1. Ndzolela na civezikiso cika tua kala naco?

TUA kala na ndzolela na civezikiso ca ku pua Vakaleho va Yehova! Tua ambata lizina lia Yehova, kaha tue ku muesa ngecize tua ambata lizina lieni mu ku linga cipanga ca ku ambulula na ku puisa vantu vandongesi. Tue ku ivua ndzolela ya kama mu tue ku kuasa uze a tonda ku ka tambula “muono ka ue ku hua,” a pue Mukua Kilistu. (Vili. 13:48) Tue ku livua ngue mua livuile Yesu, uze “ua viukililile muli Sipilitu Santu,” omo vandongesi va hilukile na mizimbu ya cili ku tuala ha ku ambulula cavo.—Luka 10:1, 17, 2.

2. Vati tu hasa ku muesa ngecize cipanga ca ku ambulula ca pua ca seho kuli yetu?

² Cipanga ca ku ambulula ca pua ca seho ya kama kuli yetu. Kapostolo Paulu ua mamuine Timoteo ngueni: “Litale vuino ove ivene, na ku-longesa cove.” Kaha ua vuezeleko ngueni: “Mu ku linga ngecize u ka liohiela ove ivene na vaze va ku halakana.” (1 Tim. 4:16) Eci ca muesa ngecize cipanga cetu ca ku ambulula, ce ku ovola miono ya vantu. Kaha tue ku tualelelaho ku litala vuino yetu vavene muomu tua pua vantu va vu ka suana Vuangana vua Njambi. Ngeci mukemuo tue ku tonda ku linga vize vi hana vumpahu kuli Yehova, kaha na ku yoya mu cifua ca litombola na muzimbu ua cili u tue ku ambulula. (Filp. 1:27) Cikuavo naua, tue ku muesa ngecize tue ku tala vuino ku ku longesa cetu, mu ku liviukisila vuino nga tuya mu ku ambulula, na ku vundila Yehova a tu tuamenene, ntsimbu kanda tu ka ambuluile vantu.

3. Vuno vantu vose va lema muzimbu ua Vuangana ni? Hanenu cimueso.

³ Vunoni vutuhu tue ku lihakela kapandi kose mu ku ambulula, vintsimbu vimo, kasi tue ku uana vantu ka ve ku tava muzimbu ua Vuangana, ni ka va u lemene mua kama. Halakanenu  muzimbu ua muanetu Georg Lindal, uze ua ambuluile likalieni mu cifuti ca Islândia tunde mu 1929 ku tuala 1947. Ua tepelele makulukazi na makulukazi a mikanda ku vantu, vunoni ambe vene umo lika ua tavele vusunga uahi. Muanetu Georg ua handekele ngueni: “Vamo ve ku viana vene ha toma vusunga, vunoni cingi ca vakuavo co, ve ku muesa sembulule.” Kaha cipue vene mu va tumineko vamisionaliu va hita ku sikola ya Ngileande, kasi vene mua hitile miaka 9, amba vamo vakua Islândia va lihane kuli Yehova na ku va mbatiza. *

4. Vati tu hasa ku livua ku mutima nga vantu va sembulula muzimbu ua cili?

⁴ Tue ku ivua vusiua vua kama, nga vantu va muesa sembulule ku muzimbu ua cili. Ngeci mua livuile Paulu omo vaYundeya va vianene Yesu ku pua Mesiya. Paulu ngueni: “Nji li na vusiua vua kama cikuma na ku-vavala cize ka ce ku hua mu mutima uange.” (Loma 9:1-3) Halumo kuli umo u muli na ku longesa Mbimbiliya, kaha mue ku lihakela kapandi ka ku mu longesa vuino, na ku mu kundika mu vivundilo vienu. Vunoni nga ndongesi uaco kesi na ku aluluka, kaha ci tondeka ku likela ku lilongesa neni. Ni halumo kanda mu kuase na umo uahi na ku mbatizimu. Nga evi vikevio vitanga via mi solokela, vuno mua pande ku livua mulonga na ku singanieka ngecize ku ambulula cenu ka ce kuya Yehova ku mutima ni? Cino cilongesa ci kumbulula vihula vivali. (1) Vika vili na ku muesa nga cipanga ca ku ambulula cili na kuenda vuino ni kuahi? (2) Vika tua pande ku lavelela omo tu ambuluila vakuetu?

5. Omo lia vika vimo vi tue ku lingila Yehova ka vie ku enda vuino?

⁵ Mbimbiliya ya handeka ha mukua ku linga cizango ca Njambi nguayo: “Viose vi a ku linga vi ka vezika.” (Visa. 1:3) Vunoni eci, ka ca lombolokele ngecize viose vi tue ku lingila Yehova vie ku enda vuino. Omo lia vika? Muomu muono ua “sula na tuyando” omo lia ku hona ku tantuluka cetu vavene na ca vakuetu. (Yombi 14:1) Cikuavo naua, vakua ku luisa cipanga ca ku ambulula ve ku hasa ku tanganesa cipanga caco, linga kati ci ende ngue muze mu ca pande. (1 Kol. 16:9; 1 Tes. 2:18) Vati Yehova ue ku peselesa nga cipanga ca ku ambulula ci li na kuenda vuino ni kuahi? Tu talenu vimo vitume via mu Mbimbiliya vi tu kuasa ku kumbulula eci cihula.

6. Vika vie ku tala Yehova linga a mone nga cipanga ca ku ambulula cili na ku enda vuino ni kuahi?

⁶ Yehova ue ku tala ku kapandi na lukakatela luetu. Kuli Yehova, cipanga cetu ca ku ambulula ce ku enda vuino nga tu ci linga na ntsintsa na cilemo, kati nga vantu va citava ni kuahi. Paulu ua sonekele ngueni: “Njambi kati mukua vuhenge linga a suve vipanga vienu na cilemo ci mu na muesa ku lizina lieni, omo enu mua kuasele vakua ku lela.” (VaHe. 6:10) Yehova ue ku vuluka kapandi ketu, ambe nga muntu na umo  uahi na tava muzimbu ua cili. Ngeci mukemuo, mezi a lekele Yehova kuli vakua Kolintu, citava naua ku a handeka kuli enu. “Ku-fuitangana cenu ka cika ya mu ngoco muli Muangana.” Ambe nga ku fuitangana caco ka muezile vize vi mua lavelela.—1 Kol. 15:58.

7. Vika tu lilongesa ku mezi a handekele kapostolo Paulu ku tuala ha ku ambulula ceni?

⁷ Kapostolo Paulu ua puile misionaliu ua vutongue, ua sokoluele vikungulukilo mu vimbonge via vingi. Vunoni mua kele na ku li hakuila, Paulu ka tsindikile ha vutongue vueni mu ku pua mulongisi, ni ha numelu ya vantu va kuasele ku iza mu vusunga. Vunoni mu ku hisa vaze va kele na ku lituala neni ha matunta, Paulu ua handekele ngueni: “Ku vipanga nja hiana.” (2 Kol. 11:23) Ngeci mua Paulu, puenu na ku vuluka ngecize kapandi ka mue ku lihakela na lukakatela luenu, vikevio via pua via seho ku meso a Yehova.

8. Vika tua pande ku vuluka ku tuala ha cipanga cetu ca ku ambulula?

⁸ Cipanga cetu ca ku ambulula ce kuya Yehova ku mutima. Tangua limo, Yesu ua tumine vandongesi 70, mu ku ambulula muzimbu ua Vuangana, kaha mu nima ya ku lingamo va hilukile na ndzolela. Vika via va vuisile ndzolela? Vakevo nguavo: “Na vandemone va na tu ononoka mu lizina liove.” Vunoni Yesu ua va sungamesele ngueni: “Kati mu zolele omo vimbembesi vi na mi ononoka; vunoni zolelenu muomu va na soneka mazina enu muilu.” (Luka 10:17-20) Yesu ua tantekeyele ngecize ku ambulula cavo ka ci kende vuino ntsimbu yose, ngeci mua tangua lize. Ka tu tantekeya nga ha kati ka ava vantu va va ambuluilile ha tundile vamo va tavele ku pua vandongesi. Ngeci mukemuo, ndzolela ya vandongesi va Yesu, ka ya pandele ku hitukila lika ha viuma vi va kele na ku puisamo. Vunoni cikuma-kuma ha ku tantekeya ngecize kapandi kavo ka kele na kuya Yehova ku mutima.

9. Kuliya ya Ngalata 6:7-9, nga tu kolesa mu cipanga ca ku ambulula vika vi kezamo?

⁹ Nga tu kolesa mu cipanga ca ku ambulula tu ka uana muono ua yaye. Mu tue ku lihakela kapandi ka ku ambulula muzimbu ua Vuangana na mutima uose, tue ku “kuna ku sipilitu” mu ku tavesa sipilitu ya Njambi i pange mu muono uetu. Kaha nga ka tu likela ni ku katala, Yehova ua tu hana vusunga ngecize tu ka tia muono ka ue kuhua ua ya-ye, ambe nga tua kuasa muntu a hete ku mbatizimu ni kuahi. Tandenu Ngalata 6:7-9.

10. Vika vie ku lingisa vantu ku tava ni ku viana muzimbu ua cili?

¹⁰ Ku tava ni ku viana muzimbu ua cili ca hitukila ha cifua ca mutima ua muntu. Yesu ua lomboluele ovu vusunga, ku hitila mu cimueso ca mukua ku kuva mbuto, mu livu lia ku liseza-seza. Vimbuto viaco via kolele lika mu cifua cimo ca livu. (Luka 8:5-8) Yesu ua handekele ngueni lize livu lia ku liseza-seza, liemanena ku liseza-seza ca mitima ya vantu ku tuala ha cifua ci ve ku tavelamo “lizi lia Njambi.” (Luka 8:11-15) Ku kola ca mbuto, ka ca hitukilile hali mukua ku kuva. Na vuno vene, muntu ku tava vusunga ka ca hitukilile hali yetu. Kapandi ketu ka pua ku tualelelaho ku kuva muzimbu ua cili ua Vuangana. Paulu ua handekele ngueni, Nkala muntu, “a ka tambula cilunguiso ceni ivene, cize ca pande ku vipanga vieni.” Kati ku viuma vie ku iza mu ku fuitangana ceni.—1 Kol. 3:8.

11. Omo li vika ku ambulula ca Noa ca ile Yehova ku mutima vutuhu vantu kava mu halakanene? (Talenu cikupulo ca helu lia Vutala.)

¹¹ Vakaleho va Yehova va ku livanga, navo va ambuluilile vantu ka va kele na ku va halakana. Ca ku muenako, Noa ua puile “mukua ku ambulula vuviuke,” mu miaka 40 ni 50. (2 Pet. 2:5) Tuli na vusunga nguetu, Noa ua lavelelele  ngecize vantu va ka mu halakana. Vunoni Yehova ka muesele na hamo hahi ngecize va ka mu halakana. Ua mu lekele lika ngueni: “U ka kovela mu vuato, yove, na vana vove, na mpuevo yove, na vampuevo va vana vove hamo nove.” (Njen. 6:18) Kaha naua mua hiluile ha vukama vua vuato, vu va mu tumine ku tunga, Noa ua nongonuene ngecize kati vavengi va ka tava muzimbu ueni. (Njen. 6:15) Kaha cili vene, na umo uahi ua tavele muzimbu ua Noa, ambe umo lika. (Njen. 7:7) Vuno Yehova ua payele ku ambulula ca Noa ni? Na limo litangua liahi! Kuli Yehova, ku ambulula ca Noa cendele vuino, muomu ua lihakelele kapandi ka ku linga vize via mu sikile.—Njen. 6:22.

12. Vati Yelemiya ua vuile ndzolela vutuhu ua ambuluilile vantu va muesele sembulule na ku mu luisa?

¹² Kapolofeto Yelemiya neni ua ambuluilile kampe mu miaka 40, vutuhu vantu va muesele sembulule na ku mu luisa. “Kasahuntu na kayengu” ka va mu muesele vantu, ka mu singaniekesele vene na ha ku likela. (Yele. 20:8, 9) Vunoni ka likelele! Vika via mu kuasele ku vula visinganieka viaco na ku ivua ndzolela mu cipanga ca ku ambulula? Ua tualele mana ku viuma vivali via seho. Ca katete, muzimbu ua Njambi ua a kele na ku ambulula Yelemiya, ua kele na vutumbe vua ku hana “lulavelelo” ku vantu. (Yele. 29:11) Ca mu civali, ua tantekeyele ngecize Yehova ikeye na mu hangula mu ku pua muluua ueni, ku vantu. (Yele. 15:16) Netu naua, tue ku ambulula muzimbu ua lulavelelo mu mavu ano a ku vihia, na ku imanena Yehova Njambi. Ngeci mukemuo, nga tu pua na ku tuala mana ku vusunga ovu vuvali, tu kevua ndzolela ya ku ambulula ambe nga vantu va tava ni kuahi.

13. Vika tu lilongesa ku cimueso ca Yesu ca ku Mako 4:26-29?

¹³ Ku kola mu lutsilielo ce ku enda kamandende-kamandende. Yesu ua longesele ovu vusunga mu cisimo ca umo mukua ku kuva ua kosele. (Tandenu Mako 4:26-29.) Mbuto ya uze mukua ku kuva ya kolele kamandende-kamandende, kaha na vimo via hasele ku linga viahi, mu ku i zanguisa ku kola. Ngeci mukemuo, nenu halumo ka mu ka mono ku kola ca mbuto yenu mu cipanga ca ku ambulula. Muomu ku kola, ce ku enda kavundende-kavundende kaha naua mu vinanga via ku liseza-seza. Ndimi ke ku hasa ku kolesa vuasi mbuto kuliya na cizango ceni. Na vuno vene, netu ka tu hasa ku kakateya vandongesi va Mbimbiliya va kole mu lutsilielo, kuliya na cizango cetu. Ngeci mukemuo, kati mu ivue vusiua ni ku likela, nga mu mona ngecize ku kola ca ndongesi, ci li na ku simbula ku hiana na muze mu mua lavelelele. Ku puisa vantu vandongesi ca pua ngeci mua ku lima, ca tondeka lukakatela.—Tia. 5:7, 8.

14. Vika via muesa ngecize vantu va hasa ku simbula ku kola mu lutsilielo?

¹⁴ Ku vifuti vimo, ku kola ca muntu mu lutsilielo ce ku simbula mua kama. Halakanenu muzimbu ua vamuanetu Gladys na Ruby Allen. Ava vantsongo na mukuluntu va va tumine ku ka linga vupioneiro vua ntsimbu yose, ku muhato ua Quebec * ku Canada mu 1959. Ku muhato uaco vantu va kele na liova lia vakuavo muimbo na lia tembele ya Katolika, ngeci va kele na ku viana muzimbu ua cili. Ndumbuetu Gladys a vuluka ngueni: “Tua ambuluilile ku ndzivo na ndzivo viola 8 nkala litangua, kaha mu miaka ivali. Vunoni na umo uahi ua tavele muzimbu. Vantu va kele na ku iza ku mbelo, kaha mu va muene nguavo yetu, lipito mbuaa va nai. Vutuhu ngoco ka tua likelele.” Vunoni mu nima ya ntsimbu mitima ya vantu ya putukile ku votsika, kaha va putukile ku tu halakana. Lelo lino, mu mbonge yaco mua kala honi vikungulukilo vitatu.—Isaya 60:22.

15. Vika ua tu longesa 1 Kolintu 3:6, 7, ku tuala ha cipanga ca ku puisa vantu vandongesi?

 ¹⁵ Cipanga ca ku puisa vantu vandongesi ka ca puile lika ca muntu umo. Muntu linga a hete ku mbatizimu ua tondeka vukuasi vua cikungulukilo cose. (Tandenu 1 Kolintu 3:6, 7.) Ca ku muenako, umo mukua ku ambulula a hasa ku seza tratadu ku muntu na muesa cizango. Mu nima ya ntsimbu, muanetu uaco, a mona ngecize ka ka hasa ku linga vungendzi vua ku hilukila ku muntu uaco. Ngeci a vundila vukuasi vua muanetu ueka. Ou muanetu ua mu civali a putuka cilongesa ca Mbimbiliya. Kaha mu nima yaco a lania-lania vamuanetu va ku liseza-seza mu ku endesa cilongesa caco, kaha nkala muanetu a yako, a ka kaniamesa ndongesi mu cifua ca ku lifuila. Uose muanetu a yako, a ka kuasa ku tukumuina mema ku ize mbuto ua vusunga. Evi vikevio via handekele Yesu ngueni, mukua ku kuva na mukua ku tia va mu lutsilielo, ve ku viukilila hamo.—Yoa. 4:35-38.

16. Omo li vika mu hasa ku ivua ndzolela, ambe nga cihindu cenu ca cindende ni mu na kulupa?

¹⁶ Vati co nga ka mue ku hasa ku ambulula muzimbu ua cili omo lia cihindu ni vukulupe? Kasi mu hasa ku ivua ndzolela mu cipanga ca ku ambulula. Tu hilulenu ha muzimbu ua Muangana Ndaviti hamo na masualale veni mu va ka patuile masoko avo, hamo na vitenga mu mavoko a vezi vakua Amaleke. Masualale va ku pua 200, tele va na zeye ngeci va salele mu ku niunga vitenga. Vunoni omo vaze va ile va ka vulile ndzita, Ndaviti ua sikile ngecize vose va puise hamo mu ku li tepela vitenga vi va ka pukuile. Ou muzimbu ua litombola na cipanga cetu ca ku ambulula mu mavu ose. (1 Sam. 30:21-25) Uose ue ku linga cipanga caco, ue ku ivua ndzolela omo lia muntu uose ue ku iza mu vusunga.

17. Vika tua pande ku santsela Yehova?

¹⁷ Tue ku santsela Yehova, omo lia cifua ce ku muenamo kapandi ketu mu ku mu pangela. A tantekeya ngecize ka citava tu kakateye vantu ku tava vusunga ni ku mu lemesa. Vutuhu ngoco, ue ku mona kapandi ka tue ku lihakela na vutumbe vua cili vue ku tu lingisamo, kaha naua ue ku tu vezikisa. Cikuavo naua, ue ku tu longesa vati tu hasa ku viukilila na mutamba u tue ku lingako mu cipanga ca ku tia. (Yoa. 14:12) Kalenu na vusunga ngecize vipanga vi mue ku linga vie kuya Njambi ku mutima, kati mu likele!