1. Ku vundila kuli Yehova ca pande ku kala na seho ika kuli yetu?

 KU VUNDILA kuli Sakatanga ua melu na mavu ca pua civezikiso ca seho ya kama cikuma. Aci singaniekenu: Mu hasa ku leka Yehova viose ovio vi tu tonda ha ntsimbu yose-oyo mu lilimi liose-olio. Cikuavo ka ci tondeka ku livanga ku likuminya nendi, tu hasa ku vundila kuli ikeye nga tuli na ku vavala ni tuli mu kamenga. Oku tuli na vusunga nguetu Tatetu ua cilemo a ka tu halakana. Ngeci mukemuo, ka tue kuehesa civezikiso caco.

2. Vati Ndaviti ua muesele ngecize ua hakele seho ku vivundilo?

² Ndaviti ua lemene cikuma ku vundila. Ngeci ua lekele Yehova ngueni: “Civundilo cange ci pue ngue ku-lumba ca vihemba ku meso ove.” (Visa. 141:1, 2) Omo lia vika Ndaviti ua setekesele vivundilo ku cikombelo ca vueko vua cili? Ku matangua a Ndaviti, vaSasendote va kele na ku vuahesa na vutongue vua kama vikombelo via vueko vua cili, ni nguetu, vihemba via ku lumba. (Ezu. 30:34, 35) Ku setekesa vivundilo ku vikombelo via ku nika vuino, ca muesele ngecize Ndaviti ua kele na ku hangula vuino via tondele ku leka Ise ua muilu. Netu tu tonda vivundilo vietu viye Yehova ku mutima.

3. Mu cifua cika tua pande ku vundila kuli Yehova kaha omo lia vika?

³ Omo tu vundila kuli Yehova tua pande ku lingamo na kasingimiko. Aci singaniekenu ha vimona via ku komouesa via muene Isaya, Ezekiele, Ndaniele na Yoano. Vutuhu vimona viaco via liseza, vunoni kuli hamo ha via litombuela. Evi vimona,  via muesele Yehova mu ku pua Muangana ua ku hiana. Isaya ua “muene Sukulu Yehova na tumama ha citumamo ca ku tuntuka ca ku zunduka.” (Isa. 6:1-3) Ezekiele ua muene Yehova na tumama mu litemba lieni lia muilu kaha “ceke ca mu zingilikile. . . ngue cifua ca nkongolo.” (Ezek. 1:26-28) Ndaniele ua muene “umo ua ku ntsenkulu” ua zalele vuzalo vua ku toka kaha milengi ya tuhia ya tundile ku citumamo ceni ca vuangana. (Ndan. 7:9, 10) Kaha Yoano ua muene Yehova na tumama mu citumamo ceni, kaha imo nkongolo ya ku viuka ya ku lifua na esemeanda ya mu zengelekele. (Ku-So. 4:2-4) Ngeci mukemuo, ku hilula hali evi vifua via Yehova ci tu kuasa ku mona ngecize ku vundila ca pua civezikiso ca kama. Kaha tua pande ku lingamo na kasingimiko. Vati honi tua pande ku vundila?

4. Vika tu lilongesa ku mezi a katete a mu civundilo ca ku Mateo 6:9, 10?

⁴ Tandenu Mateo 6:9, 10. Mu cimpande ca ha muncinda, Yesu ua longesele vandongesi veni viuma ka va pandele ku suva mu civundilo linga ciye Njambi ku mutima. Mu nima ya ku handeka ngueni “vundilenu ngecize,” Yesu ua tumbuile viuma via seho via likuata na vutumbe vua Njambi. Viuma vika? Ku lelesa lizina lia Njambi, ku iza ca Vuangana vuze vu ka nongesa vitozi va Njambi, kaha na vivezikiso via ka neha ku vantu na mavu. Mu ku tumbula evi viuma mu vivundilo vietu, tu ka muesa ngecize cizango ca Njambi ca pua ca seho kuli yetu.

5. Vuno Yehova ue ku halakana nga tu vundila ku tuala ha visoti vietu ni?

⁵ Yesu ua muesele ngecize citava ku vundila ku tuala ha visoti vietu, citava tu vundile Yehova a tu hane via kulia via nkala litangua, a tuecele ku vivulumuna vietu, a tu niunge ku vieseko, kaha na ku tuohiela kuli mukua vupi. (Mat. 6:11-13) Nga tu vundila evi viuma kuli Yehova, tu muesa ngecize tua hitukila hali ikeye, kaha tua tonda ku mu ya ku mutima.

6. Vuno tua pande ku vundila lika viuma via tumbuile Yesu mu civundilo ca Tatetu ni? Lombololeni.

⁶ Yesu ka tondele ngueni vandongesi veni  va pue na ku vundila lika ha viuma via tumbuile mu civundilo ca Tatetu. Vusunga vuka tuli navuo? Muomu mu vivundilo vikuavo Yesu ua vundilile ku tuala ha visoti ni viuma vieka via kele na seho ha ntsimbu yaco. (Mat. 26:39, 42; Yoa. 17:1-26) Na vuno vene, tu hasa ku vundila ha viuma viose ovio vi tua lisosomua navio. Ca ku muenako nga tuli na cimo cihangula ci tu tonda ku linga tu hasa ku vundila mana kuli Njambi. (Visa. 119:33, 34) Nga va na tu kundika cimo citeli tu hasa ku vundila liano na mana a ku ci puisamo. (Visi. 2:6) Visemi va hasa ku kundika vana vavo mu vivundilo kaha vana va hasa ku kundika visemi. Cikuavo naua, tu vose tua pande ku kundika mu vivundilo vietu vandongesi va Mbimbiliya na vose va tue ku ambuluila. Vunoni vivundilo vietu ka via pandele ku pua via ku pinga vukuasi ntsimbu yose.

7. Omo lia vika tua pande ku sangaziala Yehova mu vivundilo?

⁷ Ka tua pandele ku suva ku sangaziala Yehova mu vivundilo vietu. Muomu ka kuesi ueka ua fuila ku mu sangaziala ku hiana ikeye. Mbimbiliya nguayo, ‘ua cili kaha ua liviukisila mu ku ecela milonga’ kaha naua nguayo “mukua cikeketima na mukua kavumbi ua livandeka ku vutenu ua lanesa ngozi na vusunga.” (Visa. 86:5, 15) Cili vene, tuli na vusunga vua vuingi vua pande ku tu lingisa ku sangaziala Yehova omo lia vuntu vueni na vilinga vieni.

8. Tumbulenu vimo viuma vi tu hasa ku santsela Yehova? (Visamo 104:12-15, 24)

⁸ Ku tundisako ku sangaziala Yehova mu vivundilo vietu, tu hasa ku naua ku mu santsela ku viuma via ku komouesa vie ku tu hana. Ca ku muenako, tu hasa ku mu santsela ku mavala a ku liseza-seza, ku liseza-seza ca via kulia na civezikiso ca ku kala na vavusamba va cili. Tatetu ua cilemo ue ku tu hana viose evi na vikuavo mu ku tu vuisa ndzolela. (Tandenu Visamo 104:12-15, 24.) Vunoni viuma via seho via pande ku tu lingisa ku santsela kuli Yehova, via pua via kulia via mu lutsilielo na lulavelelo lua cili lua ku lutue.

9. Vika tu hasa ku linga mangana kati tu suve ku santsela Yehova mu vivundilo? (1 Tesalonika 5:17, 18)

 ⁹ Ca pua ca casi ku suva ku santsela ku viose vie ku tu lingila Yehova. Vika vi hasa ku tu kuasa ku vuluka? Setekenu ku tandanga viose vi mue ku vundila kuli Yehova na ku mona vati Yehova ue ku vi kumbulula. Mu nima yaco, mu santselenu mu civundilo. (Tandenu 1 Tesalonika 5:17, 18.) Vati tue ku livua nga muntu a tu santsela? Mua vusunga, tue ku ivua ndzolela ya kama! Na vuno vene ku santsela Yehova mu vivundilo ce ku mu vuisa ndzolela ya kama. (Kol. 3:15) Vunoni kua kala vusunga vukuavo vua kama vua pande ku tu lingisa ku santsela Njambi?

10. Kuliya na 1 Petulu 2:21, omo lia vika tua pande ku santsela Yehova mu ku tuma muaneni?

¹⁰ Tandenu 1 Petulu 2:21. Tua pande ku santsela Yehova omo lia ku tuma muaneni ha mavu, muomu Yesu muezile ha mavu ua tu longesele via vingi ku tuala hali Yehova na vati tu hasa ku mu ya ku mutima. Kaha naua, ua tu muesele vati tu hasa ku lingamo. Ngeci mukemuo, nga tu muesa lutsilielo mu nkombelo ya Kilistu, tu hasa ku lihamba na Yehova Njambi na ku likuata vusamba vua kama neni.—Loma 5:1.

11. Omo lia vika tue ku vundila ku hitila mu lizina lia Yesu?

¹¹ Tue ku santsela kuli Yehova omo lia ku tu tavesa ku vundila kuli ikeye ku hitila muli Muaneni. Yesu ikeye njila ye ku pangesa Yehova mu ku kumbulula vivundilo vietu. Yehova ue ku halakana na ku kumbulula vivundilo vietu nga tu vundila ku hitila mu lizina lia Yesu. Yesu ua lomboluele ngueni: “Nkala cuma ci mu ka vundila mu lizina liange nji ka ci linga, linga va zumbangeye Tata hali muana.”—Yoa. 14:13, 14.

12. Vusunga vuka vukuavo vua pande ku tu lingisa ku santsela Yehova omo lia Muaneni?

¹² Yehova ue ku ecela vivulumuna vietu ku hitila mu nkombelo ya muaneni. Mbimbiliya ya muesa ngecize Yesu ua pua, “Sasendote ua kama ikeye ua tumamene ku livoko lia citumamo ca vuangana muilu.” (VaHe. 8:1) Yesu ikeye “lihako kuli Tata.” (1 Yoa. 2:1) Mua vusunga, tue ku santsela cikuma Yehova mu ku tu hana “Sasendote ua kama” uze ue ku ivuisisa vuzeye vuetu kaha ue ku tu hakuila! (Loma 8:34; VaHe. 4:15) Mu ku pua vantu va ku hona ku tantuluka, ca ku hona nkombelo ya Yesu nga ka tua hasele ku vundila kuli Yehova. Cili vene, nenu mu tava ngecize na limo litangua liahi tu ka uana mezi a cili a ku santsela Yehova, ku vuana vua seho vua tu hana—Muaneni ya lema!

13. Vati Yesu ua muesele ngecize ua lemene vandongesi veni tele a lingila ku-tsa?

¹³ Mu ku linga Yesu ua lemene cikuma vandongesi veni, ngeci ua vundilile kuli Ise, linga “ava niunge kuli uze mukua vupi.” (Yoa. 17:15) Vutuhu neni ua lavelele ceseko ceni, vunoni ua lisosomuene na vandongesi veni.

14. Vati tu hasa ku muesa nguetu tua lema vamuanetu na vandumbuetu?

¹⁴ Tu hasa ku muesa nguetu tua lema vamuanetu mu ku va kundika mu vivundilo vietu. Kati ku lituameka lika etu vavene, mu ku lingamo tue ku tambuluisa Yesu na kuononoka lisiko lieni. Cikuavo naua, tue ku muesa kuli Yehova nguetu tua lema vamuanetu. (Yoa. 13:34) Mua vusunga, ku kundika vamuanetu mu vivundilo ka ca puile ku lisina ngoco, muomu Mbimbiliya nguayo, “civundilo ca mukua vuviuke ci hasa via vingi.”—Tia. 5:16.

15. Omo lia vika vamuanetu va tondeka vivundilo vietu?

 ¹⁵ Vamuanetu va tondeka vivundilo vietu muomu ve ku hita mu visoti via vingi. Ca ku muenako, ve ku pinda na mavezi, viyovo via mavu, vindzita, ku va luisa na visoti vikuavo. Tu hasa ku kundika naua vamuanetu ve ku lihana mu ku kuasa vaze va na hiti mu viyovo. Nga mu tantekeya vamo vamuanetu vali na ku hita mu visoti, citava mu va kundike mu vivundilo mu ku va tumbula mpundu ha mazina. Mua vusunga tue ku muesa nguetu tua lema vamuanetu mu ku vundila kuli Yehova linga a va kuase ku kolesa.

16. Omo lia vika tua pande ku kundika mu vivundilo vietu vamuanetu ve ku tu tuamenena?

¹⁶ Vamuanetu ve ku tutuamenena navo va tondeka vivundilo vietu, muomu vie ku va kuasa cikuma. Kapostolo Paulu neni ua tondekele vukuasi vuaco ngeci ua sonekele ngueni, nji kundikenu “nange vene linga va nji hie lizi omo nji asama kanua kange, nji langulule lihungu lia zimpande zia cili na ku simpa.” (Efe. 6:19) Ngeci mua kapostolo Paulu, netu tua kala na vamuanetu ha kati ketu ve ku fuitangana mu ku tu tuamenena. Ngeci mukemuo, ku vundila kuli Yehova a va kuase ca pua ku muesa ngecize tua va lema cikuma.

17-18. Ha vintsimbu vika va hasa ku tu lania tu vundile ha mbunga kaha vika ka tua pandele ku suva?

¹⁷ Vintsimbu vimo, va hasa ku tu lania tu vundile ha mbunga. Ca ku muenako, nga umo ndumbuetu a lingila kuendesa cilongesa ca Mbimbiliya a hasa ku lania mukuavo ya na tuhuka nendi linga a vundile, vunoni nga ndumbuetu uaco ka tantekeya vuino ndongesi, a hasa ku hangula ku vundila ku ntsongo linga a hase ku kundikamo vize mpundu via tondeka ndongesi.

¹⁸ Umo muanetu va hasa ku mu lania ku linga civundilo ku ciuano ca ku tuhuka mu lihia ni ca mu cikungulukilo. Muanetu uaco ka pandele ku suva vutumbe vua ciuano. Vutumbe vua vivundilo ka vua puile ku mamuna ni ku hana mitambi. Ku viuano via vingi muaso na civundilo va vi tumbikila lika 5 minutu. Ngeci mukemuo, mukua ku hana civundilo ka pandele ku handeka “mezi a  engi,” cikuma-kuma ku vuputukilo vua ciuano.—Mat. 6:7.

19. Vika vi tu kuasa ku liviukisila ku iza ca litangua lia Yehova?

¹⁹ Omo litangua lia Yehova li ya na ku suena mu hiehi, tua pande ku puisa vivundilo mutamba ua seho mu muono uetu. Ku tuala ha litangua liaco Yesu ua handekele ngueni: “Vingilenu ku zintsimbu ziose na ku vundila linga mu ka hase kuovoka ku viuma evi viose vi ka sololoka.” (Luka 21:36) Cili vene, ku vundila ku sua kumo ci ka tu kuasa ku kaniama mu lutsilielo, kaha litangua lia Yehova li ka tu uana tua liviukisila laza.

20. Vati vivundilo vietu vi hasa ku pua ngue cikombelo ca ku nika mua cili?

²⁰ Vika tu na lilongesa? Tu na lilongesa ngecize civundilo ca pua civezikiso ca kama. Viuma ka tua pandele ku suva mu vivundilo vietu, via pua vize via likuata na vutumbe vua Yehova. Tue ku santsela naua ku nkombelo ya muaneni, ku Vuangana vueni, kaha tue ku kundika mu vivundilo vietu vamuanetu. Cikuavo naua, tu hasa ku vundila viuma vi tu tondeka ku muvila na mu lutsilielo nga tu singanieka vuino ha viuma vi tu tonda ku tumbula mu vivundilo vietu. Tu ka muesa ngecize tua haka seho ya kama ku civezikiso ca ku vundila. Mezi etu a ka pua ngue cikombelo ca ku nika vuino kuli Yehova. Eci ci ka pua—“ndzolela Yeni.”—Visi. 15:8.