Ir al contenido

Ir al índice

¿Tijmajtoya?

¿Tijmajtoya?

¿Tlake impuestos kiixtlauayayaj kema Jesús itstoya?

UEJKAJKIA, israeleuanij momajtoyaj temakaj tomij tlen kitekiuiyayaj ipan teokali. Maske kiampa kichiuayayaj, kema Jesús itstoya, judíos monekiyayaj temakasej miak impuestos uan nopa kichiuayaya tlauel ouij ma kimatikaj.

Nochi judíos katli ya motlakachijtoyaj monekiyaya temakasej tlajko siclo (ome dracmas), uan kitekiuiskiaj ipan tabernáculo, uan teipa nojkia motekiuik ipan teokali. Ipan achtoui siglo, nopa tomij kitekiuiyayaj kema kikualchijchiuayayaj nopa teokali tlen Herodes kichijchijki uan kema temakayayaj tlakajkaualistli. Se keskij judíos kitlatsintokijkej apóstol Pedro kenijkatsa Jesús kiitayaya kema temakayayaj impuestos, uan Jesús kiijtok amo kenijki tlaj temakayayaj nopa tomij. Yeka, kiiljuik Pedro ma kitemoti se tomij uan ma kiixtlaua nopa impuesto (Mat. 17:24-27).

Ipan nopa tonali, katli kineltokayayaj toTeotsij nojkia monekiyaya temakasej diezmo, ni eliyaya se 10% tlen kipixkayayaj o tlen kitlaniyayaj (Lev. 27:30-32; Núm. 18:26-28). Nopa tlayakananij ipan religión kinchiualtiyayaj maseualmej ma temakakaj nopa “matlaktli por ciento” tlen nochi tlen kipixtoyaj, “hasta nopa ajloueno, anís uan cominos”. Maske Jesús amo kenijki kiitak nopa impuesto, kena kiniljuik escribas uan fariseos kipixtoyaj ome ininixayak (Mat. 23:23).

Nojkia, romanos kinyakanayayaj judíos, yeka nojkia monekiyaya temakasej se keski impuestos tlen tlajtlaniyayaj. Se neskayotl, katli kipixtoyaj tlali ueliskiaj temakasej tomij (se 20 o se 25% tlen kipixkayayaj) kej impuestos o tlen kipixkayayaj. Nojkia, sejse judío monekiyaya tlaxtlauas impuestos. Yeka, fariseos kitlatsintokijkej Jesús tlaj monekiyaya kiixtlauasej nopa impuesto, uan ya xitlauak kiniljuik: “Xijmakakaj César tlen ya iaxka uan nojkia xijmakakaj toTeko Dios tlen toTeko iaxka” (Mat. 22:15-22).

Nojkia, monekiyaya kiixtlauasej impuestos kema asiyaya o kema kiuikayayaj se tlamantli sejkanok. Nopa impuestos temakayayaj kampa asiyayaj barcos, ipan puentes, ipan se ojmaxali, kampa kalakiyayaj ipan se altepetl o kampa tlanamakayayaj.

Nochi nopa impuestos tlen romanos kininamayayaj judíos eliyaya kejuak se ueyi tlamamali. Se historiador romano katli itoka Tácito, uan itstoya kema tekichiuayaya Tiberio, kiijtok: “Kema Jesús itstoya, nopa altepemej tlen Siria uan Judea kiniljuiyayaj sekinok ma kinkixtilikaj se achi tlen nopa impuestos tlen temakayayaj”.

Kej tlainamayayaj impuestos kichiuayaya tlauel ouij ma itstokaj judíos. Katli kinekiyayaj tlainamasej impuestos, monekiyaya temakasej miak tomij tlaj kinekiyayaj kipiasej nopa tekitl. Nojkia kiniljuiyayaj sekinok ma tekitikaj ininuaya uan inijuantij tlainamaskiaj. Nochi tlen kichiuayayaj san inijuantij kinpaleuiyaya. Kej tikitaj, Zaqueo kipaleuiyayaj sekinok ma tlainama (Luc. 19:1, 2). Yeka, nopa maseualmej tlauel kualaniyayaj uan kinkualankaitayayaj katli tlainamayayaj impuestos.