MUE KU limona ku pua muntu mukua ku santsela ni? Tu vose, muntu ku muntu tua pande ku singanieka ha cihula caco. Mbimbiliya ya polofetele ngecize kuno ku matangua etu ku ka kala vantu “ka ve ku santsela.” (2 Tim. 3:2) Halumo nenu mua liuanaho laza na vantu ve ku mona ngue viose hano ha mavu via pua viavo, ngue vantu vose va pua vangamba vavo, kaha ka ca tondekele ku va santsele ku viuma vi ve ku tambula. Vati mua lema ku kala na vantu va cifua eci ni?

Vunoni etu vangamba va Yehova, Mbimbiliya ya tu leka nguayo: “Santselenuko” na “mu viose santselenu.” (Kolo. 3:15; 1 Tes. 5:18) Mua vusunga, ku kala na cimbembesi ca ku santsela ca pua ca cili kuli yetu. Kuli vusunga vua vuingi vua pande ku tu lingisa ku santsela.

Vusunga vua kama vua pande ku tu lingisa ku pua vakua ku santsela, vua pua muomu ku santsela ce ku tu kuasa ku limona mu njila ya cili. Mukua ku santsela ue ku livua mua cili, kaha uze u ve ku santsela neni ue ku livua vuino. Omo lia vika vose vavali ve ku ivua ndzolela? A ci singaniekenu ha vimueso evi: Nga muntu ali na ku mi lingila vimo, eci ci muesa ngecize ua mi haka seho, ni vati? Kaha ku mona seho ya mi haka, ce ku mi vuisa ndzolela. Citava halumo mukemuo vene mua livuile na Lute. Mboaze ua mu muesele vuhuanga. Mua vusunga evi, via lingisile Lute ku livua ngecize kuli vantu va mu hakele seho.​—Lute 2:10-13.

Njambi ikeye i tua pande santsela cikuma. A ci singaniekenu ha vuana vua ku liseza-seza vue ku tu hana Njambi cipue vua ku muvila ni vua mu lutsilielo. Mua vusunga tua pande ku mu santsela mua kama vene. (Ndeu. 8:17, 18; Vili. 14:17) Vunoni ka tua pandele lika ku singanieka vuasi-vuasi ha ngozi ya tu muesa Njambi, houe. Tua pande ku uana ntsimbu ya kama ya ku hilula vuino ha vivezikiso via zukuila Yehova kuli yetu na ku vusoko vuetu. Ku hilula ha vuhuanga vua mi muesa Sakatanga uenu ci ka vueza ku ku santsela ci mue ku mu muesa. Kaha ci ka mi lingisa naua ku livua ngecize nkuma ikeye ua mi lema na ku mi haka seho.​—1 Yoa. 4:9.

Kati mu pue lika na ku singanieka ha vuhuanga na vivezikiso via mi hana Yehova, puenu na ku mu santsela. (Visa. 100:4, 5) Vantu ve ku handeka nguavo, “ku muesa ku santsela ce ku kuasa cikuma ku ndzolela ya vantu vose.”

Vusunga vukuavo vua lingisa ku santsela ci pue ca seho vua pua muomu ce ku kaniamesa vusamba. Tu vose tua pande ku livua ngecize ve ku tu haka seho ku vakuetu. Nga mu santsela muntu omo lia vimo via na mi lingila, ce ku neha vusamba ha kati kenu neni. (Loma 16:3, 4) Cikuavo naua, vakua ku santsela va kala na cizango ca ku kuasa. Muomu mu ve ku mona ngozi i ve ku va muesa ku vakuavo, navo ve ku ivua cizango ca ku kuasa vantu veka. Ku kuasa vakuetu ce ku vuisa ndzolela. Cili vene, Yesu ua handekele vusunga, ngueni: “Ku-hana ca hiana ku-tambula mu ku vezika.”​—Vili. 20:35.

Robert Emmons, ntuamena ua mu civali ku Sikola ya Kama ya ku California, ua lilongesele via ku santsela, ua handekele ngueni: “Linga tu pue vakua ku santsela, tua pande ku ivuisisa ngecize vantu va hitukila umo ha mukuavo. vintsimbu vimo tue ku hana vintsimbu vikuavo tue ku tambula.” Mua vusunga munie umo, ka ue ku nona ina. Miono yetu ya hitukila ha vakuetu mu vinjila via vingi. Ca ku muenako, citava viuma vi tue ku lia vantu veka ve ku vi lima, kaha nga tu vavala muntu ueka ue ku tu saka. (1 Kol. 12:21) Mua vusunga, mukua ku santsela ue ku muesa seho ku viuma vi ve ku mu lingila vakuavo. Ngeci mukemuo,  aci lihilulenu. Vuno mua kala na ciizilila ca ku muesa ku santsela ku viuma vi ve ku mi lingila vakuenu ni?

Vusunga vukuavo vu mua pande ku puila vakua ku santsela vua pua muomu ku lingamo ci ka mi kuasa ku tuala mana ku via cili kati ku via vipi. Mu ku setekesa, visinganieka vienu vie ku panga ngue musalo. Hose ha muli, kuli vimo vi mue ku tuala mana, vikuavo co kuahi. Kaha cingi ca vantu, ve ku tuala cikuma mana ku viuma via cili, kati ku visoti. Kaha nga mu pua vakua ku santsela, cipue ha visoti mu ka hasa ku monaho via cili. Ku pua vakua ku santsela ci ka mi kuasa ku linga via handekele kapostolo Paulu ngueni: “Viukililenu muli Muangana ntsimbu yose.”​—Filp. 4:4.

Mu ka nongonona naua ngecize ku muesa ku santsela ci ka mi niunga ku visinganieka via ku vihia. Ca ku muenako, ca pua ca cikalu muntu ua kala na mutima ua ku santsela ku vuila vakuavo cipululu ni nkulundundu, ni vati? Cikuavo naua vakua ku santsela ka va tupukile cikuma ku vimbongo. Muomu ve ku viukilila na vize vi vali navio.​—Filp. 4:12.

Mu ku pua Mukua Kilistu, mu tantekeya ngecize Satana a tonda ku mi vuisa vusiua na ku mi lavesa ku mutima ku hitila mu visoti vi mue ku lihita navio kuno ku matangua a ku kotokela. Kaha a kevua ndzolela ya kama nga mu putuka ku muesa cimbembesi ca ku linienieta. Muomu nga mu kala na cimbembesi caco, ci ka pua ca cikalu vantu ku mi halakana omo mu ambulula. Vunoni ku santsela cendela hamo lika na mihako ya sipilitu. Ca ku muenako, mu tue ku mona viuma via cili via tu hana Njambi, tue ku ivua ndzolela na cizango ca ku mu santsela, kaha na ku tsiliela mu vikulaheso vieni via ku lutue.​—Ngal. 5:22, 23.

Mu ku pua umo ua vangamba va Yehova, halumo mu na tava viose vi ci na handeka cino cimpande ku tuala ha ku santsela. Vunoni mu tantekeya naua ngecize ca pua ca cikalu ku pua mukua ku santsela na ku mona viuma mu njila ya cili. Vutuhu ngoco kati mu hilukile mu nima. Muomu nenu mu hasa ku muesa cimbembesi ca ku santsela na ku mona viuma mu njila ya cili. Mu njila i ka? Nkala litangua puenu na ku uana ntsimbu ya ku singanieka ha viuma via cili mu muono uenu vi mu hasa ku santsela. Omo mu pua na ku linga ngoco mu ka longesa mutima uenu ku santsela. Puenu na ku singanieka ha viuma via cili via mi lingila Njambi na vakuenu, vize vie ku mi vuisa ndzolela. Kaha citava mu pue na ku vi soneka. Mu mukanda uaco, mu hasa ku sonekamo viuma vivali ni vitatu vi mu tonda ku santsela mu litangua liaco.

Vamo va lilongesa ha cimpande caco, ve ku handeka nguavo, “nga tu santsela vakuetu ku sua kumo, vuongo vuetu vue ku alulula cifua ci vue ku pangelamo na ku tu kuasa ku yoya mu ndzolela.” Mukua ku santsela ua pua muntu ua ndzolela. Ngeci mukemuo, puenu na ku singanieka ha vivezikiso vi mua tambula, puenu na ku haka seho ku viuma via cili vie ku mi solokela mu muono, kaha na ku pua mukua ku santsela mu viose! Kaha kati mu pue na ku sembulula viuma via cili vie ku mi solokela mu muono, vunoni “Santselenu kuli Yehova muomu ikeye ua viuka.” Kaha “mu viose santselenu.”​—1 Miz. 16:34; 1 Tes. 5:18.