TLAMACHTILI TLEN IKA PEUA: ¿KENKE MONEKI TIJCHIUASEJ TLEN XITLAUAK?
¿Ayokmo kinamiki tijchiuasej tlen xitlauak?
Hitoshi tekitiyaya kampa maseualmej kitemouaj tekitl ne Japón, uan ya kitlachiliyaya kenijkatsa motekiuiyaya tomij. Se tonali, kitlachiliyayaj kenijkatsa motekiuijtoya tomij, uan katli kitekimakatoya kiiljuik amo xitlauak ma kiijkuilo tlen motekiuijtoya. Hitoshi kiiljuik amo kichiuaskia nopa pampa kimati amo kuali tlakajkayauas. Yeka katli kitekimakatoya kiiljuik ayokmo kitekimakaskia, uan teipa kej nopa panok.
Ipan sekinok metstli, Hitoshi tlauel motekipachok pampa nochi katli kitekimakayayaj kinekiyayaj ma istlakati. Se tonali, Hitoshi kiiljuik se tlakatl ya amo kinekiyaya kichiuas nopa. Uan ya kinankilik: “¡Amo nijmati kenke kiampa timoiljuia!”. Ichampoyouaj uan iuampoyouaj kiiljuiyayaj nojua ma kitemo se tekitl kampa amo istlakatiskia, uan ya ayokmo kimatiyaya tlake kichiuas. Ya kiijtoua: “Pejki nimoiljuia tlaj nojua kinamikiyaya nikijtos kenke nijnekiyaya nijchiuas tlen xitlauak”.
Tlen kipanok Hitoshi kinextia amo nochi kipatiitaj kema se akajya kichiua tlen xitlauak. Katli tlanamakaj kiijtouaj amo kinpaleuia kema kichiuaj tlen xitlauak. Se siuatl tlen eua Sudáfrica kiijtok: “Kampa nitekiti nochi kichiuaj tlen amo xitlauak. Yeka kemantika tlauel ouij nijmati amo nijchiuas kej inijuantij”.
Katli amo kichiuaj tlen xitlauak tlauel istlakatij. Ipan se keski xiuitl tlen panotok, Robert Feldman, katli tekiti ipan Universidad de Massachusetts, kiijtok 60% tlen maseualmej katli ya uejueyij kiijtouaj se istlakatili kema kamanaltij iuaya seyok maske san se 10 minutos kamanaltitokej. Nopa tlakatl kiijtok: “Amo kema tikitstoyaj nopa. Tikitakej maseualmej mojmostla istlakatij”. Tlaj maseualmej tlauel kualanij kema kinkajkayauakaj, ¿uajka kenke inijuantij nojkia istlakatij?
¿Kenke ipan ni tonali tlauel istlakatij, tlachtekij uan kichiuaj sekinok tlamantli tlen amo xitlauak? ¿Kenke tlauel amo kuali kema se akajya amo kichiua tlen xitlauak? Uan, ¿tlake techpaleuis amo tijchiuasej nopa?
