1, 2. ¿Kenke tlen Pablo kichijki uelis kinpaleuis ueuejtlakamej?

 APÓSTOL Pablo tlauel kinikneliyaya toikniuaj, yeka tlauel kinpaleuiyaya (Hech. 20:31). Uan inijuantij, tlauel kiikneliyayaj. Se tonali kema ueuejtlakamej tlen Éfeso kimatkej ayokmo kiitaskiaj Pablo, “nochi inijuantij chokakej miak” (Hech. 20:37). Sanse kej Pablo, ueuejtlakamej nojkia tlauel kinikneliaj toikniuaj uan kinpaleuiaj (Filip. 2:16, 17). Maske kiampa kichiuaj, kemantika kiixnamikij se keski tlamantli. ¿Tlake uelis kinpaleuis?

² Ueuejtlakamej kipiaj miak tekitl, yeka tlauel kinpaleuis tlaj kiitasej tlen Pablo kichijki (1 Cor. 11:1). Ya nojkia eliyaya tlajtlakole kej tojuantij, yeka kemantika monekiyaya kichiuas kampeka kichiuas tlen kuali (Rom. 7:18-20). Maske kiixnamijki miak tlaouijkayotl, nojua kitekipanok Jehová uan nochipa yolpajki. Tlaj ueuejtlakamej kichiuaj kej Pablo, kinpaleuis nojua ma tlatekipanojtokaj ika pakilistli maske kiixnamikij tlaouijkayotl. Ma tikitakaj kenijkatsa uelis kichiuasej.

3. ¿Tlake tikitasej ipan ni tlamachtili, uan tlake tijyekosej?

³ Ipan ni tlamachtili tikitasej naui tlamantli tlen kiixnamikij ueuejtlakamej: 1) moneki kikixtisej tonali tlajtolmoyauasej uan kichiuasej sekinok tekitl, 2) kinyakanasej toikniuaj ika tlaiknelili, 3) amo san mosentlalisej kema mokuapolouaj uan 4) amo san kiitasej kema toikniuaj mokuapolouaj. Nojkia, timomachtisej kenijkatsa Pablo kiixnamijki sejse tlen ni tlamantli uan kenijkatsa ueuejtlakamej uelis kichiuasej kej ya.

4. ¿Kenke ueuejtlakamej ouij kimatij nochipa tlajtolmoyauasej ininuaya toikniuaj?

⁴ ¿Kenke eli ouij? Ueuejtlakamej amo san tlajtolmoyauaj ininuaya toikniuaj, nojkia kipiaj sekinok tekitl. Kemantika moneki kiyakanasej tlanechikoli tlen mochiua sejse semana, o kiixtomasej tlamachtili Kampa techmachtiaj ika Biblia. Nojkia, kichiuaj sekinok tekitl, kej tlamachtiaj, kinmachtiaj tlapaleuianij uan kinyolchikauaj toikniuaj (1 Ped. 5:2). Uan sekij ueuejtlakamej tlapaleuiaj kampa kikualchijchiuaj uan kichijchiuaj kali kampa titlaueyichiuaj. Maske kiampa kichiuaj, inijuantij tlauel kipatiitaj kimoyauasej nopa kuali tlamachtili, kej kichiuaj nochi toikniuaj (Mat. 28:19, 20, TNM).

5. ¿Kenijkatsa Pablo kinextik tlauel kipatiitayaya tlajtolmoyauas?

⁵ Tlen Pablo kichijki. Ipan Filipenses 1:10, Pablo kiijtok: “Xijmatikaj kejatsa inkitlapejpenisej tlen nelia kuali”. Ya kichijki tlen nikaj kiijtoua, uan yeka tlauel tlajtolmoyauayaya. Jehová kimakak ni tekitl, uan ipan miak xiuitl kiitak kej se tlamantli tlen tlauel ipati. Yeka, tlajtolmoyajki kampa nemij miakej uan kajkalpa (Hech. 20:20). Pablo amo san tlajtolmoyauayaya ijnalok o tiotlak, o sampatsi ipan semana, ya nochipa kiitayaya kenijkatsa tlajtolmoyauas. Se neskayotl, kema kinchixtoya se keskij toikniuaj ipan Atenas, kinkamanaljuik se keskij maseualmej tlen nopa kuali tlamachtili, uan inijuantij nelia kuali kitlakakilijkej (Hech. 17:16, 17, 34). Nojkia kema tsaktoya ichaj, nochipa kinkamanaljuiyaya tlen toTeotsij katli yauiyayaj kiitaj (Hech. 28:16-24; Filip. 1:13, 14).

6. ¿Kenijkatsa Pablo kinmachtik sekinok?

⁶ Pablo nochipa tlauel kuali kitekiuiyaya tonali. Nochipa kintlaneuiyaya sekinok ma tlajtolmoyauakaj iuaya. Se neskayotl, kema achtoui yajki tlajtolmoyauato, kitlanejki ma yaui iuaya Juan Marcos uan kema yajki ika ompa, kitlanejki Timoteo (Hech. 12:25; 16:1-4). Kichijki kampeka kinmachtis kenijkatsa kiyakanasej tlanechikoli, kinyakanasej toikniuaj ika tlaiknelili uan kuali tlamachtisej (1 Cor. 4:17).

7. Kej kiijtouaj Efesios 6:14, 15, ¿kenijkatsa ueuejtlakamej uelis kichiuasej kej Pablo?

⁷ Tlen uelis kichiuasej. Ueuejtlakamej amo san moneki tlajtolmoyauasej kajkalpa, nojkia uelis tlajtolmoyauasej kampa ueli, kej Pablo kichijki (xijpoua Efesios 6:14, 15). Se neskayotl, uelis tlajtolmoyauasej kema yauij tlakouaj o kampa tekitij. Uan, tlaj tlapaleuiaj kampa mochijchiua kali kampa titlaueyichiuaj, uelis  kinkamanaljuisej tlen Biblia katli itstokej nechka kampa tekitij o katli ontlakajkauaj. Sanse kej Pablo, kema tlajtolmoyauasej uelis kinpaleuisej tlapaleuianij o sekinok toikniuaj nojua kuali ma tlatekipanokaj.

8. Kemantika, ¿tlake moneki kichiuasej ueuejtlakamej?

⁸ Ueuejtlakamej amo kinamiki tlauel motekiuijtosej ipan tlanechikoli o ipan circuito, uan ayokmo kipiasej tonali tlajtolmoyauasej. Yeka, tlaj amo kinekij mosentlalisej san ipan se tlamantli, kemantika uelis kiijtosej amo kichiuasej se keski tekitl. Uelis kema momaijtosej kiitasej ayokmo momachtiaj sejse semana ininuaya ininchampoyouaj, ayokmo kuali tlajtolmoyauaj yon kinmachtiaj ininkoneuaj kenijkatsa tlajtolmoyauasej, pampa tlauel motekiuijtokej. Maske sekij uelis ouij kimatij kiijtosej amo kichiuasej se tekitl, moneki kiilnamikisej Jehová kimati kenke amo kiseliaj.

9. ¿Tlake sekinok tlamantli kiixnamikij ueuejtlakamej maske ya kipiaj miak tekitl?

⁹ ¿Kenke eli ouij? Tiitstokej ipan itlamia tonali, yeka toTeotsij itekipanojkauaj kiixnamikij kuesoli. Kemantika moneki ma kinyolchikauakaj uan ma kinpaleuikaj. Nojkia, moneki kinpaleuisej amo ma yakaj ipan se ojtli tlen amo kuali (1 Tes. 5:14). Maske ueuejtlakamej amo uelij kinkixtiliaj nochi ininkuesol toikniuaj, Jehová kineki ma kichiuakaj kampeka kuali kinmokuitlauisej. Ueuejtlakamej tlauel motekiuiaj. Yeka, ¿kenijkatsa kikixtisej tonali uan kiampa kinpaleuisej toikniuaj?

10. Kej kiijtoua 1 Tesalonicenses 2:7, ¿kenijkatsa Pablo kinitayaya toikniuaj?

¹⁰ Tlen Pablo kichijki. Ya nochipa kinyolchikauayaya toikniuaj uan kiniljuiyaya tlauel kuali tlatekipanouayayaj. Ueuejtlakamej tlauel kinpaleuis tlaj nojkia kinextisej kinikneliaj toikniuaj, kej Pablo kichijki (xijpoua 1 Tesalonicenses 2:7). Pablo nochipa kiniljuik toikniuaj Jehová tlauel kiniknelia, uan ya nojkia (2 Cor. 2:4; Efes. 2:4, 5). Nochipa kinitayaya kej iuampoyouaj uan kichiuayaya kampeka itstos ininuaya. Motemachiyaya ipan inijuantij, yeka kiniljuiyaya kemantika ya nojkia majmauiyaya uan mokuapolouayaya (2 Cor. 7:5; 1 Tim. 1:15). Maske kipixtoya miak tekitl uan sekinok tlamantli, ya nochipa mosentlalik kinpaleuis toikniuaj.

11. ¿Kenke Pablo kintlajtolmakayaya toikniuaj katli ininuaya tlatekipanouayaya?

¹¹ Kemantika, Pablo monejki kintlajtolmakas toikniuaj katli ininuaya tlatekipanouayaya. Maske kiampa kichijki, amo san kiniljuik tlen amo kipaktiyaya, ya kintlajtolmakak pampa kinejki kinpaleuis. Kichijki kampeka nima ma kikuamachilikaj tlen kiniljuiyaya uan kiitayaya tlaj  kena kichiuayayaj. Se neskayotl, maske ipan nopa amatlajkuiloli tlen kintitlanilik toikniuaj tlen Corinto xitlauak kintlajtolmakak, teipa kititlanki Tito pampa kinekiyaya kimatis kenijkatsa kiitakej tlen kintlajkuiljuilik. Uan, ¡tlauel yolpajki kema kimatki kichijtoyaj tlen kiniljuik! (2 Cor. 7:6, 7).

12. ¿Tlake uelis kichiuasej ueuejtlakamej uan kiampa kinyolchikauasej toikniuaj?

¹² Tlen uelis kichiuasej. Ueuejtlakamej uelis kichiuasej kej Pablo kema kikixtiaj tonali uan kiampa itstosej ininuaya toikniuaj. Uelis kiampa kichiuasej, kema nima asisej ipan tlanechikoli, pampa kiampa kamanaltisej ininuaya toikniuaj. Kemantika, uelis kiyolchikauasej se toikni maske amo kiiljuisej miak tlamantli, o kinextisej kiikneliaj maske amo uejkaj itstosej iuaya (Rom. 1:12; Efes. 5:16). Ueuejtlakamej katli kichiuaj kej Pablo, kitekiuiaj Biblia kema kinyolchikauaj toikniuaj uan kema kiniljuiaj Jehová kiniknelia. Nojkia, kinextiaj kinikneliaj kema kintlajtlaniaj kenijkatsa itstokej uan kiniljuiaj kuali kej tlatekipanouaj. Kema se ueuejtlakatl kitlajtolmaka se toikni, moneki kitekiuis Biblia. Uan maske xitlauak tetlajtolmakas, moneki kichiuas ika tlaiknelili pampa kineki ma kipaleui tlen kiiljuis (Gál. 6:1).

13. ¿Kenijkatsa uelis kiyolmatij ueuejtlakamej pampa tlajtlakolejkej?

¹³ ¿Kenke eli ouij? Ueuejtlakamej nojkia tlajtlakolejkej, yeka nojkia mokuapolouaj (Rom. 3:23). Kemantika moneki kichiuasej kampeka amo san mosentlalisej kema mokuapolouaj. Sekij uelis moyolkokouaj pampa san mosentlaliaj ipan tlen amo uelij kichiuaj. Uan sekij uelis amo kenijki kiitaj kema mokuapolouaj, yeka amo kichiuaj kampeka kipatlasej se keski tlamantli.

14. Kej kiijtoua 2 Corintios 4:7, ¿tlake kipaleuik Pablo ma kipatla kej eliyaya?

¹⁴ Tlen Pablo kichijki. Ya amo moueyimatiyaya, yeka kiitak monekiyaya ma kipaleui Jehová pampa iselti amo ueliskia kipatlas se keski tlamantli. Maske uejkajkia tlauel kintlatsakuiltik toikniuaj, teipa kiitak amo kuali tlen kichijtoya uan kinejki kipatlas kej eliyaya (1 Tim. 1:12-16). Jehová kipaleuik ma kinyakana toikniuaj ika tlaiknelili, ma kintlasojtla uan amo ma moueyimati. Maske kiyolkokouayaya pampa mokuapolouayaya, ya mosentlalik kiilnamikis Jehová nochipa kitlapojpoljuiyaya uan amo san kiitas kema mokuapolouayaya (Rom. 7:21-25). Pablo kimatiyaya amo eliyaya xitlauak, yeka  kichijki kampeka nojua kipatlas inemilis, uan pampa amo moueyimatki, kikajki Jehová ma kipaleui nojua kuali tlatekipanos (1 Cor. 9:27; xijpoua 2 Corintios 4:7).

15. ¿Tlake kinpaleuis ueuejtlakamej ma kiitakaj kej kinamiki kema mokuapolouaj?

¹⁵ Tlen uelis kichiuasej. Maske ueuejtlakamej amo elij xitlauakej, Jehová kintekimakatok. Yeka, inijuantij moneki kiitasej nojkia mokuapolouaj uan kichiuasej kampeka monejnemiltisej kej ya kineki (Efes. 4:23, 24). Tlauel kinpaleuis tlaj ika Biblia kiitaj tlake nojua moneki kipatlasej. Tlaj kiampa kichiuasej, Jehová kinpaleuis ma yolpakikaj uan nojua kuali kichiuasej ininteki (Sant. 1:25).

16. ¿Tlake uelis panos tlaj ueuejtlakamej san kiitaj kema toikniuaj mokuapolouaj?

¹⁶ ¿Kenke eli ouij? Kema ueuejtlakamej tekitij ininuaya toikniuaj, uelis kiitasej kenijkatsa mokuapolouaj. Tlaj san mosentlaliaj ipan nopa tlamantli, uelis kualanisej uan kinajuasej toikniuaj o san kiijtosej tlen amo kuali kichiuaj. Pablo kiniljuik toikniuaj, Satanás ya nopa kineki ma kichiuakaj (2 Cor. 2:10, 11).

17. ¿Kenijkatsa Pablo kinitayaya toikniuaj?

¹⁷ Tlen Pablo kichijki. Ya nochipa kinitayaya toikniuaj kej kinamiki. Ni amo kiijtosneki amo kiitayaya kema toikniuaj mokuapolouayayaj, pampa kemantika uelis kichiuayayaj se tlamantli tlen kiyolkokouayaya. Maske kiampa panoyaya, ya kiitayaya kema se akajya amo kinekiyaya kichiuas se tlamantli uan kema se akajya san kinekiyaya kichiuas tlen amo kuali. Ya tlauel kinikneliyaya toikniuaj, yeka san mosentlaliyaya kiitas nopa kuajkuali tlamantli tlen kinextiyayaj. Uan kema kiitayaya se akajya kichiuayaya kampeka kichiuas tlen kuali, ya kipaleuiyaya.

18. Kej kiijtoua Filipenses 4:1-3, ¿tlake tijyekouaj kej Pablo kinpaleuik Evodia uan Síntique?

¹⁸ Ma tikitakaj kenijkatsa Pablo kinpaleuik omej tosiuaikniuaj katli itstoyaj ipan tlanechikoli tlen Filipos (xijpoua Filipenses 4:1-3). Evodia uan Síntique ayokmo kuali mouikayayaj pampa mokualanijkej. Maske Pablo kimatki tlen panok, ya amo chikauak kintlajtolmakak yon kiijtok amo kuali kichiuayayaj ininteki. Ya, san mosentlalik ipan nopa kuajkuali tlamantli tlen kinextiyayaj uan kenijkatsa tlauel kuali tlatekipanouayayaj. Kimatiyaya Jehová tlauel kinikneliyaya. Pablo kinitak tosiuaikniuaj kej kinamiki, yeka kiniljuik ma kichiuakaj kampeka sampa kuali mouikasej. Ya nochipa kiitak nopa kuajkuali tlamantli tlen toikniuaj kinextiyayaj, nopa kipaleuik nochipa ma yolpaki uan kuali ma mouika ininuaya nochi katli itstoyaj ipan nopa tlanechikoli.

19. 1) ¿Tlake uelis kichiuasej ueuejtlakamej uan kiampa kinitasej toikniuaj kej kinamiki? 2) ¿Tlake tijyekoua tlen nopa tlaixkopinkayotl kampa nesi se ueuejtlakatl tlachpana?

 ¹⁹ Tlen uelis kichiuasej. Ueuejtlakamej, xikitakaj nopa kuajkuali tlamantli tlen kinextiaj toikniuaj. Maske elij tlajtlakolejkej, nojkia kinextiaj tlamantli tlen kuali (Filip. 2:3). Kemantika, monekis inkitlalnamiktisej se akajya. Yeka, uelis inkichiuasej kej Pablo, uan amo san ximosentlalikaj ipan tlen kiijtoua toikni o tlen kichiua. Moneki inkiitasej nopa toikni kiiknelia Jehová, kiijiyouijtok miak tlamantli uan uelis kipatlas kej monejnemiltia. Tlaj inkinitaj toikniuaj kej kinamiki, inkinpaleuisej nojua ma moiknelikaj uan kuali ma mouikakaj ipan tlanechikoli.

20. ¿Tlake uelis kichiuasej ueuejtlakamej uan kiampa nojua kiyekosej tlen Pablo kichijki?

²⁰ Ueuejtlakamej tlauel kinpaleuis tlaj momachtisej tlen pablo kichijki. Se neskayotl, uelis kitemosej ipan Índice de las publicaciones Watch Tower kampa kiijtoua “Pablo” uan teipa “ejemplo para los ancianos”. Kema kiitasej nopa tlamachtili uelis motlatsintokisej: “¿Kenijkatsa tlen Pablo kichijki nechpaleuia nojua ma nitlapaleui ika pakilistli?”.

21. ¿Ipan tlake uelis motemachisej ueuejtlakamej?

²¹ Ueuejtlakamej moneki kiilnamikisej Jehová amo kintlajtlania nochipa tlauel kuali ma kichiuakaj se tlenijki, ya san kineki amo kema ma kitlauelkauakaj (1 Cor. 4:2). ToTeotsij kipatiitak tlen Pablo kichijki uan nojkia pampa amo kema kitlauelkajki. Yeka, ueuejtlakamej moneki motemachisej Jehová kipatiita nochi tlen kichiuaj. Hebreos 6:10, kiijtoua: “Yajaya axkiilkauas nopa tekitl tlen inkichijtokej pampa inkiikneliaj. Axkiilkauas kejatsa inkinpaleuijkej itlatsejtseloltikatlakauaj uan hasta ama noja inkichiuaj”.