1. ¿Kenke Pablo kiniljuik toikniuaj hebreos monekiyaya tlauel moyolchikauasej se ika seyok?

¿KENKE ipan ni tonali tlauel moneki ma timoyolchikauakaj? Ipan nopa amatlajkuiloli tlen kintitlanilik hebreos, apóstol Pablo kiniljuik: “Ma tijtemokaj kejatsa timosemakasej se ika seyok para más timoiknelisej uan tijchiuasej tlen kuali. Ximomokuitlauikaj para axinkikauasej inmosentilisej ininuaya sekinok tlaneltokanij. Amo xijchiuakaj keja sekinok tlen ayok mosentiliaj. Kinamiki ximosentilikaj uan ximosemakakaj achi más ama pampa ya inkiitaj monechkauia para sampa ualas Jesucristo” (Heb. 10:24, 25). Kema panoskia makuili xiuitl, nopa Cristo itokilijkauaj kiitaskiaj kenijkatsa asiskia nopa tonali kema Jehová kitlatsakuiltiskia Jerusalén. Kimatiskiaj nopa tlajtolpanextili tlen Jesús kiijtok moaxitiskia uan monekiskia cholosej tlen nopa altepetl (Hech. 2:19, 20; Luc. 21:20-22). Nopa tonali asik ipan xiuitl 70, kema romaeuanij kitsontlamiltijkej Jerusalén.

2. ¿Kenke tlauel moneki nochipa timoyolchikauasej?

 ² Ipan ni tonali onka miak tlamantli tlen technextilia monechkauijtiuala nopa tonali kema Jehová tetlajtolsenkauas, uan elis nelia “tlauel temajmati uan tlauel fiero” (Joel 2:11). Tlajtolpanextijketl Sofonías kiijkuilok tlen Jehová kiijtok: “Nechkatitok nopa tonal kema niininTeko nitetlajtolsenkauas. Kena, tlauel nimantsi monechkauijtiuala kema nitetlatsakuiltis” (Sof. 1:14). Yeka Pablo techiljuia “ma tijtemokaj kejatsa timosemakasej se ika seyok para más timoiknelisej uan tijchiuasej tlen kuali” (Heb. 10:24). Ni kiijtosneki tlauel moneki tikitasej nochi tlen kinpano toikniuaj uan kiampa uelis nochipa tikinyolchikauasej.

3. ¿Tlake kiijtok Pablo? (Xikita nopa achtoui tlaixkopinkayotl).

³ “Se tlakatl tlen moyolkuesoua nelia tlaijiyouia, pero se kuali tlajtoli kimakas pakilistli ipan iyolo” (Prov. 12:25). Nochi moneki ma techyolchikauakaj. Uan Pablo kiijtok katli teyolchikauaj nojkia moneki ma kinyolchikauakaj. Toikniuaj katli itstoyaj ipan Roma, kiniljuik: “Nelia nijneki niinmechitas para niinmechpanoltilis se yajatili tlen itonal toTeko temaka para initstosej intemachmej uan inkipiasej más chikaualistli ipan toTeko Dios. Kineki kiijtos nijneki niinmechyolchikauas uan para innechyolchikauasej nojkia. Pampa kema tikitaj keja ne se kuali kineltoka toueyiTeko, noja más tijpiasej chikaualistli tijneltokasej” (Rom. 1:11, 12). Ni kinextia kemantika Pablo nojkia monekiyaya ma kiyolchikauakaj (xijpoua Romanos 15:30-32).

4, 5. ¿Ajkia kinamiki ma tikinyolchikauakaj, uan kenke kinamiki kiampa ma tijchiuakaj?

⁴ Miakej toikniuaj kikauaj miak tlamantli pampa kinekij mosentlalisej senkistok tlatekipanosej, kej katli tlatekipanouaj kej precursores, misioneros, betelitas, katli tepaxalouaj chijchikuasej metstli ininuaya ininsiuajuaj, uan toikniuaj katli tlatekipanouaj kampa kitlajtolkuepaj amatlajkuiloli. Nochi inijuantij kinamiki ma kinyolchikauakaj uan ma kiniljuikaj tlauel kuali tlen kichiuaj. Uan tojuantij moneki ma tikinyolchikauakaj. Sekinok toikniuaj katli achtouia senkistok tlatekipanouayayaj uan nama ayokmo uelij, nojkia tlauel kitlaskamatij kema tikinyolchikauaj.

⁵ ¿Ajkia sekinok moneki nojkia ma tikinyolchikauakaj? Toikniuaj katli amo mosiuajtijtokej o amo monamiktijtokej pampa kinekij mosenkauasej iuaya se “tlen nojkia kineltoka toueyiTeko” (1 Cor. 7:39). Uan tosiuaikniuaj katli monamiktijtokej moneki ininueuejuaj ma kiniljuikaj tlauel kinikneliaj uan kipatiitaj tlen kichiuaj (Prov. 31:28, 31). Uan nochipa moneki tikinyolchikauasej toikniuaj katli amo kitlauelkauaj toTeotsij maske kintlatsakuiltiaj o maske tlauel mokokouaj (2 Tes. 1:3-5). Jehová uan Jesucristo tlauel kinyolchikauaj nochi ni toikniuaj katli amo kintlauelkauaj (xijpoua 2 Tesalonicenses 2:16, 17).

6. Kej kiijtoua Isaías 32:1, 2, ¿tlake tekitl kipiaj ueuejtlakamej?

⁶ (Xijpoua Isaías 32:1, 2). Maske ipan ni tonali tlauel ouij tiitstokej uan timokuesouaj uan timotekipachouaj, Jesucristo techyolchikaua uan techyakana ika “itlayakankauaj”, ni kiijtosneki nochi ueuejtlakamej, katli motemachiaj yasej iluikak uan katli itstosej ipan Tlaltipaktli. Ueuejtlakamej amo elij ‘ininteko’ toikniuaj, inijuantij san kinpaleuiaj ma itstokaj ika pakilistli uan kinpaleuiaj amo ma kitlauelkauakaj toTeotsij (2 Cor. 1:24).

7, 8. ¿Tlake nojkia moneki kichiuasej ueuejtlakamej?

⁷ Ueuejtlakamej nojkia kualtiaskia kichiuasej kej Pablo. Kema toikniuaj kintlatsakuiltiyayaj ipan Tesalónica, ya kintlajkuiljuilik: “Pampa tiinmechikneliaj miak, axtijnekiyayaj san tiinmechiljuisej itlajtol toTeko tlen kuali, [...] nojkia timiktoskiaj inmopampa inmojuantij, pampa nelia tiinmechikneliaj” (1 Tes. 2:8).

 ⁸ Pablo kinextik kemantika amo kinamikiyaya san kinyolchikauasej toikniuaj ika tlen kiniljuisej. Ya kiniljuik ueuejtlakamej tlen altepetl Éfeso: “Niinmechnextilijtok moneki titekitisej chikauak para techaxilis totomij para tikinpaleuisej tlen axtleno kipiaj. Xikilnamikikaj tlen toueyiTeko Jesucristo kiijtok: ‘Más pakilistli kiselia tlen temaka se tlenijki, uan axkeja tlen kiselia’” (Hech. 20:35). Pablo amo kinekiyaya san kinyolchikauas ika tlen kiniljuiskia, nojkia kinekiyaya kichiuas sekinok tlamantli. Ya kiijtok: “Ika pakilistli nijtlamiltis nochi tlen nijpia uan hasta na nojkia nimotemaktilis para niinmechpaleuis” (2 Cor. 12:15). Ueuejtlakamej amo san moneki kinyolchikauasej toikniuaj ika tlen kiniljuisej, nojkia moneki kinpaleuisej ika sekinok tlamantli. Kiampa kinextisej nelia kintekipachoua tlen kinpano (1 Cor. 14:3).

9. ¿Tlake kinpaleuis ueuejtlakamej ma tetlajtolmakakaj uan ma tetlalnamiktikaj kej kinamiki?

⁹ Kemantika ueuejtlakamej moneki kintlajtolmakasej o kintlalnamiktisej toikniuaj. Tlaj kinekij kinyolchikauasej uan kinpaleuisej, moneki kiilnamikisej tlen Biblia tlamachtia. Kema Jesús ya moyolkuitoya, kuali kinextik kenijkatsa moneki tetlalnamiktisej ueuejtlakamej. Ya chikauak kitlalnamiktik se keski tlanechikoli tlen Asia Menor. Uan kema kintlalnamiktiskia katli itstoyaj ipan Éfeso, Pérgamo uan Tiatira, achtoui kinyolchikajki pampa kuali kichiuayayaj se keski tlamantli (Apoc. [Rev.] 2:1-5, 12, 13, 18, 19). Uan nopa tlanechikoli tlen Laodicea, kiiljuik: “Nikintlakaualtia uan nikintlalnamiktia nochi tlakamej tlen nikiniknelia, uajka ika nochi inmoyolo ximoiknonekikaj uan ximoyolpatlakaj” (Apoc. 3:19). Tlauel kuali tlaj ueuejtlakamej kichiuaj kej Jesús kema tetlajtolmakaj.

10. ¿Tlake uelis tijchiuasej uan kiampa nochi timoyolchikauasej?

¹⁰ Amo san ueuejtlakamej kinamiki kinyolchikauasej sekinok. Pablo kiijtok nochi Cristo itokilijkauaj ma kiijtokaj “tlamantli tlen kuali tlen kinyolchikauas uan kinualikilis tlateochiuali” sekinok (Efes. 4:29). Yeka, nochi moneki kuali tikitasej tlake kinpano toikniuaj uan tikitasej kenijkatsa tikinpaleuisej. Pablo kiniljuik toikniuaj  hebreos: “Ximoyolchikauakaj ipan toTeko inmojuantij tlen insiauij. Uan ximotetilikaj inmojuantij tlen inyamalijtokej ipan inmotlaneltokilis. Xijtokilikaj se ojtli tlen xitlauak. Keja nopa, nochi tlakamej tlen yauij inmotepotsko yonke pilkentsi kineltokaj toTeko, axmotepotlamisej, niyon axuetsisej. Inijuantij nejnemisej xitlauak uan kipiasej chikaualistli” (Heb. 12:12, 13). Maske sekij nojua piltelpokatsitsij o pilichpokatsitsij, nojkia uelis kinyolchikauasej sekinok.

11. ¿Kenijkatsa kipaleuijkej Marthe?

¹¹ Ma tikitakaj tlen kipanok se tosiuaikni tlen itoka Marthe. * Ya tlauel mokuesoyaya miak tonali. Ya kiijtoua: “Se tonali, kema nikiljuijtoya Jehová ma nechpaleui, nijpantik se tosiuaikni katli ya ueyi. Tlen kichijki ya nopa monekiyaya: kinextik tlauel nechiknelia uan nechpatiita. Uan nechiljuik achtouia nojkia kiampa kipanok, nopa kichijki ayokmo ma nijyolmati noselti niitstok”. Uelis nopa tosiuaikni amo moiljuik kenijkatsa tlauel kiyolchikauaskia Marthe ika tlen kiiljuik.

12, 13. ¿Kenijkatsa uelis tijchiuasej tlen kiijtoua Filipenses 2:1-4?

¹² Pablo kintlajtolmakak ni tlamantli nochi toikniuaj katli itstoyaj ipan Filipos: “Ya inkimatij para toTeko inmechiknelia uan inmechtlatskiltijtok ipan Cristo, uan inkimatij kejatsa ya nopa inmechyolchikaua uan inmechyoltlalia. Inkimatij itonal toTeko itstok inmouaya uan inmechchiuilia ximoiknelikaj uan ximotlasojtlakaj. Uajka xijchiuakaj tlen nechmakas ueyi pakilistli uan xijpiakaj sanse inmotlalnamikilis. Nochi inmojuantij ximoiknelikaj miak uan xitekitikaj sansejko keja ineliskiaj san se tlakatl ika san se inmoyolo. Axaka ma kichiua se tlamantli pampa kineki moueyimatis ininixpa sekinok. Ma axaka moueyimati, pero ximoiknonekikaj. Sejse inmojuantij xikinitakaj nochi sekinok keja más uejueyij kej ta. Amo san ximoiljuikaj tlen tlamantli tlen inmechpaleuis. Nojkia ximoiljuikaj tlen kinpaleuis sekinok” (Filip. 2:1-4).

¹³ Ni textos technextilia nochi moneki tijtemolisej kenijkatsa tikinyolchikauasej toikniuaj, uan kinamiki nochipa kiampa tijchiuasej. Uelis tikinyoltlalisej, tikinnextilisej tikinikneliaj, tikintlasojtlaj, tikinpatiitaj uan tiitstosej ininuaya.

14. ¿Tlake uelis tlauel techyolchikauas?

¹⁴ Tlauel kuali tijyolmatij kema tikitaj kenijkatsa katli tikinpaleuijkej nojua kitekipanojtokej Jehová. Apóstol Juan kiijkuilok: “Axtleno uelis nechmakas más pakilistli, pampa miak nipaki kema nijkaki para nokoneuaj nemij ipan se ojtli tlen xitlauak” (3 Juan 4). Miakej precursores kiijtouaj tlauel kinyolchikaua kimatisej se akajya katli uejkajkia kimachtijkej, nojua kitekipanoua Jehová o nojkia tlatekipanoua kej precursor. Uajka, tlaj se precursor katli mokuesojtok tikiljuiaj kenijkatsa kinpaleuijtok sekinok, uelis kipaleuis kuali ma kiyolmati.

15. Xikijto kenijkatsa uelis tikinyolchikauasej katli senkistok kitekipanouaj Jehová.

¹⁵ Miakej toikniuaj katli tepaxalouaj chijchikuasej metstli kiijtouaj tlauel kuali kiyolmatij inijuantij uan ininsiuajuaj kema se akajya kinmaka se amatl kampa kintlaskamatilia pampa kipaxalotoj itlanechikol. Uan ueuejtlakamej, misioneros, precursores uan betelitas nojkia tlauel kuali kiyolmatij kema kintlaskamatiliaj nochi ininteki.

16. ¿Moneki tijchiuasej miak tlamantli uan kiampa titeyolchikauasej?

¹⁶ Tlaj amo tlauel tikamanaltij o tijmatij ouij tikijtosej se tlenijki, amo kinamiki timoiljuisej tojuantij amo uelis titeyolchikauasej. Amo ouij tijchiuasej nopa. Kema tijtlajpalosej se toikni, uelis tijchiuasej kampeka tikixuetskilisej. Tlaj ya amo techixuetskilia, uelis kipia se kuesoli o moneki kamanaltis iuaya se akajya. Maske san tijtlakakilisej, tijpaleuisej kuali ma kiyolmati (Sant. 1:19).

17. ¿Kenijkatsa kipaleuijkej se toikni?

¹⁷ Henri, se toikni telpokatl, tlauel mokuesojtoya pampa se keskij ichampoyouaj kitlauelkajtoyaj  Jehová, kej itata, katli eliyaya se ueuejtlakatl tlen tlauel kitlepanitayayaj. Toikni katli tepaxaloua chijchikuasej metstli kinekiyaya kiyolchikauas Henri, yeka kiuikak kampa cafeniskiaj uan kuali kitlakakilik kema ya kiijtouayaya nochi tlen kiyolmatiyaya. Henri kikuamachilik tlaj kinekiyaya kinpaleuis ichampoyouaj sampa ma kitekipanokaj Jehová, monekiyaya ya amo kitlauelkauas Jehová uan kineltokas tlen tlanauatia. Nojkia tlauel kiyolchikajki kipouas Salmo 46, Sofonías 3:17 uan Marcos 10:29, 30.

18. 1) ¿Tlake kiijtok Salomón? 2) ¿Tlake kiijtok Pablo kualtiaskia ma tijchiuakaj?

¹⁸ ¿Tlake techmachtia tlen kinpanok Marthe uan Henri? Techmachtia nochi uelis tikinpaleuisej sekinok katli moneki ma tikinyolchikauakaj. Tlanauatijketl Salomón kiijtok: “Nelia yejyektsi kema se akajya kimati kejatsa kikamauis se tlen kipia kuesoli uan kiiljuis tlen kinamiki ipan nopa tlalochtli kema moneki”. Uan nojkia kiijtok: “Kema se akajya ixpaki, kinchiua sekinok ma kipiasej pakilistli ipan ininyolo, uan kema se kiualika se tlajtoli tlen kuali, kinmaka tlakamej chikaualistli hasta ipan ininomiyo” (Prov. 15:23, 30). ¿Tlake uelis tijchiuasej tlaj tikitaj se akajya motekipachojtok? Uelis tijpouilisej pilamochtsi Tlen Tematiltia o se tlamachtili tlen eltok kampa titlamachtiaj ipan Internet. Nojkia uelis tijchiuasej tlen Pablo kiijkuilok: “Ximoyolchikauakaj se ika seyok ika itlajtol toTeko uan ximomachtijtinemikaj. Xiuikakaj salmos, uan teouikatl, uan uikatl tlen kipaleuia inmotonaltsi para inkipakilismakasej toTeko. Kena, xiuikakaj uan xijtlaskamatikaj toTeko ika nochi inmoyolo” (Col. 3:16; Hech. 16:25).

19. ¿Kenke nojua tlauel monekis ma timoyolchikauakaj, uan tlake kinamiki tijchiuasej?

¹⁹ Nojua tlauel monekis ma timoyolchikauakaj se ika seyok, pampa nopa tonali kema Jehová tetlajtolsenkauas monechkauijtiuala (Heb. 10:25). Yeka, ma tijneltokakaj tlen Pablo tetlajtolmakak: “Noja más ximoyolchikauakaj ipan toTeko uan ximofuerzajmakakaj se ika sekinok keja ya nijmati para inkichijtiauij” (1 Tes. 5:11).