, ua muesele ntsintsa kuli Kaini, mu ku mu leka vika vie ku solokele nga aluluka na ku mu hana vusunga ngecize ue ku mu vezikisile nga ononoka. (Njen. 4:​6, 7) Yehova ua tumine kapolofeto Natane mu ku mamuna muangana Ndaviti, kaha Natane ua pangesele cimo cimueso mu ku mu kuasa kualuluka. (2 Sam. 12:​1-7) Yehova ua kele na ku “tumisa” vapolofeto vendi ku vaIsaleli “litangua ku litangua” mu va kele na ku muesa lisino. (Yele. 7:​24, 25) Ka vandamenene vangamba vendi valuluke amba vuose a va kuase, vunoni ua va mamuine ntsimbu tele va ci linga vupi.

⁸ Vakuluntu ve ku tambuluisa Yehova mu ve ku kuasa vaze va na lingi vupi vua kama. Ngue mu a muesa mukanda 2 Timoteo 4:​2, ve ku lingamo “na lukakatela.” Ngeci mukemuo, va pande ku muesa ngozi na lukakatela ni nguetu ntsintsa mu ku kuasa uze na vulumuna a kale na cizango ca ku linga via cili. Kaha nga vakuluntu va tenuka nendi, ci ka mu kaluuila ku tava cimamuna na kualuluka.

9-10. Vati vakuluntu ve ku kuasa muntu na vulumuna a nongonone viuma via mu lingisa ku vulumuna?

⁹ Vakuluntu ve ku lihakela kapandi ka ku tantekeya viuma via lingisa muntu ku heta ha ku vulumuna. Ca ku muenako, vika via zeyesele vusamba vuendi na Yehova? Vuno omo lia ku likela ku linga cilongesa ca mu vulika ni kuambulula? Vuno ua likelele ku vundila kuli Yehova kusua kumo ni? Vuno ua kele na ku tavesa visinganieka via vipi vi mu hungumune ni? Vuno ua hanguile vuino vueho ni vantu va kele na ku likata navo? Vati halumo vihangula viaco via kuatele ku visinganieka na vizango viendi? Vuno na nongonona vati Yehova ali na ku livua ku tuala ha vupi vua na lingi ni?

¹⁰ Vakuluntu ve ku linga vihula vi mu kuasa ku hilula via mu lingisa ku zeyesa vusamba vuendi na Yehova linga a hete ha ku vulumuna. Kaha ka ci tondeka vehule viuma ka va tondeka ku vi tantekeya. (Visi. 20:5) Cikuavo naua, vakuluntu ve ku pangesa vimueso mu ku kuasa muntu ku hilula linga evuisise vukama vua vupi vua na lingi, ngue mua lingile Natane kuli Ndaviti. Halumo mu litangua lia ku livanga li va tumama nendi vakuluntu, a hasa ku lisosomua na vihangula via ku pihia via lingile na kualuluka.

11. Vati Yesu ua muenenemo vakua ku linga vupi?

¹¹ Vakuluntu mu cikungulukilo ve ku lihakela kapandi ka ku tambuluisa Yesu. Mu ku kuasa Paulu ku mona ngecize via kele na ku linga via puile via vipi, Yesu ua muhuile nguendi: “Saulu, Saulu, vikandzo u nji yandesela?” (Vili. 9:​3-6) Kaha ku tuala hali “mpuevo uze Yezevele,” Yesu nguendi: “Nja mu hele ntsimbu linga a aluluke.”—Ku-So. 2:​20, 21.

12-13. Vati vakuluntu va hasa ku hana ntsimbu ku muntu na vulumuna linga aluluke? (Talenu naua cikupulo.)

¹² Mu ku tambuluisa Yesu, vakuluntu ka ve ku singanieka nguavo muntu na vulumuna ka hasa kualuluka. Vamo va hasa kualuluka mu litangua lia ku livanga li va tumama na mpunga ya vakuluntu, vunoni vakuavo ve ku tondeka ntsimbu ya kama. Ngeci mukemuo, vakuluntu va hasa ku tumama vintsimbu via vingi na muntu na vulumuna. Halumo munima ya ku tumama nendi lua katete, Mukua Kilistu na vulumuna a hasa ku hilula ha viuma vi va mu leka vakuluntu. Omo liaco, halumo a likehesa na ku vundila Yehova a muecele. (Visa. 32:5; 38:18) Kaha mu va ka  tumama lueka nendi, a hasa ku ka tava vimamuna.

¹³ Vakuluntu linga va kuase muntu na lingi vupi vua kama aluluke, va pande ku muesa vifua ngeci mua ngozi na ku lihaka mu cihela ca vakuavo. Vakuluntu ve ku vundila Yehova a vezikise kapandi kavo, na ku lavelela nguavo, Mukua Kilistu na vulumuna aluluka.—2 Tim. 2:​25, 26.

14. Iya na fuila ku tambula ku sangaziala nga muntu naluluka, kaha omo lia vika?

¹⁴ Mua vusunga, tue kuivua ndzolela ya kama nga muntu na vulumuna aluluka! (Luka 15:​7, 10) Iya na fuila ku tambula ku sangaziala? Vuno vakuluntu ni? Vutuhu vakuluntu ve ku lihakela kapandi ka kama ka ku sungamesa muntu na vulumuna, vunoni iya mpundu ue ku mu kuasa kualuluka? Paulu ua sonekele nguendi: “Mpano Njambi a ka va hie ku aluluka.” (2 Tim. 2:25) Yehova ikeye ue ku kuasa Mukua Kilistu kualulula visinganieka na vilinga viendi, kati vantu, houe. Kaha Paulu ua lomboluele viuma via cili vie kuiza nga muntu naluluka. Muntu uaco a hasa kuivuisisa vuino vusunga, kupua muntu ua cili na ku vula miheto ya Satana.—2 Tim. 2:26.

15. Vati vakuluntu va hasa ku tualelelaho ku kuasa muntu naluluka?

¹⁵ Nga muntu na vulumuna aluluka, mpunga ya vakuluntu ye ku tualelelaho ku mu meneka linga va mu kuase ku kaniamesa vusamba vuendi na Yehova. Na ku mu kuasa linga a tualelelaho ku kolesa mu vieseko via Satana na ku linga via cili. (VaHe. 12:​12, 13) Eyo, vakuluntu ka ve ku lekako vantu veka vupi vua na lingi. Vunoni vika cikungulukilo ca tondeka ku tantekeya?

“HANDEKELA KU MESO A VOSE”

16. Kuliya na 1 Timoteo 5:​20, veya Paulu ua kele na ku handeka mua tumbuile mezi “ku meso a vose”?

¹⁶ Tandenu 1 Timoteo 5:20. Paulu ua lekele Timoteo, ua puile mukuluntu mu cikungulukilo ngecize, a handekele vaze va na lingi vupi vua kama “ku meso a vose.” Vuno Paulu ua tondele ku handeka ngecize,  va pande ku va sungamesa ku meso a vose mu cikungulukilo ni? Houe. Vunoni ua handekele lika via vantu vaze va tondeka ku tantekeya via vupi vuaco. Va hasa kupua vamo vakaleho ni vene vantu va lekeleko vupi vua lingile. Vakuluntu va hasa ku leka vakevo lika mu vusueke ngecize, cimpande caco va na ci tala laza kaha muntu na vulumuna va na mu mamuna.

17. Nga muntu na lingi vupi vua kama, kaha cingi ca vamuanetu va na vu tantekeya, mutambi muka ve ku linga kaha omo lia vika?

¹⁷ Vintsimbu vimo nga muntu na lingi vupi vua kama, cingi ca vamuanetu ve ku vu tantekeya, ni halumo ve ku vu tantekeya munima ya ntsimbu. Kaha nga ngoco mezi “ku meso a vose,” emanena cikungulukilo cose. Ngeci mukemuo, vakuluntu ve ku linga mutambi mu cikungulukilo nguavo muanetu ngandi ni ndumbuetu ngandi va na mu sungamesa. Omo lia vika? Paulu nguendi: “Linga vakuavo va kale na vuoma” vua ku uila mu vupi.

18. Vika ve ku linga vakuluntu nga vaze vali muintsi lia miaka 18 va na lingi vupi vua kama? (Talenu naua cikupulo.)

¹⁸ Vika ve ku linga vakuluntu nga vaze vali muintsi lia miaka 18 va linga vupi vua kama? Vakuluntu vavali ve ku tumama nendi hamo lika na visemi vendi nga vapua Vakua Kilistu. b Kaha ve kuihula vi va na lingiko visemi mu ku kuasa munavo linga aluluke. Nga munavo a halakana visemi na kualulula visinganieka na vilinga viendi, vakuluntu ka ve ku tondeka naua ku tumama nendi hamo na visemi vendi. Muomu vakuluntu va tantekeya nguavo citeli ca ku longesa vana, Yehova ua ci kundika  ku visemi. (Ndeu. 6:​6, 7; Visi. 6:20; 22:6; Efe. 6:​2-4) Mu ku hita ca ntsimbu, vakuluntu ve ku simutuila na visemi va mone nga munavo ali na ku tambula vukuasi vu tondeka. Vunoni vika ve ku linga vakuluntu nga kanike ali na ku tualelaho ku linga vupi? Nga mukemuo, mpunga ya vakuluntu ye ku tumama nendi hamo na visemi vendi.

‘YEHOVA UA SULA NKEKE NA CIKEKETIMA’

19. Vati vakuluntu ve ku lihakela kapandi ka ku tambuluisa Yehova nga va tumama na muntu na lingi vupi vua kama?

¹⁹ Yehova ua hana vakuluntu citeli ca ku niunga cikungulukilo linga ci tualeleleho ku lela. (1 Kol. 5:7) Cikuavo naua, ve ku linga cose linga va kuase muntu na lingi vupi linga aluluke nga citava. Kaha mu ve ku kuasa muntu uaco, ve ku lavelela nguavo tangua a kaluluka. Omo lia vika? Muomo va tonda ku tambuluisa Yehova, ‘ua sula nkeke na cikeketima.’ (Tia. 5:11) Talenu vati kapostolo Yoano ua muesele cilemo kuli vamuanaye. Ua va sonekelele nguendi: “Vana vange va vandende, nji mi sonekela viuma evi linga kati mu linge vupi. Kaha nga umosi a linga vupi, tu li na Lihako kuli Tata, ikeye Yesu Kilistu mukua vuviuke.”—1 Yoa. 2:1.

20. Vika tu ka simutuila mu cilongesa ca ku manusuila?

²⁰ Ca vusiua, vamo vakua ku vulumuna ka ve kualuluka. Nga mukemuo, va pande ku va fumisa mu cikungulukilo. Vika ve ku linga vakuluntu ha ntsimbu yaco? Tu ka simutuila ha cimpande caco, mu cilongesa ca ku manusuila.