1, 2. ¿Kenke tikijtouaj tiitstokej sanse kej Lot?

 KEMA tikitaj kenijkatsa monejnemiltiaj maseualmej ipan ni tonali, tijyolmatij kej Lot, katli kuali monejnemiltik uejkajkia. Ya “tlaijiyouiyaya miak mojmostla ipampa nopa fiero tlakamej pampa san kichiuayayaj tlen fiero tlen inintlakayo kinekiyaya”. Tlaijiyouiyaya pampa kimatiyaya Jehová kinkualankaita maseualmej katli kiampa monejnemiltiaj (2 Ped. 2:7, 8). Lot kiikneliyaya Jehová uan kitlepanitayaya, yeka amo kuali kiitayaya kej monejnemiltiyayaj maseualmej. Maske tiitstokej ininuaya maseualmej katli amo kitlepanitaj yon kineltokaj itlanauatiljuaj toTeotsij, tojuantij nojkia tijchiuaj kej Lot. Tlaj tikikneliaj Jehová uan tijmakasij tikixpanosej, techpaleuis amo ma tijchiuakaj tlen amo kuali (Prov. 14:2).

² Jehová techtlajtolmaka ika amochtli Proverbios uan kiampa techpaleuia ma tijchiuakaj tlen kuali. Tlen kiijtoua Proverbios techpaleuia maske ya tiuejueyij o amo.

3. Kej kiijtoua Proverbios 17:3, ¿kenke moneki tijmokuitlauisej tlen eltok ipan toyolo? (Nojkia xikita tlaixkopinkayomej).

³ Moneki tijmokuitlauisej toyolo pampa Jehová kiita tlen tijyolmatij. Ni kiijtosneki ya kiita tlen maseualmej amo kiitaj (xijpoua Proverbios 17:3). Jehová tlauel techiknelis tlaj kiitas tijchiuaj kampeka tijchiuasej tlen ya technauatia. Kema tijpiaj ipan toyolo tlen Jehová technauatia, techpaleuia amo ma tijneltokakaj nopa istlakatili tlen Satanás kimoyaua uan amo ma timonejnemiltikaj kej maseualmej (Juan 4:14; 1 Juan 5:18, 19). Tlaj nojua kuali timouampojchiuasej iuaya Jehová, techpaleuis nojua ma tikiknelikaj uan ma tijtlepanitakaj.  Nojkia techpaleuis amo ma tijnekikaj tijchiuasej se tlamantli tlen uelis kiyolkokos. Kema tijnekisej tijchiuasej tlen amo kuali, uelis timoiljuisej: “Amo nijneki nijyolkokos Jehová pampa ya tlauel nechiknelia uan nechpaleuijtok” (1 Juan 4:9, 10).

4. ¿Tlake kichijki se tosiuaikni pampa kimakasiyaya kiixpanos Jehová?

⁴ Tosiuaikni Marta, b katli eua Croacia, kinekiyaya auilnemis. Ya kiijtoua: “Maske nijmatiyaya ouij nikitas nopa tlamantli kej kinamiki uan tlauel ouij nijmatki amo nitlajtlakolchiuas, amo nijchijki tlen nechyoltilanayaya pampa nijmakasi nikixpanos Jehová”. ¿Tlake kipaleuik? Marta kimakasiyaya kiixpanos Jehová uan nojkia moyoliljuik tlake kipanoskia tlaj auilnemiskia. Kema techyoltilana tlen amo kuali, uelis tijchiuasej sanse kej Marta. Ma tikilnamikikaj, tlaj tikixpanosej toTeotsij tlauel tijyolkokosej uan ayokmo uelis tijueyichiuasej nochipa (Gén. 6:5, 6).

5. ¿Tlake mitsmachtia tlen kipanok Leo?

⁵ Kema se akajya kimakasi kiixpanos Jehová, amo momanauia kema kiiljuiaj kichijki tlen amo kuali yon moiljuia amo tleno kipanos tlaj mouikas ininuaya katli amo kitekipanouaj Jehová. Kiampa kipanok Leo, katli itstok ipan República Democrática del Congo. Kema panotoya naui xiuitl ika moatsonpoliuiltik, pejki mouika ininuaya katli amo kuali monejnemiltiaj. Moiljuiyaya maske sekij kichiuayayaj tlen amo kuali, ya amo kiixpanoyaya Jehová. Maske kiampa moiljuiyaya, kema panok se keski tonali, nojkia pejki tlauel tlai uan auilnemi. Teipa pejki kiilnamiki tlen itatauaj kimachtijtoyaj uan kenijkatsa achtouia nelnelia tlauel yolpakiyaya. Leo moyolkuepki uan ueuejtlakamej kipaleuijkej sampa ma kitekipano Jehová. Ipan ni tonali, Leo tlauel yolpaki uan  tlatekipanoua kej ueuejtlakatl uan kej precursor especial.

6. ¿Tlake kiixnextiaj nopa omej siuamej tlen tikitasej ipan ni tlamachtili?

⁶ Nama tikixtomasej Proverbios capítulo 9. Tlen kiijtoua nochi techpaleuia. Nopaya kamanalti tlen omej siuamej. Se kiixnextia tlalnamikilistli uan seyok kiixnextia uiuiyotl. c Kema tikixtontiasej ni párrafos, ma tikilnamikikaj maseualmej kinpaktia auilnemisej uan kiitasej pornografía (Efes. 4:19). Yeka nojua moneki tijchijtosej kampeka tijmakasisej tikixpanosej Jehová uan amo tijchiuasej tlen amo kuali (Prov. 16:6). Ni omej siuamej kinnotsaj katli uiuitikej o katli “axtleno kimachiliaj”. Kejuak kintlaneuij ma panokaj ininchaj uan ma tlakuakaj nopaya (Prov. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17). Kema katli uiuitikej kalakij ininchaj nopa siuamej, amo sanse tlamantli kinpano. ¿Tlake kinpano? Ma tikitakaj.

7. Kej kiijtoua Proverbios 9:13-18, ¿tlake kinpano katli kalakij ichaj nopa “siuatl tlen uiuitik”? (Nojkia xikita tlaixkopinkayotl).

⁷ Achtoui ma tikitakaj tlen kiijtoua nopa “siuatl tlen uiuitik” (xijpoua Proverbios 9:13-18). Ya amo pinaua uan kiijtoua: “‘Xiualakaj nochaj’. Uan nopa telpokamej tlen axtleno kimachiliaj kitlakakiliaj”. ¿Tlake kinpano katli kalakij ichaj? Kejuak yauij “miktla”. Ipan sekinok capítulos tlen Proverbios, nojkia kamanalti tlen sekinok siuamej. Ipan se keski capítulos achtoui tlen capítulo 9, techiljuia tlake uelis techpanos tlaj tijtlakakilisej nopa siuatl katli amo kuali monejnemiltia uan nopa siuatl katli auilnemi. Biblia kiijtoua: “Intla tias ipan nopa ojtli tlen asis hasta ininchaj nopa siuamej tlen keja nopa kichiuaj tijpantis mikistli” (Prov. 2:11-19). Proverbios 5:3-10 nojkia techiljuia amo ma tijtlakakilikaj nopa “auilnenkasiuatl” pampa ya kiuikas “se tlakatl kampa onka mikistli”.

8. ¿Tlake moneki kitlapejpenisej katli kitlakakiliaj nopa “siuatl tlen uiuitik”?

⁸ Nochi katli kitlakakiliaj nopa siuatl tlen uiuitik, moneki kitlapejpenisej tlaj kichiuasej tlen kiniljuia o amo. ¿Kema monekis kitlapejpenisej nopa tlamantli? Kema kinyoltilanas tlen uelis kichiuas ma auilnemikaj o ma momekatikaj, o kema kanajya nesis pornografía. ¿Tlake tijtlapejpenisej kema techyoltilanas ni tlamantli?

9, 10. ¿Kenke amo kinamiki tiauilnemisej o timomekatisej?

⁹ Tlaj amo timomekatisej, techpaleuis ipan  miak tlamantli. Ipan amochtli Proverbios, nopa “siuatl tlen uiuitik”, kiijtoua: “Atl tlen tlaichtektli eltok tlen más tsopelik”. ¿Tlake kiixnextia “atl tlen tlaichtektli”? Biblia kiijtoua kema se tlakatl uan se siuatl katli mosenkajtokej motekaj sansejko, eli kej “se atl tlen más ajuiyak” (Prov. 5:15-18). Se tlakatl uan se siuatl katli moamasenkajtokej, uelis motekasej sansejko kej kinamiki. Uan nopa “atl tlen tlaichtektli”, uelis kiixnextia kema se akajya momekatia o auilnemi uan kiixpano toTeotsij itlanauatiljuaj. Kema se akajya kichiua ni tlamantli, nochipa kichiua ichtakatsi, kej kema se akajya tlachteki. Katli kiijij nopa “atl tlen tlaichtektli” kimachiliaj tlauel tsopelik. Maske kiampa kiyolmatij, san mokajkayauaj, Jehová kiita nochi uan amo uelis kikajkayauasej. Maske katli momekatiaj moyolpakiltiaj, tlauel amo kuali tlen kichiuaj uan Jehová ayokmo kuali kinita (1 Cor. 6:9, 10). Uan nojkia kinpanos sekinok tlamantli.

¹⁰ Katli auilnemij o momekatiaj, uelis pinauasej, kimatisej ayokmo tlauel ininpati, tlanemiltisej o moxelosej ika ininchampoyouaj. Uajka amo kinamiki tijtlakakilisej nopa “siuatl tlen uiuitik”. Miakej katli momekatiaj kitlauelkauaj Jehová uan kemantika nojkia mokokouaj uan mikij (Prov. 7:23, 26). Kampa tlami Proverbios capítulo 9, kiijtoua: “Tlen youij kampa ichaj nopa siuatl [...] ama itstokej miktla”. Uajka, ¿kenke miakej momekatiaj o auilnemij tlaj teipa kinpanos tlen amo kuali? (Prov. 9:13-18).

11. ¿Kenke tlauel amo kuali tlaj tikitas pornografía?

¹¹ Kampa ueli nesi pornografía, yeka miakej moiljuiaj amo kenijki tlaj kiitasej. Tlaj tikitas uelis timomatis, mitstlanauis uan kichiuas ayokmo kuali xijyolmati. Tlen tikitas tlauel ouij tikilkauas. Pornografía mitsyoltilanas xiauilnemi o ximomekati, amo mitspaleuis ipan niyon se tlamantli (Col. 3:5; Sant. 1:14, 15). Katli kiitaj, peuaj kichiuaj tlen amo kuali.

12. ¿Tlake uelis tijchiuasej tlaj ualnesis tlaixkopinkayotl tlen techyololinis ma tijchiuakaj tlen amo kuali?

¹² ¿Tlake kinamiki kichiuas se toikni tlaj ipan itableta o ipan icelular ualnesi pornografía? Moneki nimantsi moixijkuinis uan amo kitlachilis. Tlauel techpaleuis tlaj tikilnamikisej tlauel tijpatiitaj kuali timouikasej iuaya Jehová. Maske se keski tlaixkopinkayotl amo nesi tlaj eli pornografía, nojkia uelis kichiuas ma timoiljuikaj tlen amo kinamiki, uan nojkia amo kinamiki tikitasej. ¿Kenke? Pampa amo tijnekij timomekatisej ipan toyolo (Mat. 5:28, 29). David, se ueuejtlakatl tlen Tailandia, kiijtoua: “Nochipa nimotlajtlania: ‘¿Kipaktia Jehová ma nikita ni tlaixkopinkayotl maske amo eli pornografía?’. Kema kiampa nimoiljuia tlauel nechpaleuia kuali ma nijtlapejpeni tlen nikitas”.

13. ¿Tlake techpaleuis kuali ma tijtlapejpenikaj tlen tijchiuasej?

¹³ Tlaj tijmakasisej tikixpanosej Jehová, techpaleuis kuali ma tijtlapejpenikaj tlen tijchiuasej. Yeka Proverbios 9:10, kiijtoua: “Tlalnamikilistli peua kema se akajya kiimakasi uan kitlepanita TOTEKO”. Tlen kiijtoua ni versículo, nojua tlauel moxitlaua kampa peua capítulo 9, nopaya kamanalti tlen se siuatl katli kiixnextia “tlalnamikilistli”.

14. ¿Tlake techiljuia ma tijchiuakaj Proverbios 9:1-6?

¹⁴ (Xijpoua Proverbios 9:1-6). Ipan ni versículos Jehová techiljuia ma tijtlakakilikaj pampa ya techchijchijki uan kipia miak tlalnamikilistli (Prov. 2:6; Rom. 16:27). Ni versículos, kamanalti tlen se kali tlen kipia chikome tlaketsali, ni kichiua ma timoiljuikaj Jehová tlauel kipaktia temakas tlen kipia uan kuali kinselia katli kinekij ma kinyakana.

15. ¿Tlake tlamantli techiljuia toTeotsij ma tijchiuakaj?

 ¹⁵ Jehová tlauel kipaktia temakas tlen kipia uan temaka tlen tlauel kuali, kiampa kinextia Proverbios capítulo 9, kampa kamanalti tlen se siuatl katli kiixnextia “tlalnamikilistli”. Ya kikualchijchijtok nochi tlen kipia, nojkia kichijtok ajuiyak tlakualistli, vino uan kikualchijchijtok se mesa (Prov. 9:2). Nojkia ipan versículos 4 uan 5, nopa “tlalnamikilistli” kiniljuia katli amo kimatij miak tlamantli: “Xiualakaj, xijkuakij notlakualis”. ¿Kenke moneki tijtlakakilisej? Pampa Jehová kineki techmokuitlauis uan techmakas tlalnamikilistli. Ya amo kineki ma techpano tlen amo kuali uan ma titlaijiyouijtokaj miak xiuitl, yeka kinmaka tlalnamikilistli katli kinekij kuali monejnemiltisej (Prov. 2:7). Tlaj tijmakasij tikixpanosej Jehová, tijnekisej tijyolpakiltisej uan tijneltokasej tlen techtlajtolmaka. Tlaj kiampa tijchiuasej, tlauel tiyolpakisej (Sant. 1:25).

16. ¿Kenijkatsa kipaleuik Alain pampa kimakasi kiixpanos Jehová, uan tlake panok teipa?

¹⁶ Tlaj tijmakasisej Jehová, techpaleuis kuali ma tijtlapejpenikaj tlen tijchiuasej. Ma tikitakaj tlen kichijki Alain, se ueuejtlakatl katli tlamachtia ipan se escuela. Ya kiijtoua: “Katli ininuaya nitekiti moiljuiaj tlaj tikinnextilisej telpokamej videos kampa nesi pornografía, uelis kiixmatisej inintlakayo”. Alain kimati tlaj kiampa moiljuis, iselti mokajkayauas. Ya kiijtoua tlake kichijki: “Nijmakasi nikixpanos Jehová, yeka amo nikitak nopa películas. Uan nojkia nikinixtomilik katli ininuaya nitekiti kenke amo nikitas”. Kema kiampa kichijki, kinextik kitlakakilik nopa siuatl tlen kiixnextia “tlalnamikilistli”, ya kiijtoua: “Xinejnemi ipan nopa ojtli tlen nimechnextilis uan ximotlalnamiktikaj” (Prov. 9:6). Se keskij katli ininuaya tekiti, mosentlachilijkej ika tlen kichijki, yeka pejkej momachtiaj Biblia uan nojkia pejkej yauij tlanechikoli.

17, 18. ¿Tlake tlateochiualistli kiselisej nama uan teipa katli kitlakakiliaj “tlalnamikilistli”? (Nojkia xikita tlaixkopinkayotl).

¹⁷ Ika tlen kichiuaj ni omej siuamej, Jehová techmachtia tlake moneki tijchiuasej tlaj nelnelia tijnekij tiyolpakisej. Katli kitlakakiliaj nopa “siuatl tlen uiuitik” uan “teyolpasoloua”, kinekij momekatisej o auilnemisej. San kinekij moyolpakiltisej uan amo moiljuiaj tlake kinpanos. Katli kiampa kichiuaj asitij “miktla” (Prov. 9:13, 17, 18).

¹⁸ Uan katli kitlakakiliaj nopa siuatl katli kipia “tlalnamikilistli”, tlauel yolpakij pampa kiseliaj kuajkuali tlamachtili (Is. 65:13). Jehová kinauatik tlajtolpanextijketl Isaías ma kiijkuilo: “Xinechtlakakilikaj na inmechiljuis kanke  uelis inkinpantisej nopa tlakualistli tlen achi kuali” (Is. 55:1, 2). Uajka, moneki tijpatiitasej tlen Jehová kipaktia uan tijkualankaitasej tlen kikualankaita (Sal. 97:10). Tielij kej nopa tlatekipanouanij tlen kiijtoua Proverbios capítulo 9. Inijuantij moketsaj kampa “tlauejkapanko nechka nopa altepetl”. Sanse kej inijuantij, tikijtouaj: “Xiualakaj nochaj inmojuantij tlen inuiuitikej”. Tojuantij uan katli techtlakakiliaj tijselisej miak tlateochiualistli nama uan nojkia teipa. Tlaj nochipa tinemisej ipan ni kuali ojtli, teipa tiitstosej nochipa (Prov. 9:3, 4, 6).

19. Kej kiijtoua Eclesiastés 12:13, 14, ¿tlake moneki tijchiuasej? (Nojkia xikita recuadro: “ ¿Kenijkatsa techpaleuis tlaj tijmakasisej toTeotsij?”).

¹⁹ (Xijpoua Eclesiastés 12:13, 14). Ipan ni tonali mochiua tlen tlauel amo kuali pampa tiitstokej itlamia tonali. Maske kiampa tiitstokej, tijnekij tijmakasisej tikixpanosej Jehová. Kiampa tijmokuitlauisej toyolo, kuali timonejnemiltisej uan tiitstosej inechka Jehová. Tlauel tikikneliaj toTeotsij uan tijtlepanitaj, yeka tijnekij tijchiuasej kampeka tikintemosej katli kinekij kitlakakilisej nopa “tlalnamikilistli” uan tikinpaleuisej ma tijchiuakaj tlen Jehová kineki”.