Skip to content

Skip to table of contents

CILONGESA 39

Vuno Lizina Lienu li li mu “Mukanda ua Muono” Ni?

Vuno Lizina Lienu li li mu “Mukanda ua Muono” Ni?

“Kaha livulu lia civuluiso va lisonekele ku meso eni, lia vaze va vuilile Yehova vuoma.”—MAL. 3:16.

MUASO 61 Tualelelenuho, Vakaleho!

VI TU LILONGESAMO a

Tunde ku ntsenkulu, Yehova ue ku haka mazina mu “mukanda ua muono” (Talenu vinanga 1-2)

1. Kuliya na Malakiya 3:16, livulu lika ali na ku soneka Yehova kaha vika via kalamo?

 MU KU hita ca makulukazi a miaka, Yehova ali na ku soneka limo livulu lia ku lifuila. Mu livulu liaco mua kala mukana ua mazina, ku putuka vene na lizina lia mukua lutsilielo Avele. b (Luka 11:50, 51) Mu ku hita ca miaka, Yehova ue ku vueza mazina mu livulu liaco, kaha lelo muli honi makulukazi na makulukazi a mazina. Mbimbiliya ya luka livulu liaco nguayo “livulu lia civuluiso” na “mukanda ua muono.” Mu cilongesa cino, tu litumbula nguetu “mukanda ua muono.”—Tandenu Malakiya 3:16; Ku-So. 3:5; 17:8.

2. Mazina a veya a kala mu mukanda ua muono, kaha vika via tondeka linga netu mazina etu va a sonekemo?

2 Mu mukanda ou ua ku lifuila mua kala mazina a vaze ve ku lemesa Yehova na liova, ni nguetu, kasingimiko. Kaha va haka seho ku lizina lieni. Vantu vaco va lavelela ku ka tambula muono ua ya-ye. Nga tu tonda lizina lietu va lisoneke mu mukanda uaco, tua pande ku likuata vusamba vua kama na Yehova, ku hitila mu nkombelo ya Muaneni, Yesu Kilistu. (Yoa. 3:16, 36) Kaha cipue nga tua lavelela ku ka yoyela muilu ni hano ha mavu, tu vose tua tonda mazina etu va a soneke mu mukanda uaco.

3-4. (a) Nga lizina lietu lili mu mukanda ua muono mu ntsimbu ino, vuno eci ca lomboloka ngecize tu ka yoya miaka yose ni? Lombololenu. (b) Vika tu simutuila mu cilongesa cino neci ci na hatako?

3 Nga lizina lietu li li mu mukanda ua muono, vuno eci ca lomboloka ngecize muono tu ka u tambula vene, mueka muahi ni? Cikumbululo tu ci uana ku mezi a lekele Yehova kuli Mosesa ku Ezundu 32:33. Ngueni: “Uze na vulumuna kuli ange, ikeye i nji ka zimangana ku mukanda uange.” Eci ca muesa ngecize mazina ali mu mukanda uaco citava ku a zimamo. Ci na pu ngue ha katete Yehova ue ku soneka mazina aco na cisonekeso ca manungu. (Ku-So. 3:5) Ngeci mukemuo, tua pande ku linga cose mangana lizina lietu li tualeleho ku kalamo, noho ha va ka lisonekela na cisonekeso ca tinta, cize ka ci tava ku ci zima.

4 Vunoni evi vi hasa ku katula vihula ngeci mua: Vika ya handeka Mbimbiliya ku tuala hali vaze va va soneka mu mukanda uaco na vaze ka va va sonekelemo? Tangua lika vaze va va soneka mu mukanda uaco va ka tambula muono ka ue ku hua? Amba co vaze va tsile ca ku hona vukovelelo vua ku tantekeya Yehova, citava mazina avo va a soneke mu mukanda uaco ni? Evi vihula va vi kumbulula mu cilongesa cino neci ci na hatako.

MAZINA A VEYA A KALA MU MUKANDA UACO?

5-6. (a) Ngue mu ya tsindika Filipu 4:3, mazina a veya a kala mu mukanda ua muono? (b) Ntsimbu ika ve ku soneka mazina aco na cisonekeso ka ce ku zima?

5 Mazina a veya ava soneka mu mukanda ou ua cimueso? Mu ku kumbulula eci cihula, tu hilulenu vivunga 5 via vantu. Ha kati ka vivunga viaco, hali vamo va va soneka mu mukanda ua muono, vakuavo co kuahi.

6 Civunga ca katete ca pua ca vaze va va hangula mu ku ka sika na Yesu muilu. Vuno mazina avo ali laza mu mukanda ua muono ni? Eyo. Kapostolo Paulu ua lekele vakuavo “va ku vipanga” ngueni mazina a vaze va va vuavesa mu ku ka sika na Yesu, ali laza mu mukanda ua muono. (Tandenu Filipu 4:3.) Vunoni linga mazina avo a tualeleho ku kala mu mukanda uaco, va pande ku kolesa na ku ntsongo. Kaha mu va ka tambula citantekeyeso ca ku manusuila, ambe ntsimbu kanda va tse ni ntsimbu lamba ya kama kanda i putuke, mazina avo va ka a soneka honi na cisonekeso ka ce ku zima.—Ku-So. 7:3.

7. Kuliya na Ku-Solola 7:16, 17, ntsimbu ika va ka soneka mazina a vakua civunga ca kama ca vampanga veka na cisonekeso ka ce ku zima?

7 Civunga ca mu civali ca pua civunga ca kama ca vampanga veka. Vuno mazina avo ali mu mukanda ua muono ni? Eyo. Vuno mazina avo a ka tualelelaho ku kala mu mukanda ua muono mu nima ya ku ovoka cavo ku Alemangendo ni? Eyo. (Ku-So. 7:14) Yesu ua handekele ngueni ava vampanga va ka ya “ku muono ka ue ku hua ua ya-ye.” (Mat. 25:46) Vunoni vaze va kovoka ku Alemangendo, ka va ka tambula muono ua ya-ye mu ntsimbu oyo vene. Vutuhu mazina avo a ka tualelelaho ku kala mu mukanda ua muono, vunoni a ka pua ngue a ku soneka na cisonekeso ca manungu. Mu ku hita ca Likulukazi lia Miaka, Yesu “a ka va tuamena ku zindundzi zia mema a muono.” Kaha vaze va kononoka ku ku tuamenena ca Kilistu, Yehova a ka va tava ku pua vakua vuviuke na ku soneka mazina avo na cisonekeso ka ce ku zima mu mukanda ua muono.—Tandenu Ku-Solola 7:16, 17.

8. Mazina a veya ka esi mu mukanda ua muono, kaha vika vi ka va solokela?

8 Civunga ca mu citatu, ca pua ca vampembe va va ka nongesa ku Alemangendo. Mazina avo ka a kele mu mukanda ua muono. Yesu ua handekele ngueni “va ka ya ku ku-nonga ca ya-ye.” (Mat. 25:46, NWT) Kaha Paulu va mu huiminine ku soneka ngecize ava “vakevo va ka mona cihiso, cikeco ku-nonga vene ca ntsimbu yose ya ya-ye.” (2 Tes. 1:9; 2 Pet. 2:9) Evi vikevio naua vi ka lingika kuli vaze ve ku tualelelaho ku vulumuina sipilitu santu ku cizango, ni nguetu, navo va kaya ku ku nonga ca ya-ye, kati ku muono ua ya-ye. Ka va ka sanguka. (Mat. 12:32; Mako 3:28, 29; VaHe. 6:4-6) Tu hilulenu honi ha vivunga vivali via vaze va ka sanguka mu ku yoyela ha mavu.

VAZE VA VA KA SANGULA

9. Ngue mu ya muesa Vilinga 24:15, vivunga vika vivali via vantu va ka sanguka, kaha ku litepa cika ca kala ha kati kavio?

9 Mbimbiliya ya handeka via vivunga vivali via vantu va ka sanguka mu ku yoyela hano ha mavu. Vivunga vika? “Vakua vuviuke” na “vakua vuhenge.” (Tandenu Vilinga 24:15.) “Vakua vuviuke” va pua vaze va pangelele Yehova mu va kele na muono. Vunoni “vakua vuhenge” va pua vaze ka va mu pangelele. Kaha cingi ca vakua vuhenge, vilinga viaco via kele ku laako na vitume via Yehova. Mu ku linga vakua vivunga viose vivali va ka sanguka, vuno citava tu handeke nguetu mazina avo ali mu mukanda ua muono ni? Linga tu kumbulule eci cihula tu hilulenu vuino ha nkala civunga.

10. Omo lia vika vakua vuviuke va ka va sangula, kaha civezikiso cika va ka tambula vamo? (Talenu naua “Vihula via Vakua ku Tanda” ku tuala ha cisangukilo ca ha mavu, mu Vutala vuno.)

10 “Vakua vuviuke” vakevo civunga ca mu ciuana. Kaha mazina avo va a sonekele mu mukanda ua muono tele kanda va tse. Vuno mazina avo va a zimine mu mukanda uaco mu va tsile ni? Houe, muomu kasi vali na “ku yoya” mu visinganieka via Yehova. Kaha “ikeye kati Njambi ya vatsi vunoni ya vakua ku yoya; muomu vose va mu yoyela ikeye.” (Luka 20:38) Eci ca lomboloka ngecize omo vakua vuviuke va ka va sangula, mazina avo mu a ka kala mu mukanda ua muono, vutuhu ha katete a ka pua ngue a ku soneka na “cisonekeso ca manungu.” (Luka 14:14) Mua vusunga, vamo ha kati ka vaze va ka sanguka, va ka tambula civezikiso ca ku pua “vana va muangana ha mavu hose.”—Visa. 45:16.

11. Vika va ka tondeka ku lilongesa “vakua vuhenge” ntsimbu kanda mazina avo va a soneke mu mukanda ua muono?

11 Mu ku manusuila, “vakua vuhenge” vakevo civunga ca mu citanu. Ava va pua vaze ka va yoyele muono ua vuviuke, muomu ka va tantekeyele vitume via Yehova. Ngeci mukemuo, mazina avo ka va a sonekele mu mukanda ua muono. Kaha Njambi a ka va sangula mu ku va hana vukovelelo vua ku va soneka mu mukanda uaco. “Vakua vuhenge” va ka tondeka vukuasi vua kama. Muomu tele kanda va ci tse va kele na vilinga via ku vihia. Ngeci mukemuo ci ka tondeka ku va longesa ku yoya muaya vitume via Yehova. Mu ku puisamo vutumbe vua ku va longesa, Vuangana vua Njambi vu ka tuamenena cipanga ca kama ca ku longesa, cintsa kanda ci kaleko mu mavu ose.

12. (a) Veya va ka longesa vakua vuhenge? (b) Vika vi ka solokela vaze va ka viana kuononoka viuma vi va ka lilongesa?

12 Veya va ka longesa vakua vuhenge? Va ka va longesa kuli vakua civunga ca kama na vakua vuviuke va ka sanguka. Kaha linga mazina a vakua vuhenge va ka soneke mu mukanda ua muono, ci ka tondeka va ka likuate vusamba vua kama na Yehova na ku likundika kuli ikeye. Kaha ku kola ca ava vakua vuhenge mu lutsilielo, Yesu na Vakua Kilistu va ku vuavesa va ka ci kavangeya ku tundilila muilu. (Ku-So. 20:4) Kaha uose a ka viana vukuasi vuaco, va ka mu nongesa ambe nga ali na miaka 100. (Isaya 65:20) Yehova na Yesu ve ku hasa ku mona vili mu mitima ya vantu. Ngeci mukemuo, ka va ka tavesa na umo uahi a vihise mavu a aha.—Isaya 11:9; 60:18; 65:25; Yoa. 2:25.

VISANGUKILO VIA KU MUONO NA KU CIHISO

13-14. (a) Vati tua kele na ku ivuisisa mezi a Yesu ku Yoano 5:29? (b) Vika tua pande ku nongonona ku tuala ha mezi aco?

13 Yesu ua handekele naua via vaze va ka sanguka mu ku yoyela hano ha mavu. Ca ku muenako, ua handekele ngueni: “Kati mu komoke eci: muomu ola i ku iza, omo vose va li mu vihilo va kevua lizi lieni, kaha va ka tuhukamo; vaze va na lingi via cili ku cisangukilo ca muono; na vaze va na lingi via vipi, ku cisangukilo ca cihiso.” (Yoa. 5:28, 29) Vika a lomboloka aa mezi a Yesu?

14 Laza tuevuisisile nguetu, Yesu ua kele na ku handeka via viuma vi va lingile mu nima ya ku sanguka, ni nguetu, mu nima ya ku sanguka ca vantu, vamo ve ku lingile via cili, vakuavo via ku vihia. Vunoni nga tu hilulaho vuino, tu mona ngecize Yesu ka handekele ngueni vaze va ka sanguka va ka linga viuma via cili ni va ka linga viuma via ku vihia, houe. Muomu mezi a pangesele a muesa viuma via hita laza. Ngueni: “Vaze va na lingi via cili na vaze va na lingi via vipi.” Eci ca muesa ngecize viuma viaco, va vi lingile tele kanda vatse. Eci cikeco ku ivuisisa ca ku sungama, ni vati? Muomu na laza ka va ka tavesa na umo uahi, ku linga viuma via ku vihia mu mavu a aha. Ngeci mukemuo, vakua vuhenge ka va ka lingila via vuhenge mu mavu a aha, vunoni va vi lingile laza tele kanda vatse. Amba co vika a lomboloka mezi a Yesu “cisangukilo ca muono” na “cisangukilo ca cihiso”?

15. Veya va va ka sanguila ku “cisangukilo ca muono,” kaha omo lia vika?

15 Vakua vuviuke, ni nguetu, vaze va lingile viuma via cili tele kanda vatse va ka sangukila ku “cisangukilo ca muono” muomu mazina avo a ka kala laza mu mukanda ua muono. Eci ca lomboloka ngecize “vaze va na lingi via cili” va va tumbula ku Yoano 5:29 vakevo naua vene “vakua vuviuke” va va tumbula ku Vilinga 24:15. Eci ku ivuisisa ca litombola na mezi a ku Loma 6:7 ya handeka nguayo: “Uze na tsi na sambue ku vupi.” Eci ca lomboloka ngecize, vupi vu va lingile vakua vuviuke va ka vu tetako ha ku-tsa cavo, vunoni Yehova kasi a ka vuluka vilinga viavo via lutsilielo. (VaHe. 6:10) Vutuhu ngoco, vakua vuviuke va ka sanguka va ka tondeka ku tualelelaho ku kolesa linga mazina avo a ka tualeleho ku kala mu mukanda ua muono.

16. Vika a lomboloka mezi “cisangukilo ca cihiso”?

16 Amba co vaze va lingile via vipi tele kanda va tse? Vutuhu vupi vuavo ve ku vu tetako ha ku-tsa cavo, vunoni ka va pangelele Yehova. Ngeci mukemuo mazina avo ka va a sonekele mu mukanda ua muono. Eci ca lomboloka ngecize cisangukilo ca “vaze va na lingi via vipi” ca tumbuile Yesu, cikeco naua cisangukilo ca “vakua vuhenge” ci va tumbula ku Vilinga 24:15. Cisangukilo cavo ci ka pua “ca ku cihiso.” c Eci ku hisa caco ca pua ku va hilula ca ka linga Yesu. (Luka 22:30) Kaha mu ku hita ca ntsimbu, Yesu a ka mona nga citava mazina avo va a soneke mu mukanda ua muono ni kuahi. Mazina avo ci ka tava lika ku a soneka mu mukanda ua muono, nga va ka seza vilinga viavo via ku vihia na ku lihana kuli Yehova.

17-18. Vika va ka tondeka ku linga vaze va ka sanguka mu ku yoyela ha mavu, kaha vika liemanena lizi “vilinga” li va tumbula ku Ku-Solola 20:12, 13?

17 Kaha vaze va ka sanguka cipue vakua vuviuke ni vakua vuhenge, va ka tondeka ku ononoka masiko a ka kala mu mazengununo a aha, a va ka fukula mu ku hita ca likulukazi lia miaka. Yoano ua lomboluele via muene ngueni: “Kaha nja muene vatsi, ava va kama na ava vandende, va mene ku lutue lua citumamo ca vuangana; kaha va fukuile mikanda: kaha va fukuile mukanda ueka, ukeuo ua muono: kaha va sompesele vatsi na vize vi va na sonekele mu mikanda, ngue ku vilinga viavo.”—Ku-So. 20:12, 13.

18 “Vilinga” vika honi va ka sompesela vaze va ka sanguka? Vuno vi ka pua vize vi va lingile tele kanda va tse ni? Houe! Vulukenu ngecize, ha ntsimbu yaco vipi viavo via laza tele va vi tetako ha ku-tsa cavo. Ngeci mukemuo, evi “vilinga” vi va tumbula kati vize vi va lingile tele kanda va tse. Vunoni, citava viemanena viuma vi va ka linga mu mavu a aha kuliya na vilongesa vi va ka tambula. Kaha cipue vakua lutsilielo ngeci mua, Noa, Samuel, Ndaviti na Ndaniele va ka tondeka ku lilongesa via Yesu Kilistu na ku muesa lutsilielo mu nkombelo yeni. Kaha nga ava vamala navo va ka tondeka ku lilongesa vimo, mua vusunga vakua vuhenge va tondeka ku lilongesa via vingi!

19. Vika vi ka solokela vaze va ka viana ovu vukovelelo vua cili?

19 Vika honi vi ka solokela vaze va ka viana ovu vukovelelo vua cili? Ku-Solola 20:15 nguayo: “Kaha nga umosi intsa ka va uanene ua ku soneka mu mukanda ua muono, ikeye i va mbilile mu cisali ca tuhia.” Eyo va ka va nongesa ku miaka yose. Ngeci mukemuo, tua pande ku linga cose, mangana lizina lietu va lisoneke mu mukanda ua muono, kaha litualeleho ku kalamo!

Umo muanetu napu umo ua vantu vali na ku panga mu cipanga ca kama ca ku longesa, ci ka hita mu mavu ose mu Likulukazi lia Miaka (Talenu cinanga 20)

20. Cipanga cika ca ndzolela ci ka kalako mu Likulukazi lia Miaka? (Talenu cikupulo ca helu lia Vutala.)

20 Mua vusunga, Likulukazi lia Miaka li ka pua ntsimbu ya ndzolela! Ku ka kala cipanga ca kama ca ku longesa cize kanda ci ci kaleko ha mavu ose. Mu ntsimbu yaco, mukemuo naua mu va ka hilula vilinga via vakua vuviuke na vakua vuhenge. (Isaya 26:9; Vili. 17:31) Vati ci kenda cipanga ca ku longesa. Mu cilongesa ci na hatako, tu kevuisisa vati ci kenda.

MUASO 147 Cikulaheso ca Muono ka ue ku Hua

a Mu cilongesa cino muli vulumbunuiso vua vuha ku tuala ha mezi a Yesu a ku Yoano 5:28, 29, ku tuala ha “cisangukilo ca muono” na “cisangukilo ca cihiso.” Tu tantekeya vika viemanena evi visangukilo vivali, kaha veya va kala mu nkala cisangukilo.

b Yehova ua putukile ku soneka eli livulu “fume ku ku-tanga ca mavu,” ni nguetu, tunde ha kua putukila ku kala vantu vaze va i hasa ku ohiela nkombelo ya Yesu. (Mat. 25:34; Ku-So. 17:8) Kaha ci soloka ha toma ngecize mukua vuviuke Avele ikeye u va livangele ku soneka mu livulu liaco.

c Laza tua kele na ku lombolola nguetu lizi “cihiso” lia lomboloka ku tuika mulonga. Kaha lizi liaco, li hasa vene ku lomboloka ku tuika mulonga. Vunoni ci soloka ngue Yesu ua pangesele lizi “cihiso” mu ku talekesa ku ku hilula na ku eseka. Imo disionaliu ya lombolola mezi a ciNgelengu ca mu Mbimbiliya nguayo, lizi liaco lia lomboloka “ku hilula vilinga via muntu.”