1-2. (a) Vati tu hasa ku livua ku mutima nga tu singanieka ha muono ua Yesu na ku ambulula ceni? (b) Vika tu simutuila mu cilongesa cino?

 NGA TU na tsisa umo muntu u tua lema, tue ku mu vuila vusona vua kama! Ku vuputukilo halumo tue ku ivua lika ku vavala ku mutima, mu tue ku singanieka ha matangua eni a ku manusuila. Cikuma-kuma nga muntu uaco ua yandele mua kama, tele kanda a tse. Vunoni mu ku hita ca ntsimbu, tue ku putuka ku ivua ndzolela mu tue ku singanieka ha viuma via tu longesele, cipue via lingile ni via handekele mu ku tu kaniamesa ni ku tu vuisa ndzolela.

² Na vuno vene, tue ku ivua vusiua mu tue ku tanda via lamba na kutsa ca Yesu. Cikuma-kuma mu ntsimbu ya Mulalelo, tue ku tonda ntsimbu ya ku hilula ha nkombelo na viuma vi ya lomboloka kuli yetu. (1 Kol. 11:24, 25) Vunoni mu tue ku singanieka ha viuma viose via handekele na ku linga Yesu mua kele ha mavu, tue ku ivua ndzolela ya kama. Kaha tua lema naua ku hilula ha viuma vi ali na ku linga mu ntsimbu ino na vize via ka tu lingila ku lutue. Ku hilula ha viuma evi, kaha na ha cilemo ca kala naco kuli yetu, ce ku tu vuisa cizango ca ku muesa ku santsela cetu mu vinjila via ku liseza-seza, ngue mu tu mona mu cilongesa cino.

3. Omo lia vika tua pande ku santsela ku nkombelo?

³ Tue ku kala na mutima ua ku santsela, mu tue ku hilula ha muono na ku-tsa ca Yesu. Mu ku ambulula ceni cose, Yesu ua longesele vantu via vivezikiso vi vu ka neha Vuangana vua Njambi. Tua haka seho ya kama ku vusunga vuaco. Kaha tue ku mu santsela mua kama ku nkombelo yeni, muomu ya tu sokoluela  njila ya ku likuata vusamba na Yehova na Yesu. Vaze ve ku muesa lutsilielo muli Yesu, va lavelela ku ka yoya miaka yose na ku mona ku sanguka ca vavusoko vuavo. (Yoa. 5:28, 29; Loma 6:23) Na vimo viahi vi tua linga amba tu fuile ku tambula vivezikiso viose evi, kaha naua na limo litangua liahi tu ka hasa ku fueta Njambi na Kilistu ku viose vi va tu lingila. (Loma 5:8, 20, 21) Vutuhu ngoco, tu hasa ku muesa vukama vua ku santsela cetu kuli vakevo. Mu njila ika?

4. Vati Maliya Mandalena ua muesele ku santsela ceni ku viuma via mu lingilile Yesu? (Talenu cikupulo.)

⁴ Tu hilulenu muzimbu ua Maliya Mandalena, umo mpuevo ua kaYundeya. Mpuevo uaco ua yandele mua kama, omo lia vandemone 7 va mu kovelele. Halumo ua livuile vene ngecize na umo uahi a hasa ku mu kuasa. Aci singaniekenu ha vukama vua ku santsela ceni kuli Yesu, omo ua mu patuile ku vandemone vaco! Ku santsela ceni ca mu vuisile cizango ca ku pua ndongesi ya Yesu, kaha na ku pangesa ntsimbu, ndzili na vupite vueni, mu ku kuasa Yesu mu cipanga ca ku ambulula. (Luka 8:1-3) Vutuhu Maliya ua santselele mua kama ku viuma via mu lingilile Yesu mpundu, vunoni citava halumo tele kanda a tantekeye via vuana vukuavo vua kama cikuma vua mu lavelelele ku lutue. Yesu ue ku hanene muono ueni mu ku patula vantu, “linga uose a mu tsiliela” a ka tambule muono ka ue ku hua. (Yoa. 3:16) Vutuhu ngoco, Maliya ua muesele ku santsela ceni, mu ku tualelelaho ku kakatela kuli Yesu. Ambe vene mu va sukikile Yesu, Maliya ua manene ku mukulo, mu ku kaniamesa Yesu na vakuavo va keleko. (Yoa. 19:25) Mu nima ya ku-tsa ca Yesu, Maliya na vampuevo vakuavo vavali, va tualele vihemba via vueko vua cili ku cihilo ca Yesu. (Mako 16:1, 2) Lukakatela lua Maliya va lu lunguisile mua kama. Ua liuanene na Yesu mu nima ya ku sanguka ceni, na ku simutuila neni mpundu—cingi ca vandongesi va Yesu ka va kele na civezikiso caco.—Yoa. 20:11-18.

5. Vati tu hasa ku muesa ku santsela cetu ku viose via tu lingila Yehova na Yesu?

 ⁵ Netu tu hasa ku muesa ku santsela cetu ku viose via tu lingila Yehova na Yesu, mu ku pangesa ntsimbu, ndzili na vikuata vietu mu vipanga via Vuangana. Ca ku muenako, tu hasa ku lihana ku ku tunga na ku ku niunga vindzivo via lukungulukilo.

6. Vika tu hasa ku handekela nguetu nkombelo ya pua vuana vua muntu ku muntu?

⁶ Mu tue ku hilula ha vukama vua cilemo ca Yehova na Yesu kuli yetu, netu tue ku ivua cizango ca ku va lema. (1 Yoa. 4:10, 19) Kaha tue ku va lema naua mua kama mu tue ku nongonona ngecize Yesu ua tu tsililile muntu ku muntu. Kapostolo Paulu ua nongonuene evi kaha ua muesele ku santsela ceni mu mukanda ua tumine kuli vakua Ngalata, ngueni: “Muana Njambi . . . ikeye ua nji lemene, kaha ua liecele ivene omo yange.” (Ngal. 2:20) Ku hitila mu nkombelo, Yehova ua mi lania muize kuli ikeye na ku likuata neni vusamba. (Yoa. 6:44) Vuno ka mue ku ivua ndzolela mu ku tantekeya vukama vua ndando ya fuetele Yehova linga mu hase ku pua kavusamba keni ni? Mua vusunga ua muene via cili muli yenu. Vuno ku singanieka hali evi ka ce ku vueza ku cilemo cenu kuli Yehova na Yesu ni? Ngeci mukemuo, ci pua ca cili nga tu lihula etu vavene nguetu, ‘Vuno eci cilemo caco ci ka nji vuisa cizango ca ku linga vika?’

7. Ngue mu ca muesa cikupulo, vati tu vose tu hasa ku muesa cilemo cetu kuli Yehova na Yesu? (2 Kolintu 5:14, 15; 6:1, 2)

⁷ Cilemo cetu kuli Njambi na Kilistu ce ku tu vuisa cizango ca ku lema vakuetu. (Tandenu 2 Kolintu 5:14, 15; 6:1, 2.) Imo njila i tu hasa ku mueselamo cilemo caco ya pua mu ku ambulula na ntuima. Tue ku ambuluila uose-ouo u tue ku liuana neni. Ka tue ku muesa kahangu ku muntu omo lia cisemua ceni,  muyati, cifuti ni cipue nga ua pua cihutu ni mpite. Mu ku lingamo, tue ku litombola na cizango ca Yehova, muomu “ikeye a hianga vantu vose vovoke, va hete ha ku tantekeya vusunga.”—1 Tim. 2:4.

8. Vati tu hasa ku muesa cilemo kuli vamuanetu na vandumbuetu?

⁸ Tue ku muesa naua ngecize tua lema Njambi na Kilistu mu ku lema vamuanetu na vandumbuetu. (1 Yoano 4:21) Tue ku va muesa seho na ku va kuasa mu ntsimbu ya visoti. Tue ku va lembezieka nga va na tsisa ni nga vali na ku vavala, na ku lihakela kapandi ka ku va kaniamesa nga vali mu vusiua. (2 Kol. 1:3-7; 1 Tes. 5:11, 14) Tue ku tualelelaho ku va kundika mu vivundilo, oku tu vuluka ngecize “civundilo ca mukua vuviuke ci hasa via vingi mu ku-panga caco.”—Tia. 5:16.

9. Njila ika ikuavo tu hasa ku mueselamo cilemo kuli vamuanetu na vandumbuetu?

⁹ Tu hasa naua ku muesa cilemo kuli vamuanetu na vandumbuetu mu ku lihakela kapandi ka ku kala navo mu ciyulo. Tua pande ku linga cose mu ku tambuluisa lungano lua Yehova lua ku ecela vakuetu. Nga Yehova ua tavele ku hana muaneni a ku tsile vipi vietu, nkuma ka tua pandele ku ecela vamuanetu na vandumbuetu nga va na tu vulumuina ni? Ka tu tondo ku fua ngue mua uze ngamba u va tumbula mu cisimo ca Yesu. Vutuhu muata ueni ua mu ecelele likongo lia kama lia kele nalio, uze ngamba ua vianene ku ecela ka likongo ka kandende ka mukuavo. (Mateo 18:23-35) Ngeci mukemuo, nga ka hesi ku litavasiana ha kati keni na umo muanetu mu cikungulukilo, vuno citava mu livange yenu kuya kuli ikeye mu ka lihambe ntsimbu kanda mu ka kunguluke ku Mulalelo ni? (Mateo 5:23, 24) Mu ku lingamo, mu ka muesa vukama vua cilemo cenu kuli Yehova na Yesu.

10-11. Vati vakuluntu va hasa ku muesa cilemo kuli Yehova na Yesu? (1 Petulu 5:1, 2)

¹⁰ Vati vakuluntu va hasa ku muesa ngecize va lema Yehova na Yesu? Imo njila ya seho ya ku lingamo ya pua mu ku niunga vampanga veni. (Tandenu 1 Petulu 5:1, 2.) Yesu ua muesele seho yaco kuli kapostolo Petulu. Mu nima ya Petulu ku viana Yesu lutatu, citava ua kele na cizango ca kama ca ku muesa ngecize ua lema Yesu. Kaha mu nima ya ku sanguka ceni Yesu uehuile Petulu ngueni: “Simone, muana Yoano, u nji lema, ni?” Mua vusunga tuli na vusunga ngecize ua kele na cizango ca ku linga viose ovio, mu ku muesa cilemo kuli muangana ueni Yesu. Yesu ua lekele Petulu ngueni: “Lisa vampanga vange.” (Yoa. 21:15-17) Kaha mu muono ueni uose Petulu ua lihakelele kapandi ka ku niunga vampanga va muangana mu ku muesa cilemo ceni kuli ikeye.

¹¹ Vakuluntu, vati mu hasa ku muesa ngecize mua haka seho ku mezi a Yesu a lekele kuli Petulu, mu ntsimbu ya Mulalelo? Mu hasa ku muesa vukama vua cilemo cenu kuli Yehova na Yesu, mu ku tualelaho ku linga mangendzi a ku kaniamesa vampanga na ku lihakela kapandi ka kama ka ku kuasa vaze va zeya va hiluke kuli Yehova. (Ezek. 34:11, 12) Cikuavo naua, mu hasa ku lihakela kapandi ka ku tuala mana ku vandongesi va Mbimbiliya, na vantu va vaha ve ku iza ku Mulalelo. Lingenu viose vi mu hasa mu ku va vuisa ngecize mua va tambula na mavoko avali.

12. Omo lia vika ku singanieka ha mezi a handekele Yesu, ku vutsiki vua ku manusuila tele kanda a tse ce ku tu simpisa? (Yoano 16:32, 33)

¹² Ku vutsiki vua ku manusuila tele kanda a tse, Yesu ua lekele vandongesi veni ngueni: “Hano ha mavu mu li na lamba: vunoni [simpenu!]  nji na hiana via ha mavu.” (Tandenu Yoano 16:32, 33.) Vika via kuasele Yesu ku simpa mua liuanene na vitozi veni? Vika via mu kuasele ku kolesa na ha ku-tsa? Ku kulahela muli Yehova. Kaha ku tantekeya ngecize vandongesi navo va ka hita mu vieseko viaco, ca lingisile Yesu a vundile Yehova linga a va niunge. (Yoa. 17:11) Omo lia vika evi vie ku tu simpisa? Muomu Yehova ua kala na ndzili ku hiana vitozi vetu vose. (1 Yoa. 4:4) Na vimo viahi vie ku mu hita, viose ue ku vi mona. Tuli na vusunga ngecize nga tu kulahela muli Yehova tu hasa ku simpa na ku vula liova.

13. Vati Yosefe ua ku Alimateya ua muesele ku simpa?

¹³ Halakanenu muzimbu ua Yosefe ua ku Alimateya. Yosefe ua puile yala ua lutsimo ha kati ka vaYundeya. Ua puile mukua Mpunga, ni nguetu, mukua ndzango ya kama ya vaYundeya. Vunoni mua kele Yesu hano ha mavu, Yosefe ka muesele ku simpa. Muomu Yoano ua handekele via Yosefe ngueni “ikeye ndongesi ya Yesu, vunoni mu ku sueka omo vuoma vua vaYundeya.” (Yoa. 19:38) Vutuhu Yosefe ua hakele seho ku muzimbu ua Vuangana, vunoni ka lisoluele ngecize ua tsilielele muli Yesu. Kaha citava halumo ua lingilemo, muomu ua kele na liova lia ku zimbalesa lutsimo lueni muimbo. Vunoni viose-ovio via mu lingisilemo, Mbimbiliya ya tu muesa ngecize mu nima ya ku-tsa ca Yesu, Yosefe “ua likoselele ua ile kuli Pilato na ku vundila muvila ua Yesu.” (Mako 15:42, 43) Mua vusunga, Yosefe ka suekele naua ngecize ua pua ndongesi ya Yesu.

14. Vika mua pande ku linga, nga kasi mue ku vuila vantu liova?

¹⁴ Vuno nenu mue ku vuila vantu liova, ngeci mua Yosefe ni? Vuno nga muli ku sikola ni ku vipanga vintsimbu vimo mue ku ivua ntsoni ya ku lisolola ku pua Mukaleho ua Yehova ni? Vuno mue ku nakuila ku lutue cihangula ca ku pua mukua ku ambulula ni ca ku mi mbatiza, omo lia ku lisosomua na viuma vi va ka singanieka vakuenu ni? Kati mu tavese visinganieka viaco, vi vindikile ku linga vize vi mu tantekeya nguenu vikevio via cili. Vundilenu na ku lavelela Yehova. Mu lekenu ngecize mu tondeka ku simpa linga mu linge cizango ceni. Mu mu ka mona Yehova a kumbulula vivundilo, ku kaniama na ku simpa cenu vi ka livuezelela.—Isaya 41:10, 13.

15. Mu nima ya Yesu ku solokela vandongesi veni, ndzolela i va vuile ya va lingisile ku linga vika? (Luka 24:52, 53)

¹⁵ Vandongesi va vuile vusiua vua kama mua tsile. Aci singaniekenu ngue muli mu cihela cavo. Ka va tsisile lika kavusamba kavo ua  kama, vunoni va livuile naua ngecize va na zimbalesa lulavelelo. (Luka 24:17-21) Vutuhu ngoco, Yesu mua solokele kuli vakevo, ua simutuilile navo na ku va kuasa vevuisise mutamba ua kele nauo mu ku puisamo vupolofeto vua mu Mbimbiliya. Cikuavo naua ua va hanene cimo cipanga ca seho. (Luka 24:26, 27, 45-48) Ha ntsimbu ya londele muilu mu nima ya matangua 40, vusiua vua vandongesi vua alulukile honi ndzolela. Muomu va tantekeyele ngecize, Muangana uavo na sanguka, kaha na liviukisila mu ku va kuasa ku puisamo cipanga ca ciha ca na va kundika. Kaha ndzolela yaco, ya va vuisile cizango ca ku tualelaho ku sangala Yehova.—Tandenu Luka 24:52, 53; Vili. 5:42.

16. Vati tu hasa ku tambuluisa vandongesi va Yesu?

¹⁶ Vati tu hasa ku tambuluisa vandongesi va Yesu? Tu hasa ku ivua ndzolela ya ku lemesa Yehova kati mu ntsimbu ya Mulalelo vunoni mu muaka uose. Eci ca tondeka ku tuameka Vuangana mu muono. Ca ku muenako, vavengi va alulula ntsimbu yavo ya ku panga, linga va vueze ku ku ambulula cavo, ku kunguluka kaha na ku lemesa mu vusoko. Va viana ku lengeya vupite, linga va va pangese mua kama mu cikungulukilo ni ku nungulukila kuze ku tondeka vakua ku ambulula. Vutuhu tua tondeka ku kolesa linga tu tualeleho ku pangela Yehova, vunoni ikeye ua kulahesa ku tu vezikisa mua kama nga tu tuameka Vuangana mu muono.—Visi. 10:22; Mat. 6:32, 33.

17. Kapandi ka ka mua lihakela mu ntsimbu ino ya Mulalelo? (Talenu cikupulo.)

¹⁷ Tua lavelela mua kama ku kaya ku Mulalelo Lia mu Civali, 4 ya Abril. Vunoni kati mu lavelele noho litangua liaco, amba mu singanieke ha muono na ku-tsa ca Yesu na ha cilemo ca tu muesa ikeye na Yehova. Pangesenu nkala vukovelelo vu mi solokela mu ntsimbu yose ya Mulalelo mu ku lingamo. Ca ku muenako, hangulenu ntsimbu ya ku tonda na ku hilula ha mizimbu i va muesa mu cikasa “A Última Semana de Jesus na Terra” ca mu Apêndice B12 ya mu Tradução do Novo Mundo. Omo mu lingamo, tondenu mizimbu i kaniamesa ku santsela, cilemo, ku simpa na ndzolela yenu. Kaha nongononenu vinjila vi mu hasa ku mueselamo ku santsela cenu. Cikuavo naua, kalenu na vusunga ngecize Yesu a ka haka seho ku viose vi mu linga mu ku mu vuluka mu ntsimbu ya Mulalelo.—Ku-So. 2:19.