1. ¿Tlake kineki Jehová ma tijchiuakaj?

JEHOVÁ tlauel kipatiita nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua (Os. 6:6). Uan kineki itekipanojkauaj nojkia ma kinextikaj. Ika tlajtolpanextijketl Miqueas Jehová techiljuia ma tijpatiitakaj ni kuali tlamantli (Miq. 6:8). Yeka, tlauel ipati tijmatisej tlake kiijtosneki nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua uan kiampa uelis tijnextisej.

2. ¿Tlake kiijtosneki “tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua”?

² Se keski biblias kitlajtolkueptokej nopa tlajtoli “tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua” kej “tetlasojtla” uan “teiknelia”. Yeka, kema ipan ni tlamachtili tijpantis se tlen ni tlajtoli, tijnekij tikijtosej “tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua”. Ipan La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo iamayo 1815, kiixtoma tlake kiijtosneki: “Kineki kiijtos kema se akajya teiknelia pampa kimati ya nopa kinamiki kichiuas, iyolo senkistok ika nopa maseuali, amo kineki kitlauelkauas uan pampa iyolo kejuak motskitok ika iyolo nopa maseuali. Maske nopa tlajtoli [tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua] nochipa motekiuia kema tikijtouaj toTeotsij kiniknelia maseualmej, nojkia uelis motekiuis kema se maseuali kiiknelia seyok”. San Jehová tlauel kuali kinextia ni tlaiknelili. Ipan ni tlamachtili tikitasej kenijkatsa kinextia ika maseualmej uan ipan tlamachtili 45 tikitasej kenijkatsa nojkia uelis tijnextisej ika toikniuaj.

3. ¿Tlake kiijtok Jehová kema kamanaltik ika Moisés?

³ Kema israeleuanij ayokmo itstoyaj ipan Egipto, Jehová kiiljuik Moisés tlake kiijtosneki itoka uan tlake kuajkuali  tlamantli kinextia. Ya kiiljuik: “Na niDIOS, moTeko. Na tlen nitetlasojtla uan nijpia ueyi noyolo ika tlakamej. Ouij para nikualanis, pampa tlauel niteiknelia [o nijnextia tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua, TNM]. Uelis timotemachis ipan na pampa senkistok nitemachtli. Nikinnextilis tlauel onpano miak[ej] tlakamej kejatsa nikiniknelia, pampa nikintlapojpoljuia” (Éx. 34:6, 7). Ika ni tlajtoli Jehová kinextik kenijkatsa eli nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua, yeka ma tikitakaj.

4, 5. 1) ¿Tlake kiijtok Jehová pampa kinextia nopa tlaiknelili? 2) ¿Tlake tlajtlanili tijnankilisej?

⁴ Jehová amo san kiijtok tlauel teiknelia, ya nochipa kinextia nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua, uan nesi chikome imiakpa ipan ni textos kej tlaiknelili (Núm. 14:18; Neh. 9:17; 13:22; Sal. 86:15; 103:8; Joel 2:13; Jon. 4:2). Ni san Jehová kinextia uan amo maseualmej. Ni kuali tlamantli miakpa kiijtok pampa tlauel kipatiita. * Yeka, tlanauatijketl David ika miak pakilistli kiijtok: “[Jehová], motlasojtlakayotl [...] onasi hasta iluikak uan hasta kampa mixtli. [...] Nelia yejyektsi moteiknelilis tlen axkema techkaua. Yeka tlakamej [...] monechkauiaj kampa ta para xikinmanaui” (Sal. 36:5, 7). Ma timotlasintokikaj: “¿Nojkia tijpatiitaj nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua kej David kichijki?”.

⁵ Techpaleuis kuali tijkuamachilisej tlake kiijtosneki nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua kema tijnankilisej ni tlajtlanili: ¿Ika ajkia inijuantij kinextia Jehová nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua? Uan ¿kenijkatsa techpaleuia kema Jehová kinextia ika tojuantij?

6. Xikijto ika ajkia Jehová kinextia nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua.

⁶ Biblia kiijtoua uelis tikiknelisej miak tlamantli, kej timilchiuasej, kema techtlalnamiktiaj, tlalnamikilistli, “uino uan tlaajuiyajkayotl” (2 Crón. 26:10; Prov. 12:1; 21:17; 29:3). Maske kiampa kiijtoua, nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua san kinextia Jehová ika maseualmej uan amo ika tlamantli. Uajka, ¿kiijtosneki kinextia nopa tlaiknelili ika nochi maseualmej? Amo, ToTeotsij san kinextia ika katli kuali mouampojchijtokej iuaya, uan ya amo kema kintlauelkaua. Yeka, mosentlalijtok kinmakas tlen tlauel kuali uan nochipa kinmokuitlauis.

7. ¿Kenijkatsa Jehová kinextik kiniknelia nochi maseualmej?

 ⁷ Jehová kiniknelia nochi maseualmej. Kiampa Jesús kiiljuik Nicodemo: “ToTeko nelia miak kiniknelia nochi [maseualmej] yeka kititlanki iKone iyojtsi para mikis ininpampa. Uan keja nopa nochi tlen kineltokasej, axpoliuisej, pero kipiasej yolistli tlen yankuik para nochipa” (Juan 3:1, 16; Mat. 5:44, 45).

8, 9. 1) ¿Kenke Jehová kinextia ika itekipanojkauaj nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua? 2) ¿Tlake tikixtomasej?

⁸ Kej tikijtojkej, Jehová san kinextia nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua ika katli kuali mouampojchijtokej iuaya o itekipanojkauaj. Tijmatij ni pampa David uan tlajtolpanextijketl Daniel kiampa kiijtojkej. Ma tikitakaj tlen David kiijtok: “Nimitstlajtlania para mojmostla xitechikneli tojuantij tlen timitsixmatij” uan “toTeko mojmostla kiniknelia nochi tlen kimakasij uan kitlepanitaj”. Uan Daniel kiijtok: “¡Ay toTeko! Ta tlen tlauel tiueyi uan tlauel titemajmatij. [...] Nochipa titechiknelia keja timokajtok para tijchiuas nochi tojuantij tlen timitsikneliaj uan tlen tijchiuaj motlanauatiljuaj” (Sal. 36:10; 103:17; Dan. 9:4). Kej tikitaj, Jehová san kinextia nopa tlaiknelili ika itekipanojkauaj katli kiixmatij, kimakasij, kiikneliaj, kichiuaj tlen kiijtoua uan katli kiueyichiuaj kej ya kipaktia.

⁹ Maske ayamo tijtekipanouayayaj Jehová, ya ipa techikneliyaya, kej kiniknelia maseualmej (Sal. 104:14). Uan kema pejki tijtekipanouaj, kinextik nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua. Ya kiijtoua: “Axkema mijkuenis notlaiknelil tlen nijpia ika inmojuantij” (Is. 54:10). Tlen David kipanok kiitak nelia melauak tlen kiijtoua ni texto: “Xijmatikaj Jehová kichiuilis tlen kuali katli amo kitlauelkauas; Jehová nechtlakakilis kema nijnojnotsas” (Sal. 4:3 TNM). ¿Tlake uelis tijchiuasej pampa Jehová tlauel techiknelia? Se katli kiijkuilok se salmo kiijtok: “Tlakamej tlen tlalnamikinij kimachilisej nochi ni tlamantli tlen toTeko kichijtok [...]. Inijuantij moyoliljuisej kejatsa toTeko kintlasojtlatiualajtok” (Sal. 107:43). Ika eyi tlamantli ma tikita kenijkatsa techpaleuia pampa Jehová kinextia nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua.

10. Kej kiijtoua Salmo 31:7, ¿kenijkatsa techpaleuia tijmatisej Jehová “iteiknelijkayo axkema tlami”?

¹⁰ Jehová “iteiknelijkayo axkema tlami”. Ipan Salmo 136, nesi ni tlajtoli 26 imiakpa. Nopa achtoui versículo kiijtoua: “Xijtlaskamatikaj toTeko pampa yajaya nelia kuali, pampa iteiknelijkayo axkema tlami” (Sal. 136:1). Ipan versículos 1-26 moompauia kampa kiijtoua: “Pampa iteiknelijkayo axkema tlami”. Kema tijpouaj ni salmo kichiua ma timosentlachilikaj kema tikitaj Jehová “iteiknelijkayo axkema tlami” uan nochipa kinextia kej kinamiki. Ni tlajtoli kinextia Jehová nochipa techiknelijtos uan amo kema mopatlas. ¡Tlauel techyolchikaua tijmatisej Jehová amo techtlauelkauas! Ya nochipa itstok ininnechka katli kitekipanouaj, uan nojua kiampa kichiua kema se tlen itekipanojka tlaijiyouia. ¿Kenijkatsa techpaleuia? Kichiua ma tiyolpakikaj uan techmaka chikaualistli kema tikixnamikij tlaouijkayotl, kiampa nojua tijtekipanojtosej uan tijselisej nemilistli tlen axkema tlamis (xijpoua Salmo 31:7).

11. Kej kiijtoua Salmo 86:5, ¿kenke Jehová tetlapojpoljuia?

¹¹ Jehová tetlapojpoljuia pampa kinextia tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua. Kema Jehová kiita se akajya nelnelia moyolkuepa uan kichiua kampeka kipatlas kej monejnemiltia, ya kitlapojpoljuia pampa kinextia nopa tlaiknelili. Ipan se salmo, David kiiljuik Jehová: “Yajaya axtechtlatsakuiltijtok keja kinamiki, ipampa nochi totlajtlakoljuaj” (Sal. 103:8-11). Ika tlen David kipanok kiitak kema se akajya tlajtlakolchiua tlauel moyolkokoua pampa itlalnamikilis nochipa kitlaijiyouiltia. Nojkia, kiitak Jehová ‘mokualtlalijtok para tetlapojpoljuis’. Uan ipan Salmo 86:5 (xijpoua) kiijtoua tlake kiyololinia. Kej tikitaj Jehová kintlapojpoljuia katli kinojnotsaj pampa kinextia nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua.

12, 13. ¿Tlake techpaleuis tlaj nojua techyolkokoua tlen tijchijkej uejkajkia?

¹² Tlaj tijchiuaj se tlajtlakoli, tlauel kuali tlaj techyolkokoua pampa nopa techpaleuia ma timoyolkuepakaj uan ma tijpatlakaj se keski tlamantli. Se keskij toikniuaj nojua moyolkokojtokej ika tlen  uejkajkia kichijkej. Ininyolo kinkajkayaua uan kejuak kiniljuia maske moyolkuepkej, Jehová amo kema kintlapojpoljuis. Tlaj kiampa tijyolmati, xikilnamiki: Jehová kineki mitstlasojtlas ika nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua.

¹³ ¿Kenijkatsa techpaleuia? Maske titlajtlakolejkej uelis tijtekipanosej Jehová ika pakilistli uan amo techyolkokos totlalnamikilis. ¿Kenke? Pampa “ieso Jesucristo, [...] techyolpajpaktinemis tlen nochi tlajtlakoli” (1 Juan 1:7). Tlaj timoyolkokouaj pampa timokuapolouaj, ma tikilnamikikaj Jehová kineki techtlapojpoljuis tlaj nelnelia timoyolkuepaj. Ma tikitakaj kenijkatsa David kiitak nopa tlaiknelili uan kema Jehová tetlapojpoljuia. Ya kiijtok: “Iteiknelijkayo nelueyi keja iuexka iluikaktli. ToTeko techkixtilik totlajtlakoljuaj uan kitlalik uejka. Kena, kitlalik keja iuejkaka kampa kisa Tonati uan hasta kampa onkalaki” (Sal. 103:11, 12). Kej tikitaj, Jehová nelnelia kineki techtlapojpoljuis (Is. 55:7).

14. Ika tlen David kiijtok, ¿kenijkatsa techmanauia nopa tlaiknelili?

¹⁴ Nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua kimokuitlauia totlaneltokilis. Se tonali David kiiljuik Jehová: “Ipan ta nimotemachia kema onka kuesoli, uan ta tinechmokuitlauia. Tijchijtok para sekinok ma nechyaualokaj, uan inijuantij uikaj chikauak para mitsueyichiuasej pampa tinechmanauijtok”. Uan nojkia kiijtok: “Tojuantij tlen timotemachiaj ipan [Jehová], yajaya techyaualoua ika iteiknelilis” (Sal. 32:7, 10). Uejkajkia, kichijchiuayayaj uejueyi tepamitl tlen ika momanauiyayaj. Nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua katli Jehová kinextia, eli kej nopa tepamitl pampa kimanauia totlaneltokilis. Nojkia, ika nopa tlaiknelili kichiua ma tijnechkauikaj Jehová (Jer. 31:3).

15. ¿Kenke tikijtouaj nopa tlaiknelili eli kej kampa timomanauiaj uan kampa tiitstosej ika temachili?

¹⁵ David kitekiuik seyok neskayotl tlen kinextik Jehová kinmanauia itekipanojkauaj. Ya kiijtok: “San ta tinechmokuitlauia uan tinechiknelia”. Nojkia kiijtok: “Yajaya nechtlasojtla uan yajaya nechpixtok kampa temachtli. Yajaya nechpixtok imako uan nechchololtis tlen nokualankaitakauaj. Yajaya notlamanauijka uan ipan ya nimotemachijtok” (Sal. 59:17; 144:2). David kiijtok nopa tlaiknelili eli kej kampa uelis timomanauisej uan kampa tiitstosej ika temachtli pampa maske kampa ueli tiitstosej, tlaj amo tijtlauelkauaj Jehová, ya nochipa techmanauis uan kiampa timouampojchijtosej iuaya. Salmo capítulo 91 kiijtoua: “Na nikijtos tlen toTeko para yajaya nechmokuitlauia ika iueyichikaualis” (Sal. 91:1-3, 9, 14). Moisés nojkia kitekiuik seyok neskayotl (Sal. 90:1). Kema nechka mikiskia, kiijtok se keski tlajtoli tlen tlauel teyolchikaua. Ya kiijtok: “ToTeko Dios tlen nochipa itstoya uan nochipa itstos, yajaya tlen ipan timotemachiaj. Imako timokauaj [...] uan ichikaualis tlen axkema tlamis techmapaleuia” (Deut. 33:27). ¿Tlake techmachtia tlen Jehová kema kiijtoua “imako timokauaj [...] uan ichikaualis tlen axkema tlamis techmapaleuia”?

16. Kej kiijtoua Salmo 136:23, ¿tlake ome tlateochiualistli tijpiaj?

¹⁶ Maske kema timomanauiaj ipan Jehová amo timajmauij, kemantika uelis tlauel timokuesosej uan tijmatisej amo tleno topati. ¿Tlake kichiua Jehová kema kiampa tijyolmatij? (Xijpoua Salmo 136:23). Ya kejuak technajnaua uan kichiua sampa kuali ma tijyolmatikaj (Sal. 28:9; 94:18). ¿Kenijkatsa techpaleuia? Kema tijmatij Jehová techmokuitlauia, tikilnamikij ome  tlateochiualistli tlen tijpiaj: 1) maske kampa ueli tiitstokej tijpiaj kampa timomanauisej uan 2) toTata katli tlauel techiknelia, kitekipachoua tlen techpano.

17. Kej kiijtoua Salmo 33:18-22, ¿ipan tlake uelis timotemachisej?

¹⁷ Kej tikitstokej, kema tikixnamikij tlaouijkayotl uelis timotemachisej Jehová techpaleuis uan kiampa amo tijtlauelkauasej (2 Cor. 4:7-9). Tlajtolpanextijketl Jeremías kiijtok: “Iteiknelilis toTeko axkema tlamis. Pampa ueyi iyolo touaya, axtechtlamitsontlamiltijtok” (Lam. 3:22). Timotemachiaj Jehová nojua kinextijtos nopa tlaiknelili pampa kej kiijtok se katli kiijkuilok se salmo, ya “nochipa techtlachilijtok tojuantij tlen tijmakasij tikixpanosej. Techmokuitlauia tlen timochiaj ipan iteiknelilis” (xijpoua Salmo 33:18-22).

18, 19. ¿Tlake tikitstokej, uan tlake tikitasej ipan tlamachtili 45?

¹⁸ Ipan ni tlamachtili tikitakej maske ayamo tikixmatiyayaj Jehová, ya ipa techikneliyaya kej kichiua ika maseualmej. Kema pejki tijueyichiuaj, pejki techiknelia ika nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua, ni kejuak technajnaua uan techmanauia. Jehová nochipa kichiuas tlen techpaleuis tiitstosej inechka uan kiaxitis tlen mosentlalijtok kichiuas. Ya kineki nochipa kuali ma tiitstokaj (Sal. 46:1, 2, 7). Yeka, maske tikixnamikisej tlaouijkayotl, Jehová nochipa techmakas chikaualistli kiampa amo tijtlauelkauasej.

¹⁹ Tikitstokej kenijkatsa Jehová kinextia nopa tlaiknelili tlen amo tetlauelkaua ika itekipanojkauaj, uan ya kineki nojkia ma tijnextikaj ika toikniuaj. Ipan tlamachtili 45 tikitasej kenijkatsa tijnextisej.