1. ¿Tlake moneki kichiuasej telpokamej tlaj kinekij kuali ma kisa tlen moiljuijtokej?

 TLANAUATIJKETL David kiiljuik Salomón: “Ximotetili uan ximochiua se titlakatl” (1 Rey. 2:1-3). Nochi telpokamej tlauel kinpaleuis tlaj kiampa kichiuasej. Tlaj kinekij kuali ma kisa tlen moiljuijtokej kichiuasej, moneki kitlepanitasej Jehová itlanauatiljuaj uan kichiuasej ipan ininnemilis (Luc. 2:52). ¿Kenke telpokamej moneki kinextisej kuali tlaneltokaj uan tlalnamikij?

2, 3. ¿Kenke telpokamej moneki kinextisej kuali tlaneltokaj uan tlalnamikij?

² Tlakamej kipiaj miak tekitl ipan ininchaj uan ipan tlanechikoli. Tlaj nojua titelpokatl uelis timoiljuijtok tlake tekitl uelis tijselis teipa. Uelis timosentlalijtok titlatekipanos kej precursor, tlapaleuijketl uan teipa kej ueuejtlakatl. Uelis nojkia tijneki timosiuajtis uan tikinpias mokoneuaj (Efes. 6:4; 1 Tim. 3:1). Tlaj tijneki kuali tijchiuas tlen timosentlalijtok, moneki kuali titlaneltokas uan titlalnamikis. b

³ ¿Tlake mitspaleuis kuali titlaneltokas uan titlalnamikis? ¿Tlake tlamantli moneki tijyekos tijchiuas? Uan, ¿tlake uelis tijchiuas nama uan kiampa kuali tijchiuas nopa tekitl tlen tijpias teipa? Ma tikitakaj tlake uelis mitspaleuis.

4. ¿Kanke uelis tikinpantis toikniuaj katli uelis mitspaleuisej? (Nojkia xikita tlaixkopinkayomej).

⁴ Xijchiua kej katli kuali tlaneltokaj. Uelis tijchiuas kej miakej tlakamej katli kiikneliyayaj Jehová uan kimokuitlauijkej  ialtepe. Nojkia uelis tikinpantis katli kuali tlaneltokaj ipan mochaj o ipan motlanechikol (Heb. 13:7). Nojkia uelis tijchiuas kej Jesucristo pampa ya nochipa kuali monejnemiltik (1 Ped. 2:21). Kema tikitas tlen kichijkej, ximoiljui ipan nopa kuajkuali tlamantli tlen ta nojkia tijneki tijnextis (Heb. 12:1, 2). Teipa, ximoiljui tlake moneki tijchiuas uan kiampa nojkia timonejnemiltis kej inijuantij.

5. ¿Tlake mitspaleuis xitlalnamiki uan kenke moneki kiampa tijchiuas? (Salmo 119:9).

⁵ Xijpia tlalnamikilistli uan nochipa xijnexti (Prov. 3:21). Toikniuaj katli tlalnamikij, achtoui kuali moiljuiaj tlake kichiuasej uan teipa kitlapejpeniaj se tlamantli. Yeka, xijchiua kampeka tijnextis ni kuali tlamantli uan nochipa kiampa xijchiua. ¿Kenke? Pampa ipan ni tonali miakej telpokamej san moyakanaj ika tlen moiljuiaj o ika tlen kiyolmatij (Prov. 7:7; 29:11). Nojkia, tlen nesi ipan televisión, ipan películas, ipan internet uan ipan redes sociales uelis kichiuas ximoiljui kej amo kinamiki. ¿Tlake mitspaleuis xitlalnamiki? Achtoui xikita tlake techtlajtolmaka Biblia uan ximoiljui kenke tlen Jehová techiljuia nochipa techpaleuia. Teipa, xijtekiui tlen timomachtik uan kuali xijtlapejpeni tlen tijchiuas, kiampa tijyolpakiltis Jehová (xijpoua Salmo 119:9). Tlaj kuali timoiljuis tlen tijchiuas, mitspaleuis kuali xitlaneltoka (Prov. 2:11, 12; Heb. 5:14). Nama, ma tikitakaj kenijkatsa tlalnamikilistli mitspaleuis 1) kuali xikinnojnotsa tosiuaikniuaj uan 2) kuali ximoyoyonti uan ximoxiljui.

6. ¿Kenijkatsa se toikni katli tlalnamiki kinextia kintlepanita tosiuaikniuaj?

⁶ Tlalnamikilistli mitspaleuis xikintlepanita siuamej. Se neskayotl, uelis se toikni kiixtoka se tosiuaikni, yeka kineki kuali kiixmatis. Maske nopa amo kenijki, se toikni katli tlalnamiki amo kiijkuilos yon kiijtos tlen kichiuas nopa tosiuaikni ma moiljui kena kiixtoka. Nopa san uelis kichiuas tlaj nelia kineki mosiuajtis iuaya (1 Tim. 5:1, 2). Uan tlaj nopa toikni nemi iuaya se tosiuaikni, moneki amo itstosej ininselti, kiampa kipaleuis nopa ichpokatl nochipa kuali ma kiitakaj (1 Cor. 6:18).

7. ¿Kenijkatsa moyoyontia se telpokatl katli tlalnamiki?

 ⁷ Se telpokatl kinextia moiljuia kej Jehová, kema kuali moyoyontia uan kuali moxiljuia. Miakej katli kichijchiuaj uan kinamakaj yoyomitl, amo kitlepanitaj Jehová uan amo kuali monejnemiltiaj. Yeka, kichijchiuaj yoyomitl tlen tlauel tatakatstik o tlen kichiua tlakamej ma nesikaj kej siuamej. Se telpokatl katli kichiua kampeka kuali tlaneltokas, nochipa moyakana ika tlen Biblia kiijtoua kema kiita kenijkatsa moyoyontis uan moxiljuis, nojkia kichiua kej toikniuaj katli kuali tlaneltokaj. Se telpokatl uelis motlajtlanis: “¿Nijnextia nijtlepanita tlen sekinok kiyolmatij uan kuali nitlalnamiki ika tlen nijtlapejpenia nijchiuas? ¿Kiitaj sekinok nijtekipanoua toTeotsij pampa nimoyoyontia kej kinamiki?” (1 Cor. 10:31-33; Tito 2:6). Jehová uan toikniuaj tlauel kinpatiitaj telpokamej katli tlalnamikij.

8. ¿Tlake kipaleuis se telpokatl ma eli temachtli?

⁸ Xieli titemachtli. Nopa kiijtosneki moneki kuali tijchiuas nopa tekitl tlen mitsmakaj (Luc. 16:10). Ximoiljui ipan tlen Jesús kichijki. Ya nochipa kuali kichijki nopa tekitl tlen kimakatoyaj. Kichijki nochi tlen Jehová kinauatik maske kemantika elki ouij. Kinikneliyaya itokilijkauaj uan nochi maseualmej, yeka kinejki temakas inemilis uan kinmakixtis (Juan 13:1). Sanse kej Jesús, kuali xijchiua nopa tekitl tlen mitsmakatokej. Tlaj amo tijmati kenijkatsa tijchiuas, amo ximoueyimati uan xikiljui se toikni katli kuali tlaneltoka ma mitspaleui. Xijchiua kampeka kuali tijchiuas moteki (Rom. 12:11). Uan xijtlamichiua nopa tekitl tlen mitsmakatokej, xikilnamikto tijtekipanouaj Jehová uan amo maseualmej (Col. 3:23). Nojkia xikilnamikto, amo nochi uelis tijchiuas uan kemantika timokuapolos pampa nojkia titlajtlakole (Prov. 11:2).

9. ¿Kenke se telpokatl moneki kiyekos se keski tlamantli?

⁹ Tlaj tijneki kuali titlaneltokas uan titlalnamikis, moneki tijyekos se keski tlamantli tlen mitspaleuis. Kiampa kuali tijchiuas nopa tekitl tlen mitsmakasej ipan tlanechikoli, tijpias se tekitl tlen ika timopanoltis o tlen ika tikinpanoltis mochampoyouaj uan kuali timouikas ininuaya sekinok. Ma tikitakaj se keski tlamantli tlen uelis tijchiuas.

10, 11. ¿Kenke tlauel tlapaleuia ipan tlanechikoli kema se telpokatl kuali tlapoua uan kuali tlajkuiloua? (Salmo 1:1-3; nojkia xikita tlaixkopinkayotl).

¹⁰ Ximomachti kuali titlapouas uan titlajkuilos. Biblia kiijtoua kema se tlakatl mojmostla kipoua Biblia uan moyoliljuia, tlauel yolpaki uan kuali kisa tlen kichiua (xijpoua Salmo 1:1-3). Nopa kipaleuia ma kiita kenijkatsa moiljuia Jehová uan ma moiljui kej kinamiki (Prov. 1:3, 4). Toikniuaj katli kiampa kichiuaj, tlauel tlapaleuiaj ipan tlanechikoli. ¿Kenke?

¹¹ Toikniuaj katli kuali tlamachtiaj uan kuali tetlajtolmakaj ika Biblia tlauel tlapaleuiaj ipan tlanechikoli (Tito 1:9). Tlaj  kuali titlapoua uan kuali titlajkuiloua, kuali timokualchijchiuas kema titlamachtis uan kema titlanankilis, kiampa uelis tikinyolchikauas toikniuaj. Nojkia, kema timomachtis uan tijkakis tlamachtili ipan tlanechikoli uan ipan uejueyi tlanechikoli, uelis tikijkuilos tlen mitspaleuis más kuali titlaneltokas uan tlen ika uelis tikinyolchikauas toikniuaj.

12. ¿Tlake mitspaleuis kuali tikamanaltis ininuaya sekinok?

¹² Xijchiua kampeka kuali tikamanaltis ininuaya sekinok. Telpokamej tlauel moneki ma kichiuakaj ni tlamantli. Uelis tijchiuas ni tlaj kuali tikintlakakilis sekinok, tijkuamachilis tlen moiljuiaj uan tlen kiyolmatij (Prov. 20:5, TNM). Uelis tijkuamachilis tlen se akajya kineki mitsiljuis tlaj tikitas kej kamanalti, kej nesi iixayak uan kej mojmolinia. Ni uelis tijchiuas tlaj tikamanalti ininuaya sekinok kema initstokej sansejko. Tlaj nochipa tikinnojnotsa sekinok ika mensajes, correo electrónico o ika sekinok tlamantli, teipa tijmatis ouij tikamanaltis kema tiitstos ininuaya. Yeka, xijchiua kampeka tikamanaltis ininuaya kema initstosej sansejko (2 Juan 12).

13. ¿Tlake sekinok tlamantli moneki kiyekos se telpokatl? (1 Timoteo 5:8; nojkia xikita tlaixkopinkayotl).

¹³ Xijtemo tlen ika timopanoltis. Se toikni katli kuali tlaneltoka uan tlalnamiki, moneki kimatis kenijkatsa mopanoltis uan kenijkatsa kinpanoltis ichampoyouaj (xijpoua 1 Timoteo 5:8). Ipan se keski altepemej, telpokamej kiyekouaj nopa tekitl tlen inintata o tlen ininchampoyouaj kichiuaj. Uan ipan sekinok altepemej, ipan escuela kinmachtiaj ma kichiuakaj se tekitl. Tlauel mitspaleuis tlaj tijyekos tijchiuas se tekitl pampa kiampa tijpias tlen ika timopanoltis (Hech. 18:2, 3; 20:34; Efes. 4:28). Kuali xitekiti uan amo xijtlajkokaua moteki. Tlaj kuali titekitis, sekinok kuali mitsitasej uan mitspaleuis xijpia tekitl. Nochi tlen nikaj tikitstokej, mitspaleuis kuali xijchiua nopa tekitl tlen tijpias teipa. Ma tikitakaj se keski tlamantli tlen uelis tijchiuas.

14. ¿Tlake kipaleuis se telpokatl senkistok ma kitekipano Jehová?

¹⁴ Ximosentlali senkistok tijtekipanos Jehová. Miakej toikniuaj katli nama kuali tlaneltokaj uan tlalnamikij, mochijkej precursores kema nojua eliyayaj telpokamej. Tlaj titlatekipanos kej precursor, mitspaleuis kuali xitekiti ininuaya sekinok uan kuali xijtekiui motomij (Filip. 4:11-13). Achtoui uelis titlatekipanos kej precursor auxiliar. Nopa kinpaleuijtok miakej toikniuaj ma tlatekipanokaj kej  precursores regulares. Tlaj titlatekipanos kej precursor regular, teipa uelis tijselis sekinok tekitl, kej titlatekipanos kampa kichijchiuaj kali kampa titlaueyichiuaj o ipan Betel.

15, 16. ¿Tlake moneki kichiuas se telpokatl tlaj kineki tlatekipanos kej tlapaleuijketl o kej ueuejtlakatl?

¹⁵ Uelis titlatekipanos kej tlapaleuijketl o ueuejtlakatl. Nochi toikniuaj tlakamej moneki kichiuasej kampeka tlatekipanosej kej ueuejtlakamej. Biblia kiijtoua katli kinekij kiampa tlatekipanosej “kinekij se kuali tekitl” (1 Tim. 3:1). Tlaj tijneki titlatekipanos kej ueuejtlakatl, achtoui moneki tielis tlapaleuijketl. Tlapaleuianij tlauel kinpaleuiaj ueuejtlakamej. Ueuejtlakamej uan tlapaleuianij kinpaleuiaj toikniuaj ipan tlanechikoli uan tlajtolmoyauaj ika pakilistli. Se telpokatl uelis peuas tlatekipanos kej tlapaleuijketl kema kiaxitis 17 xiuitl. Uan tlaj se tlapaleuijketl kuali kichiua iteki, uelis kitekimakasej kej ueuejtlakatl kema kiaxitis 20 xiuitl.

¹⁶ Biblia kiijtoua tlake moneki tijchiuas tlaj tijneki titlatekipanos kej tlapaleuijketl o kej ueuejtlakatl, kiijtoua moneki tikiknelis Jehová, mochampoyouaj uan toikniuaj (1 Tim. 3:1-13; Tito 1:6-9; 1 Ped. 5:2, 3). Kuali xijkuamachili tlake moneki kichiuas katli kineki tlatekipanos kej tlapaleuijketl o kej ueuejtlakatl uan xikiljui Jehová ma mitspaleui tijnextis nopa tlamantli ipan monemilis. c

17. ¿Tlake kipaleuis se telpokatl kuali ma kinyakana ichampoyouaj kema mosiuajtis? (Nojkia xikita tlaixkopinkayotl).

¹⁷ Uelis timosiuajtis uan kuali tikinyakanas mochampoyouaj. Jesús kiijtok se keskij toikniuaj katli kuali tlaneltokaj uan tlalnamikij, mosentlaliskiaj amo mosiuajtisej (Mat. 19:12). Pero, tlaj timosiuajtis, monekis tijmakas mosiua tlen moneki uan kuali tikinyakanas mochampoyouaj (1 Cor. 11:3). Jehová kineki se tlakatl ma kiikneli isiua, ma kimaka tlen kipoloua, ma kikuamachili tlen kiyolmati uan ma kipaleui kuali ma tlaneltoka (Efes. 5:28, 29). Kej tikitstokej, tlaj tijpias tlalnamikilistli, tikintlepanitas siuamej uan tielis titemachtli, mitspaleuis kema timosiuajtis uan kuali tikinyakanas mochampoyouaj.

18. ¿Tlake kipaleuis se telpokatl tlaj teipa kinpias ikoneuaj?

¹⁸ Uelis tikinpias mokoneuaj. Tlaj timosiuajtis uelis tikinpias mokoneuaj maske amo timoiljuijtoya. Jehová eli se kuali tetaj, yeka uelis tijchiuas kej ya (Efes. 6:4). Ya miakpa kiiljuik Jesús kiikneliyaya uan yolpakiyaya ika tlen kichiuayaya (Mat. 3:17). Tlaj  tikinpias mokoneuaj, moneki tikiniljuis tikiniknelia uan tijpatiita kema kuali kichiuaj se tlamantli. Kema tetajmej kichiuaj kej Jehová, kinpaleuiaj ininkoneuaj kuali ma tlaneltokakaj uan ma tlalnamikikaj. ¿Tlake uelis tijchiuas nama tlaj tijneki kuali tikiniskaltis mokoneuaj teipa? Moneki tijnextis tikiniknelia mochampoyouaj uan toikniuaj, nojkia moneki tikiniljuis tikiknelia uan tikinpatiita (Juan 15:9). Tlaj nama kiampa tijchiuas, Jehová, mochampoyouaj uan toikniuaj tlauel mitspatiitasej uan nojkia mitspaleuis kema timosiuajtis uan tikinpias mokoneuaj.

19, 20. ¿Tlake moneki kichiuas se telpokatl tlaj kineki kuali tlaneltokas uan tlalnamikis? (Xikita tlaixkopinkayomej ipan ipantsajka).

¹⁹ Tlaj nojua titelpokatl, uan tijneki kuali titlaneltokas uan titlalnamikis, moneki tijchiuas se keski tlamantli. Moneki tikitas tlen kichiuaj katli kuali tlaneltokaj, tijpias tlalnamikilistli, tielis titemachtli, tijyekos se keski tlamantli uan tijchiuas tlen mitspaleuis teipa.

²⁰ Uelis timoiljuia moneki tijchiuas miak tlamantli, pero amo ximotetsopa. Nojua xijchiua kampeka uan xikilnamiki Jehová kineki mitspaleuis (Is. 41:10, 13). Uan toikniuaj katli itstokej ipan motlanechikol nojkia mitspaleuisej. Kema kuali titlaneltokas uan titlalnamikis, kuali tiitstos uan tlauel tiyolpakis. ¡Tlauel timitsikneliaj! Jehová tlauel mitsteochiuas pampa tijchiua kampeka kuali titlaneltokas uan titlalnamikis (Prov. 22:4).