Kema nechka kimiktiskiaj, Jesús kintlajtolmakak iapóstoles uan kiniljuik amo ma kinekikaj tlauel pankisasej uan amo ma kinekikaj kipiasej miak tlanauatili. Kiniljuik: “Tlanauatianij nikaj ipan ni Tlaltipaktli tlauel tlanauatiaj chikauak uan yonke ya nopa kichiuaj inintlakauaj moneki kinnotsa[se]j ‘kuali tekojmejʼ. Pero axkeja nopa inmochiuasej inuejueyij iixpa toTeko” (Luc. 22:25, 26).

¿Ajkia inijuantij eliyayaj nopa “kuali tekojmej” tlen Jesús kiijtok? Tlen uejkajkia kiijkuilojkej ipan tetl, tomij uan ipan sekinok amatlajkuiloli tlen moijkuilok ipan nopa tonali, kinextia griegos uan romanos momajtoyaj kinueyichiuaj sekij tlanauatianij uan sekinok maseualmej katli kiniljuiyayaj “kuali tekojmej” (ipan griego euerguétes o evérgetes). Kej nopa kiniljuiyayaj pampa kichiuayayaj se kuali tlamantli tlen ika kinpaleuiyayaj sekinok.

Miakej tlanauatianij kiampa kiniljuijkej, kej Tolomeo III Evérgetes (n. 247-222 a.u.J.) uan Tolomeo VIII Evérgetes II (n. 147-117 a.u.J.), katli tlanauatijkej ipan Egipto. Nojkia kiampa kiniljuijkej tlanauatianij tlen Roma, kej Julio César (48-44 a.u.J.) uan Augusto (31 a.u.J.–14 y. u.J.), uan tlanauatijketl Herodes el Grande, tlen tlanauatiyaya Judea. Ni tlanauatijketl kiampa kiiljuijkej pampa kikojki miak trigo kema onkak mayantli ipan nopa altepetl uan nojkia pampa kinmakak yoyomitl tlen teikneltsitsij.

Adolf Deissmann, katli eua Alemania uan momachtiyaya Biblia kiijtok nopa tlajtoli “kuali tekojmej” tlauel motekiuiyaya. Ya kiijtok: “Uelis tijpantisej kipano cien ueltas [kampa kiijkuilojtokej ni tlajtoli]”.

Uajka, ¿tlake kiijtosnejki Jesús kema kiniljuik itokilijkauaj amo ma elikaj kej nopa maseualmej? ¿Kinekiyaya kiijtos amo monekiyaya kinpaleuisej sekinok? Amo. Jesús kiijtosnejki monekiyaya kuali kiitasej kenke kinekiyayaj kinpaleuisej sekinok.

Kema Jesús itstoya, katli tlatominpiayayaj kichiuayayaj kampa maseualmej ueliskiaj mauiltisej uan kichiuayayaj miak tlamantli tlen sekinok kinpaktiyaya kiitasej. Nojkia kichijchiuayayaj parques uan templos, uan tlapaleuiyayaj ipan sekinok tlamantli. Maske kichiuayayaj ni tlamantli, amo nelnelia kinekiyayaj tlapaleuisej, inijuantij kinekiyayaj sekinok kuali ma kinitakaj, ma kinixmatikaj o ma kintlapejpenikaj kej tlanauatianij. Se amatlajkuiloli kiijtoua: “Maske sekij nelnelia kinekiyayaj tlapaleuisej, miakej kichiuayayaj pampa kinekiyayaj kiselisej se tlamantli”. Jesús amo kinekiyaya itokilijkauaj ma kinekikaj kipiasej miak tlamantli uan nojkia amo ma kinekikaj kiselisej se tlamantli kema tepaleuiskiaj.

Se keski xiuitl teipa, apóstol Pablo kintlajkuiljuilik Cristo itokilijkauaj katli itstoyaj Corinto uan kiniljuik tlauel ipati ma kinekikaj tepaleuisej kej kinamiki. Kiniljuik: “Sejse inmojuantij moneki temakas keja ipa moyoliljuijtok para temakas. Amo xitemakakaj ika kuesoli, niyon pampa seyok inmechfuerzajuia, pampa toTeko kiiknelia tlen temaka ika pakilistli” (2 Cor. 9:7).