1-3. Visoti vika vi hasa ku lingisa vangamba va Yehova ku lila?

MU VULUKA ntsimbu ya ku manusuila i mua lilile ni? Vintsimbu vimo tue ku lila omo lia ndzolela. Vunoni vintsimbu via vingi, tue ku lila omo lia ku vavala ca mitima. Ca ku muenako, tue ku lila nga tu na tsisa. Ndumbuetu Lorilei ua ku Estados Unidos, ua sonekele ngueni: “Vintsimbu vimo, ku vavala ci nje ku ivua omo lia ku tsisa muanange ua mpuevo, ce ku nji kuata mu njila ya ku linga nje ku mona ngue na vimo viahi vi hasa ku nji lembezieka. Ha vintsimbu viaco, nje ku komoka nguange oco ku vavala ci nji li na ku ivua ngoco ku mutima, kati nga u na likela ku panga ni?” *

² Kua kala naua viuma vikuavo vie ku tu lingisa ku lila. Ndumbuetu Hiromi ua pua pioneiro ku Japão ngueni: “Vintsimbu vimo, sembulule ya vantu mu lihia, ye ku nji vuisa vusiua vua kama. Ngeci nje ku vundila na masozi ha meso, linga Yehova a nji kuase ku uana muntu ali mpundu na ku tonda vusunga.”

³ Vuno nenu mua hitaho laza mu vimo visoti vi tua tumbula helu ni? Cingi cetu tua hitamo laza. (1 Pet. 5:9) Vutuhu tua tonda “ku pangela Yehova na ndzolela,” vunoni vintsimbu vimo tue ku mu pangela na masozi omo lia vusiua, lamba ni visoti vikuavo vie ku eseka lutsilielo luetu. (Visa. 6:6; 100:2) Vika vi hasa ku tu kuasa nga visoti viaco via tu solokela?

4. Vika tu simutuila mu cilongesa cino?

⁴ Tu hasa ku lilongesa vimo ku lungano lua Yesu. Vintsimbu vimo, Yesu neni ua hitile mu visoti via kama via mu lingisile ku lila. (Yoa. 11:35; Luka 19:41; 22:44; VaHe. 5:7) Tu ci hilulenu vintsimbu viaco. Mu ku lingamo, tu mona vika tu hasa ku lilongesa  kuli Yesu na Ise Yehova. Kaha tu hilula naua vimo vinjila vi hasa ku tu kuasa ku pinda na visoti vie ku tu lingisa ku lila.

5. Vika tu lilongesa ku tuala hali Yesu, ku muzimbu ua ku Yoano 11:32-36?

⁵ Mu muaka ua 32 T.K.N., Lazalu, umo kavusamba ka Yesu ua vavalele kaha ua tsile. (Yoa. 11:3, 14) Lazalu ua kele na vandumbueni vavali, Maliya na Mata, kaha Yesu ua lemene cikuma vusoko vuaco. Maliya na Mata, va kele mu vusiua vua kama omo lia ku tsisa muanaye. Mu nima ya ku-tsa ca Lazalu, Yesu ua ile kuimbo liavo ku Mbetaniya mu ku ka mona Maliya na Mata. Omo Mata ua vuile nguavo Yesu ali na kuiza, ua tuntilileko mu ku ka liuana neni. Aci singaniekenu vusiua ua vuile Mata mua handekele ngueni: “Muangana nga ua kele kuno, nga muanetu ka tsile.” (Yoa. 11:21) Mu nima ya ntsimbu omo Yesu ua muene Maliya na vakuavo vali na ku lila, neni “ua lilile.”—Tandenu Yoano 11:32-36.

6. Omo lia vika Yesu ua lilile ha ntsimbu ize?

⁶ Omo lia vika Yesu ua lilile ha ntsimbu ize? Livulu Estudo Perspicaz lia kumbulula ngualio: “Ku-tsa ca kavusamba keni Lazalu na vusiua vu ca kokelele vandumbueni, via lingisile Yesu ku vindzuoka na ku lila.” * Yesu halumo ua singaniekele ha ku vavala ca kele na ku ivua kavusamba keni Lazalu mu muvila kaha na cifua ca livuililemo ku mutima mua muene ngecize ali na ku tsa honi. Mua vusunga viuma vikuavo via lingisile Yesu ku lila, via puile ku mona vati ku-tsa ca Lazalu ca kuatele kuli va Maliya na Mata. Nga mua tsisa umo kavusamba ni kavusoko, mua vusunga neni mua hitamo ku ku vavala caco eci. Tu hilulenu vilongesa vitatu vi tu hasa ku lilongesa ku muzimbu uaco.

7. Vika masozi a Yesu a tu longesa ku tuala hali Yehova?

⁷ Yehova ue ku ivuisisa cifua ci mue ku livuilamo. Yesu “ikeye cifua vene ca ku-pua” ca Ise. (VaHe. 1:3) Yesu mua kele na ku lila, ua muesele cifua ca kele na ku livuilamo Ise.  (Yoa. 14:9) Nga mu na tsisa umo muntu u mua lema cikuma, kalenu na vusunga ngecize Yehova ka muene lika ku linienga cenu, vunoni neni ali na ku ivua vusiua. Kaha a tonda ku kanguisa mutima uenu.—Visa. 34:18; 147:3.

8. Vika vi tu hana vusunga ngecize Yesu a ka sangula vantu va tua lema va tsa?

⁸ Yesu a tonda ku sangula vantu va mua lema va tsa. Mu nima ya ku lila, Yesu ua lekele Mata ngueni: “Muanoko a ka sanguka naua.” Mata ua kulahelele mezi a Yesu. (Yoa. 11:23-27) Kaha mu ku linga Mata ua puile ngamba ya Yehova, ua tantekeyele ngecize ku laza vapolofeto va Yehova, Eliya na Elisa, navo va sanguile vatsi. (1 Vam. 17:17-24; 2 Vam. 4:32-37) Kaha cikuavo naua, ua vuile mizimbu ngecize Yesu, ua sanguile vatsi. (Luka 7:11-15; 8:41, 42, 49-56) Ngeci mukemuo, nenu mu hasa ku kala na vusunga ngecize vose va mua lema va tsa, tangua va ka sanguka. Ku lila ca Yesu mua kele na ku lembezieka vavusamba veni, ca muesa ha toma ngecize a tonda ku sangula vatsi!

9. Ngeci mua Yesu, vati mu hasa ku kuasa vaze vali mu vusiua? Hanenu cimueso.

⁹ Mu hasa ku kuasa vaze vali mu vusiua. Yesu ka lilile lika hamo na Mata na Maliya, vunoni ua va halakanene na ku va lembezieka. Netu tu hasa ku lingamo na vaze va na tsisa. Dan, umo mukuluntu mu cikungulukilo ua ku Australia ngueni: “Mu nima ya ku tsisa mpueyange, nja tondekele vukuasi. Vamuanetu vavengi na vampuevo vavo, va lihanene mu ku nji halakana mutana na vutsiki. Ka va nji vindikile ku linienga kaha naua ka va vuile ntsoni mu nja kele na ku lila. Kaha naua va kele na ku nji kuasa ku viuma ngeci mua ku kusa likalu, ku nji landela via-ku-lia, kaha na ku nji telekela vene ha vintsimbu vize ka nja hasele ku lingamo. Cikuavo naua, va kele na ku vundila nange ku-sua kumo. Va puile mpundu vavusamba va vusunga na vamuanetu va “semuuila mu ku kuasa ku lamba.”—Visi. 17:17.

10. Lombololenu muzimbu ua ku Luka 19:36-40.

¹⁰ Yesu ua ile ku Yelusalema lia 9 ya Nisane ya 33 T.K.N. Kaha mua kele na ku suena ku hiehi na mbonge, civunga ca vantu ca likunguluile kaha va putukile ku ala vintanga ku tapalo mu ku muesa ngecize va na mu tava ku pua Muangana uavo. Mua vusunga litangua liaco lia puile lia ndzolela ya kama. (Tandenu Luka 19:36-40.) Ngeci halumo, vandongesi ka va lavelelele viuma vie ku solokele mu nima yevi. “Kaha omo ua suenene ku hiehi ua muene nganda, ua i lilile.” Na masozi ha meso, Yesu ua polofetele luvinda lue ku solokelele vandambo va Yelusalema.—Luka 19:41-44.

11. Omo lia vika Yesu ua lilile vandambo va mu Yelusalema?

¹¹ Yesu ua vuile ku vavala ku mutima, muomu ua tantekeyele ngecize vutuhu va mu tambuile na ndzolela, vunoni cingi ca vandambo va Yelusalema va muesele laza ngecize va ka viana muzimbu ua Vuangana. Omo liaco, Yelusalema ve ku i nongesele kaha uose ue ku ovokele ve ku mu tualele mu vundzinda. (Luka 21:20-24) Ca vusiua ku handeka ngecize cingi ca vantu va vianene Yesu ngue muze mua handekele. Vati veku muenamo vantu vavengi muzimbu ua Vuangana mu cihela ci mua kala? Kampe va vandende lika ve ku tava muzimbu ua Vuangana. Vika mu hasa ku lilongesa ku ku lila ca Yesu? Tu ci hilulenu ha vusunga vutatu.

12. Vika ku lila ca Yesu ku tuala ha mbonge ya Yelusalema ci tu longesa ku tuala hali Yehova?

 ¹² Yehova ua haka seho ku vantu. Ku lila ca Yesu, ci tu vuluisa seho ya haka Yehova ku vantu. Yehova “ka hianga ngecize umosi a ka nonge, vunoni ngecize vose va hete ku ku-aluluka.” (2 Pet. 3:9) Lelo lino, tue ku muesa ngecize tua lema vantu mu ku tualelelaho ku lihakela kapandi ka ku va ambuluila muzimbu ua cili.—Mat. 22:39. *

13-14. Vati Yesu ua muesele cikeketima ku vantu kaha vati tu hasa ku kala na cifua caco?

¹³ Yesu ua fuitanganene mu cipanga ca ku ambulula. Ua muesele cilemo ku vantu, mu ku va longesa mu nkala vukovelelo vua uanene. (Luka 19:47, 48) Vika via mu vuisile cizango ca ku lingamo? Yesu ua va vuilile cikeketima. Vintsimbu vimo, vantu va tondele ku ivua mezi a Yesu mu cifua ca ku linga, neni na vandongesi veni “ka va hasele ku lia mbolo.” (Mako 3:20) Kaha cipue vene omo umo ua tondele ku halakana ku mezi a Yesu ku vutsiki, Yesu ua tavele ku simutuila neni. (Yoa. 3:1, 2) Cingi ca vantu va livangele ku halakana kuli Yesu ka va hetele ha ku pua vandongesi veni. Vunoni vose va mu halakanene, va tambuile vukaleho vua mutuntu. Lelo lino tu tonda ku hana vukovelelo ku vantu vose vua ku ivua muzimbu ua cili. (Vili. 10:42) Linga tu puisemo eci cipanga, tua tondeka ku alulula cifua ci tue ku ambuluilamo.

¹⁴ Kalenu na cizango ca ku alulula viose vi tondeka. Nga ka tu alulula vintsimbu vi tue ku ambulula, ci ka tu puila ca cikalu ku uana vantu va tonda ku halakana muzimbu ua cili. Ndumbuetu Matilda ua pua pioneiro ngueni: “Nange na yaliange, tue ku seteka ku ambulula vintsimbu via ku liseza-seza. Ku cimene, tue ku ambulula ku vihela via mingoso. Ku mutana, omo vantu vali na ku endangana, tue ku pangesa tuntsandia tua mikanda. Kaha ku cinguezi co, tue ku mona ngecize ca pua ca casi ku uana vantu ha vindzivo.” Ka tua pandele ku kakatela lika ku programa yetu, vunoni tua pande ku kala na cizango ca ku ya alulula linga i litombole na ntsimbu i ce ku tava ku uana vantu. Tu kalenu na  vusunga ngecize ku lingamo, ce ku vuisa Yehova ndzolela.

15. Vika via solokele ku vutsiki vua ku manusuila vua muono ua Yesu, ngue muya muesa Luka 22:39-44?

¹⁵ Ku cinguezi ca vutsiki ca 14 ya Nisane ca 33 T.K.N, Yesu ua ile ku citungu ca Ngetesemane. Mua ka heteleko, ua ka vundilile kuli Yehova na mutima uose. (Tandenu Luka 22:39-44.) Ku vutsiki vuaco, ku kekuo kua vundilile Yesu “na ku lambelela na mitambi ya kama na masozi.” (VaHe. 5:7) Vika ua vundilile Yesu ku vutsiki vua ku manusuila tele kanda va mu tsihe? Ua vundilile ngolo ya ku tualelelaho ku kakatela kuli Yehova na ku linga cizango ceni. Yehova ua vuile ku lambelela ca Muaneni, ngeci ua tumine kangelo ku mu kaniamesa.

16. Omo lia vika Yesu ua vuile vusiua mua kele na ku vundila mu citungu ca Ngetesemane?

¹⁶ Mua vusunga, Yesu ua kele na ku lila mua kele na ku vundila mu citungu ca Ngetesemane, muomu ua vuile vusiua mua tantekeyele ngecize vantu va ka mu vangeya nguavo mukua ku sahula Njambi. Cikuavo naua, ua tantekeyele ngecize, ali na kapandi ka kama ka ku lelesa lizina lia Ise. Nga nenu muli na ku hita mu cisoti cili na ku eseka lukakatela luenu muli Yehova, vika mu hasa ku lilongesa ku masozi a Yesu? Tu talenu viuma vikuavo vitatu vi tu hasa ku lilongesako.

17. Vika tu hasa ku lilongesa kuli Yehova ku tuala ku cifua ca kumbuluililemo vivundilo via Yesu?

¹⁷ Yehova ue ku halakana ku ku lambelela cetu. Yehova ua halakanene vivundilo via Yesu. Omo li vika? Muomu cuma ca kama comisile Yesu mutima ca puile ku tualelelaho ku pua mukua vuoloke kuli Ise na ku lelesa Lizina lieni. Nga netu vutumbe vuetu vua kama vua pua ku tualelelaho ku pua vakua vuoloke kuli Yehova na ku lelesa lizina lieni, kaha a ka kumbulula vivundilo vietu.—Visa. 145:18, 19.

18. Mu vinjila vika Yesu ua pua ngue kavusamba ue ku lihaka mu cihela ca vakuavo?

¹⁸ Yesu ue ku ivuisisa cifua ci mue ku livuilamo. Nga tuli mu vusiua, ce ku tuya ku mutima ku tu lembezieka kuli kavusamba ua hita mu cisoti ca ku lifua na cetu, kaha naua ali na ku  lihaka mu cihela cetu. Yesu ikeye ou kavusamba uaco. A tantekeya vati ue ku livua muntu nga na zeye kaha a tondeka vukuasi. Ue ku ivuisisa vuzeye vuetu kaha ue ku linga cose linga tu tambule vukuasi ‘ku ntsimbu i tue ku vu tondeka.’ (VaHe. 4:15, 16) Ngeci mua Yesu ua tavele vukuasi vua mu hele kangelo ku citungu ca Ngetesemane, netu tua pande ku tava vukuasi vue ku tu hana Yehova, ambe nga a tu hanavuo ku hitila mu umo mukanda, vivideo, cimpande ni vungendzi vua ku kaniamesa vua umo mukuluntu mu cikungulukilo ni kavusamba ua ku hia.

19. Vati tu hasa ku uana ngolo nga tuli na ku hita mu ceseko ca kama? Hanenu cimueso.

¹⁹ Yehova a ka mi hana “ciyulo ceni.” Vati Yehova ue ku tu hana ngolo? Mutue ku vundila, tue ku tambula “ciyulo ca Njambi cize ca hiana mana ose.” (Filp. 4:6, 7) Ciyulo ce ku tu hana Yehova, ce ku lembamesa mitima yetu na ku tu kuasa ku singanieka vuino. Talenu vati evi via solokelele umo ndumbuetu ua lizina Luz. Ivene ngueni: “Nje ku pinda na vulika. Vintsimbu vimo, visinganieka viaco vie ku nji lingisa ku livua ngue Yehova ka nji lemene. Vunoni mu vie ku nji solokela, mu vuasi-vuasi nje ku leka Yehova cifua ci njili na ku livuilamo ku mutima. Ku vundila ce ku nji kuasa ku sungamesa cifua ci njili na ku livuilamo.” Ngue mu tu na mono ku lungano lua ndumbuetu Luz, tu hasa ku uana ciyulo mu ku vundila.

20. Vika tua lilongesa ku masozi a Yesu?

²⁰ Mua vusunga, tu hasa ku lilongesa via vingi ku masozi a Yesu! Masozi a Yesu e ku tu vuluisa seho ya ku lembezieka vakuetu va na tsisa, na ku kulahela ngecize Yehova na Yesu va ka tu kuasa nga tu tsisa. Eku tu vuisa cizango ca ku ambulula na ku longesa vakuetu na cikeketima, muomu Yehova Njambi na Yesu Kilistu ve ku muesa eci cifua caco. Kaha ce ku tu lembezieka ku tantekeya ngecize Yehova na Muaneni Yesu ve ku ivuisisa cifua ci tue ku livuilamo, ve ku ivuisisa vuzeye vuetu kaha va tonda ku tu kuasa ku kolesa. Ngeci mukemuo, tu tualelelenuho ku pangesa vi tua lilongesa ku masozi a Yesu, na ha litangua lia ka puisamo Yehova cikulaheso ca ‘ku hunda masozi ose ku meso etu’!—Ku-So. 21:4.