Skip to content

Skip to table of contents

Vihula via Vakua ku Tanda

Vihula via Vakua ku Tanda

Vika lia lomboloka lisiko “kati u ka lengeye maninga a mukuenu” lia ku Levitiku 19:16, kaha vika tu lilongesaho?

Yehova ua sikile vaIsaleli vapue vantu va ku lela. Kaha linga a va kuase ku lela ua va lekele naua ngueni: “Kati u kendangane ngue mukua visaki ha kati ka vantu vove: cipue kati u ka lengeye maninga a mukuenu: yange Yehova.”—Levi. 19:2, 16.

Mezi “kati u ka lengeye” a pua handekesi ya ciHevelu, vika a lomboloka? Limo livulu lia vaYundeya lia handeka ha Levitiku ngualio: “Ou mutamba ua cinimbu ua pua ua ukalu ku u langulula, omo lia mezi a ku tuala ku cisimo a va pangesaho. Mezi aco mu ciHevelu a pua mpundu ‘kati u kemane ha, cipue kati u kemane ku mukulo ua, ni ku hiehi na.’”

Vamo valongisi va Mbimbiliya ve ku tokakana handekesi yaco ku mezi a ha cinimbu 15, nguaco: “Kati mu ka linge vuhenge na vumo vuahi mu ku sompela: kati u ka singimike muvila ua muhutu, cipue ku lemesa muvila ua mukua vukama; vunoni mu vuviuke u ka sompela mukuenu.” (Levi. 19:15) Nga mukemuo, kaha lisiko kati u ka lengeye, lia ha cinimbu 16, nga lia lomboloka ngecize na umo ka Isaleli uahi ua pandele ku linga vuhenge ku mukuavo ue ku panga neni, mu ku sompa vindzango, mu mingoso, ni mu vusoko. Ni ku linga nkala vuhenge linga a uaneho kamo. Vutuhu evi vi va na handeka navio ka tua pandele ku vi linga, vunoni kuli njila yeka ya ku sungama i tu hasa ku ivuisisilamo cinimbu 16.

Aci singaniekenu ha mezi a ku vuputukilo vua cinimbu caco. Njambi ua sikile vantu veni kati va kendangane mu ku sanduola visaki. Vulukenu ngecize ku handeka visaki, ka ca puile ku fueya ca ngoco. Vutuhu ku fueya caco naco ci hasa ku koka vitanga. (Visi. 10:19; Ekel. 10:12-14; 1 Tim. 5:11-15; Tia. 3:6) Visaki via pua ku vangeya muntu viuma via kama na vutumbe vua ku mu vihisa lizina. Mukua visaki a hasa ku hana vukaleho vua visaki linga a kutiye muntu mulonga, cipue nga ku lingamo, ci hasa ku koka kutsa ca muntu uaco. Vulukenu ngecize vamo vamala vakua visaki va vangeyele Navote viuma ka lingile. Kaha visaki viaco via lingisile Navote va mu tsihe na mavue. (1 Vam. 21:8-13) Evi via muesa ha toma ngecize mukua visaki a hasa ku imanena ni ku lengeya maninga a mukuavo, ngue mu ya muesa mutamba ua mu civali ua Levitiku 19:16.

Cikuavo naua, muntu a hasa ku vangeya mukuavo mulonga ua kama muomu ua mu zinda. 1 Yoano 3:15, nguayo: “Uose a zinda muanaye, ikeye mukua ku tsiha; nenu mua tantekeya ngecize muli mukua ku tsiha, muono ka ue ku hua ka ue ku kalamo.” Cikuavo naua, mu nima ya ku handeka mezi a ha cinimbu 16, Njambi ua vuezeleko ngueni: “Kati u ka zinde muanoko mu mutima uove.”—Levitiku 19:17.

Ngeci mukemuo, mezi a lihungu a ku Levitiku 19:16, a hana kuli etu Vakua Kilistu cilungula ca kama. Tua pande ku viana ku singanieka via ku vihia ku tuala hali vakuetu, ni ku va vangeya. Ku handeka muvatu, ku vangeya muntu omo lia cipululu ni nkala viuma vieka, tuli na ku muesa ngecize tua mu zinda, kaha ci napu vene ngue tuli na ‘ku lengeya maninga eni.’ Vakua Kilistu, ka va pandele ku zinda na umo uahi.—Mat. 12:36, 37.