1, 2. ¿Kenijkatsa David kinextik kitlepanitayaya toTeotsij? (Xikita nopa achtoui tlaixkopinkayotl).

SAÚL kinsentilik 3,000 itlateuijkauaj uan kitemoto David ipan uaktok tlali ne Judá pampa kinekiyaya kimiktis. Se youali, kema Saúl uan itlateuijkauaj itstoyaj ipan uaktok tlali uan nochi kochtoyaj, David uan Abisai kalajkej kampa Saúl kochtoya. Abisai kinejki kimiktis tlanauatijketl, yeka kiiljuik David: “Xinechkauili na ma nijmiktis ama. San se uelta nijsentlapaljuilis ika ne kuatlamintli tlen ueueyak uan mokauas tlatskitok tlalchi”. David amo kikajki ma kichiua nopa, yeka kinankilik: “Axaka ueli kimiktis ni tlanauatijketl tlen toTeko kitlapejpenijtok, uan axkiuikas tlajtlakoli iixpa toTeko. [...] ToTeko [ma] nechmanaui para axkema nijmiktis ni itlanauatijka tlen kitlapejpenijtok” (1 Sam. 26:8-12).

 ² ¿Kenke David amo kinejki kimiktis Saúl? Pampa kimajtoya monekiyaya kitlepanitas Saúl. Kiampa nojkia kinextiskia tlauel kitlepanita Jehová, pampa yaya kitlapejpenijtoya Saúl kej tlanauatijketl. Ipan ni tonali, toTeotsij nojkia kineki itekipanojkauaj ma kitlepanitakaj uan ma kintlepanitakaj katli ya kintekimakatok ipan itlanechikol (xijpoua Miqueas 6:8).

3. ¿Kenijkatsa Abisai kinextik kitlepanitayaya David?

³ Abisai kitlepanitayaya David, kimatiyaya yaya eliskia tlanauatijketl pampa toTeotsij kitlapejpenijtoya. Kema David elki tlanauatijketl, kichijki se keski tlamantli tlen amo kuali. Momekatik iuaya Bat-seba, katli eliyaya Urías isiua. Teipa kiiljuik Joab ma kitlali Urías kampa nima kimiktiskiaj kema tlateuiskiaj (2 Sam. 11:2-4, 14, 15; 1 Crón. 2:16). Uelis Abisai kimatki tlen David kichijki pampa eliyaya iikni Joab. Maske kimatki nopa, ya nojua kitlepanitak David. Uan maske Abisai kinyakanayaya David itlateuijkauaj uan ueltoskia mochiuas tlanauatijketl, ya amo kichijki nopa. Ya nochipa kipaleuik David uan kimokuitlauik tlen ikualankaitakauaj (2 Sam. 10:10; 20:6; 21:15-17).

4. 1) ¿Kenke tijmatij David amo kema kitlauelkajki Jehová, uan kenijkatsa techpaleuia? 2) ¿Tlake tikitasej ipan ni tlamachtili?

⁴ David nochipa kinextik kitlepanitayaya Jehová uan amo kema kitlauelkajki. Kema eliyaya telpokatl, kimiktik Goliat pampa kiixpanok Jehová uan kinpinajtik israeleuanij (1 Sam. 17:23, 26, 48-51). Uan kema eliyaya tlanauatijketl, tlajtolpanextijketl Natán kitlajtolmakak pampa tlajtlakolchijtoya. David kuali kitlakakilik uan moyolkuepki (2 Sam. 12:1-5, 13). Teipa, kema ya eliyaya ueuentsi, David temakak miak tlamantli tlen ika kichiuaskiaj teokali kampa kiueyichiuaskiaj Jehová, kiampa kinextik kitlepanitayaya uan amo kema kitlauelkauaskia (1 Crón. 29:1-5). Maske David mokuapolok uan tlajtlakolchijki, amo kema kitlauelkajki Jehová (Sal. 51:4, 10; 86:2). Ipan ni tlamachtili tikitasej tlen David kichijki uan tlen kichijkej sekinok Jehová itekipanojkauaj katli nojkia itstoyaj ipan nopa tonali. Tijyekosej miak tlamantli tlen techpaleuis amo kema tijtlauelkauasej Jehová. Nojkia tikitasej tlake kuajkuali tlamantli moneki tijnextisej.

5. ¿Tlake techmachtia tlen Abisai kichijki?

⁵ Kema Abisai kinejki kimiktis Saúl, kinekiyaya kinextis kitlepanitayaya uan kiikneliyaya David, uan amo kiilnamijki achtoui monekiyaya kitlepanitas toTeotsij. Yeka, David amo kikajki ma kimikti pampa kimatiyaya tlauel amo kuali tlaj kimiktiskiaj katli Jehová ‘kitlapejpenijtoya’ (1 Sam. 26:8-11). Tlen Abisai kichijki techmachtia se tlamantli tlen tlauel ipati: maske amo kenijki tijnextisej tikikneliaj se akajya, moneki tikitasej tlake kiijtoua Biblia uan kiampa tijmatisej ajkia moneki achtoui tikiknelisej.

6. Maske amo kenijki tikiniknelisej tochampoyouaj o touampoyouaj, ¿tlake moneki tijmajtosej?

⁶ Tojuantij amo tijnekij tijtlauelkauasej se tlen tochampoyouaj o se touampo pampa tikikneliaj ika nochi toyolo. Maske kiampa tijyolmatij, moneki tijmajtosej toyolo uelis techkajkayauas (Jer. 17:9). Yeka, tlaj  se akajya katli tikikneliaj kichiuas tlen amo kuali o ayokmo kitekipanos Jehová, ma tikilnamikikaj achtoui moneki tikiknelisej Jehová uan amo se maseuali (xijpoua Mateo 22:37).

7. ¿Kenijkatsa se toikni kinextik san Jehová tlauel kiikneliyaya?

⁷ Tlaj se tlen mochampoyouaj kikixtiaj ipan tlanechikoli, ta uelis tijnextis san Jehová tlauel tikiknelia. Ma timoiljuikaj ipan tlen kichijki se tosiuaikni. Anne inana kikixtijkej ipan tlanechikoli, uan se tonali kinojnotski ipan teléfono uan kiiljuik kinekiyaya yas kiitati ^[1] (xikita nopa nota kampa tlami ni tlamachtili). Inana kiiljuik tlauel mokuesoyaya pampa moiljuiyaya ichampoyouaj kitlauelkajtoyaj. Anne kiiljuik inana kinankiliskia ipan se amatlajkuiloli. Kema kiijkuiloskia, kuali moyoliljuik ipan tlen Biblia tetlajtolmaka (1 Cor. 5:11; 2 Juan 9-11). Ipan nopa amatlajkuiloli kiiljuik inijuantij amo kitlauelkajtoyaj. Yaya kintlauelkajki kema tlajtlakolchijki uan amo kinejki moyolkuepas. Anne kiiljuik ueliskia sampa yolpakis tlaj moyolkuepas uan sampa kitekipanos Jehová (Sant. 4:8).

8. ¿Tlake kuajkuali tlamantli techpaleuis amo ma tijtlauelkauakaj Jehová?

⁸ Kema David itstoya, nojkia itstoyaj toTeotsij itekipanojkauaj katli amo moueyimatkej, katli teikneliyayaj uan katli amo majmauiyayaj. Ma tikitakaj kenijkatsa nopa eyi kuajkuali tlamantli tlen kinextijkej uelis techpaleuis amo ma tijtlauelkauakaj Jehová.

9. ¿Kenke Abner amo kipaleuik David?

⁹ Jonatán eliyaya ikone Saúl uan Abner kinyakanayaya nochi tlateuianij. Inijuantij kiitakej kema David kimiktik Goliat uan itsonteko kiuikilik Saúl. Jonatán nima mouampojchijki iuaya David uan amo kema kitlauelkajki (1 Sam. 17:57–18:3). Abner amo kiampa kichijki, ya kipaleuik Saúl kema kinekiyaya kimiktis David (1 Sam. 26:1-5; Sal. 54:3). Jonatán uan Abner kimatiyayaj toTeotsij kitlapejpenijtoya David uan yaya eliskia tlanauatijketl ipan Israel. Teipa, kema Saúl ya miktoya, Abner amo kipaleuik David, ya kinejki Is-Boset ma tlanauati, katli eliyaya Saúl ikone. Uelis Abner nojkia kinekiyaya elis tlanauatijketl, uan uelis yeka motejki iuaya  se katli eliyaya Saúl isiua (2 Sam. 2:8-10; 3:6-11). ¿Kenke Jonatán uan Abner amo sanse kiitayayaj David? Pampa Jonatán amo moueyimatiyaya uan amo kinekiyaya kitlauelkauas Jehová, uan Abner amo kiampa eliyaya.

10. ¿Kenke Absalón kitlauelkajki toTeotsij?

¹⁰ Absalón, katli eliyaya ikone David, nojkia kitlauelkajki toTeotsij pampa moueyimatiyaya. Maske kimatiyaya Jehová kitekitlalijtoya itata kej tlanauatijketl, yaya kinekiyaya kitekikixtilis, yeka “mokouik se tepos carro keja se tlanauatijketl, uan mokouik kauayojmej para kitilanasej uan 50 tlakamej para motlalosej iixpa” (2 Sam. 15:1). Nojkia kichijki miakej israeleuanij ma kipaleuikaj, uan kinejki kimiktis itata (2 Sam. 15:13, 14; 17:1-4).

11. ¿Tlake techmachtia tlen kichijkej Abner, Absalón uan Baruc?

¹¹ Tlen kichijkej Abner uan Absalón kinextia tlaj timoueyimatij uan tijnekij tijpiasej tlanauatili, tlauel ouij tijtekipanosej toTeotsij uan uelis tijtlauelkauasej. Tojuantij tikikneliaj Jehová uan yeka amo tijnekij tijchiuasej kej Abner uan Absalón. Moneki amo tijnekisej tijpiasej miak tomij o se kuali tekitl tlen kichiuaskia ma timoueyimatikaj. Tlaj kiampa tijchiuaskiaj, ayokmo kuali timouikaskiaj iuaya Jehová. Ma timoiljuikaj ipan tlen kipanok Baruc, katli eliyaya itlapaleuijka Jeremías. Ya kinekiyaya miak tlamantli tlen amo kipixtoya, uan yeka maske kitekipanouayaya Jehová ayokmo yolpakiyaya. Yeka Jehová kiiljuik: “Nijxoleuas ni tlali tlen nijchijchijki uan nijtlamiltis nochi tlen nijtlali. ¿Uelis tijtemoua uejueyi tlamantli para ta? ¡Axkej nopa xijchiua!” (Jer. 45:4, 5). Baruc amo moueyimatki uan kichijki tlen Jehová kiiljuik. Tojuantij nojkia moneki tijtlakakilisej tlen Jehová techtlajtolmaka, pampa nechka kitlamiltis nochi tlen onka.

12. Xikijto ika se neskayotl kenke amo uelis tijyolpakiltisej Jehová tlaj san tojuantij tijnekij timoyolpakiltisej.

¹² Daniel, se toikni katli eua México, monejki kinextis ajkia kiikneliskia uan amo kitlauelkauaskia. Ya kiixtokayaya se ichpokatl katli amo kitekipanouayaya Jehová uan kinekiyaya mosiuajtis iuaya. Daniel kiijtoua: “Nochipa nijtlajkuiljuiliyaya, uan maske teipa nimochijki precursor, nojua nijtlajkuiljuiliyaya”. Teipa kiitak san kinekiyaya yaya moyolpakiltis uan amo Jehová.  Monekiyaya amo moueyimatis uan ayokmo kichiuas san tlen ya kinekiyaya. Yeka kiiljuik se ueuejtlakatl ma kipaleui. Daniel kiijtoua: “Toikni nechpaleuik ma nijkuamachili tlaj amo nijnekiyaya nijtlauelkauas toTeotsij, monekiyaya ayokmo nijtlajkuiljuilis nopa ichpokatl. Tlauel miakpa nimomaijtok, uan maske tlauel nichokak, ayokmo nijtlajkuiljuilik. Teipa pejki tlauel niyolpaki kema nitlajtolmoyauayaya”. Teipa, Daniel mosiuajtik iuaya se toikni katli nojkia kiiknelia Jehová, uan nama tepaxaloua chijchikuasej metstli.

13. ¿Kenijkatsa Natán kinextik amo kitlauelkauaskia Jehová uan David?

¹³ Tlaj amo tijtlauelkauasej Jehová, nojkia amo tikintlauelkauasej sekinok uan uelis tikinpaleuisej. Ma tikitakaj tlen kichijki Natán. Kema David momekatik iuaya Bat-seba uan kichijki ma kimiktikaj Urías, Jehová kititlanki Natán ma kitlajtolmakati David. Natán amo majmajki uan kineltokak Jehová. Nojkia kema kitlalnamiktik David, kinojnotski ika tlaiknelili. Kinekiyaya David ma kiita tlauel amo kuali tlen kichijtoya, yeka “kipouilik se tlajtoli”. Kiiljuik se tlakatl san kipixtoya se “pilsiuaborregojtsi”, uan seyok tlakatl katli tlatominpiayaya kiichtekilik nopa “pilsiuaborregojtsi”. Kema David kikajki nopa, tlauel kualanki ika nopa tlakatl katli tlatominpiayaya. Teipa, Natán kiiljuik: “¡Ta ti[eli] nopa tlakatl!”. Kiampa David kiitak tlauel tlajtlakolchijtoya (2 Sam. 12:1-7, 13).

14. ¿Kenijkatsa tijnextiaj amo tijtlauelkauaj Jehová uan nojkia amo tijtlauelkauaj se touampo o se tlen tochampoyouaj?

¹⁴ Kema tijnextiaj titeikneliaj, nojkia techpaleuia amo tijtlauelkauasej Jehová yon sekinok. Ximoiljui tlake tijchiuaskia tlaj temachtli tijmati se toikni kichijtok se tlenijki tlen amo kuali. Uelis amo tleno tijneki tikijtos pampa eli se kuali mouampo o se tlen mochampoyouaj. Maske amo tijneki tijtlauelkauas, nojkia tijmati tlauel moneki achtoui tijnextis amo tijtlauelkauas Jehová. ¿Tlake mitspaleuis tijchiuas tlen kinamiki? Xijchiua kej Natán. Xijneltoka Jehová uan xijnojnotsa moikni ika miak tlaiknelili. Xikiljui nima ma kiniljui ueuejtlakamej tlen kichijtok uan ma kipaleuikaj. Tlaj ya amo kineki, uajka ta moneki tikiniljuis ueuejtlakamej. Tlaj kiampa tijchiuas, tijnextis amo tijtlauelkaua Jehová. Uan nojkia tijnextis tikiknelia moikni, pampa ueuejtlakamej kitlalnamiktisej ika miak tlaiknelili uan kipaleuisej sampa kuali ma mouampojchijto iuaya Jehová (xijpoua Levítico 5:1 uan Gálatas 6:1).

15, 16. Tlaj Husai amo kinekiyaya kitlauelkauas Jehová, ¿kenke monekiyaya amo majmauis?

¹⁵ Se iuampo David katli amo kema kitlauelkajki motokaxtik Husai. Kema israeleuanij kinekiyayaj kitekitlalisej Absalón, monejki amo majmauis uan kiampa amo kitlauelkauaskia Jehová yon David. Ya kimatki Absalón asitoya Jerusalén ika itlateuijkauaj  uan David cholojtoya (2 Sam. 15:13; 16:15). ¿Tlake kichiuaskia Husai? ¿Kitlauelkauaskia David uan kipaleuiskia Absalón? Amo. Maske David ya ueuejtixtoya uan miakej kinekiyayaj kimiktisej, Husai amo kema kitlauelkajki pampa kimatiyaya Jehová kitlapejpenijtoya kej tlanauatijketl. Yeka yajki kinamikito David ipan tepetl Olivos (2 Sam. 15:30, 32).

¹⁶ David kiiljuik ma mokuepa Jerusalén uan ma tlachiua kejuak iuampo Absalón, kiampa Absalón kichiuaskia tlen ya kitlajtolmakaskia uan amo kitlakakiliskia Ahitofel. Tlaj kinekiyaya kichiuas tlen David kinauatijtoya uan kinextis amo kitlauelkaua Jehová, monekiyaya amo majmauis, pampa ueliskia kimiktisej. David momaijtok uan kiiljuik Jehová ma kipaleui Husai. Jehová kena kipaleuik, yeka Absalón kichijki tlen Husai kitlajtolmakak uan amo tlen Ahitofel kiiljuik (2 Sam. 15:31; 17:14).

17. ¿Kenke moneki amo timajmauisej tlaj amo tijnekij tijtlauelkauasej Jehová?

¹⁷ Moneki amo timajmauisej tlaj tijnekij tijneltokasej Jehová uan amo tijtlauelkauasej. ¿Kenke moneki amo timajmauisej? Pampa kemantika tochampoyouaj, katli ininuaya titekitij o tekichiuanij uelis kinekisej ma tijchiuakaj se tlenijki tlen amo kuali. Ma tikitakaj tlen kipanok Taro, se toikni katli eua Japón. Ya nochipa kinekiyaya kinyolpakiltis itatauaj, uan kinneltokayaya pampa tlauel kinikneliyaya. Kema pejki momachtia Biblia ininuaya Jehová itlajtoltemakauaj, itatauaj kiiljuijkej amo ma momachti. Maske tlauel ouij kimatki, kiniljuik ya mosentlalijtoya yas tlanechikoli. Taro kiijtoua: “Tlauel kualankej, yeka miak xiuitl amo nechkajkej ma nikinpaxalo. Nikiljuik Jehová ma nechpaleui nijchiuas tlen nikijtojtoya. Nama ayokmo tlauel kualanij, uan nechkauaj ma nikinpaxaloti” (xijpoua Proverbios 29:25).

18. ¿Kenijkatsa mitspaleuijtok ni tlamachtili?

¹⁸ Tlaj tijchiuasej kej David, Jonatán, Natán uan Husai, tlauel kuali tijyolmatisej pampa amo kema tijtlauelkauasej Jehová. Amo kema ma tijchiuakaj kej Abner uan Absalón, katli amo kitlepanitakej toTeotsij. Maske titlajtlakolejkej uan timokuapolouaj, uelis tijnextisej san Jehová tlauel tijpatiitaj uan amo tijnekij tijtlauelkauasej.