1, 2. ¿Kenke moneki tikitasej tlen kiijtoua Apocalipsis?

 UELIS se tonali se akajya mitsnextilik se keski tlaixkopinkayomej tlen kipia. Maske achtoui tikinitak katli amo tikinixmati, teipa timosentlachilik pampa tikitak se tlaixkopinkayotl kampa nojkia tinesi. Peua yolik tijtlachilia, uan peua timoiljuia kema uan kanke inmoixkopinkej. Nojkia, peua tikita ajkia inijuantij itstokej. Nopa tlaixkopinkayotl amo eli kej nopa sekinok tlen tikitak, pampa kichiua kuali xijyolmati.

² Amochtli Apocalipsis eli kej nopa tlaixkopinkayotl. ¿Kenke? Ma tikitakaj ome tlamantli. Se, pampa kema kiijkuilojkej moiljuijkej ipan tojuantij. Kampa peua ni amochtli kiijtoua: “Ni amatl techiljuia ni tlamantli tlen toTeko kipannextilik Jesucristo para ma technextiliki tojuantij tiitlatekipanojkauaj. Uan ni tlamantli panos ipan tlen ueli tlalochtli kema axtijchiaj ma pano” (Apoc. 1:1). Uajka, ni amochtli san kinijkuiljuilijkej katli kitekipanouaj toTeotsij. Yeka, amo timosentlachiliaj kema tikitaj tojuantij nojkia titlapaleuiaj ma moaxiti tlen nopaya kiijtoua. Uelis kejuak tikijtosej: “¡Tojuantij nojkia tiitstokej ipan nopa tlaixkopinkayotl!”.

3, 4. ¿Kema moaxitiskia nopa tlajtolpanextili tlen Apocalipsis, uan tlake moneki tijchiuasej?

³ Ome. Nopa tonali kema moaxitiskia sejse tlajtolpanextili. Apóstol Juan kiijtok kema moaxitiskia: “Uan ipan se tonal tlen iaxka toueyiTeko, eliyaya keja ichikaualis itonal toTeko ualajki ipan na uan pejki niitstok keja nijtemikiyaya” (Apoc. 1:10). Juan kiijkuilok tlen kiijtoua ni texto nechka xiuitl 96 y.u.J. Ipan nopa tonali, nojua poliuiyaya tlauel miak xiuitl kema asiskia nopa ‘tonali tlen iaxka toueyiTeko’  (Mat. 25:14, 19; Luc. 19:12). Se keski tlajtolpanextili kinextia nopa tonali pejki ipan 1914, kema Jesús pejki tlanauatia ipan iluikak. Uan ipan nopa xiuitl nojkia pejki moaxitia ipan toTeotsij itekipanojkauaj se keski tlajtolpanextili tlen Apocalipsis. Uajka, tiitstokej ipan nopa ‘tonali tlen iaxka toueyiTeko’.

⁴ Tiitstokej ipan tonali kema moaxitia miak tlamantli tlen kichiua ma timosentlachilikaj, yeka moneki tikilnamikisej tlen kiijkuilojkej ika miak tlaiknelili tlen eltok ipan Apocalipsis 1:3. Nopaya kiijtoua: “ToTeko kiteochiuas yajaya tlen kipouas ni amatlapouali tlen techiljuia nama tlen panos teipa. Uan kinteochiuas nochi tlen kikakisej ni tlajtoli uan kichiuasej tlen techiljuia pampa nechka ualas ni tlamantli”. Uajka, moneki tijpouasej, tijkakisej uan tijchiuasej tlen kiijtoua nopa ‘amatlapouali tlen techiljuia tlen panos teipa’. ¿Tlake tlamantli tlen nopa amatlajkuiloli moneki tijneltokasej?

5. ¿Kenijkatsa Apocalipsis kinextia moneki tikitasej tlaj Jehová kipaktia kej tijueyichiuaj?

⁵ Ipan Apocalipsis capítulo 1, Jesús pejki kinextia kitekipachoua tlen pano ipan tlanechikoli (Apoc. 1:12-16, 20; 2:1). Kiampa kinextik ipan nopa amatlajkuiloli tlen kintitlanilik chikome tlanechikolmej tlen Asia Menor. Ipan nopa amatlajkuiloli kiniljuik toikniuaj tlen achtoui siglo tlake kipaktia Jehová, kiampa kimatiskiaj kenijkatsa kiueyichiuaskiaj. Ipan ni tonali, nojkia tlauel techpaleuia tlen kiijtoua ni amatlajkuiloli. ¿Tlake techmachtia? Jesús, katli eli totlayakanka, kuali kimati kenijkatsa eltok totlaneltokilis. Ya techyakana, techmokuitlauia uan kiita nochi tlen tijchiuaj. Nojkia, kimati tlake uelis tijchiuasej uan kiampa Jehová nojua kuali techitas. Nama, ma tikitakaj tlen Jesús tetlajtolmakak uan kenijkatsa moneki tijchiuasej ipan ni tonali.

6. 1) Kej kiijtoua Apocalipsis 2:3, 4, ¿tlake kinpanoyaya toikniuaj tlen Éfeso? 2) ¿Tlake techmachtia?

⁶ (Xijpoua Apocalipsis 2:3, 4). Nojua ma tikiknelijtokaj Jehová kej achtouia. Tlen Jesús kiniljuik toikniuaj tlen Éfeso kinextik maske kiijiyouijtoyaj miak tlamantli uan kichijtoyaj kampeka amo kitlauelkauasej Jehová, inijuantij ayokmo kiikneliyayaj kej achtouia. Monekiyaya sampa kichiuasej kampeka tlaj kinekiyayaj Jehová ma kiseli kej kiueyichiuayayaj. Ipan ni tonali, nojkia kiampa pano. Amo san moneki tikijiyouisej tlen techpano, moneki tijchiuasej pampa tikikneliaj Jehová. Ya amo san kiita tlen tijchiuaj, nojkia kiita kenke tijchiuaj se tlamantli. Tlauel kipatiita kema kiita tijchiuaj se tlenijki pampa tikikneliaj. Uan ya kineki ma tijueyichiuakaj pampa tikikneliaj uan tijtlaskamatij (Prov. 16:2; Mar. 12:29, 30).

7. 1) Kej kiijtoua Apocalipsis 3:1-3, ¿tlake kiitak Jesús kinpanoyaya toikniuaj tlen Sardis? 2) ¿Tlake moneki tijchiuasej?

⁷ (Xijpoua Apocalipsis 3:1-3). Ma titlachixtokaj uan ma timomokuitlauikaj. Toikniuaj tlen Sardis kiixnamikiyayaj seyok tlamantli. Maske uejkajkia tlauel kuali tlatekipanouayayaj, nama ayokmo kiampa kichiuayayaj. Yeka, Jesús kiniljuik monekiyaya nojua tlachixtosej, uan ni nojkia uelis techpaleuis. Maske Jehová amo kiilkaua tlen tijchiuaj, nojua moneki tijchijtosej kampeka kuali titlatekipanosej (Heb. 6:10). Uan maske uelis ipan ni tonali ayokmo titlatekipanouaj kej uejkajkia, nojua moneki tijchijtosej kampeka titekitisej ipan nopa ‘tekitl tlen toueyiTeko’ techmakatok, nojua titlachixtosej uan  timomokuitlauisej (1 Cor. 15:58; Mat. 24:13; Mar. 13:33).

8. Kej kiijtoua Apocalipsis 3:15-17, ¿tlake tijyekouaj tlen Jesús kiniljuik toikniuaj tlen Laodicea?

⁸ (Xijpoua Apocalipsis 3:15-17). Ma tijtekipanokaj Jehová ika pakilistli uan ika nochi toyolo. Tlen Jesús kiniljuik toikniuaj tlen Laodicea, kinextik inijuantij kinpanoyaya seyok tlamantli. Inijuantij eliyayaj kej “atl tlen yamankatotonik” o ayokmo kiueyichiuayayaj Jehová ika pakilistli. Jesús kiijtok amo kuali itstoyaj iixpa toTeotsij uan eliyayaj kej teikneltsitsij. Yeka, monekiyayaj kichiuasej kampeka sampa kitekipanosej Jehová ika pakilistli (Apoc. 3:19). ¿Tlake tijyekouaj? Tlaj tikitaj ayokmo titlatekipanouaj ika pakilistli, ma tijchiuakaj kampeka nojua tlauel tijpatiitasej tlen Jehová techmachtia (Apoc. 3:18). Amo ma timosentlalikaj titlapijpiasej, pampa nopa uelis kichiuas ayokmo kuali ma titlatekipanokaj. Tijnekij tikachtouitlalisej nochipa ipan tonemilis tlen Jehová technauatia.

9. Ika tlen Jesús kiniljuik toikniuaj tlen Pérgamo uan Tiatira, ¿ipan tlake moneki timomokuitlauisej?

⁹ Amo ma tikintlakakilikaj apóstatas. Jesús kintlakaualtik se keskij toikniuaj tlen Pérgamo pampa kichiuayayaj ma moxelokaj toikniuaj uan tlamachtiyayaj sekinok tlamantli (Apoc. 2:14-16). Nojkia, kiniljuik toikniuaj tlen Tiatira tlauel kuali tlen kichiuayayaj pampa kitlauelkajtoyaj “tlamachtilistli [...] tlen Axkualtlakatl”, uan kiniljuik nojua ma kichijtokaj kampeka kineltokasej tlen melauak (Apoc. 2:24-26). Nochi toikniuaj katli amo kuali tlaneltokayayaj uan kineltokayayaj tlen tlamachtiyayaj apóstatas, monekiyaya moyolkuepasej. Sanse kej inijuantij, nojkia moneki tijchiuasej kampeka amo tijneltokasej tlen Jehová amo kipaktia. Maske apóstatas “mochiuasej keja kiixmatij toTeko”, “ika tlen kichiuasej kinextisej para axtleno kinekij tlen ichikaualis” (2 Tim. 3:5). Tlaj nochipa timomachtiaj Biblia, techpaleuis nima ma tikitakaj tlake tlamachtili amo melauak uan amo ma tijneltokakaj (2 Tim. 3:14-17; Jud. 3, 4).

10. ¿Tlake techmachtia tlen Jesús kiniljuik toikniuaj tlen Pérgamo uan Tiatira?

¹⁰ Amo ma timomekatikaj uan ma tikijiakaj ni tlamantli. Ipan Pérgamo uan Tiatira kichiuayayaj seyok tlamantli. Se keskij toikniuaj tlen nopa tlanechikoli amo kenijki kiitayayaj kema momekatiyayaj, yeka Jesús kintlakaualtik (Apoc. 2:14, 20). Ni  techmachtia Jehová amo kuali kiita kema se akajya momekatia maske tlauel miak xiuitl tlatekipanojtok uan kipia miak tekitl ipan tlanechikoli (1 Sam. 15:22; 1 Ped. 2:16). Maske ipan ni tonali miakej maseualmej kichiuaj tlen tlauel amo kuali, Jehová kineki kuali ma timonejnemiltikaj uan ma tijtlepanitakaj itlanauatiljuaj (Efes. 6:11-13).

11. ¿Tlake tijyekojtokej ipan ni párrafos? (Nojkia xikita recuadro “ ¿Tlake tijyekoua?”).

¹¹ Ipan ni párrafos timomachtijtokej moneki tikitasej tlaj Jehová kipaktia kej tijueyichiuaj. Tlaj tijchiuaj se tlamantli tlen amo kuali, nima ma tijpatlakaj tonemilis (Apoc. 2:5, 16; 3:3, 16). Jesús nojkia kiniljuik toikniuaj sekinok tlamantli. Ma tikitakaj.

12. Kej kiijtoua Apocalipsis 2:10, ¿tlake techmachtia tlen kiniljuijkej toikniuaj tlen Esmirna uan Filadelfia?

¹² Ma tikitakaj tlake kiniljuijkej toikniuaj tlen Esmirna uan Filadelfia. Jesús kiniljuik amo ma majmauikaj tlaj kintlatsakuiltiskiaj, pampa Jehová kinteochiuaskia tlaj amo kitlauelkauaskiaj (xijpoua Apocalipsis 2:10; 3:10). ¿Tlake techmachtia tlen kiniljuijkej? Asis se tonali kema techtlatsakuiltisej uan monekis tikijiyouisej (Mat. 24:9, 13; 2 Cor. 12:10). ¿Kenke tlauel techpaleuis tlaj tikilnamiktosej ni tlamantli?

13, 14. ¿Tlake kinpano toikniuaj pampa moaxitijtok tlen kiijtoua Apocalipsis capítulo 12?

¹³ Ipan amochtli Apocalipsis kiijtoua ipan ‘tonali tlen iaxka toueyiTeko’ o ipan ni tonali, toTeotsij itekipanojkauaj kintlatsakuiltiskiaj. Ipan capítulo 12 kiixtoma “onkak se tlateuijkayotl nepa ipan iluikak” kema Jesús pejki tekichiua ipan toTeotsij iTlanauatijkayo. Miguel, katli nojkia eli Jesús, uan sekinok iluikaeuanij, moteuijkej ininuaya Satanás uan iajakauaj (Apoc. 12:7, 8). Inijuantij kintlankej uan kinkuamajkajkej ipan Tlaltipaktli, uan yeka Satanás uan iajakauaj tlauel kualantokej uan kintlaijiyouiltiaj maseualmej (Apoc. 12:9, 12). Uan, ¿kenijkatsa nojkia kintlaijiyouiltiaj toTeotsij itekipanojkauaj?

¹⁴ Apocalipsis nojkia kiijtoua tlake kichijtok Satanás. Ya ayokmo ueli kalaki iluikak, yeka tlauel kintlaijiyouiltia toikniuaj tlapejpenilmej, katli tlanauatisej ipan Tlaltipaktli uan teiljuiaj “inijuantij iaxkauaj Jesucristo” (Apoc. 12:17; 2 Cor. 5:20; Efes. 6:19, 20). ¿Kenijkatsa moaxitijtok ni tlajtolpanextili?

15. Kej kiijtoua Apocalipsis capítulo 11, ¿ajkia elij nopa “omej testigos”, uan tlake kinpanok?

¹⁵ Satanás kichijki toTeotsij ikualankaitakauaj ma kintlaijiyouiltikaj toikniuaj tlapejpenilmej katli kiyakanayayaj tlajtolmoyaualistli. Se keskij tlen inijuantij,  kipiayayaj uejueyi tekitl ipan tlanechikoli. Inijuantij elij nopa “omej testigos” * katli kinmiktijkej, kej kiijtoua Apocalipsis (Apoc. 11:3, 7-11). Ipan 1918, chikueyij toikniuaj katli kiyakanayayaj tlajtolmoyaualistli, kinistlakauijkej uan kiniljuijkej kintsakuaskiaj miak xiuitl. Yeka, miakej moiljuijkej ayokmo ueliskiaj tlaueyichiuasej.

16. ¿Tlake panok ipan 1919, uan tlake nojua kichijtok Satanás?

¹⁶ Nopa tlajtolpanextili tlen eltok ipan Apocalipsis capítulo 11 kiijtoua nopa “omej testigos” sampa moyolkuiskiaj. Uan nelia kiampa panok. Kema ayamo kiaxitiyayaj se xiuitl ika tsaktoyaj, ipan marzo 1919, nopa chikueyij toikniuaj kinkixtijkej uan ayokmo kinteiljuijkej. Ni toikniuaj nima pejkej sampa kiyakanaj tlajtolmoyaualistli. Ika tlen panok, Satanás nojua tlauel kualanki, yeka pejki tlauel kintlatsakuiltia toTeotsij itekipanojkauaj kejuak ika se ueyi “atemitl” (Apoc. 12:15). Yeka, sejse tlen tojuantij moneki tijchiuasej kampeka nojua tikijiyouisej tlen techpano uan kuali titlaneltokasej (Apoc. 13:10).

17. ¿Kenijkatsa kinpaleuijtokej toTeotsij itekipanojkauaj maske Satanás kintlatsakuiltia?

¹⁷ Teipa, ipan capítulo 12 tlen Apocalipsis kiijtoua toTeotsij itekipanojkauaj kinpaleuiskiaj ika ni tlamantli: “Tlaltipaktli [...] motlapok uan kitolok nopa atl” tlen kintlaijiyouiltiyaya (Apoc. 12:16). Nelia kiampa panotok. Kemantika, se keskij tekichiuanij kinpaleuijtokej toTeotsij itekipanojkauaj, kiampa miakpa tlatlantokej kema kinteljuiaj uan nojua tlatekipanouaj ika tlaseuilistli. ¿Kenijkatsa kichijtokej? Kiitaj kenijkatsa nojua tlauel kuali kichiuasej nopa tekitl tlen Jehová kinmakatok (1 Cor. 16:9). ¿Tlake sekinok tekitl kichiuaj?

18. ¿Tlake tekitl tlen tlauel ipati mochiua ipan ni tonali?

¹⁸ Jesús kiijtok itokilijkauaj kimoyauaskiaj nopa “kuali tlamachtili” ipan nochi Tlaltipaktli uan teipa toTeotsij kitlamiltis tlen amo kuali (Mat. 24:14). Uan uelij kichiuaj ni tekitl pampa se iluikaejketl o iluikaeuanij, yauij “ipan nochi tlaltinij, uan ipan nochi xinachtli tlakamej, uan hasta tlakamej tlen kamatij nochi tlajtoli, uan tlakamej tlen kipiaj sejse tlamantli  inintlalnamikilis uan inincostumbres” uan kiampa kiniljuiaj toTeotsij iTlajtol (Apoc. 14:6).

19. ¿Tlake seyok tlamantli moneki kimoyauasej nochi katli kiikneliaj Jehová?

¹⁹ ToTeotsij itekipanojkauaj amo san kimoyauaj nopa “kuali tlamachtili” tlen toTeotsij iTlanauatijkayo. Nojkia, moneki kinpaleuisej iluikaeuanij tlen kiijtoua Apocalipsis capítulo 8 uan tlami ipan 10. Ni iluikaeuanij kiijtouaj kinpanos tlen amo kuali katli amo kinekij ma kinyakana toTeotsij iTlanauatijkayo. Yeka, tikinmatiltiaj maseualmej kinpanos tlen amo kuali, uan tlen tikijtouaj eli kej “tesiuitl uan tlitl”. Tlen tikiniljuiaj kinextia nochi tlen toTeotsij kichiuas ika tlen Satanás kinauatijtok (Apoc. 8:7, 13). Nochi maseualmej moneki kimatisej nechka kitsontlamiltisej tlen amo kuali. Kiampa uelis kipatlasej ininnemilis uan momanauisej ipan nopa tonali kema “toTeko tetlatsakuiltis ika nochi ikualankayo” (Sof. 2:2, 3). Tlen tijmoyauaj amo nochi kinpaktia, yeka moneki tijchiuasej kampeka amo timajmauisej. Uan nojua monekis kiampa tijchiuasej kema pejtos nopa ueyi tlaijiyouilistli pampa tikijtosej tlen maseualmej nojua tlauel amo kinpaktis (Apoc. 16:21).

20. ¿Tlake timomachtisej ipan nopa sekinok tlamachtili?

²⁰ Tlauel ipati tijchiuasej tlen kiijtoua nopa “amatlapouali [...] tlen techiljuia tlen panos teipa” pampa nojkia kejuak “tinesij ipan tlaixkopinkayotl” o titlapaleuiaj ma moaxiti tlen kiijtoua Apocalipsis (Apoc. 1:3). ¿Tlake techpaleuis tikijiyouisej tlaj techtlatsakuiltisej? Uan, ¿tlake techpaleuis amo timajmauisej uan nojua titlajtolmoyauasej? Uelis techpaleuis ome tlamantli: 1) tlen kinpanos toTeotsij ikualankaitakauaj kej kiijtoua Apocalipsis, uan 2) nopa tlateochiualistli tlen tijselisej tlaj tikijiyouisej tlen techpanos uan amo tijtlauelkauasej toTeotsij. Ni ome tlamantli tikitasej ipan tlamachtili 20 uan 21.