1, 2. Kej kiijtoua Mateo 5:11, ¿kenijkatsa moneki tikixnamikisej kuesoli?

JESÚS kiniljuik itokilijkauaj nelnelia yolpakiskiaj. Nojkia kiniljuik katli eliskiaj itokilijkauaj kiixnamikiskiaj kuesoli (Mat. 10:22, 23; Luc. 6:20-23). Maske tlauel tiyolpakij pampa tielij Cristo itokilijkauaj, kemantika uelis tijpiaj kuesoli pampa tochampoyouaj, tekichiuanij, katli ininuaya timomachtiaj o katli ininuaya titekitij, techtetsopaj ma tijchiuakaj tlen Jehová amo kipaktia.

² Maske amo aka kipaktia ma kitlaijiyouiltikaj, Biblia kiijtoua moneki tiyolpakisej kema techtlaijiyouiltisej. Santiago kiijtok moneki tiyolpakisej kema tikixnamikisej kuesoli uan amo kinamiki tlauel timotekipachosej (Sant. 1:2, 12). Uan Jesús kiijtok moneki tiyolpakisej kema techtlaijiyouiltiaj (xijpoua Mateo 5:11). Uajka, ¿kenijkatsa uelis tiyolpakisej kema tikixnamikisej kuesoli? Tlauel techpaleuis tlaj tikitasej tlen Santiago kintlajkuiljuilik toikniuaj tlen achtoui siglo. Achtoui ma tikitakaj tlake kuesoli kiixnamikiyayaj.

3. ¿Tlake panok kema Santiago namanok mochijtoya Cristo itokilijka?

³ Kema Santiago, itepotsikni Jesús, namanok mochijtoya Cristo itokilijka, ipan Jerusalén pejkej kintlaijiyouiltiaj toikniuaj (Hech. 1:14; 5:17, 18). Uan kema Esteban kimiktijkej, miakej Cristo itokilijkauaj cholojkej uan “mosemantiajkej kampa ueli ipan nopa estado Judea uan ipan estado Samaria”, uan sekij yajkej Chipre uan Antioquía (Hech. 7:58–8:1; 11:19). Cristo itokilijkauaj kiixnamijkej miak tlaouijkayotl. Maske kiampa kinpanok, tlauel tlajtolmoyajkej kampa asitoj, uan kampa Roma tlanauatiyaya onkak sekinok tlanechikolmej (1 Ped. 1:1). Teipa, Cristo itokilijkauaj nojua kiixnamijkej sekinok kuesoli.

4. ¿Tlake sekinok tlaouijkayotl monejki kiijiyouisej Cristo itokilijkauaj tlen achtoui siglo?

 ⁴ Cristo itokilijkauaj tlen achtoui siglo kiixnamijkej miak tlaouijkayotl. Se neskayotl, nechka xiuitl 50 y.u.J., Claudio katli tlanauatiyaya ipan Roma kiniljuik nochi judíos ma kisakaj tlen nopa altepetl. Yeka, Cristo itokilijkauaj kikajtejkej ininchaj uan sejkanok mochantitoj (Hech. 18:1-3). Uan nechka xiuitl 61 y.u.J., apóstol Pablo nojkia kiijtok kintlaijiyouiltijkej ininixpa sekinok, kintsajkej uan kinkuilijkej nochi tlen kipixtoyaj (Heb. 10:32-34). Kej nochi maseualmej, Cristo itokilijkauaj nojkia mokokojkej uan amo kipixtoyaj tlen kikuasej (Rom. 15:26; Filip. 2:25-27).

5. ¿Tlake tlajtlanili tijnankilisej?

⁵ Kema Santiago kiijkuilok nopa amatlajkuiloli, uelis nechka xiuitl 62 y.u.J., kimatiyaya tlake kuesoli kiixnamikiyayaj Cristo itokilijkauaj. Ika itonal, Jehová kichijki Santiago ma kintlajkuiljuili toikniuaj, uan ma kiniljui tlake ueliskia kichiuasej uan kiampa nojua yolpaktosej maske kipiaskiaj kuesoli. Ma tikitakaj nopa amatlajkuiloli tlen kiijkuilok Santiago, uan ma tijnankilikaj ni tlajtlanili: ¿Tlake kinejki kiijtos Santiago kema kiijtok moneki tiyolpakisej? ¿Tlake tlamantli uelis kichiuas se Cristo itokilijkaj amo ma yolpaki? ¿Kenijkatsa techpaleuis ma tiyolpakikaj tlaj tijpiaj tlalnamikilistli, titlaneltokaj uan amo timajmauij kema tikixnamikij kuesoli?

6. Kej kiijtoua Lucas 6:22, 23, ¿kenke se Cristo itokilijkaj uelis yolpakis kema kiixnamikis kuesoli?

⁶ Miakej moiljuiaj yolpakisej tlaj amo mokokouaj, kipiaj miak tomij uan tlaj yolpakij ininuaya ininchampoyouaj. Kema Santiago kiijtok tiyolpakisej, kinejki kiijtos eli se tlen nopa kuajkuali tlamantli tlen toTeotsij itonal techmaka,  uan amo pampa kuali tiitstokej (Gál. 5:22). Tojuantij tiyolpakij pampa tijmatij Jehová kuali techita uan timonejnemiltiaj kej Jesús (xijpoua Lucas 6:22, 23; Col. 1:10, 11). Nopa pakilistli eli kej se tlauili tlen kitlalijtokej ipan se tlamantli, kej se candil. Nopa tlitl amo seui maske tlaajaka o uetsi atl. Nojkia kej nopa tlitl, uelis tiyolpakisej maske tikixnamikisej miak tlaouijkayotl. Nopa pakilistli amo seui o amo tlami maske timokokouaj, amo tijpiaj tomij, techkualankaitaj maseualmej o tochampoyouaj. Uan nojua tlauel tiyolpakij kema se akajya katli techkualankaita, kineki kichiuas ayokmo ma tiyolpakikaj. Yeka, kema tikijiyouiaj kuesoli, tijnextiaj nelnelia tielij Cristo itokilijkauaj (Mat. 10:22; 24:9; Juan 15:20). Santiago kiijtok: “Xikitakaj para se ueyi pakilistli kema inmechpanotiuala tlaouijkayotl” (Sant. 1:2).

7, 8. ¿Kenijkatsa kema tijpiaj kuesoli techpaleuia kuali ma titlaneltokakaj?

⁷ Santiago nojkia kiijtoua kenke Cristo itokilijkauaj uelij kiijiyouiaj uejueyi kuesoli. Ya kiijtok: “Inkimatij para tlaouijkayotl kiyejyekoua inmotlaneltokilis uan kichiua para más xijpiakaj inmoyolo para intlaijiyouisej” (Sant. 1:3). Tlen tikixnamikij uelis tikixnextisej ika nopa tlitl tlen kitekiuiaj kema kichijchiuaj se espada. Kema kitlaliaj kampa tlitl uan teipa kikalakiaj kampa sesek atl, nopa tepostli nojua tlauel tetiya. Kiampa pano ika totlaneltokilis, kema tikixnamikij tlaouijkayotl techpaleuia kuali ma titlaneltokakaj. Yeka, Santiago kiijtok: “Uajka xijpiakaj inmoyolo para kuali xikijiyouikaj nochi tlen inmechpanotiuala para inelisej keja tlen moskaltijtokej uan motlakachijtokej ipan toTeko” (Sant. 1:4). Yeka, kema tikitaj nopa tlaouijkayotl techpaleuia nojua kuali ma titlaneltokakaj, ueli tikixnamikij ika pakilistli.

⁸ Ipan nopa amatlajkuiloli tlen Santiago kiijkuilok, kinextia se keski tlamantli tlen uelis kichiuas amo ma tiyolpakikaj. ¿Tlake kuesoli tikixnamikij uan tlake techpaleuis?

9. ¿Kenke moneki tijpiasej tlalnamikilistli?

⁹ Kuesoli: amo tijmatij tlake tijchiuasej. Kema tikixnamikij kuesoli tijnekij tijtlapejpenisej tlen Jehová kipaktia, tlen kinpaleuis toikniuaj uan nojkia tlen techpaleuis amo tijtlauelkauasej Jehová (Jer. 10:23). Moneki tijpiasej tlalnamikilistli, kiampa tijmatisej tlake tijtlapejpenisej uan nojkia tijmatisej tlake tikiniljuisej katli techkualankaitaj. Uelis timoyolkokouaj kema amo tijmatij tlake tijchiuasej, pampa nopa kichiua amo ma tiyolpakikaj.

10. Kej kiijtoua Santiago 1:5, ¿tlake moneki tijchiuasej tlaj tijnekij tijpiasej tlalnamikilistli?

¹⁰ Tlen techpaleuis: tikiljuisej Jehová ma techmaka tlalnamikilistli. Tlaj tijnekij tikijiyouisej se tlaouijkayotl uan nojua tiyolpakisej, achtoui moneki timomaijtosej ika Jehová uan tikiljuisej ma techmaka tlalnamikilistli kiampa kuali tijtlapejpenisej tlen tijchiuasej (xijpoua Santiago  1:5). Uan, ¿tlake uelis tijchiuasej kema tikitaj Jehová amo nima technankilia kema tijtlajtlaniaj se tlamantli? Santiago kiijtok nochipa ma timomaijtokaj. Jehová amo kema kualanis tlaj nochipa tikiljuiaj ma techmaka tlalnamikilistli pampa tijnekij tikijiyouisej kuesoli. Jehová techmakas tlen tijtlajtlaniaj pampa ya temaka ika nochi iyolo tlen kipia (Sal. 25:12, 13). Ya nochipa kiita tlen techpano, kiyolkokoua kema kiita titlaijiyouiaj uan kineki techpaleuis. ¡Tlauel tiyolpakij pampa tijmatij Jehová kiampa kichiua! Nama, ¿kenijkatsa Jehová techmaka tlalnamikilistli?

11. ¿Tlake sekinok tlamantli moneki tijchiuasej uan kiampa tijpiasej tlalnamikilistli?

¹¹ Jehová techmaka tlalnamikilistli ika iTlajtol (Prov. 2:6). Yeka, tlaj tijnekij tijpiasej tlalnamikilistli, moneki tijpouasej Biblia uan amatlajkuiloli. Maske kiampa tijchiuasej, amo moneki san tijmatisej miak tlamantli tlen Jehová techiljuia, moneki tijchiuasej ipan tonemilis. Santiago kiijtok: “Xijchiuakaj nochi tlen inmechiljuia iTlajtol toTeko. Amo ximoiljuikaj para kuali san inkikakisej iTlajtol” (Sant. 1:22). Kema tijchiuaj tlen Jehová techtlajtolmaka, techpaleuia ma tijpiakaj toyolo, tijchiuaj tlen sekinok techiljuiaj uan titetlasojtlaj (Sant. 3:17). Nopa kuajkuali tlamantli techpaleuia nojua ma tiyolpakikaj maske tikixnamikij uejueyi tlaouijkayotl.

12. ¿Kenke tlauel ipati tijmatisej tlen Biblia kiijtoua?

¹² ToTeotsij iTlajtol eli kejuak se teskatl tlen techpaleuia tijmatisej tlake moneki tijpatlasej uan kenijkatsa tijchiuasej (Sant. 1:23-25). Se neskayotl, kema tijpouaj Biblia uelis tikitaj moneki tijchiuasej kampeka amo nima tikualanisej. Jehová techpaleuia tijpiasej toyolo uan kiampa uelis timouikasej ininuaya sekinok o tikixnamikisej kuesoli tlen uelis kichiuas nima ma tikualanikaj. Uan kema tijnextiaj ni kuali tlamantli, techpaleuia ma tikixnamikikaj tlen techtetsopas. Nojkia techpaleuia kuali timoiljuisej uan kuali tijtlapejpenisej tlen tijchiuasej  (Sant. 3:13). Yeka, ¡tlauel ipati tijmatisej tlen Biblia tlamachtia!

13. ¿Kenke moneki timomachtisej tlen kinpanok toTeotsij itekipanojkauaj katli uejkajkia itstoyaj?

¹³ Kemantika kema tijchiuaj se tlamantli uan timokuapolouaj, tikitaj amo kinamikiyaya kiampa tijchiuasej. Tlauel ipati tlaj tikitasej tlake kinpanok sekinok kema mokuapolojkej o kema kichijkej tlen kuali. Yeka, Santiago techiljuia ma tikitakaj tlen kichijkej Abraham, Rahab, Job uan Elías (Sant. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18). Inijuantij kiixnamijkej uejueyi kuesoli tlen ueltoskia kichiuas ayokmo ma yolpakikaj. Tlen kinpanok kinextia nojkia uelis tikijiyouisej tlen tikixnamikij pampa Jehová techpaleuis.

14, 15. ¿Kenke kema amo tijkuamachiliaj se tlamantli, moneki nojua tijtemosej sekinok tlamachtili?

¹⁴ Kuesoli: kema amo kuali tijkuamachilis se tlamantli. Uelis kemantika tijmatij ouij tijkuamachilisej tlen Biblia kiijtoua. O uelis Jehová amo technankilia kej tojuantij tijnekiskiaj. Kema kiampa pano uelis kichiuas ayokmo ma timotemachikaj ipan tlen tijneltokaj. Yeka, tlaj amo tijtemouaj sekinok tlamachtili, uelis ayokmo kuali titlaneltokasej uan ayokmo kuali timouampojchijtosej ika Jehová (Sant. 1:7, 8). Uan uelis kichiuas ayokmo ma timotemachikaj ipan tlen tijselisej teipa.

¹⁵ Pablo kiixnextik tlen tijselisej teipa, eli kejuak se “tepostli tlen moatsintlanoua” (Heb. 6:19, TNM). Kema nopa tepostli kimajkauaj atitla, kipaleuia nopa akali amo ma motejtsona kema chikauak tlaajaka. Nojkia, nopa tepostli san kipaleuia nopa akali tlaj amo kotoni. Kema nopa tepostli tlen kisaloua moxixa, ayokmo tlauel kipaleuia nopa akali. Nojkia, uelis kiampa panos ika totlaneltokilis tlaj amo tijtemouaj tlamachtili tlen amo tijkuamachiliaj, pampa kema tikixnamikisej tlaouijkayotl, uelis ayokmo timotemachisej ipan tlen Jehová techtenkauilijtok. Santiago kiijtok: “Ma axmoiljui: ‘Uelis toTeko nechpaleuis o uelis axtle’. Pampa tlen moiljuia keja nopa itstok keja nopa ueyi atl tlen youi kampa ajakatl kiuijuika” (Sant. 1:6). Se maseuali amo kema yolpakis tlaj kiampa kichiuas.

16. ¿Tlake moneki tijchiuasej kema amo tijkuamachilisej se tlamantli?

¹⁶ Tlen techpaleuis: ma tijtemokaj sekinok tlamachtili uan kuali ma titlaneltokakaj. Ma timotemachikaj ipan tlen tijneltokaj. Uejkajkia kema itstoya tlajtolpanextijketl Elías, toTeotsij itekipanojkauaj ayokmo motemachiyayaj ipan tlen kineltokayayaj. Yeka, Elías kiniljuik: “¿Hasta kema tlamis inkipiasej ome inmotlalnamikilis? Intla toTeko yajaya Dios, xijtokilikaj. Uan intla Baal yajaya Dios, ya xijtokilikaj” (1 Rey. 18:21). Ipan ni tonali nojkia ueliskia kiampa panos. Yeka, moneki tijtemosej sekinok tlamachtili uan kiampa tikitasej Jehová nelnelia eli toTeotsij tlen melauak, Biblia nelia eli toTeotsij iTlajtol uan Jehová itlajtoltemakauaj elij iuampoyouaj (1 Tes. 5:21). Tlaj kiampa tijchiuasej techpaleuis timotemachisej ipan tlen tijneltokaj uan kuali titlaneltokasej. Nojkia, ma tikiniljuikaj ueuejtlakamej tlaj tikitaj moneki techpaleuisej. Yeka, tlaj tijnekij tijtekipanosej Jehová ika pakilistli, ma timosentlalikaj uan ma tijchiuakaj tlen moneki tijchiuasej.

17. ¿Tlake panos tlaj timajmauij?

¹⁷ Kuesoli: kema timokuesouaj. Biblia kiijtoua kema tlauel timokuesouaj ‘kaxantiyas tofuerza’ (Prov. 24:10). Nopa tlajtoli hebreo kema “tlauel timokuesouaj” kineki kiijtos “peuas timajmauis”. Yeka, kema tlauel timajmauij, uelis kichiuas ayokmo ma tiyolpakikaj.

18. ¿Tlake kiijtosneki tikijiyouis?

¹⁸ Tlen techpaleuis: timotemachisej Jehová techpaleuis amo timajmauisej, kiampa tikijiyouisej tlen tikixnamikij. Moneki amo timajmauisej tlaj tijnekij tikijiyouisej tlen techpano (Sant. 5:11). Kema Santiago kiijtok nopa tlajtoli “tikijiyouis” kinejki kiijtos kema se akajya amo choloua uan san nopaya itstok. Kiampa  kichiua se tlateuijketl katli amo majmaui uan amo choloua maske ikualankaitakauaj kinechkauijtiauij.

19. ¿Tlake uelis tijyekosej tlen Pablo kichijki?

¹⁹ Pablo kinextik se kuali neskayotl pampa amo majmajki uan kiijiyouik tlen kipanok. Maske kemantika kimatiyaya amo kipixtoya miak chikaualistli, uelki kiijiyouik pampa motemachik Jehová kipaleuiskia (2 Cor. 4:7; 12:8-10). Tojuantij nojkia uelis tijpiasej chikaualistli uan amo timajmauisej, tlaj amo timoueyimatij uan tikitaj moneki Jehová ma techpaleui (Sant. 4:10).

20, 21. ¿Ipan tlake uelis timotemachisej?

²⁰ Tijmatij Jehová amo techtlatsakuiltia kema tijpiaj kuesoli. Santiago kiijtok: “Kema se tlajtlakoli mitsyoltilana xijchiua, amo ximoiljui para yajaya toTeko tlen mitsyoltilana [...]. ¡Axtle! Axaka ueli kiyoltilanas toTeko ma tlajtlakolchiua uan yajaya axkema kinyoltilana tlakamej ma tlajtlakolchiuakaj” (Sant. 1:13). Kema tijmatij Jehová amo techtlatsakuiltia, techpaleuia nojua tlauel ma timonechkauikaj iuaya (Sant. 4:8).

²¹ Jehová “axkema mopatla” (Sant. 1:17). Kej kinpaleuik Cristo itokilijkauaj tlen achtoui siglo ma kiijiyouikaj nochi kuesoli, tojuantij nojkia techpaleuis ma tikijiyouikaj tlen techpano. Yeka, ma tikiljuikaj Jehová ika nochi toyolo ma techmaka tlalnamikilistli, ma techpaleui kuali titlaneltokasej uan ma techpaleui amo timajmauisej, uan ya techtlakakilis kema timomaijtouaj. Ma timotemachikaj Jehová techpaleuis nojua ma tiyolpakikaj maske tikixnamikisej tlaouijkayotl.