1. Omo lia vika tua tondeka ku tuamenena ca Yehova? Hanenu cimueso.

 ACI SINGANIEKENU nga mua zimbala mu musenge mua ku sula vandumba, manoka na tulongolo va vusungu. Mua vusunga, mu ka santsela cikuma nga ku soloka muntu a mi tuamenena mu njila ya cili linga kati mu hite mu vusonde. Ano mavu tu hasa ku a setekesa ku musenge u tua tumbula. A sula na vusonde vu hasa ku pihisa vusamba vuetu na Yehova. Vunoni, Yehova ue ku tu tuamenena mu njila ya cili na ku tu kuasa tu ka uane muono ka ue kuhua mu mavu a aha.

2. Vati Yehova ue ku tu tuamenena?

² Vati Yehova ue ku tu tuamenena? Ue ku lingamo cikumakuma ku hitila mu Lizi lieni Mbimbiliya. Vunoni ue ku pangesa naua vantu. Ca ku muenako, ku hitila muli “mukuamanda ua cili mukua mana,” ue ku tu hana via kulia via mu lutsilielo vie ku tu kuasa ku linga vihangula via cili. (Mat. 24:45) Cikuavo naua, Yehova ue ku pangesa vamuanetu mu lukungulukilo. Ca ku muenako, tuniungi va ku zinguluka na vakuluntu mu vikungulukilo ve ku tu kaniamesa na ku tu longesa linga tu hase ku kolesa mu visoti. Mua vusunga, tue ku santsela cikuma kuli Yehova omo lia vimamuna vie ku tu hana kuno ku matangua a ku kotokela. Vimamuna viaco vie ku tu kuasa ku niunga vusamba vuetu na Yehova, linga tu yoye mu ndzolela mu ntsimbu ino kaha na ku lutue.

3. Vika tu lilongesa mu cilongesa cino?

³ Vunoni vintsimbu vimo, ci hasa ku tu kaluuila kuononoka vimamuna via Yehova. Cikumakuma nga tu vi tambula ku vamuanentu va ku hona ku tantuluka. Omo lia vika? Vimamuna viaco halumo vi hasa ku liluisa na vizango vietu. Ni halumo tu  hasa ku singanieka nguetu ka vi tondeka kuli yetu, kaha ka via fumine kuli Yehova. Ha ntsimbu yaco, tua pande ku kulahela nguetu Yehova ikeye ali na ku tuamenena vangamba veni. Kaha nga tuononoka, tu ka tambula vivezikiso. Mu ku tu kuasa ku kaniamesa lutsilielo luetu, cino cilongesa ci muesa (1) vati Yehova ua tuamenene vangamba veni ku laza, (2) vati ali na ku tu tuamenena lelo lino, kaha na (3) vukuasi vu tue ku tambula nga tuononoka vimamuna vieni.

VATI YEHOVA UA TUAMENENE VAISALELI?

4-5. Vati Yehova ua muesele ngecize ua kele na ku pangesa Mosesa mu ku tuamenena vaIsaleli? (Talenu cikupulo ca helu.)

⁴ Yehova ua hanguile Mosesa a fumise vaIsaleli mu Ingito. Kaha ua va muesele ha toma ngecize Ikeye ua kele na ku va tuamenena ku hitila muli Mosesa. Ca ku muenako, ku mutana Ua va tuamenene na ngundzi ya liselua kaha ku vutsiki na ngundzi ya tuhia. (Ezu. 13:21) Mosesa ua kavele ngundzi, ngeci ya mu tuamenene hamo lika na vaIsaleli ku Cisali ca ku Tila. Vunoni vakua Ingito va va kavele, ngeci vaIsaleli va vuile vuoma vua ku va tsiha. Va singaniekele nguavo, Mosesa ua sevukile mu ku va tuala ku Cisali ca ku Tila. Vunoni ka sevukile, muomu Yehova ua pangesele Mosesa linga a tuamenene vaIsaleli ku Cisali caco. (Ezu. 14:2) Kaha Yehova ua va patuile mu cifua ca ku komouesa.—Ezu. 14:26-28.

⁵ Mu miaka 40, Mosesa ua tualeleleho ku kulahela ngueni Yehova ua kele na ku pangesa ngundzi ya liselua mu ku tuamenena vangamba veni mu vindinda. a Ntsimbu imo, Yehova ua hakele ngundzi helu lia mbalaka ya Mosesa linga vaIsaleli vose va i mone. (Ezu. 33:7, 9, 10) Yehova ua handekele na Mosesa ku hitila mu ngundzi. Kaha mu nima yaco, Mosesa ua lekele vaIsaleli via handekele Yehova. (Visa. 99:7) Omo liaco, vaIsaleli va kele na vusunga ngecize Yehova ua kele na ku va tuamenena ku hitila muli Mosesa.

6. Vati vaIsaleli va lingile mua va tuamenene Yehova? (Numelu 14:2, 10, 11)

⁶ Ca vusiua, vaIsaleli vavengi va vianene vusunga vua muesele ngecize, Yehova ua kele na ku va tuamenena ku hitila muli Mosesa. (Tandenu Numelu 14:2, 10, 11.) Kaha va kele na ku viana kusua kumo. Omo liaco, Yehova ka va tavesele ku kovela mu Cifuti ca Cikulaheso.—Num. 14:30.

7. Tumbulenu malungano a vaze vononokele ku tuamenena ca Yehova. (Numelu 14:24) (Talenu naua cikupulo.)

⁷ Vunoni, vamo vaIsaleli vononokele ku tuamenena ca Yehova. Ca ku muenako, Yehova ua handekele ngueni: “Kaleve . . . na nji kave na mutima uose.” (Tandenu Numelu 14:24.) Njambi ua lunguisile Kaleve na ku mu tavesa a lihanguile kua tondele ku kala mu Cifuti ca Cikulaheso. (Yeho. 14:12-14) VaIsaleli vaze va kovelele mu Cifuti ca Cikulaheso, navo va muesele lungano lua cili mu kuononoka ku tuamenena ca Yehova. Yehosua mua hingile Mosesa mu ku tuamenena vaIsaleli, “va mu [singimikile cikuma] . . . matangua ose a muono ueni.” (Yeho. 4:14) Ngeci mukemuo, Yehova ua va vezikisile mu ku va hana cifuti ca va kulahesele.—Yeho. 21:43, 44.

8. Vati Yehova ua tuamenenene vangamba veni ku ntsimbu ya vamiangana? (Talenu naua cikupulo.)

⁸ Mu nima ya miaka, Yehova ua hanguile vangazi va tuamenene vangamba veni. Vunoni ku ntsimbu ya vamiangana, Yehova ua tuamenene vangamba veni ku hitila mu vapolofeto. Kaha vamo vamiangana vononokele vimamuna via vapolofeto. Ca ku muenako, na  ku likehesa cose Muangana Ndaviti ua tavele ku mu sungamesa kuli kapolofeto Natane. (2 Sam. 12:7, 13; 1 Miz. 17:3, 4) Muangana Yehosafate uononokele cimamuna ca mu hele kapolofeto Yahaziele. Kaha ua mamuine vantu mu Yunda ngueni: “Tsilielenu vapolofeto [va Njambi].” (2 Miz. 20:14, 15, 20) Muangana Hezekiya mua kele mu visoti, ua lombele vukuasi vua kapolofeto Isaya. (Isaya 37:1-6) Ngeci mukemuo, vamiangana mu va kele na kuononoka ku tuamenena ca Yehova va va vezikisile, kaha Yehova ua niungile vangamba veni. (2 Miz. 20:29, 30; 32:22) Mua vusunga, vose nga va pandele ku limuena ngecize, Yehova ua pangesele vapolofeto mu ku tuamenena vangamba veni. Vunoni, vamiangana vavengi na vaIsaleli ka vononokele vimamuna via va hele Yehova ku hitila mu vapolofeto.—Yele. 35:12-15.

VATI YEHOVA UA TUAMENENE VAKUA KILISTU VA KU LIVANGA?

9. Iya Yehova ua pangesele mu ku tuamenena Vakua Kilistu va ku livanga? (Talenu naua cikupulo.)

⁹ Mu nima ya ku sangaka ca Yesu, Yehova ua tumbikile cikungulukilo ca Vakua Kilistu. Vati ua va tuamenene? Ua hanguile Yesu a pue mutue ua cikungulukilo. (Efe. 5:23) Yesu ka lekele nkala ndongesi ha likalieni via pandele ku linga, vunoni ua pangesele vapostolo na vakuluntu mu Yelusalema linga va va tuamenene. (Vili. 15:1, 2) Cikuavo naua, va hanguile vakuluntu mu vikungulukilo.—1 Tes. 5:12; Tito 1:5.

10. (a) Vati Vakua Kilistu va ku livanga va lingile mu va tambuile vimamuna? (Vilinga 15:30, 31) (b) Omo lia vika vamo ku laza ka vononokele vantu va pangesele Yehova mu ku va tuamenena? (Talenu cikasa “ Vamo Vika ve ku Vianena Nguavo Yehova ue ku Pangesa Vantu mu ku Tuamenena Vangamba Veni?”)

¹⁰ Vakua Kilistu va ku livanga vononokele ku tuamenena ca vapostolo na vakuluntu ni? Vavengi vononokele vimamuna. Kaha “va zolelele omo lizi lia ku va lembezieka” li va tambuile. (Tandenu Vilinga 15:30, 31.) Lelo lino, vati Yehova ue ku tuamenena vangamba veni?

LELO LINO, VATI YEHOVA UE KU TU TUAMENENA?

11. Tumbulenu cimueso ca vati Yehova ue ku tu tuamenena ku hitila muli vamuanetu.

¹¹ Lelo lino, Yehova kasi ue ku tualelelaho ku tuamenena vangamba veni. Ue ku lingamo ku hitila mu Mbimbiliya na Muaneni Yesu, ua  pua mutue ua cikungulukilo. Vuno tue ku limuena vusunga vua muesa ngecize, Yehova kasi ue ku pangesa vantu mu ku tu tuamenena ni? Eyo. Tu hilulenu via solokele mu nima ya muaka ua 1870. Muanentu Charles Taze Russell na vavusamba veni, vevuisisile nguavo muaka ua 1914 ue ku puile ua seho ku Vuangana vua Njambi. (Ndan. 4:25, 26) Vevuisisile vusunga vuaco, muomu va tondesesele mu Mbimbiliya na ku tsiliela nguavo ve ku limuenene ku lipuisamo ca vupolofeto. Vuno Yehova ua va tuamenene mu va tondesesele ni? Eyo. Viuma via solokele mu muaka ua 1914, via muesele ngecize Vuangana vua Njambi vua putukile ku sika mu muaka uaco. Kaha mu nima ya Ndzita ya ku Livanga ya Mavu Ose, kua kele misongo, mandunduma, na ndzala. (Luka 21:10, 11) Mua vusunga, Yehova ua pangesele vamuanetu vaco mu ku kuasa vangamba veni.

12-13. Vika va lingile vamuanetu ku cikota ca kama mu Ndzita ya mu Civali ya Mavu Ose linga va ambulule na ku longesa vantu mu mavu ose?

¹² Tu hilulenu naua viuma via solokele mu nima ya Ndzita ya mu Civali ya Mavu Ose. Vamuanetu ku cikota ca kama mu va tondesesele mukanda ua Ku-Solola 17:8, vevuisisile nguavo ndzita ka ye ku tualeleho na ha ntsimbu ye ku putukile Alemangendo. Vunoni mu nima ya ndzita yaco, kue ku kele ciyulo kaha Vakaleho va Yehova ve kuambuluilile vantu vavengi. Vutuhu ha ntsimbu yaco ca solokele ngue kati cihangula ca cili, vunoni lukungulukilo lua Yehova lua putukile Sikola ya Ngileande mu ku longesa vamisionaliu linga va ambulule na ku longesa vantu mu mavu ose. Kaha ambe vene ntsimbu kanda ndzita ihue, vamisionaliu va va tumine ku vihela vieka linga va kambulule. Cikuavo naua, mukuamanda ua viukisile sikola b ye ku kalako ku viuano via mukati ka simano mu ku kuasa vikungulukilo vi kale na vutongue vua kuambulula na ku longesa. Ku lingamo, ca viukisile vangamba va Njambi ku puisamo cipanga ca kuambulula ca va lavelele ku lutue.

¹³ Lelo lino, tue ku limuena vusunga ngecize Yehova ua kele na ku tuamenena vangamba veni mu ntsimbu yaco ya ikalu. Tunde mu Ndzita ya mu Civali ya Mavu Ose, vangamba  va Yehova vali na kuambuluila mu vifuti via vingi. Kaha vali na ku puisamo cipanga caco mu mavu ose, ngeci vavengi vali na ku tantekeya Yehova.

14. Omo lia vika tua pande kuononoka vimamuna via lukungulukilo lua Yehova na via vakuluntu? (Ku-Solola 2:1) (Talenu naua cikupulo.)

¹⁴ Lelo lino, vakua Civunga ca Vantuamena ve ku tualelelaho kuononoka ku tuamenena ca Yesu. Va tonda vimamuna viose vi ve ku hana vamuanaye, vi litombole na visinganieka via Yehova. Kaha ve ku pangesa tuniungi va ku zinguluka na vakuluntu mu vikungulukilo linga vimamuna viaco vi hete ku vikungulukilo. c Vakuluntu va ku vuavesa va kala mu “livoko [lia Kilistu] lia cilio.” (Tandenu Ku-Solola 2:1.) Vunoni ambe ngoco, vamuanetu vaco ka va tantulukile kaha ve ku sevuka, ngeci mua Mosesa, Yehosua na vapostolo. (Num. 20:12; Yeho. 9:14, 15; Loma 3:23) Vunoni tue ku limuena nguetu Kilistu ali na ku tuamenena mukuamanda ua cili na vakuluntu mu cikungulukilo, kaha a ka tualelelaho ku lingamo “matangua ose, na ha ku-kotoka ca miaka.” (Mat. 28:20) Ngeci mukemuo, tuli na vusunga vuose vua pande ku tu lingisa kuononoka vimamuna via vamuanetu ve ku tu tuamenena.

TUE KU TAMBULA VIVEZIKISO MU TUE KUONONOKA KU TUAMENENA CA YEHOVA

15-16. Vika mua lilongesa ku malungano a vamuanetu vononokele ku tuamenena ca Yehova?

¹⁵ Ambe mu ntsimbu ino tue ku tambula vivezikiso mu tue kuononoka ku tuamenena ca Yehova. Ca ku muenako, muanetu Andy na mpueyeni Robyn vononokele cimamuna ca kuasiuisa muono. Ngeci va lihanene mu cipanga ca ku tunga Vindzivo via Vuangana. Ndumbuetu Robyn ngueni: “Tua yoyele mu vindzivo via vindende, cingi cavio ka via kele na hondo ya ku telekela. Kaha nja pandele ku landesa vicâmera viange vutuhu nja lemene ku nona vikupulo. Mu nja vi landesele nja lilile. Vunoni ngeci mua Sala mpuevo ya Avilahama, nja lihakelele kapandi ka ku hona ku tuala mana ku viuma vi nja sezele, vunoni ku viuma vi nje ku lingila Yehova.” (VaHe. 11:15) Vivezikiso vika va tambuile ava va yala na vampuevo? Ndumbuetu Robyn ngueni: “Tue kuivua ndzolela ya ku tantekeya nguetu, tuli na ku pangela Yehova na viose vi tua kala navio. Kaha mu tue ku puisamo cipanga ca tu kundika  Yehova, tue ku hasa ku singanieka vati u ka fua muono mu mavu a aha.” Kaha muanetu Andy ngueni: “Tue kuivua ndzolela muomu tue ku pangesa ntsimbu na ndzili yetu mu cipanga ca Yehova.”

¹⁶ Vivezikiso vika vikuavo tue ku tambula nga tuononoka ku tuamenena ca Yehova? Ndumbuetu Marcia mua manusuile sikola, uononokele cimamuna ca tambuile ca ku pua pionero. (Mat. 6:33; Loma 12:11) Ivene ngueni: “Va nji laniene ku lilongesa vuana ku sikola ya kama. Vunoni nja tondele ku pangesa ntsimbu yange mu ku pangela Yehova. Ka nja tavele cilanio caco, kaha nja lilongesele vumo vutongue nji uane vimbongo via ku likuasa navio mu vupionero. Mua vusunga, ca puile cihangula ca cili cikuma. Cipanga ca vupionero ce ku nji vuisa ndzolela. Kaha vutuhu nje ku panga, vunoni nje ku hasa ku kuasa ku Mbetele na ku linga viuma vikuavo mu cipanga ca Yehova.

17. Vivezikiso vikuavo vika vi tue ku tambula nga tuononoka vimamuna via Yehova? (Isaya 48:17, 18)

¹⁷ Vintsimbu vimo, lukungulukilo lua Yehova lue ku tu mamuna ku hona ku lema vimbongo na ku liniunga ku viuma vi tu lingisa ku tsiha masiko a Njambi. Kaha mu tue kuononoka vimamuna viaco, tue ku tambula vivezikiso. Tue ku kala na mutima ua ku lela, na ku liniunga ku visoti via vingi. (1 Tim. 6:9, 10) Omo liaco, tue kuivua ndzolela ya ku pangela Yehova na mutima uose, na ku kala na ciyulo.—Tandenu Isaya 48:17, 18.

18. Omo lia vika mu tonda ku tualelelaho kuononoka vimamuna via Yehova?

¹⁸ Mua vusunga, Yehova a ka tualelelaho ku pangesa vantu mu ku hana vimamuna ku vangamba veni mu ntsimbu ya lamba ya kama, na mu Likulukazi lia Miaka ya ku Sika ca Yesu. (Visa. 45:16) Vuno tu ka tualelelaho ku viononoka ambe nga ka via litombuele na cizango cetu ni? Ci ka pua ca casi ku lingamo, nga tuononoka vimamuna via Yehova mu ntsimbu ino. Ngeci mukemuo, tu lihakelenu kapandi ka kuononoka vimamuna via Yehova, hamo lika na vikuavo vi tue ku tambula ku vakuluntu va va hangula Yehova mu ku tu niunga. (Isaya 32:1, 2; VaHe. 13:17) Tua kala na vusunga vue ku tu lingisa kuononoka Yehova, mukua ku tu niunga ku viuma vi hasa ku tsiha vusamba vuetu neni na ku tu tuamenena linga tu ka tambule muono ka ue kuhua.