Ipan 1988, Jack uan Marie-Line sansejko pejkej senkistok tlatekipanouaj. Inijuantij nima momatij kampa kintitlanij, uan amo kema kiijtojtokej amo yasej kampa kintitlantokej, ipan Guadalupe uan ipan Guayana Francesa. Nama, kali Betel tlen Francia kiyakana tlajtolmoyaualistli ipan ni ome altepetl. Ma tikamanaltikaj se kentsi ininuaya.

¿Kenke inkinejkej senkistok intlatekipanosej?

Marie-Line: Nimoskaltik ipan Guadalupe, uan nimomajtoya se tonal nitlajtolmoyauayaya iuaya nonana, katli tlauel kipaktiyaya tlajtolmoyauas. Na nechpaktia nikamanaltis ininuaya maseualmej, yeka kema tlanki nimomachtia ipan 1985, pejki nitlatekipanoua kej precursora.

Jack: Kema nieliyaya nitelpokatl, nochipa niitstoya ininuaya toikniuaj katli senkistok tlatekipanouayayaj, katli tlauel kinpaktiyaya tlajtolmoyauasej. Kema amo niauiyaya nimomachtia, nitlatekipanouayaya kej precursor auxiliar. Kemantika, sábados uan domingos, uejka tiauiyayaj ipan se autobús pampa se tonal titlajtolmoyauaskiaj ininuaya precursores. Teipa, titlamiyayaj titlajtolmoyauaj iteno ueyi atl. ¡Nelia tlauel techpaktiyaya!

Nimosenkajki iuaya Marie-Line ipan 1988. Teipa, nimoiljuik: “Kualtiaskia nojua tlauel chikauak titlatekipanosej. Amo tleno techtsakuilia”. Uajka, pejki senkistok nitlatekipanoua, iuaya Marie-Line. Kema panok se xiuitl, tiajkej kampa kinmachtiaj precursores, uan kema tikiskej techtekimakakej kej precursores especiales. Tlauel techpaktik titlatekipanosej ipan miak pilaltepetsitsij tlen Guadalupe. Teipa techtitlankej ipan Guayana Francesa.

Kampa ueli inmechtitlantokej ipan nochi xiuitl tlen panotok. ¿Tlake inmechpaleuijtok inmomatisej kampa inmechtitlanij?

Marie-Line: Toikniuaj katli itstokej ipan Betel tlen Guayana Francesa kimajtoyaj tojuantij tlauel techpaktia tlen kiijtoua Isaías 6:8. Yeka, kema technojnotsayayaj, miakpa achi mauiltiyayaj uan achtoui techiljuiyayaj: “¿Inkiilnamikij nopa texto tlen inmechpaktia?”. Kema kiampa techiljuiyayaj, tijmatiyayaj techpatlaskiaj, yeka tikijtouayayaj: “¡Nikaj tiitstokej! ¡Xitechtitlanikaj!”.

Amo techpaktia tikitasej kenijkatsa kampa tiitstokej amo eli sanse kej kampa tiitstoyaj, pampa nopa  amo techkaua ma tijpatiitakaj tlen tijpiaj. Uan nojkia, achtoui tojuantij tijchiuaj kampeka tikinixmatisej toikniuaj kampa tiitstokej.

Jack: Uejkajkia, maske kipixtoyaj kuali ininyolo, se keskij touampoyouaj amo kinekiyayaj ma tiakaj, pampa kinekiyayaj ma tiitstokaj ininuaya. Uan kema tikistejkej tlen Guadalupe, se toikni techilnamikilik tlen Jesús kiijtok ipan Mateo 13:38: “Nopa mili kineki kiijtos ni Tlaltipaktli”. Uajka, kema tijkajteuaj kampa titlatekipanouaj, tikilnamikij nojua titlatekipanojtokej ipan nopa mili, maske kampa ueli tiitstokej. Tikilnamikij maseualmej ininnemilis nelia tlauel ipati.

Kema tiasij kampa nama titlajtolmoyauasej, tikitaj maseualmej kichiuaj kampeka itstosej ika pakilistli. Yeka, nojkia tijchiuaj kampeka tiitstosej kej inijuantij. Maske tlen kikuaj amo eli sanse ika tlen tojuantij timomajtokej, nojkia tijkuaj tlen inijuantij kikuaj uan tikijij tlen inijuantij kiijij. Maske tijchiuaj ni, tikitaj tlake uelis tijchiuasej uan kiampa amo techtlanauis tlen tijkuaj yon tlen tikijij. Tijchiuaj kampeka tikijtosej san kuajkuali tlamantli tlen onka kampa nama titlatekipanouaj.

Marie-Line: Nojkia tijyekouaj miak tlamantli tlen toikniuaj katli nopaya itstokej. Nikilnamiki tlen panok kema tionasitoj ipan Guayana Francesa. Tlauel chikauak tlakiajtoya, yeka timoiljuijkej timochiaskiaj uan tiaskiaj titlajtolmoyauatij kema moketsaskia atl. Uan se tosiuaikni nechiljuik: “¿Ya tiasej?”. Na nimosentlachilik, uan nikiljuik: “Uan, ¿katsa tiasej?”. Nechiljuik ma nikitski se paraguas uan ma tiakaj ipan bicicletas. Nopa tonali nijyekok nijnemiltis bicicleta san ika setsi nomax uan ika seyok nikitskijtias paraguas. Tlaj amo nijchijtoskia nopa, nimoiljuia yon se tonali nitlajtolmoyajtoskia ipan nopa metstli kema tlauel tlakiauiyaya.

Inmojuantij inmechpatlatokej se kaxtoli imiakpa. ¿Inkinekiskiaj techiljuisej se keski tlamantli tlen techpaleuis?

Marie-Line: Uelis achi ouij tijmatij kema techpatlaj. Yeka, tlauel moneki tijpiasej se tlenijki tlen kichiuas ma tijyolmatikaj kejuak tiasij tochaj kema titlakuepiliaj tlen tlajtolmoyaualistli.

Jack: Nochipa kema timopatlaj, ika kalijtik nijxaua o nijpa nopa tlapepecholi tlen nopa kali kampa nama tiitstosej. Kemantika, toikniuaj tlen kali Betel kimajtoyaj amo tiuejkauaskiaj kampa techtitlantoyaj, yeka nechiljuiyayaj: “Jack, nama amo moneki tijxauas nopa tlapepecholi”.

Marie-Line kuali kimati kenijkatsa kiajokuis tlen tijpiaj. Nochi kitlalia ipan cajas, uan kitlatskiltilia se amatl kampa kiijkuiloua “Baño”, “Kampa tikochij” o “Tlen ika titlakualchiuaj”. Kiampa, kema tiasij ipan kali kampa timokauasej, nimantsi tijmatij kanke  moneki tijtlalisej sejse tlamantli. Uan nojkia kiijkuiloua tlake kikalakik ipan sejse caja, kiampa amo tiouijtij tijpantiaj se tlamantli.

Marie-Line: Kuali tijyekojtokej kenijkatsa timosentikapaleuisej, yeka amo tiuejkauaj uan nima tijpeualtiaj titlatekipanouaj.

¿Kenijkatsa inkikualtlaliaj tonali uan kiampa inkiaxilisej nopa horas tlen moneki intlajtolmoyauasej? (2 Tim. 4:5).

Marie-Line: Nochi lunes timosiajketsaj uan timomachtiaj tlen moixtomas ipan tlanechikoli. Uan ipan nopa sekinok tonali titlajtolmoyauaj.

Jack: Maske kena moneki tikaxitisej nopa horas, amo timosentlaliaj ipan nopa tlamantli. Tojuantij tlauel tijpatiitaj titlajtolmoyauasej. Yeka, kema tikisteuaj tochaj uan kema titlakuepiliaj, tijchiuaj kampeka tikamanaltisej ininuaya nochi maseualmej katli tikinpantiaj.

Marie-Line: Uan kema tiauij tipaxalotij, nochipa nijuika se keski pilamatsitsij. Kemantika, maseualmej monechkauiaj uan techtlajtlaniaj amatlajkuiloli, maske amo tikiniljuijtokej tielij Jehová itlajtoltemakauaj. Yeka, nochipa kuali timonejnemiltiaj uan timoyoyontiaj kej kinamiki. Maseualmej kitlachiliaj nopa tlamantli.

Jack: Nojkia tijueyichiuaj toTeotsij kema tijchiuaj se keski tlamantli tlen kinpaleuia tokalnechkauaj. Tlaj nikita uetstok se amatl kampa ninemi, na nochipa nijpejpena, nojkia nikintlasoltepeuilia uan niyejyekchiua nopa jardín tlen eltok nechka kampa tiitstokej. Tokalnechkauaj kiitaj nopa, uan yeka kemantika techtlatsintokiaj: “¿Inkipiaj se Biblia tlen uelis intechmakasej?”.

Kemantika intlajtolmoyauatoj kampa maseualmej tlauel uejka itstokej. ¿Inkiilnamikij tlake inmechpanok kema inkichijkej nopa?

Jack: Ipan Guayana Francesa eltok pilaltepetsitsij tlen tlauel uejka mokaua uan ouij se onasi. Miakpa, ipan se semana tinenkej 600 kilómetros, uan tlauel amo kuali eltoya nopa ojtli. Nikilnamiki kema tiajkej Saint Élie, ipan Amazonia. Tiuejkajkej miak horas kema tiajkej ipan se uejkapantik camioneta, uan teipa tiajkej ipan se pilakaltsi. Katli nopaya itstokej tlatekipanouaj kampa kitemouaj oro. Tlauel kitlaskamatkej pampa tikinmakakej amatlajkuiloli, yeka kinejkej tlapaleuisej ika se kentsi oro. Kema tlayouixki, tijtlalijkej se video tlen kichijtok toTeotsij itlanechikol uan mosentilijkej miakej maseualmej.

Marie-Line: Namanok, kiiljuijkej Jack ma kiixtoma nopa tlamachtili kema moilnamiki Cristo imikilis ipan Camopi. Tiajkej ipan se pilakaltsi naui horas ipan ueyatl Oyapock, uan kiampa uelki tiasitoj. Tlauel nechpaktik.

Jack: Kampa amo tlauel tlauejkatla, tlauel mokojkojxonia atl uan chikauak ixtemo. Nochi achi timajmauiyayaj kema timonechkauiyayaj kampa kiampa eltoya. Nopa tlakatl katli kiyakana pilakaltsi moneki kuali kimatis tlake kichiuas. Tlauel techpaktik kema tiajkej. Maske san chikuasej toikniuaj itstoyaj kema moilnamijki Cristo imikilis, mosentilijkej se 50 maseualmej, uan se keskij eliyayaj amerindias.

Marie-Line: Ni san se keski tlamantli tlen techpanok, uan telpokamej katli kinekij nojua tlauel kitekipanosej Jehová nojkia uelis kinpanos ni kuajkuali tlamantli. Kema kiampa pano, moneki timotemachisej ipan Jehová, uan nopa kipaleuis totlaneltokilis ma moskalti. Nochipa tikitaj kenijkatsa Jehová techpaleuia.

Inmojuantij inkiyekojtokej miak tlajtoli. ¿Uelis pampa inmotsonteko tlauel inmechpaleuia?

Jack: Amo ya nopa. Nijyekok nopa tlajtoli pampa monekiyaya ma nijyeko. Se tonali, monejki nijyakanas tlamachtili ika Tlen Tematiltia ipan sranantongo, * maske yon se kentsi nijpojtoya Biblia ipan nopa tlajtoli. Nijtlatsintokik se toikni tlaj nechkuamachilijtoyaj, uan ya nechiljuik: “Maske kemantika amo tijkuamachiliyayaj se keski tlajtoli, kuali tikixtonki”. Konemej tlauel nechpaleuijkej. Inijuantij amo kichiuayayaj kej katli ya uejueyij, pampa kena nechiljuiyayaj kenijkatsa nimotenkuapolouayaya. Konemej kuali nechmachtijkej.

Marie-Line: Ipan se pilaltepetsi, nikinmachtiyaya se keskij katli kamanaltiyayaj francés, portugués uan sranantongo. Se tosiuaikni nechiljuik achtoui ma nikinmachti katli kamanaltiyayaj nopa tlajtoli tlen na nikouijmatiyaya, tlen eliyaya portugués, uan  teipa katli amo tlauel ouij. Teipa nijkuamachilik kenke kiampa nechiljuik.

Se tonali, onkak nitlamachtiskia, achtoui ipan tlajtoli sranantongo uan teipa ipan portugués. Kema pejki nijmachtia katli teipa nikitato, nopa tosiuaikni katli yajtoya nouaya nechiljuik: “Marie-Line, ni siuatl amo kikuamachilia tlen tikiljuia”. Nikitak nijkamanaljuijtoya se siuatl katli eua Brasil ipan tlajtoli sranantongo, uan amo ipan itlajtol portugués.

Toikniuaj katli itstokej kampa intlatekipanojtokej tlauel inmechikneliaj. ¿Tlake inmechpaleuijtok kuali ximouampojchiuakaj ininuaya?

Jack: Proverbios 11:25 kiijtoua: “Tlen kinmaka sekinok miak tlamantli tlen kipia, teipa achi más moricojchiuas”. Tojuantij amo san timoiljuijtokej tikinpaleuisej sekinok pampa nimantsi tijchiuaj nopa. Kema kikualchijchiuaj kali kampa timosentiliaj uan na nitlapaleuia, sekij toikniuaj nechiljuiaj: “Xikinkaua tlajtolmoyauanij ma kichiuakaj”. Uan na nikiniljuia: “Na nojkia nieli se tlajtolmoyajketl”. Maske kemantika kena tijnekij tiitstosej toselti, nosiua uan na amo tijnekij nopa ma techtsakuili tikinpaleuisej sekinok.

Marie-Line: Tijchiuaj kampeka tikitasej kenijkatsa tikinpaleuisej sejse toikniuaj. Kiampa tijmatij tlaj se toikni moneki ma kinmokuitlauilikaj ikoneuaj o ma kinnamikitij kema kisaj escuela. Uajka, tikitaj tlake tlamantli tijchiuasej ipan nopa tonali uan kiampa uelis tikinpaleuisej. Kiampa kuali timouampojchiuaj ininuaya, uan kema moneki, nima tikinmapaleuiaj.

¿Tlake tlateochiualistli inkiselijtokej pampa intlatekipanojtokej kampa monekij tlajtolmoyauanij?

Jack: Pampa senkistok titlatekipanojtokej, techpaleuijtok tlauel ma tiyolpakikaj. Nojkia, kampa titlatekipanojtokej tikitstokej miak tlamantli tlen Jehová kichijchijtok uan nopa tlauel techpakilismakatok. Maske tijpixtokej tlaouijkayotl, tijpiaj tlayolseuilistli, pampa kuali tijmatij toikniuaj amo kema techkauasej toselti maske kampa ueli tiitstosej.

Kema nieliyaya nitelpokatl, nechtsajkej ipan Guayana Francesa pampa amo nijnejki nimochiuas soldado. Na amo kema nimoiljuik se tonali nitlakuepiliskia kej misionero uan nechkauaskiaj ma nitlajtolmoyaua kampa kintsaktokej maseualmej. Jehová nelia tlauel techteochiua.

Marie-Line: Nechpaktia nikinpaleuis sekinok, nopa kichiua ma niyolpaki. Tlauel techpaktia tijtekipanosej Jehová. Tlen tijchijtokej nojkia techpaleuijtok na uan noueue ma timoiknelikaj. Kemantika, Jack nechtlajtlania tlaj uelis tikintlaneuisej ma tlakuakij tochaj se toikni iuaya isiua katli nesi amo nelkuali itstokej. Uan miakpa na nojkia ya nopa nimoiljuijtoya. Miakpa techpanotok ni tlamantli.

Jack: Panotok se keski xiuitl kema nechiljuijkej nijpia cáncer de próstata. Maske nosiua amo kipaktia kikakis ni, na nikiljuia: “Uelis tlaj mostla nimikiskia, amo nimikiskia pampa ‘ninelueuentsi’. Maske amo niueuejtixki, na nimikiskia ika miak pakilistli pampa nijmati nijtekiuik nonemilis kema nijtekipanok Jehová, uan na nijmati amo san tlapik nochi tlen nijchijki” (Gén. 25:8).

Marie-Line: Jehová techmakatok miak tekitl tlen tojuantij amo kema timoiljuijkej tlaj tijseliskiaj uan techkajtok ma tijchiuakaj se keski tlamantli tlen amo timoiljuijtoyaj. Tijselijtokej miak tlateochiualistli ipan nochi tonemilis. Tiasej kampa toTeotsij itlanechikol techiljuis ma titlatekipanokaj, pampa timotemachiaj toTeotsij nochipa techpaleuis.