1, 2. 1) ¿Kenke Jehová itlajtoltemakauaj amo sanse kej sekinok religiones? 2) ¿Tlake tikixtomasej ipan ni uan ipan nopa seyok tlamachtili?

KEMANTIKA maseualmej techtlajtlaniaj: “¿Ajkia inmotlayakanka?”. Kinekij kimatisej nopa pampa ipan miak religiones itstok se tlakatl o siuatl katli kinyakana. Tojuantij tlauel kuali tijyolmatij pampa amo tijchiuaj sanse kej inijuantij. Uan tlauel tiyolpakij tikiniljuisej toTlayakanka eli Jesucristo, katli nojkia kipia se itlayakanka, iTata Jehová (Mat. 23:10).

² Nojkia itstokej se keskij tlakamej tlen kiniljuiaj “tlalnamijkatlatekipanojketl tlen nelia temachtli”, uan inijuantij kiyakanaj nochi tekitl tlen kichiuaj toTeotsij itekipanojkauaj ipan ni tonali (Mat. 24:45). Uajka, ¿kenijkatsa tijmatij Jehová nelia techyakana ika iKone Jesucristo maske amo tikitaj? Ipan miak xiuitl tlen panotok, Jehová nochipa kintekimakatok tlakamej uan kinnauatijtok ma kinyakanakaj itekipanojkauaj. Ipan ni uan ipan nopa seyok tlamachtili tikixtomasej eyi tlamantli tlen kinextis kenijkatsa uejkajkia Jehová kinyakanki itekipanojkauaj uan kenijkatsa ipan ni tonali nojkia techyakantok (Is. 58:11).

3. ¿Tlake kipaleuik Moisés ma kinyakana israeleuanij?

³ ToTeotsij itonal kinpaleuik katli toTeotsij kintekimakak. ToTeotsij kitlapejpenik Moisés uan kinauatik ma kinyakana israeleuanij.  ¿Tlake kipaleuik Moisés ma kichiua nopa tekitl tlen tlauel ipati? Jehová kimakak “itonal tlen tlatsejtseloltik” (xijpoua Isaías 63:11-14). Uajka eliyaya Jehová katli kinyakanayaya itekipanojkauaj, pampa itonal kipaleuiyaya Moisés.

4. ¿Tlake kinextik toTeotsij itonal nelia kipaleuiyaya Moisés? (Xikita nopa achtoui tlaixkopinkayotl).

⁴ Tlaj toTeotsij itonal amo ueli se kiita, ¿kenijkatsa israeleuanij kimatiyayaj nelia kipaleuiyaya Moisés? Pampa Moisés kichijki miak uejueyi tlamantli uan kimatiltik faraón kenijkatsa itoka toTeotsij (Éx. 7:1-3). ToTeotsij itonal nojkia kipaleuik Moisés ma kinexti kuajkuali tlamantli ipan inemilis uan kiampa kuali kinyakanaskia Jehová itekipanojkauaj. Ya kinextik tlauel teikneliyaya, eliyaya maxojtsi uan kipiayaya iyolo, uan amo eliyaya kej katli itstoyaj ipan sekinok altepemej katli tlauel moueyimatiyayaj uan mosisiniyayaj (Éx. 5:2, 6-9). Ni kinextia Jehová nelia kitlapejpenijtoya Moisés ma kiyakana ialtepe.

5. ¿Kenijkatsa toTeotsij itonal nojkia kinpaleuik sekinok tlakamej?

⁵ ¿Ajkia inijuantij nojkia kinpaleuik toTeotsij itonal uan kiampa uelkej kiyakankej Jehová ialtepe? Biblia kiijtoua “Josué, ikone Nun, kiselik tlauel miak tlalnamikili [o toTeotsij iTonal]” (Deut. 34:9). Nojkia “itonal toTeko motlalik ipan Gedeón” (Juec. 6:34). Uan “itonal toTeko kalajki ipan David para kimakas ueyi chikaualistli” (1 Sam. 16:13). Nochi ni tlakamej motemachijkej toTeotsij itonal kinpaleuiskia, uan kichijkej se keski tlamantli tlen amo kema kichijtoskiaj tlaj toTeotsij itonal amo kinpaleuijtoskia (Jos. 11:16, 17; Juec. 7:7, 22; 1 Sam. 17:37, 50). Yeka tlauel kiueyichijkej Jehová pampa kinmakak nopa chikaualistli tlen kinpaleuik ma kichiuakaj miak uejueyi tlamantli.

6. ¿Kenke Jehová kinekiyaya ma kintlepanitakaj katli kintlapejpenijtoya ma tlayakanakaj?

⁶ ¿Kenijkatsa israeleuanij kinamikiyaya kinitasej nopa tlakamej katli kinpaleuiyaya toTeotsij itonal? Inijuantij monekiyaya kintlepanitasej. Kema israeleuanij kinijixnamijkej, Jehová kiijtok: “¿Hasta kema nechkuatotonisej ni israelitajmej?” (Núm. 14:2, 11). Ni kinextia eliyaya Jehová katli kitlapejpenik Moisés, Josué, Gedeón uan David. Ya kintekimakak ma kinyakanakaj itekipanojkauaj. Yeka kema israeleuanij kinneltokayayaj nopa tlakamej, kinextiyayaj nelia kimatiyayaj Jehová eliyaya ininTlayakanka.

7. ¿Kenijkatsa iluikaeuanij kipaleuijkej Moisés?

⁷ Iluikaeuanij kinpaleuijkej katli toTeotsij kintekimakak (xijpoua Hebreos 1:7, 14). ToTeotsij kintekiuik iluikaeuanij kema kitlapejpenik, kikualchijchijki uan kiyakanki Moisés. Ika se iluikaejketl “tlen monextik iixtla ipan nopa xiuitsontli, toTeko kititlanki Moisés ma yaui Egipto [...] keja se tlanauatijketl uan se tlamanauijketl” (Hech. 7:35). Uan “ika iluikaeuanij”, toTeotsij kimakak Moisés nopa Tlanauatili tlen ika kinyakanki israeleuanij (Gál. 3:19). Teipa, Jehová kiiljuik: “Uajka xia xikinuika  nopa tlakamej hasta kampa nimitsiljuik. Uan xijmati para temachtli noiluikaejka mitsyakanas” (Éx. 32:34). Maske Biblia kiijtoua israeleuanij amo kiitakej se iluikaejketl, kej Moisés kinmachtik uan kinyakanki kinextiyaya se iluikaejketl kipaleuiyaya.

8. ¿Kenijkatsa iluikaeuanij kinpaleuijkej Josué uan Ezequías?

⁸ ¿Ajkia inijuantij nojkia kinpaleuijkej iluikaeuanij? Biblia kiijtoua se “ueyi tlayakanketl tlen iiluikaejkauaj toTeko” kipaleuik Josué kema kinteuik canaáneuanij, uan yeka kintlanki (Jos. 5:13-15; 6:2, 21). Teipa, tlanauatijketl Ezequías moteuiskia ininuaya tlauel miakej asiriaeuanij katli kinekiyayaj moaxkatisej Jerusalén. Uan san ipan se youali, “iiluikaejka toTeko” kinmiktik 185 mil soldados (2 Rey. 19:35).

9. Maske katli kinyakanayayaj eliyayaj tlajtlakolejkej, ¿tlake monekiyaya kichiuasej israeleuanij?

⁹ Maske iluikaeuanij amo tlajtlakolejkej, katli kinpaleuijkej kena eliyayaj tlajtlakolejkej. Se tonali Moisés amo kiueyichijki Jehová (Núm. 20:12). Nojkia, kema Josué kichijki se tlajtolsenkauali ininuaya gabaóneuanij amo kiiljuik toTeotsij ma kiyakana o ma kimatilti tlake kichiuaskia (Jos. 9:14, 15). Uan maske amo nochipa kiampa kichijki, Ezequías moueyimatki (2 Crón. 32:25, 26). Maske ni tlakamej eliyayaj tlajtlakolejkej, israeleuanij monekiyaya kichiuasej tlen inijuantij kinnauatiyayaj pampa Jehová kinpaleuiyaya ika iiluikaejkauaj. Uajka, eliyaya Jehová katli kinyakanayaya.

10. ¿Kenijkatsa toTeotsij itlanauatiljuaj kiyakanki Moisés?

¹⁰ ToTeotsij iTlajtol kinyakanki katli kintekimakatoyaj. Nochi tlen kinnauatijkej israeleuanij ma kichiuakaj, Biblia kitokaxtia Tlanauatili tlen kimakakej Moisés (1 Rey. 2:3). Uan nojkia kinextia elki Jehová katli kinmakak israeleuanij nopa Tlanauatili, yeka Moisés nojkia monekiyaya kineltokas (2 Crón. 34:14). Kema kiiljuijkej kenijkatsa kinamikiyaya kichiuas tabernáculo, “Moisés kichijki nochi senkistok keja toTeko kinauatijtoya” (Éx. 40:1-16).

11, 12. 1) ¿Tlake monekiyaya kichiuasej Josué uan tlanauatianij? 2) ¿Kenijkatsa toTeotsij iTlajtol kinyakanki tlanauatianij?

¹¹ Josué nojkia kipixtoya se kentsi tlen toTeotsij iTlajtol kema kitekitlalijkej. Uan Jehová kiiljuik ma kipoua “tonali uan youali”, kiampa ueliskia kichiuas nochi tlen nopaya kiijtouayaya (Jos. 1:8). Uan katli tlanauatiyayaj ipan Israel nojkia monekiyaya kipouaskiaj mojmostla nopa Tlanauatili, kiixkopinaskiaj uan kineltokaskiaj nochi tlen kiijtouayaya (xijpoua Deuteronomio 17:18-20).

¹² ¿Kenijkatsa toTeotsij iTlajtol kinpaleuik katli kinyakankej israeleuanij? Ma timoiljuikaj ipan tlanauatijketl Josías. Kema kipantijkej nopa Tlanauatili tlen kimakakej Moisés, Josías kitlakakilik kema itlapaleuijka pejki kipouilia nopa Tlanauatili. * “Uan kema kikajki tlanauatijketl Josías tlen kiijtouayaya nopa amatlapouali tlen kipixki itlanauatiljuaj toTeko, kitsayanki iyoyo ika ueyi kuesoli”. Kej kiijtouayaya nopa Tlanauatili, Josías kintsontlamiltik nochi teteyomej tlen kinueyichiuayayaj ipan nochi altepetl, uan kichijki nopa iljuitl Pascua kej amo kema kichijtoyaj (2 Rey. 22:11; 23:1-23). Pampa Josías uan sekinok katli nojkia kinyakankej Jehová itekipanojkauaj kikajkej toTeotsij iTlajtol ma kinyakana, inijuantij kipatlakej se keski tlamantli uan kiniljuijkej Jehová itekipanojkauaj tlake kinamikiyaya kichiuasej. Yeka nochi kichijkej tlen Jehová kinekiyaya.

13. ¿Kenke katli kinyakanayayaj toTeotsij itekipanojkauaj amo eliyayaj kej sekinok tlanauatianij?

 ¹³ Tlanauatianij tlen sekinok altepemej san moyakanayayaj ika tlen sekinok maseualmej kiniljuiyayaj. Inijuantij amo eliyayaj sanse kej katli kinnauatiyayaj toTeotsij itekipanojkauaj. Katli tlanauatiyayaj ipan Canaán kichiuayayaj sekinok nojkia ma kichiuakaj tlen tlauel amo kuali. Tlakamej motekayayaj ika sekinok tlakamej, siuamej ika sekinok siuamej, motekayayaj o kichiuayayaj tlen amo kinamiki ika ininchampoyouaj, kichiuayayaj tlen amo kinamiki ika se tlapiali o temakayayaj ininkoneuaj kej se tlakajkaualistli uan kinueyichiuayayaj miakej teotsitsij (Lev. 18:6, 21-25). Uan tlanauatianij tlen Babilonia uan Egipto nojkia amo eliyayaj sanse kej israeleuanij, pampa toTeotsij kiniljuijtoya itekipanojkauaj tlake kinamikiyaya kichiuasej kema mikiskia se akajya uan kiampa amo mosokiuiskiaj (Núm. 19:13). ToTeotsij itekipanojkauaj kiitayayaj kenijkatsa katli tlayakanayayaj kinpaleuiyayaj amo ma kisokiuikaj inintlakayo, ininnemilis uan inintlaneltokilis. Nochi ni kinextiyaya Jehová nelia kinyakanayaya.

14. ¿Kenke Jehová kintlalnamiktik sekij tlanauatianij?

¹⁴ Amo nochi katli kinyakankej toTeotsij itekipanojkauaj kichijkej tlen ya kinnauatik. Sekij amo kinejkej Jehová ma kinpaleui ika itonal, ika iiluikaejkauaj yon ika iTlajtol. Yeka sekij monejki kintlalnamiktis uan sekij kintekipatlak (1 Sam. 13:13, 14). Uan kema asik tonali, Jehová kitekimakak seyok katli nochipa kuali kichiuaskia iteki kej tlayakanketl.

15. 1) ¿Kenijkatsa tlajtolpanextianij kinextijkej asiskia se kuali tlayakanketl? 2) ¿Ajkia elki nopa kuali tlayakanketl?

¹⁵ Uejkajkia, Jehová kiijtok kitekitlaliskia se akajya katli nelia kuali tlayakanaskia uan amo eliskia sanse kej sekinok katli kintekimakak. Moisés kiniljuik israeleuanij: “ToTeko Dios kichiuas para ma kisa tlen kampa inmojuantij seyok teokamanalojketl keja na uan yajaya, kena, moneki inkitlakakilisej” (Deut. 18:15). Tlajtolpanextijketl Isaías nojkia kiijtok nopa “teokamanalojketl” eliskia “se tlayakanketl” (Is. 55:4). Uan Daniel kiijkuilok se keski tlamantli tlen kichiuaskia “Mesías, nopa tlanauatijketl” (Dan. 9:25). Kema Jesús itstoya ipan Tlaltipaktli, kiijtok yaya eliskia nopa “Tlayakanketl” uan kinyakanaskia toTeotsij itekipanojkauaj (xijpoua Mateo 23:10). Jesús itokilijkauaj kimatiyayaj Jehová kitlapejpenijtoya uan yeka kitokilijkej (Juan 6:68, 69). ¿Kenke temachtli kimatiyayaj Jehová kitlapejpenijtoya Jesús ma kinyakana itekipanojkauaj?

16. ¿Kenijkatsa tijmatij toTeotsij itonal nelia kipaleuik Jesús?

¹⁶ ToTeotsij itonal kipaleuik Jesús. Kema Jesús moatsonpoliuiltik, Juan “kiitak tlapojtoya iluikaktli uan itonal toTeko ualtemok ipan ya”. Uan teipa kiitak kenijkatsa “itonal toTeko kiyakanki Jesús ma yaui hasta nopa tlali uaktok kampa axtleno eli” (Mar. 1:10-12). Kema Jesús tlajtolmoyajtinenki, toTeotsij itonal kipaleuik ma kichiua uejueyi tlamantli uan kuali ma tlamachti (Hech. 10:38). Nojkia, toTeotsij itonal kipaleuik ma kinexti kuajkuali tlamantli ipan inemilis, yeka tlauel teiknelik, tlauel yolpakiyaya uan tlauel kuali tlaneltokayaya (Juan 15:9; Heb. 12:2). Yon se tlanauatijketl elki sanse  kej Jesús, pampa san ya kuali kinextik kenijkatsa toTeotsij itonal kipaleuiyaya. Ni kinextia Jehová nelia kitlapejpenijtoya Jesús kej Tlayakanketl.

17. ¿Kenijkatsa iluikaeuanij kipaleuijkej Jesús?

¹⁷ Iluikaeuanij kipaleuijkej Jesús. Teipa, kema Jesús ya moatsonpoliuiltijtoya, “iluikaeuanij ualajkej uan kipaleuikoj” (Mat. 4:11). Uan kema nechka kimiktiskiaj, “ualajki se iluikaejketl tlen iluikak uan kimakak fuerza” (Luc. 22:43). Jesús kimatiyaya Jehová kinualtitlaniskia iluikaeuanij uan kipaleuiskiaj ma kichiua tlen kinauatijtoyaj (Mat. 26:53).

18, 19. ¿Kenijkatsa Jesús kinextik toTeotsij iTlajtol kiyakanayaya ipan inemilis uan kema tlamachtiyaya?

¹⁸ ToTeotsij iTlajtol kiyakanki Jesús. Ya nochipa moyakanki ika tlen kiijtouayaya toTeotsij iTlajtol. Maske kimatiyaya kitlaijiyouiltiskiaj uan kimiktiskiaj, ya nochipa kichijki tlen nopaya kiijtouayaya. Uan kema kikuapilojtoyaj ipan kuauitl, nojua kiijtok se keski tlajtolpanextili tlen Mesías (Mat. 4:4; 27:46; Luc. 23:46). Katli tlayakanayayaj ipan nopa tonali amo eliyayaj kej Jesús. Amo kitlepanitayayaj tlen toTeotsij iTlajtol kiijtouayaya uan kichiuayayaj san tlen inijuantij tlamachtiyayaj. Se tonali, Jesús kiniljuik tlen ijkuilijtoya ipan toTeotsij iTlajtol: “Ni tlakamej kiijtouaj nechtlepanitaj, pero axneli, pampa ipan ininyolo axnechilnamikij. Axtleno kichiuaj kema nechueyitlepanitaj, pampa tlamachtiaj san inintlajtol tlakamej keja eltoskia notlajtol” (Mat. 15:7-9). Ni kinextia Jehová amo kintlapejpenijtoya inijuantij ma kinyakanakaj itekipanojkauaj.

¹⁹ Jesús nojkia kitekiuik toTeotsij iTlajtol kema kinmachtik sekinok. Kema se keskij tlayakananij kiijixnamijkej, amo kiniljuik san tlen ya moiljuiyaya o san tlen ya kimajtoya, kitekiuik toTeotsij iTlajtol kema kinnankilik (Mat. 22:33-40). Uan maske ueltoskia kiniljuis  sekinok kenijkatsa itstokej iluikaeuanij o kenijkatsa kichijchijkej nochi tlen onka, ya amo kiampa kichijki. Jesús kinpaleuik ma kikuamachilikaj “tlen kiijtosneki iTlajtol toTeko” (Luc. 24:32, 45).

20. 1) ¿Kenijkatsa Jesús kiueyichijki Jehová? 2) ¿Kenke Jesús uan Herodes Agripa I amo sanse eliyayaj?

²⁰ Maske maseualmej tlauel kinpaktiyaya kej Jesús kinmachtiyaya, ya nochipa kiueyichijki Jehová, katli eliyaya iTlamachtijka (Luc. 4:22). Kema se tominpixketl kiiljuik “tikuali tlamachtijketl” pampa kinekiyaya kiueyichiuas, ya amo mouejkapantlalik, uan yeka kinankilik: “¿Para tlen tinechnotski nikuali? ¿Ta tijmachilia para axaka kuali, san Dios?” (Mar. 10:17, 18). Kema panok nechka chikueyi xiuitl, Herodes Agripa I pejki tlanauatia ipan Judea, uan ya amo kichijki kej Jesús. Kema kinkamanaljuiskia maseualmej, “motlalilik iyoyo tlen más kuajkualtsi para se tlanauatijketl”. Uan kema kamanaltik, maseualmej “pejkej kiueyichiuaj Herodes uan pejkej kitsajtsiliaj: ‘Tijkakij se toteotsij tlen techkamauia pampa ya ni axeli san se tlakatl’”. Ya tlauel kipaktiyaya ma kiuejkapantlalikaj. ¿Tlake panok pampa kiampa kichijki? “Ipan nopa tlalochtli ualajki se iluikaejketl tlen toTeko uan kichijki ma mokoko Herodes pampa [...] axkiniljuik san toTeko Dios kinamiki para ma [ki]ueyichiuakaj”, uan miakej “okuilimej kikuajkej itlakayo uan mijki” (Hech. 12:21-23). Amo aka moiljuiskia Jehová kitlapejpenijtoya Herodes ma kinyakana itekipanojkauaj. Uan Jesús kinextik ika miak tlamantli nelia kitlapejpenijtoyaj, uan nochipa kiueyichijki Jehová, katli nelia eli ininTlanauatijka itekipanojkauaj.

21. ¿Tlake tikixtomasej ipan seyok tlamachtili?

²¹ Jehová amo kinekiyaya Jesús ma kinyakana itekipanojkauaj san se keski xiuitl. Kema ya kiyolkuitoyaj, Jesús kiniljuik itokilijkauaj: “Nochi tlanauatili nechmakatokej ipan iluikaktli uan ipan Tlaltipaktli”. Uan teipa kiniljuik: “¡Xikitakaj!, mojmostla niitstos inmouaya uan nojkia kema tlamis nochi tlamantli tlen amo kuali” (Mat. 28:18-20, TNM). Uan, ¿kenijkatsa kinyakanaskia toTeotsij itekipanojkauaj ipan Tlaltipaktli tlaj itstok iluikak uan amo ueli tikitaj? ¿Ajkia inijuantij kintlapejpeniskiaj ma kipaleuikaj Cristo uan kiampa kinyakanasej toTeotsij itekipanojkauaj? ¿Kenijkatsa Cristo itokilijkauaj kimatiskiaj ajkia inijuantij kintlapejpenijtokej? Ni tijnankilisej ipan nopa seyok tlamachtili.