1. Tumbulenu cimo ca vifua via Yesu ce ku tuya cikuma ku mutima, kaha omo lia vika?

CIMO ca vifua via Yesu ce ku tuya cikuma ku mutima ca pua vuhasi vueni vua ku ivuisisa etu vantu na ku lihaka mu cihela cetu. Mua kele hano ha mavu, Yesu ‘ua zolelele na vaze va kele na ndzolela’ na ‘ku lila na vaze va kele na ku lila.’ (Loma 12:15) Ca ku muenako, tangua limo Yesu ua tumine vandongesi veni 70 mu ku ambulula, kaha mu va hilukile na ndzolela, neni “ua viukililile muli sipilitu santu.” (Luka 10:​17-21) Vunoni mua muene ku linienga ca vantu mua tsile Lazalu, Yesu “ua muene kalua” ni nguetu ua vuile vusiua vua kama.​—Yoa. 11:33.

2. Vika via kuasele Yesu ku lihaka mu cihela ca vantu?

² Vika via kuasele ou yala ua ku tantuluka ku muesa cikeketima na ngozi ku vantu vakua vupi? Ca ku livanga, Yesu ua lemene vantu. Ngue mu ci na muesele cilongesa ci na hiti, Yesu ua lemene “vana va vantu.” (Visi. 8:31) Cilemo ceni ku vantu ca mu lingisile ku tantekeya vuino cifua ci ve ku singaniekelamo vantu. Kapostolo Yoano ua lomboluele ngueni Yesu “ua tantekeyele viose via kele mu muntu.” (Yoa. 2:25) Yesu ua kele na ngozi ya kama ku vakuavo. Vantu va hasele ku mona cilemo ceni kuli vakevo, kaha va kele na ku tava muzimbu ua Vuangana. Netu nga tu linga cose mu ku lihaka mu cihela ca vantu, tu ka hasa ku puisamo via vingi mu lihia.​—2 Tim. 4:5.

3-4. (a) Nga tu lihaka mu cihela ca vakuetu, vati tu ka mona cipanga ca ku ambulula? (b) Vika tu lilongesa lelo?

³ Kapostolo Paulu ua tantekeyele ngecize ua kele na kapandi ka ku ambulula, kaha netu tua kala nako. (1 Kol. 9:16) Vunoni nga tu pua na ku lihaka mu cihela ca vantu, ka tu ka mono cipanga ca ku ambulula ku pua kapandi lika, houe. Tu ka tonda ku muesa ngecize tua haka seho ku vantu kaha tuli na cizango ca ku va kuasa. Kaha tu tantekeya ngecize “ku-hana ca hiana ku-tambula  mu ku vezika.” (Vili. 20:35) Nga tu mona ku ambulula cetu mu cifua eci, kaha ku ambulula ci ka putuka ku tu tovala.

⁴ Mu cilongesa cino, tu lilongesa vati tu hasa ku lihaka mu cihela ca vantu nga tuli mu lihia. Ha katete tu tala vi tu hasa ku lilongesa ku cifua ca kele na ku muenamo Yesu vantu. Kaha tu lilongesa vinjila viuana vi tu hasa ku tambuluisilamo lungano lueni.​—1 Pet. 2:21.

5-6. (a) Yesu ua kele na ku lihaka mu cihela ca veya? (b) Ngue mu ya polofetele Isaya 61:​1, 2, omo lia vika Yesu ua vuile cikeketima ca vantu va kele na ku ambuluila?

⁵ Talenu vati Yesu ua lihakele mu cihela ca vakuavo. Tangua limo, Yesu na vandongesi veni va zeyele muomu va fuitanganene ntsimbu ya kama mu ku ambulula. “Ka va muene ntsimbu cipue ya ku lia.” Ngeci Yesu ua sevunuine vandongesi veni na ku va tuala “kua lika liavo” va ka “huime kantsimbu” lika. Vunoni civunga ca kama ca tantekeyele ku va kele na kuya, ngeci ca va teteveyele ku lutue na ku livanga ku heta. Mua ka hetele Yesu na vandongesi veni, va uanene vantu lia-lia-lia. Vati ua lingile? “Ua va vuililile cikeketima *, muomu va puile ngue vampanga ka vesi na kaniungi: kaha ua sangumukile ku va longesa viuma via vingi.”​—Mako 6:​30-34.

⁶ Mua mono vika via lingisile Yesu ku vuila vantu cikeketima? Muomu ua muene ngecize vantu “va puile ngue vampanga ka vesi na kaniungi.” Halumo Yesu ua muene ngecize vamo va puile vihutu kaha va kele na ku fuitangana viola via vingi linga va hase ku uana via ku lisuka na vavusoko vuavo. Halumo vakuavo va kele na ku pinda na vusiua vua ku tsisa kavusoko. Citava Yesu ua lihakele mu cihela cavo. Muomu cilongesa ci na hiti, tua muene ngecize Yesu neni ua hitile mu visoti ngeci muevi. Kaha mu ku linga ua puile mukua ngozi, kaha Yesu ua vuile cizango ca ku va lembezieka na muzimbu ua cili.​—Tandenu Isaya 61:​1, 2.

7. Vati tu hasa ku tambuluisa lungano lua Yesu?

 ⁷ Vika tu hasa ku lilongesa ku lungano lua Yesu? Ngeci mueni, netu tua kala ha kati ka vantu va pua “ngue vampanga ka vesi na kaniungi.” Ve ku pinda na visoti via vingi. Kaha etu tuli na viuma vi va tondeka cikuma​—muzimbu ua Vuangana. (Ku-So. 14:6) Ngeci mukemuo mu ku tambuluisa Muangana uetu, tue ku ambulula muzimbu ua cili, muomu tue ku “tetela vahutu na vakua ku zela.” (Visa. 72:13) Tue ku vuila vantu ngozi, kaha tue ku tonda ku lingako mumo linga tu va kuase.

8. Tumbulenu imo njila i tu hasa ku lihakelamo mu cihela ca vakuetu kaha hanenu cimueso.

⁸ Vika vi hasa ku tu kuasa ku lihaka mu cihela ca vaze va tue ku ambuluila? Tua pande ku seteka ku livua ngue mu ve ku livua vakevo, na ku va linga ngue muze mu tu ne ku tondele ku tu linga yetu nga tu na kele mu cihela cavo. * (Mat. 7:12) Tu talenu vinjila 4 vi tu hasa ku vi puisilamo. Ha katete, tua pande ku singanieka ha viuma via tondeka nkala muntu. Mu tue ku ambulula, tue ku pua ngue vandotolo. Ndotolo ue ku hilula nkala muvezi. Ue ku mu linga vihula na ku halakana vuino omo muvezi a lombolola vati ali na ku livua. Kaha ke ku tuntila ku mu sonekela vihemba, vunoni ue ku tala vati ali na ku vavala muvezi linga a mu sonekele vihemba vi litombola neni. Netu ka tua pandele ku pangesa cifua cimo lika ca ku ambulula ku nkala muntu u tu uana mu lihia. Vunoni tua pande ku seteka ku hilula cifua na visinganieka via nkala muntu.

9. Vika ka tua pandele ku singanieka nga tua liuana na muntu? Lombololenu.

⁹ Nga mua liuana na muntu mu lihia kati mu pue na ku singanieka nguenu mu tantekeya laza cifua ceni na viuma via tsiliela houe. (Visi. 18:13) Vunoni puenu na ku seteka ku konka muntu mu ku mu linga vihula na liano. (Visi. 20:5) Mu hasa ku mu hula vati vi li na ku enda vipanga, vusoko, viuma via tantekeya, na cifua ce ku muenamo viuma, nga citava ku lingamo ku cisemua cenu. Mua vusunga, ku va linga vihula na liano, ca pua ku tavesa va tu leke omo lia vika va tondeka ku ivua muzimbu ua cili. Kaha nga tua vi uana, tu hasa ku lihaka mu cihela cavo na ku va hana vukuasi vu va tondeka mpundu, ngue mua lingile Yesu.​—Setekesenu na 1 Kolintu 9:​19-23.

10-11. Kuliya na 2 Kolintu 4:​7, 8, njila ika ya mu civali tu hasa ku lihakelamo mu cihela ca vakuetu? Hanenu cimueso.

¹⁰ Ca mu civali, setekenu ku singanieka vati ua yoya muntu uaco. Muomu mu ku linga tu vose ka tua tantulukile, netu tue ku hita mu visoti vi ve ku hita vantu vose, kaha halumo tua hita laza mu visoti vi ali na ku lihita navio ikeye. (1 Kol. 10:13) Tua tantekeya ngecize muomu mavu ano u na kaluua cikuma. Tu hasa ku kolesa omo lia vukuasi vua Yehova. (Tandenu  2 Kolintu 4:​7, 8.) Kaha singaniekenu honi ha muono ua vaze ka va likuatele vusamba na Yehova! Ngeci mukemuo, ngeci mua Yesu cikeketima ce ku tu sindiya ku va tualela “zimpande via cili zia viuma vi viuka.”​—Isaya 52:7.

¹¹ Halakanenu muzimbu ua muanetu Sergey. Tele kanda a lilongese vusunga Sergey ua puile muekulu. Nga a handeka, ku lombolola viuma ca kele na ku mu kaluuila cikuma. Mu nima ya ntsimbu ua tavele ku lilongesa Mbimbiliya. Kaha ngueni: “Nja lilongesele ngecize Vakua Kilistu va kala na kapandi ka ku lekako vakuavo via muzimbu ua cili. Nja limuene nguange, ange vayaya na limo litangua li nji ka hasa ku lingamo liahi.” Vunoni, mua kele na ku hilula ha muono ua vaze kanda vevue muzimbu ua cili, ca kele na ku mu kaluuila ku singanieka vati ca fua ku yoya ca ku hona ku tantekeya Yehova. Kaha ngueni: “Viuma via viha vi nja kele na ku lilongesa via nji nehelele ndzolela ya kama na ciyulo mu mutima. Ngeci nja muene nguange vakuetu navo va na pande ku tantekeya vusunga.” Kaha omo ngozi ya muanetu Sergey ku vantu ya putukile ku livuezelela na ku simpa ceni mu ku ambulula ca putukile ku livuezelela. Mu ku manusula muanetu Sergey ngueni: “Nja komokele cikuma, muomu ku ambulula muzimbu ua cili ku vakuetu, ca nji kuasele ku putuka ku likulahela ange vavene, muomu laza tele ka nja likulahelele. Kaha naua ca lingisile vusunga vu soke mizi mu mutima uange.” *

12-13. Omo lia vika tua pande ku muesa lukakatela kuli vaze va tue ku longesa vusunga? Hanenu cimueso.

¹² Ca mu citatu, muesenu lukakatela ku vantu va mue ku longesa. Vulukenu ngecize, vamo halumo kanda va ci singanieke ha vusunga vu mu tantekeya vuino. Kaha cingi cavo va kakatela cikuma ku viuma vi va va longesa. Kaha ve ku mona nguavo vilongesa viaco vikevio via lingisa ku likata mu vusoko vuavo, mu cisemua cavo ni muimbo liavo. Vati honi tu hasa ku va kuasa?

¹³ Hilulenu ha cimueso eci: Vati ve ku linga vakua ku ala viavu, nga va uana cavu ca laza kaha ci tondeka ku sintsisaho ceka? Vintsimbu via vingi, ve ku ala cavu ca ciha, oku cize ca  laza kasi ci li na ku panga. Kaha nga va na mane, amba vuose ve ku puzula cize ca laza. Na vuno vene, ntsimbu kanda tu va leke va likele ku tsiliela mu vilongesa viavo via “laza” vi va lema cikuma, ha katete ce ku tondeka ku va kuasa va mone seho ya vilongesa via viha, muomu vie ku pua via vungendzi kuli vakevo. Mu nima yaco, amba va lilkele ku tsililiela vilongesa viavo via laza. Kaha ku kuasa vantu va linge eci ce ku ambata ntsimbu.​—Loma 12:2.

14-15. Vati tu hasa ku kuasa vaze ka va tantekeya cilongesa ca vantu ku ka yoyela mu citungu ha mavu? Hanenu cimueso.

¹⁴ Nga tu muesa lukakatela ku vantu mu lihia, ka tu ka lavelela ngecize va kevuisisa ni va ka tava muzimbu ua cili ha litangua lia katete li va ka u ivua. Vunoni, ku lihaka mu cihela cavo ci ka tu kuasa ku hilula navo Mbimbiliya na civando mu ku hita ca ntsimbu. Ca ku muenako, tu talenu vati tu hasa ku hilula na muntu ku tuala ha lulavelelo lua muono ka ue ku hua mu citungu ha mavu. Eci cilongesa vavengi ka va ci tantekeya, vakuavo ka va ci tantekeya vuino. Vamo va tsiliela nguavo nga muntu na tsi kaha ku nahu vene. Vakuavo va tsiliela nguavo vantu va cili vose tangua va kaya muilu. Vati tu hasa ku va kuasa?

¹⁵ Talenu vati umo muanetu ue ku kuasa vantu ku ivuisisa via lulavelelo lua ku ka yoyela miaka yose ha mavu. Ha katete ue ku tanda Njenisisi 1:28. Kaha ue ku hula muntu ngueni “Njambi ua tondele vantu va yoyele kuli kaha mu cifua cika?” Kaha cingi ca vantu ve ku kumbulula nguavo: “Ha mavu, kaha mu muono ua ndzolela.” Mu nima yaco, muanetu ue ku tanda Isaya 55:11 kaha na ku hula muntu ngueni: “Vuno vutumbe vua Njambi vua aluluka ni?” Kaha vavengi ve ku kumbulula nguavo “Houe.” Kaha mu ku manusuila, muanetu ue ku tanda Visamo 37:​10, 11, kaha na ku hula ngueni: “Vati muono ua vantu u ka fua ku lutue?” Mu ku pangesa Mbimbiliya mu njila eyi, muanetu uaco ua kuasa vantu vavengi ku ivuisisa ngecize Njambi kasi a tonda vantu va cili va ka yoye miaka yose mu Citungu ha mavu.

16-17. Nga tu singanieka ha Visimo 3:​27, mu vinjila vika tu hasa ku lihaka mu cihela ca vakuetu? Hanenu cimueso.

¹⁶ Ca mu ciuana, tondenu vinjila via ku muesa seho ku vantu. Ca ku muenako, vuno tu nendela muntu ha ntsimbu ya ikalu ni? Nga mukemuo, tua pande ku vundila ku ecela, na ku mu kulahesa ngecize tu kezako ha ntsimbu yeka ya cili. Vati co nga muntu uaco a tondeka vukuasi ku kamo ka cipanga ka kandende kali na ku linga? Ni halumo ke ku hasa ku enda kaha a tonda ku ka mu hiangela vimo? Nga tua uana vantu va cifua eci, tua pande ku va kuasa.​—Tandenu Visimo 3:27.

¹⁷ Umo ndumbuetu ua hasele ku kuasa vumo vusoko ku hitila mu kacilinga kandende. Ku lihaka mu cihela ca vakuavo, ca mu lingisile ku soneka mukanda na ku u tuma kuli umo yala na mpuevo va tsisile muana. Mu mukanda uaco ua tumbuilemo vimo vinimbu via mu Mbimbiliya via ku lembezieka. Vati va vuile vuze vusoko mu nima ya ku tambula mukanda uaco? Mpuevo  ua sonekele ngueni: “Zau nji na ka kele mu vusiua vua kama. Vunoni mukanda uenu u na ka tu kuasele cikuma-kuma. Ka njesi na mezi a ku mi santsela ni a ku lombolola ku lembezieka ci tu na uanene mu ku tanda uze mukanda. Nji mona nji na ka hilukilile ku u tanda vintsimbu via ku pua 20. Ku lembezieka ci nji na uanenemo ci na nji kaniamesele cikuma. Tua santselako cikuma na mitima yetu yose.” Mua vusunga, nga tu lihaka mu cihela ca vaze vali na ku yanda na ku va kuasa, mu keza vivezikiso via vingi.

18. Kuliya na 1 Kolintu 3:​6, 7, vati tua pande ku mona cipanga cetu ca ku ambulula kaha omo lia vika?

¹⁸ Vunoni ka tua pandele ku lavelela via vingi cikuma-kuma kuli etu vavene mu lihia. Vutuhu netu tua kala na mutamba mu ku kuasa vantu va lilongese via Njambi, vunoni mutamba ua kama cikuma kati uetu. (Tandenu 1 Kolintu 3:​6, 7.) Mutamba uaco ua pua ua Yehova, muomu ikeye ue ku lania vantu veze mu vusunga. (Yoa. 6:44) Cikuavo naua, nkala muntu ue ku tava ni ku viana muzimbu ua cili ku liya na cifua ca mutima ueni. (Mat. 13:​4-8) Vulukenu naua ngecize cingi ca vantu ka va tavele muzimbu ua Yesu, vutuhu ua puile mulongisi ua kama ku hiana vose! Ngeci mukemuo, ka tua pande ku ivua vusiua nga cingi ca vantu va tue ku lihakela kapandi ka ku kuasa va viana muzimbu ua cili.

19. Vivezikiso vika vie ku iza mu ku lihaka mu cihela ca vakuetu?

¹⁹ Nga tu pua na ku lihaka mu cihela ca vakuetu tu ka hasa ku kuasa vavengi mu lihia. Kaha na ku ambulula cetu ci ka livuezelela ku tovala. Tu kevua ndzolela ya kama ye ku iza mu ku pua vakua ku hana. Cikuavo naua tue ku asiuisa vaze vali na cizango ca ku ka tambula “muono ka ue ku hua” va tave muzimbu ua cili. (Vili. 13:48) Ngeci mukemuo, “omo tu mona vukovelelo, tu pangienu vize via viuka kuli vantu vose, kaha cikuma vene kuli vaze va na pandama ku vusoko vua ku tsiliela.” (Ngal. 6:10) Kaha tu kevua ndzolela ya kala ha ku hana vumpahu kuli Tatetu ua muilu.​—Mat. 5:16.