1, 2. 1) ¿Kenke sekij telpokamej kintlanij Satanás uan iajakauaj? (Xikita nopa achtoui tlaixkopinkayotl). 2) ¿Tlake tikixtomasej ipan ni tlamachtili?

APÓSTOL Pablo kiijtok sanse kej se tlateuijketl, se Cristo itokilijka nojkia kejuak moteuijtok. Tojuantij kejuak timoteuiaj ininuaya tokualankaitakauaj Satanás uan iajakauaj. Maske amo tikinitaj, kena itstokej uan tlauel kuali tlateuiaj pampa uejkajtok kichijtokej nopa. Uelis timoiljuiskiaj amo kema tikintlaniskiaj, uan telpokamej kiampa moiljuiaj. ¿Nelia telpokamej amo uelis kintlanisej nopa amo kuali ajakamej? Kena uelisej, uan miakej ya tlatlantokej pampa kipiaj “nopa chikaualistli tlen toTeko” Jehová kinmaka. Uan pampa nojkia kejuak tlateuianij, kitekiuiaj tlen ika momanauisej katli ‘toTeko kinmakatok’ (xijpoua Efesios 6:10-12).

² Kema Pablo kiijtok tlen ika timomanauiaj, uelis moiljuijtoya ipan nochi nopa tlamantli tlen kitekiuiyaya se soldado romaejketl (Hech. 28:16). Kema tikixtontiasej nochi nopa tlamantli, ma tikitakaj tlen kiijtouaj se keskij telpokamej uan kenijkatsa kinpaleuijtok kitekiuisej sejse tlen nopa tlamantli tlen ika timomanauiaj.

3, 4. ¿Kenijkatsa tlen melauak katli Biblia tlamachtia eli kejuak se tlateuijketl itsinkechilpika?

³ (Xijpoua Efesios 6:14). Kema Pablo kiijtok moneki tijpixtosej “tlen melauak” kej se tlateuijketl “itlajkoilpika”, kiilnamiktoya tlen kitekiuiyayaj romaeuanij. Inintlajkoilpika sekij tlateuianij kipixtoya tepostli tlen kimokuitlauiyaya inintsinkech, uan nojkia kinpaleuiyaya ma kitlakechikaj ininyolixtsajka. Nojkia kipixtoya kampa ueliskiaj kiuiyonisej ininespada. Kema se tlateuijketl kuali motsinkechilpiyaya, amo majmauiyaya yas tlateuiti.

⁴ Nojkia kiampa techpano tojuantij, pampa nochi tlen melauak katli tlamachtia Biblia techpaleuia amo ma tijneltokakaj tlamachtili tlen amo melauak (Juan 8:31, 32; 1 Juan 4:1). Tlaj tlauel tijpatiitasej tlen melauak, uajka kejuak timotlalilijtosej nopa ‘tepostli tlen ika se moyolixtsakua’ pampa amo ouij tijchiuasej “tlen xitlauak” kej toTeotsij itlanauatiljuaj kiijtoua (Sal. 111:7, 8; 1 Juan 5:3). Uan tlaj kuali tijkuamachilisej tlen melauak, uajka amo timajmauisej kema monekis tikinixtomilisej katli techkualankaitaj (1 Ped. 3:15).

5. ¿Kenke moneki nochipa tikijtosej tlen melauak?

⁵ Kema tlen melauak tlamachtia Biblia asi ipan toyolo, techyololinia ma timonejnemiltikaj kej nopaya tlamachtia uan ma tikijtokaj tlen melauak. ¿Kenke amo kinamiki tiistlakatisej? Pampa Satanás kineki ma tiistlakatikaj uan kiampa timokuapolosej. Kema se akajya istlakati, kipano tlen amo kuali uan nojkia sekinok (Juan 8:44). Yeka, maske titlajtlakolejkej, tijchiuaj kampeka amo kema tiistlakatisej (Efes. 4:25). Kemantika uelis ouij tijmatisej amo tiistlakatisej. Abigail, katli kipia 18 xiuitl, kiijtoua: “Kema se tlamantli tlen tikijtos uelis mitspaleuis, uelis timoiljuis amo kenijki tlaj tiistlakatis”. Uajka, ¿kenke kichiua kampeka amo istlakatis? Ya kiijtoua: “Pampa nijmati kiampa kuali niitstok iixpa Jehová, uan kiampa nojkia notatauaj uan nouampoyouaj uelis motemachisej ipan na”. Victoria, katli kipia 23 xiuitl, kiijtoua: “Kema tikijtos tlen melauak uan tijmanauis tlen tijneltoka, uelis mitspinajtisej. Maske kiampa mitspanos, mitspaleuis kuali xijyolmati, nojua timonechkauijtos iuaya Jehová uan tlauel mitstlepanitasej katli mitsikneliaj”. Nochi ni kinextia nelia tlauel kuali tlaj nochipa tikijtosej tlen melauak, kejuak kuali timotlalilijtoskiaj ‘totlajkoilpika’.

6, 7. ¿Kenijkatsa tlen xitlauak eliskia kejuak nopa tepostli tlen ika moyolixtsakuayaya se tlateuijketl?

⁶ Se tlen nopa tepostli tlen ika moyolixtsakuayayaj tlateuianij tlen Roma kipixtoya pajpatlachtik uan uijuijkoltik tepostli tlen kitlatskiltiyayaj iixko seyok, uan sekinok tepostli kitlaliyayaj ipan ininajkol. Kema motlaliliyayaj, ika kuetlaxtli kitilanayayaj ipan se keski ganchos tlen kipixtoya uan kiampa kuali kiilpiyayaj. Maske nopa tepostli tlen ika moyolixtsakuayaya se tlateuijketl kichiuayaya amo tlauel kuali ma mojmolini, kimokuitlauiyaya iyolo uan nochi iyolix pampa kipaleuiyaya amo ma kikokokaj ika se espada uan ika kuatlamintli. Yeka monekiyaya nochipa kuali kiitas tlaj kuali eltoya nochi nopa tepostli uan tlaj kuali kitlatskiltijtoyaj.

⁷ Nopa tepostli kuali kiixnextia kenijkatsa Jehová itlanauatiljuaj tlauel kimokuitlauia toyolo (Prov. 4:23). Kej se tlateuijketl amo kipatlaskia tlen ika moyolixtsakua ika seyok tlen amo tlauel kuali, tojuantij nojkia amo kema tijpatlaskiaj toTeotsij itlanauatiljuaj ika tlen tojuantij timoiljuiaj. Tojuantij amo tijpiaj miak tlalnamikilistli uan yeka amo tlauel techpaleuis tlen tojuantij timoiljuisej (Prov. 3:5, 6). Yeka, moneki nochipa kuali tikitasej tlaj itlanauatiljuaj  kuali kimokuitlauijtok toyolo o nochi tlen timoyoliljuiaj.

8. ¿Kenke tlauel kuali tijneltokasej Jehová itlanauatiljuaj?

⁸ ¿Tijmati ouij tijchiuas tlen toTeotsij tlanauatia o timoiljuia tlauel amo mitskaua tijchiuas se keski tlamantli? Daniel, katli kipia 21 xiuitl, kiijtoua: “Notlamachtijka uan katli ininuaya nimomachtia tlauel nechpinajtiaj pampa nijchiua tlen Biblia kiijtoua. Se keski tonali amo kuali nijyolmatki uan tlauel nimokuesok”. ¿Tlake kipaleuik? Ya kiijtoua: “Nikitak kenijkatsa techpaleuia tijchiuasej tlen Jehová technauatia. Se keskij ‘nouampoyouajʼ pejkej kitekiuiaj drogas uan sekinok ayokmo momachtijkej. Tlauel amo kuali tlen kinpanok. Jehová nelia kuali techmokuitlauia”. Madison, katli kipia 15 xiuitl, kiijtoua: “Nikouijmati nijneltokas tlen Jehová tlanauatia uan amo nijchiuas tlen sekinok telpokamej kinpaktia”. ¿Tlake kipaleuia amo ma kichiua kej sekinok? Ya kiijtoua: “Nikilnamiki na nieli se tlen Jehová itlajtoltemakauaj uan yeka Satanás kineki nechyoltilanas ika miak tlamantli. Kema amo nijchiua tlen ya kineki, tlauel kuali nijyolmati”.

9-11. 1) ¿Tlake tlamantli nojkia kejuak timotlaliliaj Cristo itokilijkauaj? 2) ¿Tlake moneki tijchiuasej tlaj tijnekij kuali tijyolmatisej kema titlajtolmoyauasej?

⁹ (Xijpoua Efesios 6:15). Se tlateuijketl katli amo kiuikayaya itekak, amo ueliyaya kuali tlateuia. Inintekak tlateuianij kichijchijtoyaj ika eyi kuetlaxtli tlen kitekpichojtoyaj uan kuali kipepechojtoyaj, yeka tlauel kinpaleuiyaya. Kej kichijchijtoyaj kichiuayaya amo nima ma kotoni uan amo ma kinikxikoko.

¹⁰ Nopa tlateuianij motlaliliyayaj nopa tekaktli kema yauiyayaj ipan se tlauilankayotl, uan Cristo itokilijkauaj nojkia kejuak timotlaliliaj totekak kema tiauij tijmoyauaj nopa kuali tlamachtili tlen temaka tlaseuilistli (Is. 52:7; Rom. 10:15). Moneki amo timajmauisej kema monekis titlajtolmoyauasej. Bo, se telpokatl katli kipia 20 xiuitl, kiijtoua: “Achtouia tlauel nimajmauiyaya nikinkamanaljuis tlen Biblia katli ininuaya nimomachtiyaya. Uelis pampa nipinauayaya. Amo nijmati kenke kiampa nijyolmatiyaya. Nama tlauel nechpaktia nikinkamanaljuis telpokamej katli kipiaj noxiui”.

¹¹ Miakej telpokamej kiitstokej tlauel kuali kiyolmatij kinkamanaljuisej sekinok kema kuali mokualchijchijtokej. ¿Tlake uelis tijchiuas tlaj nojkia tijneki kiampa tijyolmatis? Julia, katli kipia 16 xiuitl, kiijtoua: “Kema nia nimomachtia, nochipa nijuika amatlajkuiloli, uan nijtlakakilia tlen nouampoyouaj moiljuiaj uan kineltokaj. Tlaj kuali nimokualchijchijtok, uelis nikiniljuis se tlamantli tlen nelia kinpaleuis”. Makenzie, katli kipia 23 xiuitl, kiijtoua: “Tlaj titlatlepanita uan kuali titetlakakilia, mitspaleuis tijmatis se kentsi tlen kinpano katli ininuaya timomachtia. Na nochipa nijpoua tlamachtili tlen kistia, tlen kinpaleuia telpokamej. Kiampa uelis nikinnextilis ipan Biblia o ipan jw.org se tlamantli tlen kinpaleuis”. Uajka, tlaj kuali timokualchijchiuaj kema titlajtolmoyauaj eli sanse kej kema tijtekiuiaj se tekaktli tlen technamiki.

12, 13. ¿Tlake tlamantli kejuak techmajkauilia Satanás?

¹² (Xijpoua Efesios 6:16). Inintepostsajka tlateuianij ueueyak eliyaya, yeka kitsakuayaya ininajkol uan inintlankuax. Ika nopa momanauiyayaj kema kinmakiliyayaj ika espadas, kema kinmajkauiliyayaj kuatlamintli o sekinok tlamantli.

¹³ ¿Tlake ‘lemenkakuatlamintli’ uelis mitsmajkauilis Satanás? Ya kineki xijneltoka se keski tlamantli tlen amo melauak tlen Jehová, kej kema kiijtoua amo kitekipachoua tlen mitspano uan amo mitsiknelia. Ida, katli kipia 18 xiuitl,  kiijtoua kemantika kiampa kiyolmati. Ya kiijtoua: “Kemantika nimoiljuia Jehová mouejkatlalijtok uan amo kineki elis nouampo”. ¿Tlake kipaleuia amo nochipa kiampa ma kiyolmati? Ida kiijtoua: “Tlanechikoli eli kejuak se pajtli tlen nechpaleuia kuali ma nitlaneltoka. Achtouia san nimoseuiyaya uan amo nimomatlananayaya. Nimoiljuiyaya amo aka kinekiyaya kikakis tlen na nitlanankiliskia. Nama kuali nimokualchijchiua, uan nijchiua kampeka nitlanankilis ompa o expa. Maske nijmati ouij, tlauel kuali nijyolmati kema nitlanankilia. Uan toikniuaj tlauel nechyolchikauaj. Kema nikisa tlen nopa kali kampa timosentiliaj, nijmati temachtli Jehová tlauel nechiknelia”.

14. ¿Tlake kinextia tlen kiijtoua Ida?

¹⁴ Tlen Ida kiijtoua kinextia se tlamantli tlen tlauel ipati. Inintepostsajka tlateuianij nochipa sanse iueueyaka eliyaya, uan totlaneltokilis uelis nojua ueyi mochiuas o ayokmo tlauel ueyi elis. Tojuantij tijmatij tlaj tijnekij tijpiasej ueyi totlaneltokilis o amo (Mat. 14:31; 2 Tes. 1:3). Yeka, tlauel moneki tijchiuasej kampeka nojua kuali titlaneltokatiasej.

15, 16. ¿Kenke tlen tijchiaj eli sanse kej itsontsajka se tlateuijketl?

¹⁵ (Xijpoua Efesios 6:17). Inintsontsajka tlateuianij kinpaleuiyaya kema kinekiyayaj kinmakilisej ipan inintsonteko, ininkechtla o ipan ininixayak. Sekij kipixtoyaj kampa ueliskia kiitskisej uan kitlanantiasej.

¹⁶ Kej itepostsontsajka se tlateuijketl kimokuitlauiyaya itsonteko, tlen tijchiaj tijselisej nojkia  kimokuitlauia totlalnamikilis (Prov. 3:21; 1 Tes. 5:8). Tlen tijchiaj techpaleuia ma timosentlalikaj ipan tlen Jehová kitenkajtok techmakas uan ma tikitakaj tokuesoljuaj kej kinamiki (Sal. 27:1, 14; Hech. 24:15). Uan tlaj tijnekij ma techpaleui, moneki nochipa tijpixtosej ipan totlalnamikilis o tijneltokasej nelia moaxitis tlen techtenkauilijtokej.

17, 18. 1) ¿Kenijkatsa uelis kichiuas Satanás ayokmo ma timotemachikaj ipan tlen techtenkauilijtokej? 2) ¿Kenijkatsa uelis tijnextisej amo tijkajtokej Satanás ma techkajkayaua?

¹⁷ Satanás kineki ayokmo ma timotemachikaj ipan tlen tijchiaj. Ma tikilnamikikaj kenijkatsa kiyejyekok Jesús. Ya kimajtoya Jesús motemachiyaya tlanauatis ipan Tlaltipaktli. Nojkia kimajtoya achtoui monekiyaya tlaijiyouis uan mikis, uan teipa kichiaskia Jehová ma kitekimaka ipan nopa tonali tlen kiixtlalijtoya. Yeka kiyejyekok ika nopa tlamantli, kiampa amo mochiaskia miak xiuitl uan nima tlanauatiskia. Kiiljuik san sempatsi ma kiueyichiua, uan ya nimantsi kimakaskia nochi (Luc. 4:5-7). Satanás nojkia kimati Jehová techiljuijtok techmakas miak tlamantli ipan Xochimili. Uan kimati achtoui moneki timochiasej uan uelis nojkia titlaijiyouisej. Yeka kineki techyoltilanas ika miak tlamantli, pampa kineki san ma timosentlalikaj kuali tiitstosej. Kineki ma tikachtouitlalikaj tomij uan sekinok tlamantli, uan amo toTeotsij iTlanauatijkayo (Mat. 6:31-33).

¹⁸ Sanse kej sekinok telpokamej, Kiana, katli kipia 20 xiuitl, amo kikajtok Satanás ma kikajkayaua. Ya kiijtoua: “Nijmati san toTeotsij iTlanauatijkayo uelis kisenkauas nochi tokuesoljuaj”. ¿Kenijkatsa kipaleuia pampa kiampa moiljuia? Ya kiijtoua: “Pampa nimotemachia niitstos ipan Xochimili, nechpaleuia ma nimosentlali nijchiuas se keski tlamantli. Amo nijchiua kampeka nitlatominpias o nijpias se kuali tekitl ipan se empresa. Nochi tonali uan nochikaualis nijtekiuia pampa nijneki nijchiuas nochi tlen nimosentlalijtok uan kiampa tlauel nijtekipanos toTeotsij”.

19, 20. ¿Kenijkatsa uelis nojua kuali tijtekiuisej toTeotsij iTlajtol?

¹⁹ Kema Pablo pejki kintlajkuiljuilia toikniuaj tlen Éfeso, tlateuianij kitekiuiyayaj ininespada kema moteuiyayaj ininuaya sekinok, iuexka eliyaya se 50 centímetros. Inijuantij tlauel kuali kitekiuiyayaj pampa mojmostla momachtiyayaj kenijkatsa kuali kitekiuisej.

²⁰ Pablo kiijtok toTeotsij iTlajtol eli kejuak se espada tlen toTeotsij techmakatok. Uan moneki kuali tijtekiuisej kema tijmanauisej tlen tijneltokaj o kema monekis tijpatlasej tlen timoiljuiaj (2 Cor. 10:4, 5; 2 Tim. 2:15). ¿Tlake mitspaleuis nojua kuali xijtekiui? Sebastian, katli kipia 21 xiuitl, kiijtoua: “Kema nijpoua Biblia, nikijkuiloua se versículo tlen sejse capítulo. Kiampa nikijkuilojtia nochi textos tlen nechpaktia. Kiampa nojkia nimoiljuia kej Jehová moiljuia”. Daniel, katli tikijtojkej ipan párrafo 8, kiijtoua: “Kema nijpojtia Biblia, nijtlapejpenijtia se keski tlen ika uelis nikinpaleuis maseualmej kema nitlajtolmoyauas. Tlauel kuali techtlakakiliaj kema kiitaj techpaktia tijpouasej Biblia uan tijchiuaj kampeka tikinpaleuisej”.

21. ¿Kenke amo kinamiki tikinmakasisej Satanás uan iajakauaj?

²¹ Tlen kiijtouaj nopa telpokamej uan ichpokamej ipan ni tlamachtili kinextia amo kinamiki tikinmakasisej Satanás yon iajakauaj, pampa inijuantij nojkia uelis mikisej. Kema Cristo tekichiuas ipan nopa Mil Xiuitl, kintsakuas uan amo tleno uelis kichiuasej. Uan teipa kintsontlamiltis (Apoc. [Rev.] 20:1-3, 7-10). Tikixmatij tokualankaitaka, tlen ika kineki techkajkayauas uan tlen kineki kichiuas. Tojuantij uelis tijtlanisej Satanás pampa Jehová nochipa techpaleuis.