Se tosiuaikni katli itoka Sara * kiijtoua: “Tlauel nipinaua uan nijmakasi nijchiuas se tlenijki. Yeka, amo nechpaktia niitstos ininuaya katli nima kualanij uan mosisiniaj. Uan kema niitstok ininuaya katli yolyamanikej uan amo moueyimatij, kuali nijyolmati, yeka ueli nimoyoltlapoua uan nikiniljuia tlen nechpano uan tlen nechtekipachoua. Nochi nouampoyouaj kiampa elij”.

Tlen Sara kiijtok kinextia nochi techpaktia tiitstosej ininuaya katli yolyamanikej. Uan Jehová kuali kinita maseualmej katli kiampa elij. Ipan iTlajtol, techiljuia ma tielikaj tiyolyamanikej (Col. 3:12). ¿Tlake kiijtosneki tielisej tiyolyamanikej? ¿Kenijkatsa Jesús kinextik eliyaya yolyamanik? ¿Uan kenke tlaj tielisej tiyolyamanikej techpaleuis nojua tlauel ma tiyolpakikaj?

Ni kuali tlamantli san kinextiaj katli kipiaj yolseuilistli. Katli yolyamanikej o amo mosisiniaj, kuali tenojnotsaj uan kinchiuiliaj sekinok tlen kuali. Uan maske kinpano tlen amo kuali, uelij monauatiaj uan kuali moiljuiaj tlake kichiuasej.

Se maseuali katli yolyamanik ueli kinauatia tlen kiyolmati. Nopa tlajtoli griego tlen motlajtolkuepa “yolyamanik”, kitekiuiyayaj kema kimaxojtiliyayaj se kauayo katli tlauel mosisiniyaya. Maske nopa kauayo nojua kipia miak chikaualistli, ayokmo mosisinia pampa yolik kimaxojtilijtiajkej. Tojuantij nojkia kiampa techpano kema tiyolyamanikej: maske “toyolo mosisinia”, kejuak tijmajxojtiliaj, uan tijchiuaj kampeka timonauatisej uan kiampa amo tikinyolkokosej sekinok.

Uelis timoiljuisej tojuantij amo tielij tiyolyamanikej. Uan kemantika ouij tijmatij tijnextisej nopa kuali tlamantli pampa maseualmej nimantsi kinekij kichiuasej se tlamantli uan nima kualanij (Rom. 7:19). Tlaj tijnekij tielisej tiyolyamanikej, moneki tijchiuasej se ueyi kampeka, uan toTeotsij itonal uelis techpaleuis ma tijnextikaj (Gál. 5:22, 23). ¿Kenke moneki tijchiuasej kampeka tielisej tiyolyamanikej?

Tijnekij tiitstosej ininuaya katli yolyamanikej. Kej kiijtok Sara, katli tikijtojkej achtoui, techpaktia tiitstosej ika maseualmej katli yolyamanikej. Jesús kiampa kiixmatiyayaj, pampa eliyaya yolyamanik uan kipixtoya kuali iyolo (2 Cor. 10:1). Konemej nojkia kinekiyayaj itstosej iuaya maske amo kiixmatiyayaj (Mar. 10:13-16).

Tlaj tielisej tiyolyamanikej, techpaleuis tojuantij uan sekinok. Ni kuali tlamantli techpaleuis amo ma timotetsopakaj yon nimantsi tikualanisej  (Prov. 16:32). Nojkia, totlalnamikilis amo techyolkokojtos, pampa amo aka tijchiuilisej tlen amo kuali, yon katli tlauel tikinikneliaj. Kema tiyolyamanikej nojkia kinpaleuia sekinok, pampa amo nima tikualanisej uan amo tikinyolkokosej.

Maske Jesús tlauel kipixtoya miak tekitl, ya amo nima kualaniyaya. Miakej maseualmej monekiyaya kinyolchikauasej pampa kipixtoyaj miak kuesoli uan tlauel ouij kej itstoyaj. Yeka, uelis tlauel kinyolchikajki kema Jesús kiniljuik: “Xiualakaj kampa na [...] pampa na amo nimosisinia uan amo nimoueyimati” (Mat. 11:28; 11:29, TNM).

¿Kenijkatsa uelis tijchiuasej kej Jesús? Achtoui moneki timomachtisej toTeotsij iTlajtol, kampa kiijtoua kenijkatsa Jesús kinpaleuiyaya maseualmej uan kenijkatsa kiixnamikiyaya tlaouijkayotl. Teipa, ma tijchiuakaj kampeka tijchiuasej kej Jesús kema panos se tlamantli kampa monekis tijnextisej tlaj tielij tiyolyamanikej (1 Ped. 2:21). Ma tikitakaj eyi tlamantli tlen kipaleuik ma eli yolyamanik.

Jesús amo moueyimatiyaya. Jesús kiijtok ni: “Amo nimosisinia uan amo nimoueyimati” (Mat. 11:29). Kema Biblia kiijtoua moneki tielisej tiyolyamanikej, nojkia kiijtoua moneki amo timoueyimatisej, pampa amo uelis tijnextisej se uan nopa seyok amo (Efes. 4:1-3). ¿Kenke kiampa tikijtouaj?

Kema amo timoueyimatij techpaleuia amo ma tielikaj tiyolkentsitsij uan amo ma timosentlalikaj ipan tlen tijyolmatij. ¿Tlake kichijki Jesús kema kiiljuijkej tlauel tlakuayaya uan tlauel tlaiyaya? Jesús amo kualanki uan ika tlen kichijki kinextik amo kiampa eliyaya, yeka kiijtok: “Teipa [...] nesis para nijchiua tlen xitlauak” (Mat. 11:19).

Tlaj se akajya techtlaijiljuia pampa tiualauij ipan seyok altepetl o pampa amo tielij kej inijuantij, ma tijchiuakaj kampeka kuali tijnankilisej. Peter, se ueuejtlakatl tlen Sudáfrica, kiijtoua: “Kema se akajya nechiljuia se tlamantli tlen nechkualankamaka, nimoiljuia kenijkatsa kinankiliskia Jesús”. Nojkia kiijtoua: “Tlen nechpanotok nechpaleuijtok amo tlauel ma nimosentlali ipan tlen nijyolmati”.

Jesús kimatiyaya maseualmej eliyayaj tlajtlakolejkej. Maske Jesús itokilijkauaj kinekiyayaj kichiuasej tlen kuali, kemantika mokuapolouayayaj. Ma timoiljuikaj tlen panok kema Jesús nechka kimiktiskiaj. Maske kiniljuijtoya Pedro, Santiago uan Juan ma kiyolchikauakaj, inijuantij amo kiampa kichijkej. Jesús kikuamachilik tlen kinpanok, yeka kiniljuik: “Inmotonal kineki kichiuas tlen niinmechnauatia, pero inmotlakayo axkipia tetili” (Mat. 26:40, 41). Jesús amo kualanki ininuaya itokilijkauaj pampa kimatiyaya eliyayaj tlajtlakolejkej.

Ma tikitakaj tlen kipanok tosiuaikni Mandy. Maske achtouia kualaniyaya kema kiitayaya sekinok mokuapolouayayaj, nama kichiua kampeka elis yolyamanik kej Jesús. Mandy kiijtoua: “Nijchiua kampeka nikilnamikis nochi timokuapolouaj, uan kej Jehová kichiua, san nikitas nopa kuajkuali tlamantli tlen kichiuaj sekinok”. Mandy nojkia kichijki kampeka kichiuas kej Jesús, nopa kipaleuijtok ma kiita nochi timokuapolouaj. Tlaj tojuantij kiampa tijchiuasej, techpaleuis amo nima tikualanisej ininuaya sekinok.

Jesús kikauayaya imako Jehová nochi ikuesoljuaj. Jesús kichiuilijkej tlen amo kuali kema itstoya ipan Tlaltipaktli, kej kema kiistlakauijkej, kema kikualankaitakej uan kema kitlaijiyouiltijkej. Maske kipanok ni, ya amo kualanki uan kikajki “imako toTeko tlen tetlajtolsenkaua xitlauak” (1 Ped. 2:23). Jesús kimatiyaya iTata kimokuitlauiskia, uan kema kinamikiskia, kintlatsakuiltiskia katli kichiuilijkej tlen amo kuali.

Tlaj techchiuilisej se tlamantli tlen amo kuali uan nima tikualanisej, uelis tijueyilisej nopa kuesoli uan ayokmo kuali tiitstosej. Yeka, Biblia techilnamikilia: “Tokualankayo [...] axtechpaleuia para tijyolpaktisej toTeko” (Sant. 1:20). Maske uelis kemantika kena kinamiki tikualanisej, moneki timomokuitlauisej pampa nochi titlajtlakolejkej, uan ueliskia tijchiuasej se tlenijki tlen amo kuali.

Se tosiuaikni tlen Alemania katli itoka Cathy, moiljuiyaya tlaj amo momanauiskia, amo aka kipaleuiskia. Kema pejki motemachia ipan Jehová, ayokmo kiampa moiljuik. Cathy kiijtoua: “Ayokmo moneki nochipa nimomanauijtos, pampa nimotemachia Jehová kimati kenijkatsa kisenkauas nochi tlen pano. Nama ayokmo ouij nijmati nijnextis niyolyamanik”. Tlaj techchiuilisej  se tlamantli tlen amo kuali, moneki timotemachisej ipan Jehová, sanse kej Jesús, nopa techpaleuis nochipa ma tielikaj tiyolyamanikej.

Jesús kiijtok uelis tiyolpakisej tlaj tielij tiyolyamanikej. Yeka kiijtok: “Xipakikaj inmojuantij tlen [inyolyamanikej]” (Mat. 5:5). Ma tikitakaj kenijkatsa techpaleuia ni kuali tlamantli.

Amo timokualanis iuaya mosiua o moueue. Toikni Robert, katli eua Australia, kiijtoua: “Nikiljuijtok nosiua miak tlamantli tlen kiyolkokojtok, maske amo nelia nochi tlen nikiljuijtok. Kema tikualantos, uelis tikijtos tlamantli tlen tlauel teyolkokos, uan teipa ayokmo tleno uelis tijchiuas. Tlauel amo kuali nijyolmatiyaya pampa tlauel nijyolkokouayaya nosiua”.

Nochi “timokuapolouaj” kema tikamanaltij. Tlaj katli mosenkajtokej kiijtojtiuetsisej se tlamantli tlen teyolkokoua, uajka amo kuali itstosej (Sant. 3:2). Tlaj elisej yolyamanikej, kinpaleuis amo nimantsi ma kualanikaj uan uelis kuali monejneuilisej tlake kiijtosej (Prov. 17:27).

Robert kichijki kampeka elis yolyamanik uan kuali monauatis. ¿Kipaleuik tlen kichijki? Ya kiijtoua: “Kema nimokualania iuaya nosiua, nijchiua kampeka kuali nijtlakakilis, kuali nijnojnotsas uan amo nimantsi nikualanis. Nama tlauel kuali timouikaj”.

Techpaleuia kuali ma timouikakaj ininuaya sekinok. Katli nima moyolkokouaj o nima kualanij amo kipiaj miakej ininuampoyouaj. Uan katli yolyamanikej kuali mouikaj ininuaya sekinok (Efes. 4:2, 3). Cathy kiijtoua: “Pampa nijchiua kampeka nielis niyolyamanik uan amo nima nikualanis, nama kuali nimouika ininuaya sekinok maske sekij kakentsitsij”.

Techpaleuia ma tijpiakaj tlayolseuilistli. Biblia kiijtoua nopa “tlalnamikilistli tlen toTeko temaka” techpaleuia ma tielikaj tiyolyamanikej uan ma tijpiakaj tlaseuilistli (Sant. 3:13, 17). Se akajya katli eli yolyamanik, kipia tlaseuilistli ipan iyolo (Prov. 14:30). Martin, katli kichijtok kampeka elis yolyamanik, kiijtoua: “Nama ayokmo nimosisinia uan ayokmo nikinchiualtia sekinok ma kichiuakaj san tlen na nikijtoua. Tlauel niyolpaki uan nijpia tlaseuilistli ipan noyolo”.

Nochi moneki tijchiuasej se ueyi kampeka tielisej tiyolyamanikej. Se toikni kiijtoua: “Maske panotok miak tonali, nojua moneki nijnextis ni kuali tlamantli pampa kemantika nojua tlauel nikualani”. Jehová, katli techyololinia ma tielikaj tiyolyamanikej, nochipa techpaleuia (Is. 41:10; 1 Tim. 6:11). Ya techmakas chikaualistli uan nojua techmachtijtias kenijkatsa tijnextisej nopa kuali tlamantli (1 Ped. 5:10). Kiampa, uelis tielisej tiyolyamanikej uan titeiknelisej kej Jesús, sanse kej kichijki apóstol Pablo (2 Cor. 10:1).