1. Ku likata cika ci hasa ku kala hali vantu va ku ononoka na Yehova?

YEHOVA ua kala na vusoko. Kaha mu vusoko vueni, mua kala Yesu uze ua pua “ndala ua ku-tanga cose,” kaha na civunga ca kama-kama ca tungelo. (Kolo. 1:15; Visa. 103:20) Mua kele hano ha mavu, Yesu ua muesele ngecize vantu va ku ononoka citava va mone Yehova ku pua Iseavo. Ntsimbu imo mua handekele na vandongesi veni, Yesu ua tumbuile Yehova ngueni, “kuli Tata” na “kuli Isuenu.” (Yoa. 20:17) Mu tue ku lihana kuli Yehova na ku tu mbatiza, mukemuo mu tue ku pua mutamba ua vusoko vua mu lutsilielo vua vamuanetu na vandumbuetu.—Mako 10:29, 30.

2. Vika tu simutuila mu cilongesa cino?

² Vamo ce ku va kaluuila ku mona Yehova ku pua Tata ua cilemo. Vakuavo co halumo ka va tantekeya vati mua ku muesela cilemo kuli vamuanaye mu lutsilielo. Mu cilongesa cino, tu hilula vati Yesu ua tu kuasa ku mona Yehova ku pua Tatetu ua cilemo, uze u tu hasa ku likuata neni vusamba. Kaha tu ka nongonona naua vinjila vi tu hasa ku tambuluisa Yehova, ku tuala ha cifua ci tue ku yoyelamo na vamuanetu mu lutsilielo.

3. Vati civundilo ca longesele Yesu ci hasa ku tu kuasa ku likuata vusamba na Yehova?

³ Yehova ua pua Tata ua cilemo. Yesu ua tonda tu mone Yehova mu cifua ce ku mu muenamo ikeye, ni nguetu, ku mu mona ku pua Tatetu ua cilemo, ua Ngozi, kaha ua muasi ku likata neni, kati cikolonia. Eci cizango ca Yesu tu ci muena ku civundilo ca longesele vandongesi veni. Ua putukile civundilo caco na lizi “Tatetu.” (Mat. 6:9) Nga Yesu ua tu longesele ku sana Yehova ku pua “Mukua Ngolo yose,” “Sakatanga,” ni “Njambi ua vanjambi”, nga ka ca puile citanga, muomu vinkumbu viose evi via pua via Yehova kaha Mbimbiliya ya vi pangesa. (Njen. 49:25; Isaya 40:28; Ndeu. 10:16) Vunoni Yesu ua pangesele lizi lia muesa cilemo, “Tatetu.”

4. Vati tu tantekeya ngecize Yehova ua tonda tu likuate neni vusamba?

 ⁴ Vuno ce ku mi kaluuila ku mona Yehova ku pua Tatetu vua cilemo ni? Vamo ce ku va kaluuila. Ca ku muenako, nga cisemi cavo ua va muesele vukenia kaha ci hasa ku va kaluuila ku tava ngecize Yehova ua pua Tatetu ua cilemo. Vunoni ce ku tu lembezieka ku tantekeya ngecize Yehova ue ku ivuisisa mu vutuntu cifua ci tue ku livuilamo. Kaha ua tonda ku pua kavusamba ketu. Ngeci mukemuo, Lizi lieni lia tu mamuna ngualio: “Suenenu kuli Njambi, kaha ikeye a ka suena kuli enu.” (Tia. 4:8) Yehova ua tu lema kaha ua lihana ku pua cisemi kuli yetu ku hiana visemi vose.

5. Kuliya na Luka 10:22, vati Yesu a hasa ku tu kuasa ku likuata vusamba na Yehova?

⁵ Yesu, a hasa ku tu kuasa ku likuata vusamba na Yehova. Muomu a tantekeya vuino Yehova, kaha ue ku tambuluisa vifua vieni mua ku linga, ua hetele na ha ku handeka ngueni: “Ou na nji mono ange, na mono Tata.” (Yoa. 14:9) Ngeci mue ku linga yaya ya muntu, Yesu ue ku tu longesa vati tu hasa ku muesa kasingimiko kuli Tatetu ua muilu na ku mu ononoka. Kaha naua ue ku tu longesa mua ku liniungila ku vize vi hasa ku mu vuisa vusiua, na ku linga cose mu ku muya ku mutima. Cikuavo naua, Yesu ua tu kuasele cikuma ku ivuisisa cilemo na ngozi ya kala nayo Yehova, mua kele hano ha mavu. (Tandenu Luka 10:22.) Tu ci hilulenu ha vimo vimueso.

6. Hanenu vimueso via vati Yehova ua halakanene Yesu.

⁶ Yehova ue ku halakana vana veni. Tu hilulenu vifua via halakanenemo kuli Muaneni ua katete. Cili vene, Yesu mua kele hano ha mavu ua lingile vivundilo via vingi, vunoni Yehova ua vi halakanene viose. (Luka 5:16) Ua mu halakanene mua lingile vivundilo ku tuala ha vihangula via seho ya kama, ngeci mua cize ca lingile mua hanguile vapostolo veni 12. (Luka 6:12, 13) Kaha ua halakanene ku vivundilo via Muaneni mua kele mu visoti. Cikuavo naua, tele kanda va muende vungungu, Yesu ua lambelele Ise a mu kuase ku vula cize ceseko ca cikalu. Kaha Yehova ka halakanene lika ku civundilo ca Yesu, vunoni ua tumine kangelo linga a ka mu kaniamese.—Luka 22:41-44.

7. Vati ku tantekeya ngecize Yehova ue ku halakana vivundilo vietu ca pande ku tu vuisa ku mutima?

 ⁷ Lelo lino, Yehova ue ku tualelelaho ku halakana ku vivundilo via vangamba veni, kaha na ku vi kumbulula ha ntsimbu ya cili, na mu njila ya cili cikuma. (Visa. 116:1, 2) Halakanenu vati evi via solokelele umo ndumbuetu ku India. Ndumbuetu uaco, tele ue ku pinda cikuma na musongo ua litima kaha ua lambelele Yehova ku hitila mu civundilo linga a mu kuase. Kaha ua sonekele ngueni: “Broadcasting^® ya ngonde ya Maio ya 2019, ku tuala ha vati mua ku luila na litima na ku lisosomua ikeyo mpundu i nja tondekele. Ya puile cikumbululo ca vivundilo viange.

8. Mu vinjila vika Yehova ua muesele cilemo kuli Yesu?

⁸ Yehova ua tu lema na ku tu niunga, ngue mua lemene Yesu na ku mu niunga, mu ntsimbu ya kele na ku puisamo cipanga ca cikalu ca mu tumine hano ha mavu. (Yoa. 5:20) Ua mu hele viose via mu kambelele mu lutsilielo, mu visinganieka na ku muvila. Kaha Yehova ka likanuuelele ku leka Muaneni ngecize ua mu lema kaha ue ku muya ku mutima. (Mat. 3:16, 17) Mu ku linga Ise ua muilu ua kele neni ntsimbu yose, Yesu ka livuile vulika na limo litangua liahi.—Yoa. 8:16.

9. Vukaleho vuka tuli navuo vua muesa ngecize Yehova ua tu lema?

⁹ Ngeci mua Yesu, tu vose tua limuenaho laza vifua via vingi vie ku tu mueselamo Yehova cilemo. Ca ku muenako: Yehova ua tu lania tu ize kuli ikeye kaha ua tu hana vusoko vua cilemo, vuze vua likuata kumo mu mavu ose. Evi vie ku tu vuisa ndzolela na ku tu kaniamesa nga tuli mu vusiua. (Yoa. 6:44) Cikuavo naua, Yehova ue ku tu hana via kulia viose vi tue ku tondeka mu lutsilielo linga tu tualeleleho ku kaniama. Kaha ue tu kuasa ku uana viuma vi tue ku tondeka ku muvila nkala litangua. (Mat. 6:31, 32) Mua vusunga, ku singanieka ha cilemo ce ku tu muesa Yehova, ce ku tu lingisa netu tu vueze ku cilemo cetu kuli ikeye.

10. Vika tu lilongesa ku viuma vie ku linga Yehova ku vamuanetu na vandumbuetu mu lutsilielo?

¹⁰ Yehova ua lema vamuanetu na vandumbuetu mu lutsilielo. Vunoni etu, halumo ci hasa ku tu kaluuila ku muesa cilemo kuli ava vavusoko vuetu va mu lutsilielo. Kaha vintsimbu vimo, ce ku pua ca cikalu, muomu tua tunda ku visemua na miyati ya ku liseza-seza. Cikuavo naua tue ku sevuka, kaha tu hasa ku vihisa vakuetu ku mitima. Vutuhu ngoco, kasi tu hasa ku kaniamesa cilemo ci tue ku vuila vamuanetu mu lutsilielo. Mu njila ika? Mu ku tambuluisa cilemo ce ku muesa Tatetu ua muilu, kuli vamuanetu na vandumbuetu mu lutsilielo. (Efe. 5:1, 2; 1 Yoa. 4:19) Tu talenu vi tu hasa ku lilongesa ku lungano lua Yehova.

11. Vati Yesu ua tambuluisile “mutima ua ngozi” ua Yehova?

¹¹ Yehova ua kala na “mutima ua ngozi.” (Luka 1:78) Mukua ngozi, ue ku ivua cikeketima nga a mona vantu vali na ku yanda, kaha ue ku tonda vinjila via ku va kuaselamo na ku va lembezieka. Yesu ua tambuluisile ngozi ya Yehova, mu cifua ca yoyelelemo na vantu. (Yoa. 5:19) Tangua limo, omo Yesu ua muane civunga ca vantu, ua va vuililile cikeketima “muomu va kele na ku yandangela na ku sanduoka ngue vampanga ka vesi na kaniungi.” (Mat. 9:36) Vunoni ngozi ya Yesu, ka ya puile ya ku mutima lika. Vunoni ua i muesele mu vilinga, mu ku kanguisa vavezi na ku huimisa vakua ku “fuitangana na ku lemuua.”—Mat. 11:28-30; 14:14.

12. Hanenu cimueso ca vati tu hasa ku muesa ngozi?

¹² Linga tu hase ku muesa ngozi kuli vamuanetu na vandumbuetu, ha katete tua pande ku tantekeya visoti vika mpundu vali na ku pinda navio. Ca ku muenako, umo ndumbuetu a hasa ku kala na vuvezi vua kama. Kaha vutuhu ke ku tatuoka via musongo uaco ku vakuavo, vunoni a  hasa ku santsela mua kama nga ku kala umo a mu kuasa. Ca ku muenako, halumo ke ku hasa ku puisamo vize via kambela vusoko vueni. Nga mukemuo, halumo a hasa ku santsela mua kama nga ku kala umo a mu kuasa ku teleka ni ku komba mu ndzivo. Aci singaniekenu naua hali muanetu u va tundisa ha vipanga. Halumo a tondeka kamo kambongo ka ku likuasa nako ntsimbu a tonda vipanga vieka. Kaha tu hasa ku mu hanako kamo kambongo ca ku hona ikeye ku tantekeya mpundu kuiko ka na tundu.

13-14. Vati tu hasa ku pua vihuanga ngeci mua Yehova?

¹³ Yehova ua pua chihuanga. (Mat. 5:45) Ka tua pandele ku lavelela noho vamuanetu va na tu vundila vumo vukuasi amba tu va muese ngozi. Vunoni ngeci mua Yehova, tu hasa ku lisinganiekelamo etu vavene. Tangua na tangua ue ku tu tuila ceke ca litangua vutuhu ka tue ku mu vundila co! Kaha ceke caco ce ku tu kuasa tu vose, kati lika vaze ve ku muesa ku santsela. Mu ku mona cenu, nkuma evi vie ku tu lingila Yehova tangua na tangua ka via puile ku tu muesa cilemo ni? Mua vusunga, tua lema cikuma Yehova omo lia ngozi na vuhuanga vueni!

¹⁴ Cingi ca vamuanetu na vandumbuetu ve ku tambuluisa Yehova mu ku muesa vuhuanga ca ku hona ku va vundila vukuasi. Ca ku muenako, mu 2013 imo Mpuendza ya Kama ya Haiyan, ya vihisile viuma via vingi ku cifuti ca Filipinas. Vamuanetu vavengi va zimbalesele vindzivo viavo na vikuata. Vunoni vamuanaye va mu lutsilielo va mu mavu ose, va lingile ua kamo ua kamo mu ku va kuasa. Vavengi va tumine vimbongo, vakuavo va ileko mpundu mu ku kuasa mu cipanga ca ku tungulula. Kaha mu vingonde via vindende lika, va hasele ku tungulula vindzivo via ku pua 750! Mu ku hita ca musongo ua COVID-19, Vakaleho va Yehova ve ku fuitangana mu ku kuasa vamuanaye mu lutsilielo. Mu tue ku kala na vuasi mu ku kuasa vamuanetu mu lutsilielo, tue ku va muesa ngecize tua va lema.

15-16. Kuliya na Luka 6:36, njila ika ya seho i tu hasa ku tambuluisilamo Tatetu ua muilu?

¹⁵ Yehova ua pua mukua cikeketima na mukua ku ecela. (Tandenu Luka 6:36.) Tatetu ua muilu, ue ku tu ecela tangua na tangua. (Visa. 103:10-14) Yesu neni ua muesele cikeketima ku vandongesi veni va ku hona ku tantuluka, mu ku vecela. Kaha ua tavele ku hana muono ueni linga va hase ku tu ecela ku vipi vietu. (1 Yoa. 2:1, 2)  Vuno ku tantekeya ngecize Yehova na Yesu va pua vakua cikeketima kaha vakua ku ecela, ka ce ku mi vuisa cizango ca ku va lema ni?

¹⁶ Cilemo ci tue ku livuila umo na mukuavo mu vusoko vuetu vua mu lutsilielo, ce ku kaniama nga tu pua vakua ku ‘ecela milonga’ (Efe. 4:32) Vunoni ku handeka vusunga, ku ecela vakuetu vintsimbu vimo ce ku pua ca cikalu, vutuhu ngoco tua pande ku lihakela kapandi ka ku lingamo. * Umo ndumbuetu ngueni: “Vumo Vutala vua handekele via ku ecela, vua mu kuasele cikuma ku lingamo.” Kaha ua sonekele ngueni: “Ku lilongesa eci cilongesa, ca nji kuasa ku ivuisisa vuino seho ya ku ecela muanetu na vukuasi vu nji hasa ku uanamo. Vutala vuaco, vua lomboluele nguavuo ku ecela vakuetu ka ca lombolokele ku tava vupi vu va na tu lingi, ni ku tava ngecize cisevuka caco ka ca tu vuisile ku mutima ku vihia, houe. Vunoni ku ecela ca lomboloka ku litundisa nkulundundu ya cisevuka caco mu mutima, linga tu hase naua ku lembama.” Ku ecela vamuanetu na mutima uose, ca pua ku muesa ngecize tua va lema, kaha ca pua naua ku tambuluisa Tatetu Yehova.

17. Kuliya na Mateo 5:16, vati tu hasa ku muesa kavumbi kuli Tatetu ua muilu?

¹⁷ Ca pua ku vezika ca kama, ku pua mutamba ua vusoko vua kama vua mu mavu ose. Kaha tua tonda vantu vavengi va lipandakane netu mu ku lemesa Njambi yetu. Ngeci mukemuo, tua pande ku linga cose mu ku liniunga ku nkala viuma vize vi hasa ku lingisa vantu ku singanieka via ku vihia ku tuala hali Tatetu ua muilu Yehova, ni hali vamuanetu. Tu puenu na ku lihakela kapandi ka ku yoya mu cifua cize ci koka vantu va tave muzimbu ua cili.—Tandenu Mateo 5:16.

18. Vika vi hasa ku tu kuasa ku pua Vakaleho va ku hona liova?

¹⁸ Vintsimbu vimo, vamo va hasa ku tu tsopa ni ku tu luisa muomu tue ku ononoka Tatetu ua muilu. Vati tu hasa ku linga nga ku lekako vakuetu vi tua tsiliela ce ku tu vuisa liova? Tu kalenu na vusunga ngecize Yehova na Muaneni Yesu, va ka tu kuasa. Yesu ua lekele vandongesi veni ngecize ka va pandele ku lisosomua ku tuala ha vika va pandele ku handeka na mu njila ika. Omo lia vika? Yesu ua lomboluele ngueni, “Muomu ha  ola ize vene va ka mi hia vize vi mu ka handeka. Muomu kati enu mu ka handeka, Sipilitu ua Isuenu a ka handeka mu kati kenu.”—Mat. 10:19, 20.

19. Tumbulenu cimueso ca umo ua ambuluile na ku simpa cose.

¹⁹ Halakanenu lungano lua muanetu Robert ua ku Africa do Sul. Imo miaka ku nima tele a ci li ndongesi ua Mbimbiliya, kaha ka i tantekeya vuino, va mu tualele ku ndzango ya masualele mu ku ka mu sompesa. Muanetu Robert ua lomboluele ngecize ka tondele ku lihaka mu via pulitika muomu ua lema vamuanaye Vakua Kilistu. Ua hakele seho ya kama ku cihela ca kele naco mu vusoko vua mu lutsilielo. Kaha vuasi-vuasi ngazi ua mu ihuile ngueni, “Vamuanoko veya”? Muanetu Robert ka lavelele ku mu linga cize cihula, vunoni ua vulukile vuasi mukanda ua litangua lize. Mukanda uaco ua puile Mateo 12:50, nguauo: “Uose a ka linga cizango ca Tata u li muilu, ikeye muana nana ua yala ni ua mpuevo, ikeye nana.” Vutuhu muanetu Robert tele ndongesi ua Mbimbiliya lika, vunoni sipilitu ya Yehova ya mu kuasele ku kumbulula cize cihula na vihula vikuavo vi va mu tungumuine navio. Citava Yehova ua viukilile mua kama na Robert! Kaha Yehova ue ku ivua naua ndzolela ya kama mue ku tu mona tu kulahela muli ikeye, kaha na ku simpa cose, tu hana vukaleho ha vintsimbu via vikalu.

20. Kapandi kaka tua pande ku lihakela? (Yoano 17:11, 15)

²⁰ Tu tualelelenuho ku haka seho ku civezikiso ca ku pua mutamba uovu vusoko vua cilemo vua mu lutsilielo. Tua kala na Cisemi ua hiana vose, kaha na vamuanetu va mu lutsilielo va tu lema mua kama. Ka tua pandele ku sembulula seho yevi vivezikiso. Satana na mbunga yeni, ve ku seteka ku tu lingisa tu takanie cilemo ca Tatetu ua muilu kaha na ku tanganesa ku likata cetu. Vunoni Yesu ua tu kundikile mu civundilo ceni, mu ku leka ise ngecize a tu niunge linga vusoko vuetu vu tualeleleho ku likuata kumo. (Tandenu Yoano 17:11, 15.) Yehova ue ku kumbulula eci civundilo. Ngeci mua Yesu, netu kati tu pue na ku takania ngecize Tatetu ua muilu ua tu lema, kaha ue ku tu kuasa. Tu lihakelenu kapandi ka ku tualelelaho ku likata na vavusoko vuetu vua mu lutsilielo.