1. ¿Ajkia inijuantij tlapaleuijkej ma onka se tlanechikoli ipan Filipos?

KEMA Pablo, Silas, Lucas uan Timoteo asitoj ipan Filipos, kinpantijkej miakej maseualmej katli kinejkej kitlakakilisej nopa kuali tlamachtili tlen toTeotsij iTlanauatijkayo. Nopa nauij tlakamej tlapaleuijkej ika miak pakilistli ma onka se yankuik tlanechikoli ipan nopa altepetl. Nochi katli kintlakakilijkej pejkej mosentiliaj, uelis ipan ichaj se tosiuaikni katli motokaxtiyaya Lidia (Hech. 16:40).

2. ¿Tlake tlaouijkayotl nimantsi kiixnamijki tlanechikoli tlen Filipos?

² Nopa yankuik tlanechikoli nimantsi kiixnamijki miak tlaouijkayotl. Satanás kinyololinik maseualmej katli amo kinekiyayaj kikakisej nopa tlamachtili ayokmo ma kinkauakaj nopa nauij toikniuaj ma tlajtolmoyauakaj. Tekichiuanij kinitskijkej Pablo uan Silas, tlauel kinuijuitejkej uan teipa kintsajkej. ¿Tlake kichijkej kema kiskej? Kinpaxalotoj katli pejtoyaj tlaneltokaj uan kinyolchikajkej. Teipa, inijuantij uan Timoteo kiskej tlen nopa altepetl, uan Lucas uelis nojua mokajki nopaya. ¿Tlake kichijkej toikniuaj katli namanok pejtoyaj tlaneltokaj? ToTeotsij itonal kinpaleuik nojua ma kitekipanojtokaj Jehová (Filip. 2:12). Yeka, Pablo tlauel yolpakiyaya ika tlen inijuantij kichiuayayaj.

3. Kej kiijtoua Filipenses 1:9-11, ¿tlake tlajtlaniyaya Pablo kema momaijtouayaya?

³ Kema panok se matlaktli xiuitl, Pablo kintitlanilik se amatlajkuiloli. Kema tijpouaj, tikitaj kenijkatsa ya tlauel kinikneliyaya toikniuaj. Kiniljuik tlauel kintemouayaya uan tlauel kinikneliyaya “ika nopa tlaiknelijkayotl tlen Jesucristo [kimakatoya]” (Filip. 1:8). Nojkia kiniljuik kinilnamikiyaya kema  momaijtouayaya uan kitlajtlaniyaya Jehová ma kinpaleui nojua tlauel ma moiknelikaj, ma kimatikaj tlake moneki kiachtouitlalisej, ma kichiuakaj tlen kuali, amo aka ma kiuetsiltikaj uan nojua kuali ma kitekipanojtokaj toTeotsij. Ipan ni tonali, tojuantij nojkia uelis tijyekosej miak tlamantli tlen Pablo kintlajkuiljuilik (xijpoua Filipenses 1:9, 11; 1:10, TNM *). Ipan ni tlamachtili tikixtomasej sejse tlamantli tlen kiijtok uan kenijkatsa uelis tijchiuasej ipan tonemilis.

4. 1) Kej kiijtoua 1 Juan 4:9, 10, ¿kenijkatsa kinextijtok Jehová tlauel techiknelia? 2) ¿Kenijkatsa tikiknelisej toTeotsij?

⁴ Jehová kinextik tlauel techiknelia kema kiualtitlanki Jesús ma mikiki uan ma techmakixtiki tlen totlajtlakoljuaj (xijpoua 1 Juan 4:9, 10). Tlen kichijki, techyololinia nojkia tlauel ma tikiknelikaj (Rom. 5:8). ¿Kenijkatsa kinamiki tikiknelisej toTeotsij? Jesús kinankilik ni tlajtlanili kema kiiljuik se fariseo: “Xikikneli toTeko Dios ika nochi moyolo, uan ika nochi moalma, uan ika nochi motlalnamikilis” (Mat. 22:36, 37). Tojuantij amo tijnekij tikiknelisej Jehová san se kentsi, tijnekij tikiknelisej ika nochi toyolo. Uan mojmostla tijnekij nojua tlauel tikiknelijtiasej. Pablo kiniljuik toikniuaj tlen Filipos monekiyaya nojua tlauel kimiakilisej inintlaiknelijkayo. Tlaj tijnekij nojua tlauel ma moskalti nopa tlaiknelijkayotl tlen tijpialiaj toTeotsij, ¿tlake moneki tijchiuasej?

5. ¿Tlake moneki tijchiuasej tlaj tijnekij nojua tlauel tikiknelisej toTeotsij?

⁵ Tlaj tijnekij tikiknelisej toTeotsij, moneki kuali tikixmatisej. Biblia kiijtoua: “Aki axteiknelia axkiixmati toTeko, pampa toTeko, yajaya teiknelijkayotl” (1 Juan 4:8). Pablo kiijtok nopa tlaiknelijkayotl tlen tijpialiaj toTeotsij nojua tlauel moskaltia kema tijmatij miak tlamantli tlen Jehová uan kema tijkuamachiliaj kenijkatsa kiita se keski tlamantli (Filip. 1:9). Kema pejki timomachtiaj Biblia, tijmatkej se keski tlamantli tlen toTeotsij, uan tlen tijmatkej kichijki ma tikiknelikaj. Uan nojua tlauel moskaltijtiajki nopa tlaiknelili kema tijmatkej sekinok tlamantli tlen ya uan nochi nopa kuajkuali tlamantli tlen kinextia. Yeka, tojuantij tlauel tijpatiitaj timomachtisej Biblia uan timoyoliljuisej ipan tlen timomachtiaj (Filip. 2:16).

6. Kej kiijtoua 1 Juan 4:11, 20, 21, ¿ajkia inijuantij nojkia moneki tikiniknelisej tlaj tijnekij nojua ma moskalti totlaiknelijkayo?

⁶ Kema tlauel tikikneliaj toTeotsij, techpaleuia nojkia ma tikiniknelikaj toikniuaj (xijpoua 1 Juan 4:11, 20, 21). Uelis timoiljuiaj amo ouij tikiniknelisej, pampa tijtekipanouaj Jehová uan tijchiuaj kampeka tijnextisej nopa kuajkuali tlamantli tlen ya kinextia. Uan nojkia tikixkopinaj Jesús, katli temaktilik inemilis pampa tlauel techiknelia. Maske timoiljuiaj nopa, kemantika tijmatij ouij tikiniknelisej toikniuaj. Ma tikitakaj tlake panok ipan tlanechikoli tlen Filipos.

7. ¿Kenijkatsa techpaleuia tlen Pablo kintlajtolmakak nopa omej tosiuaikniuaj?

⁷ Maske Evodia uan Síntique eliyayaj omej tosiuaikniuaj katli kuali tlatekipanojkej iuaya Pablo, uelis kikajkej se keski tlamantli ma kiniyokatlali. Kema Pablo kintlajkuiljuilik toikniuaj, kiijkuilok inintoka nopa omej tosiuaikniuaj uan chikauak kintlalnamiktik. Kiniljuik monekiyaya “ma kipiakaj sanse inintlalnamikilis” (Filip. 4:2, 3). Uan nojkia kiitak monekiyaya kiniljuis nochi toikniuaj tlen tlanechikoli: “Ximomokuitlauikaj para  amo ximotlaijiljuikaj, niyon amo ximonajnankilikaj” (Filip. 2:14). Nochi tlen kintlajtolmakak kinpaleuik nojua tlauel ma moiknelikaj nopa tosiuaikniuaj uan nojkia toikniuaj tlen tlanechikoli.

8. ¿Tlake uelis kichiuas ma tikouijmatikaj tikiniknelisej toikniuaj, uan tlake techpaleuis amo kiampa ma tijchiuakaj?

⁸ Kej kinpanok Evodia uan Síntique, uelis tikouijmatisej tikiniknelisej toikniuaj tlaj san timosentlalisej ipan tlen amo kuali. Mojmostla nochi timokuapolouaj. Yeka, tlaj san timosentlaliaj ipan tlen amo kuali tlen kichiuaj toikniuaj, uelis kichiuas ayokmo ma timoiknelikaj. Ma timoiljuikaj ipan ni tlamantli: se toikni amo techpaleuia kema titlachpanaj kampa timosentiliaj, yeka tikualanij iuaya. Uan tlaj peuas tikilnamikisej nochi tlen amo kuali katli kichijtok, nojua tlauel tikualanisej uan nopa tlaiknelili tlen tijpialiaj tlantias. ¿Nojkia kiampa tijyolmatij? Tlaj kena, uajka kualtiaskia ma tikilnamikikaj se tlamantli tlen tlauel ipati: maske Jehová kiita kenijkatsa nopa toikni uan tojuantij timokuapolouaj, ya nojua tlauel techiknelia. Yeka, moneki nojkia ma titeiknelikaj kej Jehová teiknelia uan san ma timosentlalikaj ipan tlen kuali tlen kichiuaj toikniuaj. Kema tijchiuaj kampeka tikiniknelisej toikniuaj, techpaleuia amo ma timoxelokaj (Filip. 2:1, 2).

9. ¿Tlake eli nopa tlamantli tlen “tlauel ipati” katli Pablo kiijtok ipan amatlajkuiloli tlen kintitlanilik toikniuaj tlen Filipos?

⁹ Ika itlapaleuil toTeotsij itonal, Pablo kiniljuik toikniuaj tlen Filipos, uan nochi Cristo itokilijkauaj, ma kitlapejpenikaj “san tlen tlauel ipati” (Filip. 1:10). ¿Tlake nelia tlauel ipati? Ma moueyichiua toTeotsij itoka, ma moaxiti tlen mosentlalijtok uan ipan tlanechikoli ma onka tlaseuilistli uan nochi kuali ma mouikakaj. Ni san se keski tlen nopa tlamantli (Mat. 6:9, 10; Juan 13:35). Kema timosentlaliaj san ipan ni tlamantli, tijnextiaj nelia tlauel tikikneliaj Jehová.

10. ¿Tlake moneki tijchiuasej tlaj tijnekij Jehová ma techita kej tixitlauakej?

¹⁰ Pablo nojkia kiijtok: “Amo aka ma inmechijilnamiki pampa inkichiuaj tlen amo kuali”. Ni amo kiijtosneki amo kema timokuapolosej. Tojuantij amo kema uelis tielisej kej Jehová, katli amo kipia tlajtlakoli. Maske titlajtlakolejkej, ya uelis techitas kej tixitlauakej tlaj tijchiuaj kampeka nojua tlauel titeiknelisej uan tlaj timosentlaliaj tikachtouitlalisej san tlamantli tlen tlauel ipati. Uan uelis tijnextisej tlauel titeikneliaj tlaj tijchiuaj se ueyi kampeka amo aka tijuetsiltisej o tijchiuasej ayokmo kuali ma mouika iuaya Jehová.

11. ¿Kenke amo kinamiki tijuetsiltisej se akajya?

¹¹ Nojkia, tetlajtolmakak se tlamantli tlen tlauel ipati: “Kiampa amo aka inkiuetsiltisej”. Tlen ika timoyolpakiltiaj, kej timoyoyontiaj o toteki uelis kinuetsiltis sekinok. Maske uelis amo titlajtlakolchiuaj, tlauel titlaixpanoskiaj tlaj ika tlen tijchiuaj tijyolkokouaj se akajya o tijuetsiltiaj. Jesús kiijtok: “Más kuali eliskia kema aya kichiua nopa ueyi tlajtlakoli, intla moilpiliskia se metlatl ipan ikechkuayo uan ma moisauiti ipan ueyi atl” (Mat. 18:6).

12. ¿Tlake techmachtia tlen kichijkej se toikni iuaya isiua katli tlatekipanouayayaj kej precursores?

¹² Ma tikitakaj kenijkatsa se toikni iuaya isiua, katli tlatekipanouayayaj kej precursores, kichijkej kampeka amo aka kiuetsiltisej. Ipan inintlanechikol, itstoyaj se toikni iuaya isiua katli namanok moatsonpoliuiltijtoyaj. Kema inijuantij kiniskaltijkej, kinnextilijkej miak tlamantli amo kinamikiyaya kichiuasej. Moiljuiyayaj Cristo itokilijkauaj amo kinamikiyaya yasej cine, maske nopa película amo kipixtoya tlen amo kuali. Yeka, tlauel amo kinpaktik  kema kimatkej toikniuaj precursores kitlachilitoj se película. Kema precursores kimatkej toikniuaj amo kuali kiitakej pampa yajkej cine, moiljuijkej ayokmo yaskiaj. Uan kiijtojkej kena sampa kiampa kichiuaskiaj kema toikniuaj kuali kipiaskiaj inintlalnamikilis uan kuali kikuamachiliskiaj tlake tlamantli eli kuali uan tlake amo (Heb. 5:14). Ika tlen precursores kichijkej, kinextijkej nelia kinikneliyayaj (Rom. 14:19-21; 1 Juan 3:18).

13. ¿Kenijkatsa tijchiuaskiaj se akajya ma tlajtlakolchiua?

¹³ Nojkia ueliskia tijuetsiltisej se akajya tlaj tijchiuaskiaj ma tlajtlakolchiua. ¿Kenijkatsa panoskia nopa? Ma timoiljuikaj se akajya katli momachtia ika Biblia ayokmo tlai, uan tlauel uejkajki kichiua kampeka kikauas. Ya kimati amo kinamiki kiijis yon se kentsi tlaili. Nimantsi kipatla miak tlamantli ipan inemilis uan moatsonpoliuiltia. Se tonali, se toikni kitlaneui ininuaya sekinok toikniuaj ma yakaj ichaj. Nopaya, katli kitlanejki kimaka tlaili uan kiiljuia: “Ta timoatsonpoliuiltijtok uan Jehová mitsyakana ika itonal. Xikilnamiki itonal techpaleuia ma timonauatikaj. Uajka, tlaj kuali timonauatis, uelis tikijis se kentsi”. Ni tlamantli kinextia tlake panos tlaj nopa yankuik toikni kitlakakilis nopa seyok toikni maske amo kuali kitlajtolmaka.

14. ¿Kenijkatsa tlanechikolmej techpaleuia ma tijchiuakaj tlen tetlajtolmaka Filipenses 1:10?

¹⁴ Tlanechikolmej techpaleuia ma tijchiuakaj tlen tetlajtolmaka Filipenses 1:10 ipan miak tlamantli. Se, nopaya techilnamikiliaj tlake tlamantli Jehová kiita tlauel ipati. Ome, technextiliaj kenijkatsa tijchiuasej  ipan tonemilis tlen tijyekouaj uan kiampa amo titlaixpanosej. Uan eyi, techyololiniaj ma titeiknelikaj uan ma tijchiuakaj tlen kuali (Heb. 10:24, 25). Kema toikniuaj techyolchikauaj, kichiua nojua tlauel ma tikiniknelikaj inijuantij uan nojkia toTeotsij. Tlaj tikinikneliaj Jehová uan toikniuaj ika nochi toyolo, uajka tijchiuasej kampeka amo kema tijuetsiltisej yon se toikni.

15. ¿Tlake kiijtosneki tijchiuasej “tlen kuali uan tlen xitlauak”?

¹⁵ Pablo chikauak kitlajtlanik Jehová ma kinpaleui toikniuaj tlen Filipos ma kichiuakaj “tlen kuali uan tlen xitlauak” (Filip. 1:11). Kema tlajtlanki ma kichiuakaj tlen kuali uan xitlauak, kinekiyaya kiijtos monekiyaya nojua ma kiniknelikaj Jehová uan toikniuaj. Uan nojkia monekiyaya kiniljuisej sekinok tlen inijuantij kineltokayayaj uan tlen motemachiyayaj kiselisej. Pablo nojkia kiniljuik: “Xiitstokaj keja tlauili ipan ni Tlaltipaktli [...] [uan] ma kauani inmotlauil” (Filip. 2:15). Tlauel kinamiki tlen kiijtok pampa Jesús ipa kiniljuijtoya itokilijkauaj eliyayaj kej “itlauil ni Tlaltipaktli” (Mat. 5:14-16). Uan nojkia kiniljuijtoya ma kinpaleuikaj maseualmej ma mochiuakaj itokilijkauaj uan kiniljuik tlajtolmoyauaskiaj “kampa más uejuejka pilaltepetsitsij ipan ni Tlaltipaktli” (Hech. 1:8; Mat. 28:18-20). Uajka, tijchiuaj “tlen kuali uan tlen xitlauak” kema tlauel timotekiuiaj ipan nopa tekitl tlen tlauel ipati.

16. ¿Kenijkatsa Filipenses 1:12-14 kinextia uelis kejuak tikauanisej kej tlauili maske tikixnamikij tlaouijkayotl?

¹⁶ Tlaj tiuelij tlauel titlajtolmoyauaj o amo, nochi uelis kejuak tikauanisej kej tlauili. Maske uelis se tlamantli techtsakuilis titlajtolmoyauasej, kemantika nopa tlamantli techpaleuia tlauel ma titlajtolmoyauakaj. Kiampa kipanok Pablo. Kema kiijkuilok nopa amatlajkuiloli  Filipenses, ya kitsaktoyaj ipan ichaj kema itstoya Roma. Maske amo kikauayayaj ma kisa, ya kinkamanaljuik tlen toTeotsij katli kimokuitlauiyayaj uan katli kipaxalouayayaj. Nochi tlen Pablo kichijki tlauel kinpaleuik toikniuaj amo ma majmauikaj uan nojua ‘moneltlalijkej kiniljuisej sekinok iTlajtol’ toTeotsij (xijpoua Filipenses 1:12-14; 4:22).

17. Xikijto se neskayotl tlen kinextia uelis kejuak tikauanisej kej tlauili maske tikixnamikij tlaouijkayotl.

¹⁷ Miakej toikniuaj uelis kinextisej amo majmauij kej Pablo. Maske itstokej ipan altepemej kampa amo uelij tlajtolmoyauaj kajkalpa yon kampa panoj miakej, kichiuaj kampeka kitejtemolisej kenijkatsa tlajtolmoyauasej (Mat. 10:16-20). Ipan se tlen nopa altepemej, se toikni katli tepaxaloua chijchikuasej metstli kiniljuik sejse toikniuaj ma tlajtolmoyauakaj san kampa ueliskiaj: ika ininuikaljuaj, ininkalnechkauaj, katli ininuaya momachtiyayaj o tekitiyayaj, uan sekinok katli kinixmatiyayaj. Ipan ome xiuitl, nopa circuito kipixki miak yajyankuik tlanechikoli. Maske kampa tiitstokej kena techkauaj ma titlajtolmoyauakaj, tlen kichiuaj toikniuaj techmachtia se tlamantli tlen tlauel ipati: nochi ma tijtemolikaj kenijkatsa titlajtolmoyauasej uan ma timotemachikaj Jehová techpaleuis ma tikixnamikikaj tlen ueli tlaouijkayotl (Filip. 2:13).

18. ¿Tlake uelis timosentlalisej tijchiuasej?

¹⁸ Ipan ni tonali nelia tlauel moneki ma tijchiuakaj tlen Pablo kiijkuilok ipan Filipenses. Ma tijchiuakaj kampeka tijmatisej tlake moneki tikachtouitlalisej, kuali ma timonejnemiltisej uan kiampa amo techijilnamikisej, amo aka ma tijuetsiltikaj uan ma tijchiuakaj tlen kuali uan tlen xitlauak. Tlaj tijchiuasej ni, tlauel moskaltis totlaiknelijkayo uan tijueyichiuasej toTeotsij Jehová, toTata katli tlauel techiknelia.