1-2. (a) Vati Mosesa va mu tumbula mu Mbimbiliya? Kaha vika ua lingile? (b) Vusunga vuka vu hasa ku tu lingisa ku pua va ku konkama?

MBIMBILIYA nguayo Mosesa ua puile “ua ku konkama cikuma, mu ku hiana vantu vose va kele ha mavu.” (Num. 12:3) Vuno eci ca lomboloka ngecize Mosesa ua puile ua zeya, mukua mitima ivali ni mukua liova lia ku sungamesa vantu ni? Vamo mukemuo mu ve ku handeka nga va lombolola vati ua fua muntu ua ku konkama. Vunoni kati mukemuo. Muomu Mosesa ua puile ngamba ya Njambi ua ku simpa, ua ku kaniama, na ku zanguluka. Na vukuasi vua Yehova, Mosesa ua hasele ku imana ku meso a muangana ua ngolo ya kama ua mu Ingito. Ua tuamenene vantu va heta ku 3.000.000 mu zindinda, kaha ua kuasele naua vaIsaleli ku vula vitozi vavo.

² Lelo lino, ka tue ku lua na vitanga ngue via luile navio Mosesa, vunoni nkala litangua tua pande ku lua na vantu ni visoti vi hasa ku tu kaluuila ku pua va ku konkama. Vutuhu ngoco, tuli na vusunga vua ndzili ya kama ize i hasa ku tu kuasa ku kala neci cifua. Yehova ua kulahesa ngueni, “vakua ku konkama va ka suana cifuti.” (Visa. 37:11) Enu co? Citava mu litumbule nguenu nenu mua pua vakua ku konkama ni? Vuno vakuenu va mi tantekeya ku pua muntu ua ku konkama ni? Ntsimbu kanda tu kumbulule evi vihula via seho, tua pande ku tantekeya vika ca pua ku konkama.

3-4. (a) Ku konkama tu hasa ku ci setekesa na vika? (b) Nga tu tonda ku pua va ku konkama, tua pande ku kala na vifua vika, kaha omo lia vika?

³ Ku konkama * ca pua ngue cikupulo ci va panga vuino. Mu njila  ika? Ngeci mua mukua ku panga vikupulo ue ku pangesa tinda ya ku liseza-seza linga cikupulo ci vuahe, netu tua pande ku pandakana vifua via vingi via cili linga tu pue va ku konkama. Vimo via vifua viaco via pua ku likehesa, ku ononoka, ku votsika, kaha na ku simpa. Omo lia vika tua tondeka evi vifua linga tu ye Yehova ku mutima?

⁴ Vakua ku likehesa vakevo lika ve ku tava ku linga vize via tonda Njambi. Kaha Njambi ua tonda tu pue va ku konkama. (Mat. 5:5; Ngal. 5:23) Vunoni mu tue ku ononoka cizango ca Njambi, Satana ue ku ivua ku pihia cikuma ku mutima. Ngeci mukemuo, cipue tu pue va ku votsika na ku likehesa, vakua mavu va tu zinda. (Yoa. 15:18, 19) Omo lievi, tua pande ku takama linga Satana kati a tu vule.

5-6. (a) Omo lia vika Satana ua zinda vakua ku konkama? (b) Vihula vika tu kumbulula?

⁵ Muntu ua ku konkama ke ku muesa vifua ngeci mua ku lihalesa, ku niengua vuasi-vuasi na ku muesa lisino kuli Yehova. Muomu via pua vifua via Satana. Ngeci ka ce ku tu komouesa ku mona ngecize Satana ua zinda vakua ku konkama! Muomu vilinga viavo via cili vie ku mu aneka ku mutana ngecize ua pua cikenia ca ngoco. Kaha ikeye ka kele na vifua viaco. Ava vantu ve ku muesa ngecize nkuma ua pua mukua makuli. Omo lia vika? Muomu citava Satana a handeke ni ku linga viose-ovio via na zange, vunoni ka hasa ku tangula vakua ku konkama ku pangela Yehova!—Yombi 2:3-5.

⁶ Ha vintsimbu vika ci hasa ku tu kaluuila ku pua va ku konkama? Omo lia vika honi tua pande ku tualelelaho ku pua va ku konkama? Linga tu uane vikumbululo ku vihula evi, tu hilula ha lungano lua Mosesa, lua vakuendze vatatu va puile vindzinda ku Mbambilone na lua Yesu.

7-8. Vika ua lingile Mosesa mu va mu payele?

⁷ Nga va tu hana mpoko hali vakuetu: Vaze va kala na mpoko hali vakuavo ci hasa ku va kaluuila cikuma ku pua va ku konkama, cikuma-kuma nga vaze va li muintsi liavo va va paya ni va muesa vimpata nga va seteka ku va sungamesa. Nenu via mi solokelaho laza ni? Vati co nga kavusoko kenu ikeye mpundu na muesa vilinga viaco? Vati mu linga? Aci talenu vati ua lingile Mosesa omo viuma viaco via mu solokelele.

⁸ Yehova ua hanguile Mosesa ku pua ntuamena ya cifuti ca Isaleli kaha na ku mu tavesa ku sonekela cifuti masiko. Viose via muesele ngecize Yehova ua kele na ku kuasa Mosesa. Vunoni ambe  ngoco, vamuanaye mpundu Miliame na Alone va mu cokotesele na ku mu paya ku tuala ha mpuevo ya hanguile ku ambata. Nga vamala veka va kele mu cihela ca Mosesa, mua vusunga nga va tenukile na ku lingula​—vunoni kati mukemuo mua lingile Mosesa. Ikeye ka puile mukua ku niengua vuasi. Ua hetele na ha ku lambelela Yehova linga a lengese kasitiku ka Miliame. (Num. 12:1-13) Omo lia vika Mosesa ua lingilemo?

9-10. (a) Yehova ua kuasele Mosesa ku ivuisisa vika? (b) Vika mitue ya vindzivo na vakuluntu mu vikungulukilo va hasa ku lilongesa ku lungano lua Mosesa?

⁹ Mosesa ua tavele linga Yehova a mu longese. Imo miaka 40 ku nima, mua puile kavusoko ka muangana ua Ingito, Mosesa te ka puile ua ku konkama. Omo ua setekele ku sungamesa umo ka lingile viuma muze mu ca pande, Mosesa ua tenukile na ku mu tsiha. Mosesa ua singaniekele ngueni Yehova ue ku tavele via lingile. Yehova ua kuasele Mosesa mu miaka 40 linga a tantekeye na ku mu lingisa ku nongonona ngecize ka tondekele lika ku simpa linga a tuamenene vaIsaleli; vunoni ua tondekele naua ku konkama. Kaha linga a pue ua ku konkama ua pandele naua ku pua ua ku likehesa, ku ononoka, kaha na ku votsika. Ua tavele ovu vukuasi vua Yehova ngeci ua puile honi ntuamena ua cili.—Ezu. 2:11, 12; Vilinga 7:21-30, 36.

¹⁰ Na ku matangua ano, ca pua ca cili kuli enu mitue ya vindzivo na vakuluntu mu vikungulukilo ku temunuina Mosesa. Nga va mi paya, kati mu tenuke vuasi-vuasi. Vunoni na ku likehesa cose litavelenu milonga yenu. (Ekel. 7:9, 20) Tavenu ku tuamenena ca Yehova ku tuala ha vati mua pande ku manusula vitanga. Kaha mu vintsimbu viose puenu na ku kumbulula mu kasingimiko. (Visi. 15:1) Mitue ya vindzivo kaha na vakua ku tuamenena nga va lingamo ve ku vuisa Yehova ndzolela, ve ku neha ciyulo, kaha ve ku seza lungano lua cili ku tuala ha vati muntu na pande ku muesa ku konkama.

11-13. Lungano luka va tu sila vakuendze vatatu va vaHevelu?

¹¹ Nga va tu luisa. Tunde ku laza vakua ku sika ve ku luisa cikuma vangamba va Yehova. Halumo ve ku tu vangeya “milonga” ya yingi, vunoni vusunga vue ku va lingisa va tu luise vua pua muomu va tonda tu ‘ononoke vakevo ku hiana Njambi.’ (Vili 5:29) Ngeci ve ku tu tsopa, ku tu mbila mu tumenga na ku tu tingula. Vunoni na vukuasi vua Yehova, ka tue ku lingula, tu ka tualelelaho ku lisimpitika ambe nga tu hita mu vieseko.

¹² Tu ci hilulenu ha lungano lu va tu sila vakuendze va puile vindzinda ku Mbambilone—Hananiya, Misaele, kaha na Azaliya. * Muangana ua Mbambilone ua va tumine ku tsikamena kamponia ua kama ua olu. Na ku konkama cose, va lomboluelele muangana omo lia vika ka va pandele  ku lemesa kamponia uaco. Kasi vononokele Njambi vutuhu muangana ua va kulahesele ku va mbila mu lutengo lua tuhia. Yehova ua hanguile ku vovola ha ntsimbu ize vene, vunoni vakevo ka va singaniekele nguavo Yehova a lingamo. Vunoni va kele na cizango ca ku tava nkala viuma vie ku tavesele Yehova ku lingika. (Ndan. 3:1, 8-28) Lungano luavo lua muesa ngecize vakua ku konkama va pua mpundu va ku simpa. Cipue muangana, cipue ku zuzuisa (ni ku va nianuisa), cipue kasitiku ka vi hasa ku zeyesa kapandi ka tua lihakela mu ku lemesa lika Yehova.—Ezu. 20:4, 5. 

¹³ Nga vuoloke vuetu kuli Njambi vu hita mu vieseko, vati tu hasa ku tambuluisa ava vaHevelu vatatu? Na ku likehesa cose tu ka tsiliela nguetu Yehova a ka tu niunga. (Visa. 118:6, 7) Vose ve ku tu vangeya mua ku vihia, tue ku va kumbulula na liano, na kasingimiko. (1 Pet. 3:15) Kaha tue ku linga cose mu ku viana ku pihisa vusamba vuetu na Tatetu ua cilemo.

14-15. (a) Ku lisosomua ci hasa ku tu lingisa vika? (b) Kuliya na Isaya 53:7, 10, omo lia vika tu hasa ku handeka nguetu Yesu ikeye lungano lua ku hiana lua muntu ua muesele ku konkama mu ntsimbu ya cisoti ca mutima?

¹⁴ Nga tu nomu mutima: Tu vose tue ku hita mu visoti vie ku tu umisa mutima, kaha kua kala vusunga vua vuingi vue ku vi koka. Halumo tua kele na cisoti caco ntsimbu kanda tu hite mu ceseko ca ku sikola (prova) ni ku puisamo vimo ku vipanga vietu. Halumo ku singanieka lika ha ku ka lisolola kuli ndotolo a ka tale via cihindu cetu ci hasa ku tu umisa mutima. Kaha ku uma mutima ci hasa ku tu tangula ku pua va ku konkama. Muomu cipue viuma vi tua kele na ku mona laza nguetu via vindende vi hasa ku tu nienguesa. Kaha eci ci hasa ku tu lingisa ku ku silula vakuetu ni ku handeka navo ca ku hona ngozi. Nga nenu mue ku lisosomua, aci hilulenu ha lungano lua Yesu.

¹⁵ Mu ngonde ya ku manusuila ya muono ueni hano ha mavu, Yesu uomine cikuma mutima. Muomu ua tantekeyele ngecize ve ku mu yandesele cikuma na ku mu tsiha mua kasahuntu. (Yoa. 3:14, 15; Ngal. 3:13) Mu kua lisupile vimo vingonde linga va mu tsihe, Yesu ua lisosomuene. (Luka 12:50) Kaha mu kua lisupile matangua a andende lika linga va mu tsihe, ua handekele ngueni: “Mutima uange u li na ku mona lamba.” Mezi a handekele Yesu mu ku solola vati ua kele na ku livua, a muesa ngecize ua puile muntu ua ku likehesa na ku ononoka Njambi. Ngeci ua handekele ngueni: “Tata, nji ovole ku ola eyi, Vunoni mukemuo vene nji neza ola eyi. Tata zumbangeya lizina liove.” (Yoa. 12:27, 28) Mu ya hetele ntsimbu yaco, Yesu na ku simpa cose ua lihanene mu mavoko a vitozi va Njambi, va ka mu tsihile mu kasahuntu na vukenia. Yesu vutuhu ua hitile mu cisoti eci na lamba ya kama, vunoni ua lingile cizango ca Njambi na ku konkama cose. Ngeci tu hasa ku handeka na vusunga vuose nguetu, Yesu ikeye ua pua lungano lua cili lua ku muesa ku konkama vutuhu uomine mutima!—Tandenu Isaya 53:7, 10.

16-17. (a) Vika va lingile vavusamba va Yesu mu ku eseka ku konkama ceni? (b) Vati tu hasa ku tambuluisa Yesu?

¹⁶ Ku vutsiki vua ku manusuila vua muono ua Yesu hano ha mavu, vavusamba veni vesekele ku konkama ceni. Aci singaniekenu vusiua vua kele na ku ivua mu vutsiki vuaco. Vuno ue ku tualeleleho ku pua ua ku konkama ni? Nga ka tualeleleho mua vusunga nga na umo uahi ue ku kele na lulavelelo lua ku ka yoya miaka yose. (Loma 5:18, 19) Cikuavo naua, hakeho ha hitukilile ku lela ni ku sahuka ca lizina lia Ise. (Yombi 2:4) Kaha omo ua lile mulalelo ua ku manusuila hamo na vapostolo, mu ntsimbu yaco va lihoyele ha kati kavo ku tuala ha iya mpundu ‘u ve ku tumbuile ua kama.’ Lua luingi Yesu ua va sungamesele ku tuala ha cimpande caco, ambe vene ha vuputukilo vua vutsiki vuze! Ci komouesa, ku mona ngecize Yesu ka tenukile ha ntsimbu yaco. Vunoni ua muesele ku konkama na ku va lomboluela mu civuovuo.  Na ngozi na ku simpa, Yesu ua va lomboluelele lukuavo naua cifua ci va pandele ku muesa. Kaha Yesu ua sangalele vavusamba veni omo lia ku tualelelaho ku mu kata.—Luka 22:24-28; Yoa. 13:1-5, 12-15.

¹⁷ Enuco, vati mue ku lingile nga nenu mua hitile mu cisoti ngeci mueci? Tu hasa ku tambuluisa Yesu na ku tualelelaho ku livandeka ku vutenu ambe nga tu hita mu vukalu. Na ku ononoka lisiko lia Yehova lia ku ‘liecela milonga umo na mukuavo.’ (Kolo. 3:13) Nga tu pua na ku vuluka nguetu tu vose tue ku handeka ni ku linga vimo vie ku nienguesa vakuetu, tu ka niunga eli lisiko. (Visi. 12:18; Tia. 3:2, 5) Na ku sangala vakuetu ku vifua viavo via cili vi va kala navio.​—Efe. 4:29.

18. Vati Yehova ue ku kuasa vakua ku konkama ku linga vihangula via cili, vunoni vika va na pande ku linga?

¹⁸ Nga tu pua va ku konkama, tu ka linga vihangula via cili. Nga vihangula via vikalu vi ka tu solokela, Yehova a ka tu kuasa ku hangulaho via cili. Vunoni a ka lingamo lika nga tu pua va ku konkama. Ikeye ua kulahesa ngueni a kevua ni nguetu a ka puisamo “cizango ca vakua ku konkama.” (Visa. 10:17) Vunoni kuli vikuavo via ka linga, kati lika ku ivua vivundilo vietu. Muomu Mbimbiliya nguayo: “Vakua ku konkama a ka va tuamena mua ku sungama; Na vakua ku konkama a ka va longesa njila yeni.” (Visa. 25:9) Yehova ue ku tu tuamenena ku hitila mu Mbimbiliya kaha na mu mikanda * ye ku tuhula “mukuamanda ua cili mukua mana.” (Mat. 24:45-47) Ngeci mukemuo, tua pande ku tava vukuasi vua Yehova mu ku pua va ku likehesa na ku nongonona ngecize tua tondeka vukuasi vueni. Tua pande naua ku lilongesa mikanda ye ku hana Yehova ku hitila muli mukuamanda ueni, kaha na ku pangesa vi tu lilongesamo na mutima uose.

19-21. Vati Mosesa ua sevukile ku Kandese, kaha vika tu hasa ku lilongesaho?

¹⁹ Nga tu pua va ku konkama ka tu ka sevuka ku sua kumo. Tu ci hilulenu naua hali Mosesa. Ua puile ua ku konkama mu miaka ya yingi na ku ya Yehova ku mutima. Vunoni, ku vumanusuilo vua miaka 40 i va kele na ku endangana mu zindinda, Mosesa ua sevukile, ka puile naua ua ku konkama. Mukuluntu ueni ua mpuevo, citava uze mpundu ua mu ovuele ku vunike mu Ingito ua tsile, kaha va mu tsindile ku Kandese. Ha ntsimbu yaco naua vaIsaleli va kele na ku linienga nguavo ka va kele na ku va niunga vuino. Kaha va “lizungile na Mosesa” muomu ka kua kele mema. Vutuhu Yehova ua lingile vikomoueso via vingi  ku hitila muli Mosesa, kaha Mosesa neni ua va tuamenene na ku lihana cose, vantu kasi va liniengele (ni ku liyeya). Ka va liniengele lika omo lia mema vunoni omo lia Mosesa, ngue ikeye honi ua kele na mulonga ua mpuila i va kele na ku ivua.—Num. 20:1-5, 9-11.

²⁰ Omo lia ku hianesamo ku tenuka, Mosesa ua zimbalesele ku konkama ceni. Mu cihela ca ku handeka na lutsilielo ku livue, ngue muze mua mu tumine Yehova, Mosesa ua tenduokelele vantu na ku lizumbangeya ikeye ivene. Kaha ua vetele luvali ku livue ngeci mua tundile mema a engi. Omo lia ku lihalesa na ku tenuka cikuma Mosesa ua vulumuine. (Visa. 106:32, 33) Omo lia ku honoua ku konkama, Mosesa ka va mu tavesele ku kovela mu Cifuti ca va Kulahesele Njambi.​—Num. 20:12.

²¹ Tu hasa ku lilongesa via vingi ku muzimbu ou. Ca katete, tua pande ku linga cose linga ku konkama cetu ci tualeleleho. Nga tu likela ku ci muesa, ambe mu kantsimbu kamo, tu hasa ku pua vantu va ku lihalesa kaha tu hasa ku putuka ku handeka na ku linga viuma via vuheve. Ca mu civali, ku uma mutima ni nguetu cihonda ci hasa ku zeyesa kapandi ketu. Ngeci mukemuo, tua pande ku linga cose tu pue vakua ku konkama, ambe nga tu hita mu vukalu.

22-23. (a) Omo lia vika tua pande ku lengeya ku konkama? (b) Vika a muesa mezi a ku Zefania 2:3?

²² Va ka tu niunga. Vuovuno Yehova a ka nongesa vantu vose vakua ku linga vupi ha mavu, na ku ovola lika vakua ku konkama. Ku ntsimbu yaco, mavu ose a ka sula na ciyulo ca vusunga. (Visa. 37:10, 11) Nenu mu tonda ku ka kala ha kati ka vaze vakua ku konkama ni? Mu hasa ku lingamo nga mu lingako mutamba uenu mu ku tava cilanio ca lingile Yehova ku hitila mu mezi a sonekele kapolofeto Zefania.—Tandenu Zefania 2:3.

²³ Omo lia vika Zefania 2:3 ya handeka nguayo: “Mpano mu ka mona ku vanda”? Eyi handekesi ka ya lombolokele ngecize Yehova ka hasa ku niunga vaze ve ku tonda ku mu ya ku mutima na vaze va mu lema, houe. Vunoni, ya muesa ngecize nga tu tonda ku kovoka netu tua kala na mutamba u tua pande ku lingako. Tu li na vukovelelo vua ku kovoka “ku litangua lia vutenu vua Yehova.”