1. Vika ali na ku handeka kangelo kaha vika mezi aco a lomboloka kuli yetu?

 NGA KANGELO a mi solokela, mu ku handeka nenu mu mu halakana ni? Lelo lino, kuli umo kangelo ue ku handeka na vose va kala “hano ha mavu, na vifuti viose, na miyati yose na malimi ose na vantu vose.” Vika ue ku va leka? Ngueni: “Ivuenu vuoma kuli Njambi, mu zumbangeyenu. . . Kaha lemesenu uze ua tangele lilu na mavu.” (Ku-So. 14:6, 7) Yehova Ikeye Njambi umo lika ua vusunga u va na pande ku lemesa vantu vose. Ngeci mukemuo, tue ku santsela mua kama ku civezikiso ca tu hana ca ku mu lemesela mu tembele yeni ya mu lutsilielo!

2. Tembele ya mu lutsilielo ya Yehova ya pua vika? (Talenu naua cikasa “ Vika ka ya Puile.”)

² Vika via lomboloka tembele ya mu lutsilielo? Kulihi tu hasa ku uana mizimbu ya lombolola tembele yaco? Tembele ya mu lutsilielo ka ya puile ndzivo mpundu. Vunoni ya pua cifua ca tumbikilamo viuma Yehova, linga tu hase ku mu lemesa ku hitila mu nkombelo ya Yesu Kilistu. Kapostolo Paulu ua lomboluele eci cifua caco, mu mukanda ua sonekelele Vakua Kilistu vaHevelu va kele mu Yundeya ku sekulu ya ku livanga. b

3-4. Vika ua lisosomuene navio Paulu ku tuala hali Vakua Kilistu vaHevelu va kele mu Yundeya kaha vati ua va kuasele?

³ Omo lia vika Paulu ua tumine mukanda kuli Vakua Kilistu vaHevelu va kele mu Yundeya? Citava omo lia vusunga vuvali vua kama. Vua katete, ku va kaniamesa, muomu cingi cavo, va  kolele mu vulombelo vua vaYundeya kaha vakuluntu va kele na ku va tsopa omo lia ku pua Vakua Kilistu. Omo lia vika? Muomu ku ntsimbu ize, Vakua Kilistu ka va kele na tembele ya ku komouesa kaha naua ka va kele na mutula ua ku hanena vikombelo kuli Njambi ni vene sasendote. Citava evi, via va vuisile vusiua na ku zeyesa lutsilielo luavo. (VaHe. 2:1; 3:12, 14) Vamo halumo va vuile naua cizango ca ku hiluka mu vulombelo ua va Yundeya.

⁴ Vusunga vua mu civali, vua puile muomu Paulu ua tondele ku mamuna vaze Vakua Kilistu ngecize ka va kele na ku lihakela kapandi ka ku-lia “via-ku-lia via ku kola” via mu Lizi lia Njambi. (VaHe. 5:11-14) Citava vamo halumo, va likuatelele kasi ku Masiko a Mosesa. Vunoni Paulu ua va lomboluele ngecize vikombelo via mu Masiko a Mosesa, ka via kele na ndzili ya ku lingisa muntu va mu ecele ku vipi vieni mu vutuntu. Omo liaco, va “papanganene” lisiko lia laza. Mu nima yaco, Paulu ua va longesele vimo viuma via lova via mu Lizi lia Njambi. Kaha ua va vuluisile via cimo ku “lavelela ca ku hiana” ci va kele naco, ku hitila mu nkombelo ya Yesu cize ce ku va kuasele “ku suena kuli Njambi.”—VaHe. 7:18, 19.

5. Vika tua tondeka ku ivuisisa mu livulu lia vaHevelu kaha omo lia vika?

⁵ Paulu ua lomboluele Vakua Kilistu vaHevelu ngecize ku lemesa cavo ca vuovuno, ca hianene mua kama cize ca laza. Muomu ku lemesa ca vulombelo vua vaYundeya ca puile “vimbembesi” lika via viuma vi kezako, “vunoni muvila ukeuo ua Kilistu.” (Kolo. 2:17) Cimbembesi ca cuma, capua cimueso ca cuma caco. Na vuno vene, ku lemesa ca laza ca vaYundeya ca puile lika cimueso ca ku lemesa ca cili ce kuizile ku lutue. Tua pande ku ivuisisa cifua ca tumbikilamo Yehova viuma, linga va hase ku tu ecela ku vipi vietu na ku mu lemesa mu njila ya mu ya ku mutima. Ngeci mukemuo, tu setekesenu “cimbembesi” (ni nguetu ku lemesa ca laza) na “muvila” (ni nguetu ku lemesa ca ciha ca Vakua Kilistu), ngue mu va vi lombolola mu livulu lia vaHevelu. Mu ku lingamo, tu kevuisisa vuino tembele ya mu lutsilielo kaha na vati ya likuata netu.

6. Vati va kele na ku pangesa tavenakulu?

⁶ Cifua ca laza. Mu cimpande ceni Paulu ua lomboluele viuma ku liya na tavenakulu ya tumbikile Mosesa mu 1512 T.K.K.E. (Talenu cikasa “Cifua ca Laza—Na Cifua ca Vuovuno.”)  Tavenakulu ya puile ngue tenda i va kele na ku ambata vaIsaleli mu vendanganene mu zindinda. Kaha va i pangesele mu miaka i heta ku 500, noho mu va tungile tembele mu Yelusalema. (Ezu. 25:8, 9; Num. 9:22) Eyi “mbalaka ya ciuaneno” ikeyo ya puile cihela ca kama ci va kele na ku pangesa va Isaleli, mu ku suena kuli Njambi, ku mu hana vikombelo na ku mu lemesa. (Ezu. 29:43-46) Tavenakulu yemanene viuma vikuavo via kama vie ku izile ku lutue kuli Vakua Kilistu.

7. Ntsimbu ika tembele ya mu lutsilielo ya putukile mpundu ku panga?

⁷ Cifua ca vuovuno. Tavenakulu ya laza ya puile “cimbembesi ca viuma via muilu,” yemanene tembele ya kama ya mu lutsilielo ya tumbika Yehova. Ngeci Paulu ua lomboluele ngueni “tavenakulu yaco ikeyo ya puile cimueso ca ku ntsimbu ya vuovuno.” (VaHe. 8:5; 9:9) Ngeci mukemuo, ku ntsimbu i va sonekele mukanda ua vaHevelu, tembele ya mu lutsilielo tele i na lisolola laza kuli Vakua Kilistu. Muomu ya putukile ku kalako mu 29 T.K.N. Mu muaka uaco, Yesu va mu mbatizile na ku mu vuavesa na sipilitu santu kaha ua putukile ku panga ngue “sasendote ua kama” ua Yehova Njambi mu tembele ya mu lutsilielo. c—VaHe. 4:14; Vili. 10:37, 38.

8-9. Kuliya na VaHevelu 7:23-27, ku litepa cika ca kama ca kala ha vasasendote va kama va mu Isaleli na sasendote ua kama Yesu Kilistu?

⁸ Cifua ca laza. Sasendote ua kama va mu tavesele ku pua lihako lia vantu kuli Njambi. Kaha sasendote ua kama ua ku livanga mu Isaleli ua puile Alone. Va mu hanguile kuli Yehova ha ntsimbu i va tumbikile tavenakulu. Vunoni ngue mua lomboluele kapostolo Paulu, vakevo va puile “vasasendote va vengi, muomu ka va tokeleho omo ku-tsa ca va vatuisiyile.” d (Tandenu VaHevelu 7:23-27.) Kaha omo lia ku pua vamala va ku hona ku tantuluka, vaze vasasendote va kama, va pandele naua ku hana vikombelo omo lia vipi viavo vavene. Eci cikeco ku litepa ca kama ca kele hali sasendote ua kama ua mu Isaleli na Sasendote ua ku Hiana Yesu Kilistu.

⁹ Cifua ca vuovuno. Mu ku pua Sasendote uetu ua ku Hiana, Yesu Kilistu ua pua “ngamba” ua tembele ya vusunga . . . “ikeyo ni Muangana na i tungu, kati muntu.” (VaHe. 8:1, 2) Paulu ua lomboluele ngecize: “Vunoni Yesu omo a ku kala ntsimbu yose ya ya-ye, ali na vusasendote ka vue kuhua.” Kaha ua vuezeleko naua ngecize Yesu ikeye ua “lela, kesi na vupi ua hangunuka na vakua vupi. Ngeci mukemuo, ikeye ka pandele ku litangua ku litangua ngue vaze vasasendote va kama ‘ku kombeleya vikombelo’ omo lia vipi vieni ivene.” Hano honi, tu hilulenu ku litepa ca kala ha mitula na vikombelo via ku laza na via vuovuno.

10. Vika viemanene vikombelo vi va kele na ku lingila ha mutula ua nkengelezi?

¹⁰ Cifua ca laza. Ku vukovelelo kua kele mutula ua nkengelezi ha va kele na ku kombeleya tusitu kuli Yehova. (Ezu. 27:1, 2; 40:29) Vunoni vikombelo viaco ka via puilemo mu ku ecela mu vutuntu vipi via vantu. (VaHe. 10:1-4) Ngeci mukemuo, ku tualelelaho ku linga vikombelo viaco ku tavenakulu, ya puile njila ya ku lavelelamo cikombelo ce kuizile ku lutue, cize ce ku patuile vantu mu vutuntu.

11. Ha mutula uka Yesu ua hele cikombelo ceni? (VaHevelu 10:5-7, 10)

 ¹¹ Cifua ca vuovuno. Yesu ua tantekeyele ngecize Yehova ua mu tumine ha mavu, linga a hane muono ueni mu ku pua nkombelo ya vantu. (Mat. 20:28) Ngeci mukemuo, mu va mu mbatizile Yesu ua lisoluele kuli Yehova ngecize ua tondele ku linga mu nai cizango ceni. (Yoa. 6:38; Ngal. 1:4) Yesu ua lihele ivene ha mutula ua cimueso, uze uemanena “cizango” ca Njambi ca ku hana muaneni Yesu ku pua nkombelo ya ku tantuluka. Ngeci muono ua Yesu va u hele “lumo ku ntsimbu yose,” mu ku sambuesa lumo lika vipi via vantu vose va muesa lutsilielo muli Kilistu. (Tandenu VaHevelu 10:5-7, 10.) Na hano tu hilulenu honi vulumbunuiso vua viuma via kele mu kati ka tavenakulu.

12. Iya ua hasele ku kovela mu vihondo viose via mu tavenakulu?

¹² Cifua ca laza. Tavenakulu na tembele vi va tungile mu Yelusalema, via kele na cifua cimo lika. Mu kati kavio mua kele mitamba ivali: “Hondo ya ku Lela” na ya ku “Hiana ku Lela,” kaha va vitepesele na imo ntanga. (VaHe. 9:2-5; Ezu. 26:31-33) Mu kati ka Hondo ya ku Lela, mua kele ndeya ya olu na mesa na zimbolo zize zia ku lekesa. Kaha “vasasendote va ku vuavesa” vakevo lika va va tavesele ku kovela mu Hondo ya ku Lela ku puisamo vipanga viavo. (Num. 3:3, 7, 10) Mu hondo ya ku “Hiana ku Lela” mua kele cikasa ca litavasiano ca olu, cize cemanene Yehova. (Ezu. 25:21, 22) Kaha sasendote ua kama, ikeye lika i va tavesele kuya mu hondo ya ku Hiana ku Lela,  ha Litangua lia ku Sambuesa. (Levi. 16:2, 17) Muaka ku muaka, sasendote ua kele na ku kovelamo na maninga a tusitu, linga a ka lisambuese ku vipi vieni na ku vipi via cifuti cose. Mu nima ya ntsimbu, Yehova ua muesele ha toma vulumbunuiso vua viuma via kele mu tavenakulu ku hitila mu sipilitu santu yeni.—VaHe. 9: 6-8. e

13. Vika viemanena Hondo ya ku Lela na Hondo ya ku Hiana ku Lela mu cifua ca vuovuno?

¹³ Cifua ca vuovuno. Imo numelu ya ku puamo ya vandongesi va Yesu va va vuavesa na sipilitu santu kaha va kala na vusamba vua ku lifuila na Yehova. Ava va 144,000 va ka pua vasendote muilu hamo na Yesu. (Ku-So. 1:6; 14:1) Hondo ya ku Lela ya tavenakulu yemanena ngecize va va hangula na sipilitu santu vutuhu va ci li hano ha mavu, linga va ka pue vana va Njambi. (Loma 8:15-17) Hondo ya ku Hiana ku Lela ya tavenakulu, yemanena muilu muze mua kala Yehova. Kaha “ntanga” ya tepesele Hondo ya ku Lela na Hondo ya ku Hiana ku Lela, muvila ua Yesu uze ka ca tavele ku kovela nauo muilu, linga a ka pue Sasendote ua Kama mu tembele ya mu lutsilielo. Ngeci mukemuo, mu ku hana muvila ueni mu ku pua nkombelo ya ku kula vantu, Yesu ua sokoluele njila linga Vakua Kilistu va ku vuavesa va ka hase ku yoyela muilu. Navo, va ka tondeka ku seza mivila yavo ya vuntu linga va ka hase kuya muilu. (VaHe. 10:19, 20; 1 Kol. 15:50) Mu nima ya ku sanguka, Yesu ua kovelele mu hondo ya ku Hiana ku Lela, ya tembele ya mu lutsilielo, muze mu va ka mu uana vandongesi veni vose va ku vuavesa.

14. Kuliya na VaHevelu 9:12, 24-26, vika via lingisa tembele ya mu lutsilielo ya Yehova ku pua ya ku hiana?

¹⁴ Evi via muesa ha toma ku hiana ca ku lemesa ca tumbika Yehova, ku hitila mu nkombelo na vusasendote vua Yesu Kilistu. Sasendote ua kama mu Isaleli, ua kele na ku kovela mu Hondo ya ku Hiana ku Lela na maninga a tusitu, vunoni Yesu ua kovelele “muilu vene” muze mua Hiana ku Lela, linga a ka lisolole ku meso a Yehova. Kaha ua ka muesele seho ya muono ueni ua ku tantuluka, “mu ku fumisa vupi mu ku likombeleya ivene.” (Tandenu VaHevelu 9:12, 24-26.) Cikombelo ca Yesu cikeco ca manusula vupi ku miaka yose. Ngue mu tu mona mu vinanga vi na hatako, cipue nga tua lavelela ku ka yoyela muilu ni hano ha mavu, tu vose tu hasa ku lemesela Yehova mu tembele ya mu lutsilielo.

15. Veya va pangelele mu lipela lia tavenakulu?

¹⁵ Cifua ca laza. Tavenakulu ya kele na lipela limo lika lia kele mu citali. Mu lipela liaco, mukemuo mu va kele na ku pangela vasasendote. Kaha mutula ua kama ua nkengelezi ua ku lingila vikombelo via ku tsimika, nauo ua kele mu lipela liaco, hamo lika na mbasia ya kengelezi ha kele mema ha va kele na ku pangesa vasasendote mu ku lilelesa ntsimbu kanda va linge vipanga via ku lela. (Ezu. 30:17-20; 40:6-8) Kaha vitembele vi va tungile mu nima ya ntsimbu, via kele naua na lipela lia mu civali, lize li va kele na ku imana vantu ka va puile vasasendote mu ku lemesa Njambi.

16. Veya ve ku pangela mu lipela lia ha mbandza na lia mu kati via mu tembele ya mu lutsilielo?

¹⁶ Cifua ca vuovuno. Ntsimbu kanda vaye muilu mu ku ka lipandakana na Yesu, Vakua Kilistu va ku vuavesa ve ku tualelelaho, ku pangela mu lipela lia ha mbandza lia tembele ya mu lutsilielo. Kaha mbasiya ya kama ya mema ya kalamo, ya pua civuiluiso ca seho kuli vakevo ngecize Vakua Kilistu vose va pande ku tualelelaho ku pua va ku lela mu vilinga  na mu lutsilielo. Amba kuliko honi ve ku lemesela “vakua civunga ca kama”? Kapostolo Yoano ua va muene va nemana “ku lutue lua citumamo ca vuangana,” cize cemanena lipela lia ha mbandza, muze mu ve ku “pangela [Njambi] mutana na vutsiki mu tembele yeni.” (Ku-So. 7:9, 13-15) Mua vusunga, tua haka seho ya kama ku civezikiso ci tua kala naco mu ku lemesa ca ku lela ca tumbika Yehova!

17. Vikombelo vika tua kala na civezikiso ca ku hana kuli Yehova?

¹⁷ Lelo lino, Vakua Kilistu vose va kala na cizezikiso ca ku hana vikombelo viavo kuli Yehova ngeci mua ntsimbu, ngolo na vikuata viavo, mu ku tuala ku lutue Vuangana vua Njambi. Ngue mua lekele kapostolo Paulu kuli Vakua Kilistu vaHevelu, ngueni: “[Tu hasa ku kombeleya] cikombelo ca ku sangala Njambi ntsimbu yose, cikeco, mihako ya milungu ya ku tava ku lizina lieni.” (VaHe. 13:15) Tu hasa ku muesa ngecize tua haka seho ya kama ku civezikiso cetu ca ku lemesa Yehova, mu ku lihakela kapandi kose, mu ku mu hana viuma via cili cikuma vi tua kala navio.

18. Kuliya na VaHevelu 10:22-25, vika ka tua pandele ku haka ku mukulo kaha vika ka tua pandele ku suva?

¹⁸ Tandenu VaHevelu 10:22-25. Kampe ku ntsongo ya mukanda ua sonekelele vaHevelu, Paulu ua lombolola viuma via ku liseza-seza via ku lemesa cetu vize ka tua pandele ku hakela ku mukulo. Ngeci mua ku vundila, ku lekako vakuetu via lulavelelo luetu, ku kunguluka na ku likaniamesa umo na mukuavo “na ku hiana cikuma omo tu mona litangua [lia Yehova] li li na ku suena ku hiehi.” Kaha naua, ku ntsongo ya livulu lia Ku-solola kangelo ua Yehova ua tsindikile luvali ngueni: “Lemesa Njambi.” (Ku-So. 19:10; 22:9) Ngeci mukemuo, tu lihakelenu kapandi linga kati tu suve na limo litangua liahi ovu vusunga vua seho ya kama ku tuala ha tembele ya kama ya mu lutsilielo ya Yehova. Kaha na ku haka seho ku civezikiso ci tua kala naco ca ku lemesa Njambi yetu ua kama!