Yehova​—Ua pua Njambi ua Fuila ku mu Tantekeya

VUNO citava kuli vimo via seho vili na ku mi hita mu muono ni? Nga ka mu tantekeya vuino Njambi, kaha cili vene kuli vimo vili na ku mi hita. Omo lia vika? Muomu, ngue mu va nongonona vantu vavengi, ku tantekeya Njambi ua vusunga ce ku neha vivezikiso via vingi mu muono. Vivezikiso viaco vie ku putuka mu ntsimbu oyo vene kaha ka vie ku hua.

Ivene Mbimbiliya, Yehova Njambi, ua tonda mu mu tantekeye. Mukua visamo ua sonekele ngueni: “Linga va tantekeye ngecize yove lika, Lizina liove Yehova, Yove Mukua ku Hiana viose hose ha mavu.” A zivuka ngecize ku mu tantekeya ca pua ku likuasa etu vavene. Ngeci ngueni: “Ange nji Yehova Njambi yove, Uze a ku longesa vize vi silivila.” Vukuasi vuka tu hasa ku uana nga tu tantekeya Yehova Njambi Mukua ku Hiana viose?​—Visamo 83:18; Isaya 48:17.

Vimo vivezikiso, via pua ku kala na mana a ku vula visoti via tangua na tangua, ku kala na lulavelelo kaha na ciyulo mu mutima. Cikuavo naua, ku tantekeya vuino Yehova ce ku tu kuasa ku tantekeya vikumbululo via vihula via seho ya kama mu muono. Vihula vika?

Vuno Muono Uenu ua Kala na Vutumbe Ni?

Vutuhu tekinologia yendela ku laako, vunoni vantu kasi ka va tantekeya vikumbululo via vihula via seho ngeci mua: ‘Kuiko tua tunda? Kuiko tu na tala? Vutumbe vua muono vuka?’ Nga muntu ka uana vikumbululo via cili ku tuala ha vihula evi, muono ueni ka u ka kala na vutumbe. Vunoni cingi ca vantu, ka va tantekeya nguavo evi via va kambela. Cimo civunga va vantu va vehuile ku ntsongo ya 1990 ku Alemanha, va kumbuluile nguavo vintsimbu vimo muono ue ku soloka ngue ka ua kele na vutumbe. Halumo na vantu va ku cihela cenu mukemuo mu ve ku singanieka.

Ca ku zeneka vutumbe mu muono, muntu ka hasa ku lihakela vizango via cili mu muono ueni. Vavengi ve ku seteka ku fuika eci citanga caco mu ku tonda vipanga via lutsimo ni ku lilundikila vupite. Vunoni kasi vene ve ku livua vungoco. Ku zeneka vutumbe mu muono ce ku kaluuila vamo vantu, mu cifua ca ku linga ka ve ku tonda naua ku yoya. Evi vikevio via lihitile navio umo muanampuevo ua cili u va tumbula mu limo livulu nguavo “vavusoko vueni va puile vampite va kama, nevi via mu kambelele viahi.” (International Herald Tribune) Vutuhu ua kele mu vumpahu vuose ovu, ua livuile vulika kaha ngueni muono ueni ka ua kele na vutumbe. Ngeci ua nuine lumahemba lua tulo, kua ku uana natsi. Halumo nenu mu tantekeyako vamo vakua ku livua vulika va litsihile.

Nenu muevuaho laza vantu va handeka nguavo siensia i hasa ku uana vikumbululo viose via mu muono ni? Limo livulu lia ku Alemanha ngualio: “Vutuhu siensia ya pua ya vusunga, vunoni ku via mu lutsilielo ni ka ye ku hetako. Evulusau nayo ka ye ku hasa cipue vene Física Quántica nayo ka ye ku hasa ku lembezieka vantu ni ku va lembamesa.” (Die Woche) Siensia ya hasa ku lombolola muono na vifua viauo via ku liseza-seza na ku lombolola viuma vie ku u niunga. Vunoni ka ye ku hasa ku lombolola vika tua kelako ni kuiko tuli na kuya.” Nga tu hitukila lika ha siensia vihula vietu ku tuala ha vutumbe vua muono ka tu ka uana vikumbululo. Kaha evi vi ka lingisa “cingi ca vantu ku tonda iya a va tuamenena” ngualio lipapelo lia mizimbu Süddeutsche Zeitung.

Iya a hasa ku tuamenena vuino vantu ku hiana Sakatanga? Mu ku linga ikeye ua tu haka hano ha mavu, a tantekeya vutumbe vua tu nehaho. Mbimbiliya ya lombolola ngecize Yehova ua tangele vantu linga va tunge ha mavu na ku a niunga. Mu vilinga viavo viose, vantu va pandele ku tambuluisa vifua vieni via cili ngeci mua vuoloke, mana na cilemo. Ku tantekeya via tu tangelele Yehova, ci tu kuasa ku tantekeya vutumbe vua muono.​—Njenisisi 1:26-28.

Vika mu Hasa ku Linga?

Vati co nga ku laza ka mua tantekeyele vikumbululo via cili ku vihula ngeci muevi: ‘Vika nja kelako? Kuiko u na tala muono uange? Vutumbe vua muono vuka?’ Kaha Mbimbiliya ya mi kaniamesa mu tantekeye vuino Yehova. Yesu ua handekele ngueni: ““Muono ka ue ku hua ukeuo ou, ku ku tantekeya ove Njambi umo lika ua vusunga, na uze i ua tumine, ikeye Yesu Kilistu vene.” Cikuavo naua, ya mi kaniamesa ku pangela ha vifua via cili, cikuma-kuma cilemo, kaha na ku lihakela kapandi ka ku ka yoyela ku ntsimbu i vu ka sika Vuangana vua Njambi ku hitila muli Mesiya. Mu ku lingamo, mu ka kala na vutumbe mu muono na ku lavelela viuma via cili ku lutue. Kaha mu ka uana vikumbululo via vihula via seho via kele na ku mi tanga laza.​—Yoano 17:3; Ekelesiaste 12:13.

Vuno ku tantekeya evi ca pua ca seho vene? Umo yala ua lizina Han ua limuena seho yaco. * Imo miaka ku nima ua kele na lumo lutsilielo muli Njambi, vunoni ka lua kuatele ku muono ueni. Han ua lemene vidroga, vampuevo, kuendesa vimoto na vikuavo. Vunoni ivene ngueni: “Nja livuile vungoco, na seho yahi.” Ngeci mua puisile miaka 20, ua tondele ku tantekeya Njambi, ngeci ua putukile ku tanda Mbimbiliya. Mua tantekeyele vuino Yehova na ku ivuisisa vutumbe vua muono, Hans ua aluluile cifua ca muono ueni na ku mu mbatiza mu ku pua Mukaleho ua Yehova. Lelo lino ua kala mu cipanga ca ntsimbu yose mu miaka 10 i na hiti ngeci. Kaha ua litavelele ngueni: “Ka kuesi vieka via hiana ku pangela Yehova mu muono. Ku tantekeya Yehova ca nji hana vutumbe mu muono.”

Omo lia Vika Viuma via Cifua Eci vi na Soloka?

Nga ku na soloka ciyovo, vantu ve ku lihula cikuma nguavo: Omo lia vika viuma via cifua eci vi na soloka? Ku lua vuino na visoti ca hitukila ha ku tantekeya cikumbululo ceci cihula. Nga muntu ka uanene cikumbululo ca cili ku cihula caco, ue ku tualelelaho ku yanda, kaha ue ku putuka ku kala na nkulundundu. Ca ku muenako, tu hilulenu lungano lua umo cisemi ua mpuevo, lizina lieni Bruni.

Bruni ngueni: “Imo miaka ku nima muanange ua mpuevo ua tsile. Kaha mu ku linga nja tsiliela muli Njambi, nja ile ku mukuluntu ua mu tembele yetu a ka nji lembezieke. Ngeci ua ka nji lekele ngueni muanove Susanne Njambi na mu nono, linga a ka pue kangelo muilu. Ku-tsa ca muanange ca nji hiluisilile mua kama mu nima, kaha nja zindile Njambi omo lia ku nji nieka muanange.” Lamba na vusiua viou mpuevo via tualeleho mu miaka ya ingi. Kaha ivene ngueni: “Tangua limo, umo Mukaleho ua Yehova ua pangesele Mbimbiliya mu ku nji muesa ngecize Yehova ka nonene muanange, cipue ku mu puisa kangelo houe. Ngeci mukemuo, ka nja pandele ku zinda Yehova. Muanange ua vavalele muomu etu vantu ka tua tantulukile. Susanne na kosa mu tulo va ku-tsa kaha na lavelela Yehova a ka mu sangule. Kaha ua nji lekele naua ngueni vantu va va tangelele ku yoyela ha mavu ku miaka yose, kaha vuovuno vi ka lipuisamo. Mu nja putukile ku ivuisisa vuntu vua Yehova, nja putukile ku likuata neni vusamba, kaha nkulundundu yange ya putukile ku zimangana.”​—Visamo 37:29; Vilinga 24:15; Loma 5:12.

Makulukazi na makulukazi a vantu vali na ku yanda na visoti via ku liseza-seza: ku tsisa, ndzita, ndzala, ni viyovo via mavu. Bruni ua lembamene mutima mua muene mu Mbimbiliya ngecize Yehova kati ikeye ua koka visoti, ka tondele vantu va yande, kaha tangua a ka manusula vupi vuose. Ku livuezelela ca visoti ca muesa ngecize tuli ku ‘matangua a ku kotokela’ a ano mavu. Ku vuaha ca viuma ci tua lavelela tu vose, ci li mu hiehi.​—2 Timoteo 3:1-5; Mateo 24:7, 8.

Ku Tantekeya Njambi

Laza, Hans na Bruni va tantekeyele lika via vindende ku tuala hali Njambi. Kaha va tsiliele ngecize kua kala. Vunoni mu va lihakelele kapandi ka ku tantekeya vuino Yehova, va tambuile vivezikiso via vingi. Va uana vikumbululo via vusunga ku vihula via seho ya kama lelo lino. Evi via va kuasa ku lembama mitima na ku kala na lulavelelo. Makulukazi a engi a vangamba va Yehova navo limuena viose evi mu miono yavo.

Ku tantekeya Yehova, ce ku putukila ha ku lilongesa vuino Mbimbiliya, muomu ikeyo ya mu lombolola na ku lomboloka via tonda kuli yetu. Evi vikevio vi va lingile vamo ku sekulu ya ku livanga. Luka, umo ndotolo na mukua mizimbu, ngueni, vakua cikungulukilo ca mu Mbeleya ku Ngelesia “va tambuile lizi na mutima ua ku viuka, va hiluile visoneka ku litangua ku litangua linga va mone nga viuma vize via puile ngecize vene.”​—Vilinga 17:10, 11.

Vakua Kilistu va ku livanga va kele na ku likungulula. (Vilinga 2:41, 42, 46; 1 Kolintu 1:1, 2; Ngalata 1:1, 2; 2 Tesalonika 1:1) Mukemuo mu ve ku linga Vakua Kilistu lelo. Vakaleho va Yehova ve ku likungulula ku viuano vi ve ku viukisila ku kuasa vantu va likuate vusamba na Yehova na ku ivua ndzolela ya ku mu pangela. Ku likata na Vakaleho va Yehova ca kala naua na vukuasi vukuavo. Mu ku linga vantu ve ku putuka ku tambuluisa Njambi u ve ku pangela, Vakaleho va Yehova ve ku muesa vifua via Yehova vutuhu kati mu vutantuluke. Ngeci mukemuo, ku likungulula na Vakaleho ce ku tu kuasa ku tantekeya vuino Yehova.​—VaHevelu 10:24, 25.

Vuno muli na ku ivua ngue ca tondeka kapandi ka kama cikuma mu ku tantekeya Njambi ni? Eyo ca tondeka vene kapandi. Muomu kuli vikuavo via vingi navio vie ku tondeka kapandi linga tu vi puisemo. Aci singaniekenu ha kapandi ke ku lihakela mukua ku tunta. Ca ku muenako, mukua vueho ua ku tsimana ua ku França, ua lizina Jean-Claude Killy, ngueni: “Ku pua mukua vueho ua ku tsimana mu mavu ose ce ku tondeka ku putuka ku liviukisila omo kua lisupu miaka 10 na ku visinganiekaho matangua ose . . . Ca pua vene cipanga ca tondeka ku ci singanieka na ku ci linga matangua ose mu muaka.” Kapandi kose aka, ve ku ka lingila vueho vu ka ambata lika 10 minutu. Mua vusunga ku tantekeya Yehova ce ku neha vivezikiso via vingi cikuma ku hiana evi.

Vusamba vue ku Tualelelaho ku Kola ku Miaka Yose

Na umo uahi ua tonda ku liputuisa viuma via seho mu muono. Ngeci mukemuo, nga muli na ku livua ngecize muono uenu ka ua kele na vutumbe, ni mua tonda ku tantekeya omo lia vika viuma via ku vihia vie ku soloka, lihakelenu kapandi ka ku tantekeya Njambi ua vusunga, Yehova. Ku mu tantekeya vuino, ci hasa ku alulula muono uenu na ku u puisa ua cili ku miaka yose.

Vuno tangua tu ka likela ku lilongesa via Yehova ni? Vaze ve ku mu pangela mu miaka ya ingi, kasi ve ku komoka ku tuala ha viuma via vingi vi ve ku lilongesa ku tuala hali ikeye. Ku lilongesa viuma viaco ce ku tu vuisa ndzolela na ku tu suenesa ku hiehi neni. Ngeci mukemuo tu tambuluisenu kapostolo Paulu mu ku handeka nguetu: “Ntu! vu na lovo ngue vati vufuko vua mangana novu vua mana a Njambi! ku-sompela ceni ka ci tava ku tantekeya, na zinjila zieni ka zi tava ku zi kavangeya! muomu iyandzo na tantekeya mutima ua [Yehova]? Cipue iyandzo ua puile mukua ku mu leka zinguli?”​—Loma 11:33, 34.

[Lizi ku ntsina]

Vunoni ku tantekeya vutumbe vua muono kati cikeco lika ce ku lingisa vavengi ku lisosomua. Ku livuezelela ca visoti ha mavu ce ku lingisa naua vantu vavengi ku lisosomua.

 [Lizi a muvatu ha lifo 5]

Vantu kasi ka va tantekeya vikumbululo via vihula via seho, ngeci mua: ‘Kuiko tua tunda? Kuiko tu na tala? Vutumbe vua muono vuka?’

 [Lizi a muvatu ha lifo 6]

“Mu nja putukile ku ivuisisa vuntu vua Yehova, nja putukile ku likuata neni vusamba”

 [Lizi a muvatu ha lifo 7]

“Ka kuesi vieka via hiana ku pangela Yehova mu muono. Ku tantekeya Yehova ca nji hana vutumbe mu muono.”