Kema Annette amo kiitayaya, se tlakatl kitlauisok tlalchi. Annette kiijtoua: “Nijchijki kampeka nimomanauis. Maske nijnekiyaya chikauak nikuatsajtsis, amo niuelki. Nijkuatopejki, nijxoxopetski, nijmakilik uan nijuauatsok... Kema nechkokok ika se cuchillo, ayokmo tleno uelki nijchijki”.

Tlaj ta nojkia mitspanoskia ni, ¿tlake tijchiuaskia?

Maske uelis nochipa timomokuitlauia, kej kema tikisa tlayoua, uelis mitspanos tlen amo kuali. Biblia kiijtoua katli “motlalouaj chikauak” amo nochipa tlatlanij uan amo nochipa kuali kisa tlen kinekij kichiuasej katli kipiaj “miak inintlalnamikilis”, pampa “tlamantli axkuali ueli kipantis aki ueli tlakatl kema axkichia” (Ecl. 9:11).

Annette amo kiixmatiyaya katli kichiuilik tlen amo kuali. Uan kemantika, sekij ichpokamej kena kiixmatij katli kinchiuilia tlen amo kuali o uelis eli se tlen ininchampoyouaj. Kema Natalie kipixtoya 10 xiuitl, se telpokatl katli itstoya ikalnechka kichiuilik tlen amo kuali o kipinaualtik. Ya kiijtoua: “Tlauel nimajmauiyaya uan nipinauayaya, yeka achtoui amo aka nikiljuik tlen nechchiuilijtoyaj”.

Annette nojua moyolkokoua ika tlen kipanok. Ya kiijtoua: “Nochipa nikilnamiki tlen nechpanok ipan nopa tlayoua uan nimoiljuia ueltoskia nijchiuas seyok tlamantli uan kiampa nimomanauiskia. Kema nechkechilik nopa cuchillo, ayokmo tleno nijchijki, uan nimoiljuia kena nojua ueltoskia nimomanauis”.

Natalie nojkia amo kuali kiyolmati. Ya kiijtoua: “Amo kinamikiyaya nikisas noselti kalteno. Notatauaj nochipa nechiljuiyayaj ueliskia nimauiltis kalteno tlaj niitstoskia iuaya noikni. Amo nikinneltokak, yeka nimoiljuia na nijpia tlajtlakoli. Tlauel amo kuali nijyolmati, pampa ika tlen nechpanok, nochampoyouaj tlauel tlaijiyouijkej”.

Tlaj ta nojkia tijyolmati kej Annette uan Natalie, uajka moneki tikilnamikis ni: kema se akajya kichiuiliaj tlen amo kuali, kichiualtiaj maske amo kineki uan amo san pampa mokaua. Sekij moiljuiaj amo kenijki kema se ichpokatl kipinaualtiaj, pampa kiijtouaj kiampa kichiuilijkej pampa ya motemolik o pampa tlakamej ipa kiampa kichiuaj. Tlen kiijtouaj amo nelia, pampa amo aka kinamiki kiampa kichiuilisej. Tlaj mitschiuilijkej se tlamantli tlen amo kuali, xikilnamiki amo ta motlajtlakol.

Uelis tijmati ouij amo timotlajtlakoltis. Sekij amo kiijtouaj tlen kinchiuilijtokej, uan yeka ininselti moyolkokouaj uan moiljuiaj tlen amo kuali. ¿Ajkia tijpaleuia tlaj amo tleno tikijtos? ¿Ta, o katli mitschiuilik tlen amo kuali? Kinamiki tikiljuis se akajya tlen mitspanok.

Biblia kiijtoua Job nelia tlauel tlaijiyouijtoya, yeka se tonal kiijtok: “Nijneki xinechkauilikaj para nikamatis. Niitstok ipan tlakuajkualojkayotl uan ipan ueyi kuesoli” (Job 10:1). Uelis ta nojkia mitspaleuis tlaj tijchiuas kej Job. Tlauel kuali tijyolmatis tlaj tikiljuis se akajya tlen mitspanok.

Kema Annette kiampa kichijki, tlauel kuali kiyolmatki. Ya kiijtoua: “Nikamanaltik iuaya se nouampo uan ya nechiljuik ma nikiniljui ueuejtlakamej tlen nechpanotoya. Tlauel kuali nijyolmati pampa kiampa nijchijki. Inijuantij miakpa kamanaltikej nouaya uan nechiljuijkej tlen monekiyaya nijmatis: nechiljuijkej amo na notlajtlakol tlen nechpanok”.

Natalie kiniljuik itatauaj tlen kipanotoya. Ya kiijtoua: “Tlauel nechpaleuijkej. Nechiljuijkej ma nikiniljui nochi tlen panotoya, nopa nechpaleuik ayokmo tlauel ma nikualanto uan ayokmo ma nimotekipachojto”.

Nojkia tlauel kipaleuik nochipa momaijtos. Natalie kiijtoua: “Tlauel nechpaleuik nijnojnotsas toTeotsij, pampa amo nijnekiyaya nikiniljuis sekinok. Kema nimomaijtoua, nikiljuia toTeotsij nochi tlen nijyolmati, uan nopa kichiua ma nijpia tlaseuilistli”.

Asis tonali kema ta nojkia ayokmo tlauel mitsyolkokos (Ecl. 3:3). Ximomokuitlaui, kiampa amo timokokos. Nojkia kuali xikochi. Uan moneki tijchiuas se tlamantli tlen tlauel ipati: xikiljui Jehová ma mitspaleui pampa ya nochipa mitsyolchikauas (2 Cor. 1:3, 4).

Tlaj nopa telpokatl katli iuaya tinemi kineki ximoteka iuaya, nima xikiljui: “¡Amo xijchiua nopa!” o “¡Amo kiampa xinechitski!”. Maske ueliskia mitskauas, ta xikiljui nopa. Tlaj mitskauas, kiijtosneki amo nelia mitsikneliyaya. Kinamiki ma mitstlepanitakaj uan ma kitlepanitakaj tlen ta tijneki tijchiuas.

“Kema nijpixtoya 13 xiuitl, nopa telpokamej katli ininuaya nimomachtiyaya kitilanayayaj nobrasier ika noika uan nechiljuiyayaj: ‘Tlauel mitspaktis tlaj timotekas nouaya’” (Coretta).

¿Tikijtoskia nopa telpokamej...

1. 1. ...san mauiltiyayaj?

2. 2. ...kiiljuiyayaj nopa san pampa kiixtokayayaj?

3. 3. ...kiiljuiyayaj nopa pampa nelia kinekiyayaj motekasej iuaya?

“Ipan se autobús, se telpokatl pejki san tlemach nechiljuia uan pejki nechijitskia. Na nijmakilik uan nikiljuik ma nechtlalkaui. Ya amo kipaktik pampa amo san nimokajki” (Candice).

¿Tikijtoskia nopa telpokatl...

1. 1. ...san mauiltiyayaj?

2. 2. ...kichiuayaya nopa san pampa kiixtokayayaj?

3. 3. ...kinekiyaya motekas iuaya?

“Se telpokatl se xiuitl nechiljuijtinenki nechixtokayaya uan kinekiyaya ma ninemi iuaya. Maske na nochipa nikiljuik amo nijnekiyaya, ya nochipa nechiljuiyaya nechixtoka. Uan kemantika nechajkolalaxouayaya. Se tonali, kema na nimixtoktoya pampa nikilpiyaya nozapato, ya nechtsintlatsinik” (Bethany).

¿Tikijtoskia nopa telpokatl...

1. 1. ...san mauiltiyayaj?

2. 2. ...kichiuayaya nopa san pampa kiixtokayayaj?

3. 3. ...kinekiyaya motekas iuaya?

Tlen kiijtoua nopa número 3 kinankilia nochi nopa tlajtlanili.

¿Kenke nopa eyi tlamantli amo sanse?

Kema se akajya san tlemach kichiuiliaj o kiiljuiaj pampa kinekij motekasej iuaya, nopa maseuali amo kuali kiyolmati. Uan maske amo kineki, nojua san tlemach kichiuiliaj o kiiljuiaj.

Ni tlauel amo kuali, pampa teipa uelis kichiualtisej ma moteka ininuaya.