1, 2. ¿Kenke Jehová itlajtoltemakauaj kinekij moyoyontisej kej kinamiki? (Xikita nopa achtoui tlaixkopinkayotl).

IPAN altepetl Holanda, se periódico kiijtok kenijkatsa moyoyontijtoyaj katli tlayakanaj ipan religiones kema mosentilijkej, kiijtok: “Moyoyontijtoyaj sanse kej sekinok maseualmej, san pampa tlauel tlatotoniayaya”. Nopa periódico nojkia kiijtok Jehová itlajtoltemakauaj amo kiampa moyoyontiaj kema mosentiliaj ipan se ueyi tlanechikolistli. Kiijtok okichpilmej uan tlakamej motlaliliaj corbata uan saco. Uan maske siuapilmej uan siuamej mokentiaj faldas tlen nama motekiuia, amo tlauel uejueueyak yon tlauel kototsitsij. Maseualmej nochipa kiijtouaj Jehová itlajtoltemakauaj amo san kej ueli moyoyontiaj. Apóstol Pablo kiijtok Cristo itokilijkauaj moneki “moyoyonti[sej] uan moyektlalisej keja kinamiki”, pampa kiampa moneki kichiuasej toTeotsij itekipanojkauaj (1 Tim. 2:9, 10). Maske Pablo kintlajtolmakak siuamej, tlen kiijtok nojkia kinpaleuia tlakamej.

² ToTeotsij itekipanojkauaj kinekij moyoyontisej kej kinamiki pampa kimatij toTeotsij kipatiita kema kiampa moyoyontiaj (Gén. 3:21). Jehová kinauatia nochi tlen onka. Uan Biblia  xitlauak kiijtoua kenijkatsa kineki ma moyoyontikaj itekipanojkauaj. Uajka amo kinamiki san tojuantij ma techpakti tlen timokentisej, nojkia moneki kipaktis Jehová, pampa yaya toTeotsij uan toTlanauatijka.

3. ¿Tlake kinextia nopa tlanauatili tlen kimakakej Moisés?

³ Nopa tlanauatili tlen kimakakej Moisés kiijtouayaya kenijkatsa kinamikiyaya moyoyontisej israeleuanij, uan kiampa amo monejnemiltiskiaj kej kichiuayayaj katli itstoyaj ipan sekinok altepemej. Nopa Tlanauatili kinextiyaya Jehová tlauel kualani kema tlakamej uan siuamej mokentiaj sanse yoyomitl, pampa amo nesi ajkia tlakatl o siuatl. Ipan ni tonali, sekij maseualmej amo nesij tlaj tlakamej o siuamej pampa nochi sanse moyoyontiaj (xijpoua Deuteronomio 22:5). Nopa Tlanauatili kinextia Jehová amo kipaktia nopa yoyomitl tlen kichiua tlakamej ma nesikaj kej siuamej uan siuamej kej tlakamej, o tlen kichiua amo ma nesi tlaj siuatl o tlakatl katli mokentijtok nopa yoyomitl.

4. ¿Tlake techpaleuis kuali ma tijtlapejpenikaj kenijkatsa timoyoyontisej?

⁴ Tlen Biblia tetlajtolmaka uelis techpaleuis kuali ma tijtlapejpenikaj kenijkatsa timoyoyontisej. Tlen tetlajtolmaka nochi techpaleuia, maske tiitstokej kampa tlauel tona o tlaseseya, maske kampa ueli tieuaj o maske amo sanse techiskaltijkej. Amo moneki ma techiljuikaj tlake yoyomitl timokentisej uan tlake amo. San moneki tijchiuasej tlen Biblia techtlajtolmaka, tlen techkaua ma tijtlapejpenikaj tlake yoyomitl techpaktia timokentisej. Ma tikitakaj se keski textos tlen techpaleuis ma tijmatikaj “tlake ipakilis toTeko” uan tlake kineki ma tijchiuakaj kema tijtlapejpenisej kenijkatsa timoyoyontisej (Rom. 12:1, 2).

5, 6. ¿Kenke moneki timoyoyontisej kej kinamiki?

⁵ Jehová kichijki Pablo ma kiijkuilo tlen kiijtoua 2 Corintios 6:4 (xijpoua). Maseualmej moiljuiaj miak tlamantli kema kiitaj kenijkatsa tinesij (1 Sam. 16:7). Tojuantij tijtekipanouaj toTeotsij, yeka amo kinamiki timokentisej se yoyomitl san pampa technamiki o techpaktia. Tlen Biblia kiijtoua moneki techpaleuis ma tijmatikaj amo kinamiki timokentisej yoyomitl tlen tlauel kopichtik o tatakatstik, o tlen kichiua ma nesi se keski tlamantli tlen totlakayo. Uajka amo kinamiki tijtekiuisej yoyomitl tlen kichiuaskia sekinok ma kiitakaj ipan totlakayo se keski tlamantli tlen amo kinamiki kiitasej, o tlen kichiuaskia sekinok ma pinauakaj techitasej o amo ma techtlachilikaj pampa amo timoyoyontijtokej kej kinamiki.

⁶ Kema kuali tinesij uan timoyoyontijtokej kej kinamiki, sekinok kuali techitasej uan techtlepanitasej pampa kiitasej nelia tijtekipanouaj Jehová. Uan uelis nojkia kinekisej kiixmatisej toTeotsij katli tijueyichiuaj, kitlepanitasej itlanechikol uan kuali techtlakakilisej kema titlajtolmoyauasej.

7, 8. ¿Kema kinamiki kuali timoyoyontijtosej?

⁷ Timoyoyontiaj kej kinamiki pampa tijtlepanitaj Jehová, tikintlepanitaj toikniuaj uan maseualmej katli tikinkamanaljuiaj. Nojkia pampa kiampa tijueyichiuaj toTeotsij uan tijnextiaj tijpatiitaj tlen tijmoyauaj (Rom. 13:8-10). Tlauel ipati amo san kej ueli timoyoyontisej, uan nojua tlauel ipati kema timonechikouaj uan kema titlajtolmoyauaj. Kej timoyoyontiaj moneki kinextis nelia tijtekipanouaj toTeotsij (1 Tim. 2:10). Uelis kanajya amo kuali kiitasej kej timoyoyontiaj uan kanajya amo kenijki kiitasej. Maske kampa ueli tiitstokej, nochi katli tijtekipanouaj Jehová  moneki timoyoyontisej kej kinamiki uan kiampa amo tikinyolkokosej sekinok.

⁸ (Xijpoua 1 Corintios 10:31). Kema tiasej ipan uejueyi tlanechikolistli, nojkia moneki kuali timoyoyontisej. Amo kinamiki timopatlasej kej maseualmej mopatlaj. Nojkia amo kinamiki timokentisej tlen ueli yoyomitl ijnalok o kema ya tlami nopa ueyi tlanechikolistli, yon amo kinamiki san kej ueli timopatlatosej kema tiasij ipan se hotel o kema tikisteuaj. Kiampa amo tipinauasej tikijtosej tojuantij nojkia tielij Jehová itlajtoltemakauaj, uan uelis titlajtolmoyauasej kema monekis.

9, 10. ¿Kenijkatsa Filipenses 2:4 techpaleuia kuali ma timoyoyontikaj?

⁹ (Xijpoua Filipenses 2:4). ¿Kenke moneki timoiljuisej kenijkatsa kiitaj toikniuaj kej timoyoyontiaj? Ma tikitakaj se tlamantli. Miakej toikniuaj kichiuaj se ueyi kampeka kineltokasej tlen kiijtoua Colosenses 3:2, 5: “Ayok xijchiuakaj tlen inmoyolo inmechnotsa xijchiuakaj. Amo xijchiuakaj tlen ueli ika tlen axinmonamik. Amo ximoiljuikaj tlen axkuali. Amo xijtokilikaj tlen fiero tlen kineki inmotlakayo. Amo ximoiljuikaj tlamantli tlen eli se pinaualistli”. Kema ayamo kitekipanouayayaj Jehová, sekij toikniuaj kichiuayayaj tlen  amo kuali, uan uelis nojua kichiuaj kampeka amo kichiuasej maske kinyoltilana. Tlaj amo kuali timoyoyontiaj, uelis kichiuas ouij ma kineltokakaj tlen Biblia kiijtoua uan tlauel ouij kimatisej amo kichiuasej tlen kinyoltilana (1 Cor. 6:9, 10). ¿Tijnekiskia se toikni ma tlajtlakolchiua san pampa ta amo timoyoyontia kej kinamiki?

¹⁰ Kema tiitstokej ininuaya toikniuaj, amo aka kichiua ma timoiljuikaj ipan tlamantli tlen sokiyo o ma tijnekikaj timomekatisej. Amo aka kiampa kichiua pampa nochi timoyoyontiaj kej kinamiki, uelis kema tiitstokej ipan kali kampa timosentiliaj o kampa ueli. Nojkia kinamiki kuali timoyoyontisej pampa tijnekij sekinok ma moiljuikaj ipan tlamantli tlen kuali, ma kiijtokaj uan ma kichiuakaj tlen toTeotsij kipaktia (1 Ped. 1:15, 16). Se katli teiknelia amo kinyolkokoua sekinok ika tlen kichiua yon amo kichiua san tlen ya kipaleuia o kipaktia (1 Cor. 13:4, 5).

11, 12. ¿Kenijkatsa Eclesiastés 3:1, 17 techpaleuia ma timoyoyontikaj kej kinamiki?

¹¹ Kema tijtlapejpeniaj kenijkatsa timoyoyontisej, tijmatij amo nochipa sanse timoyoyontisej (Ecl. 3:1, 17). Maske ipan se xiuitl tijpatlaj kej timoyoyontiaj pampa tlatotonia, tlaseseya o kemantika sekinok tlamantli kichiua ma tijpatlakaj kej timoyoyontiaj, Jehová itlanauatiljuaj amo mopatla (Mal. 3:6).

¹² Ipan sekij altepemej uelis kimatij ouij kuali kitlapejpenisej tlake mokentisej pampa tlauel tona. Maske tona, toikniuaj kuali techitaj kema amo timokentiaj yoyomitl tlen tlauel kopichtik o tatakatstik, o yoyomitl tlen amo kuali kitsakua totlakayo (Job 31:1). Uan kema tiauij playa o kema tiajkij, toyoyo tlen ika tiajkij moneki kuali techtsakuas, kiampa amo nesis tlen amo kinamiki (Prov. 11:2, 20). Maske kema maseualmej maltiaj kitekiuiaj yoyomitl tlen amo kintsakua, tojuantij moneki tijtekiuisej yoyomitl tlen kiueyichiuas toTeotsij Jehová, pampa yaya tlatsejtseloltik.

13. ¿Kenijkatsa 1 Corintios 10:32, 33 techpaleuia kuali ma tijtlapejpenikaj tlen timokentisej?

¹³ Nojkia moneki tikilnamikisej seyok tlamantli kema tijtlapejpenisej tlake timokentisej. Moneki kuali timoiljuisej kenijkatsa kiitasej sekinok (xijpoua 1 Corintios 10:32, 33). Toikniuaj o sekinok maseualmej amo kinamiki moyolkokosej san pampa tojuantij amo timoyoyontiaj kej kinamiki. Pablo kiijtok: “Ma tijchiuakaj tlen kinpaktia sekinok”. Teipa kiijtok kenke moneki kiampa tijchiuasej: “Cristo axkichijki tlen kipaktik” (Rom. 15:2, 3). Kej Jesús, achtoui moneki tijchiuasej tlen toTeotsij kipaktia uan tikinpaleuisej sekinok, uan amo tijchiuasej san tlen tojuantij techpaktia. Yeka, maske techpaktia, amo kema timokentiskiaj se yoyomitl tlen kichiuaskia sekinok amo kuali ma techitakaj uan ayokmo ma kinekikaj techtlakakilisej kema titlajtolmoyauasej.

14. ¿Kenijkatsa tetajmej uelis kinnextilisej ininkoneuaj ma kitlepanitakaj toTeotsij?

¹⁴ Tetajmej kinamiki kinnextilisej ininkoneuaj ma kichiuakaj tlen Biblia tetlajtolmaka. Inijuantij uan ininkoneuaj moneki moyoyontisej kej kinamiki uan kiampa kiyolpakiltisej Jehová (Prov. 22:6; 27:11). ¿Kenijkatsa tetajmej uelis kinnextilisej ininkoneuaj ma kitlepanitakaj toTeotsij uan tlen tlanauatia? Achtoui inijuantij moneki kiampa kichiuasej, uan ika miak tlaiknelili kinnextilisej kanke uan kenijkatsa uelis kuali kitlapejpenisej ininyoyo. Konemej amo san moneki kitlapejpenisej yoyomitl tlen inijuantij kinpaktia, moneki kimatisej tlauel ipati kitlapejpenisej yoyomitl tlen kiueyichiuas Jehová.

15. ¿Tlake moneki techpaleuis kuali ma tijtlapejpenikaj tlen tijchiuasej?

¹⁵ Biblia tlauel kuali techyakana uan techpaleuia kuali ma tijtlapejpenikaj tlen tijchiuasej uan kiampa tijueyichiuasej toTeotsij. Maske Biblia techyakana, kej timoyoyontiaj kinextia tlen tojuantij techpaktia. Uelis tlen tojuantij techpaktia timokentisej amo sanse kej sekinok. Toyoyo moneki amo sokiyojtos, amo tsayantos uan kuali nesis. Nojkia moneki timoyoyontisej kej kinamiki kampa tiitstokej, kampa titekitij o kampa ueli, kiampa maseualmej amo kenijki techitasej.

16. Maske ouij tijpantiaj, ¿kenke tlauel kuali tlaj tijtemosej yoyomitl tlen kinamiki timokentisej?

¹⁶ Kemantika ouij tijpantiaj se yoyomitl tlen uelis timokentisej. Kampa kinamakaj yoyomitl, onka tlen tojuantij amo kinamiki tijtekiuisej. Yeka, uelis monekis uejkauas tijtemojtinemisej se falda, blusa, o se vestido tlen kena uelis timokentisej. O nojkia moneki kuali tijtemosej se traje, o pantalones tlen amo tlauel tititstik o tlen tlauel techitskia. Maske ouij tijpantiaj, tlauel kuali tlaj tijchiuasej kampeka kuali tijtemosej, pampa toikniuaj kinpaktis kema kiitasej timoyoyontiaj kej kinamiki. Nojkia pampa kiampa tijueyichiuasej toTeotsij Jehová. Uan nopa kichiuas nelia tlauel kuali ma tijyolmatikaj, maske amo timokentisej kej tojuantij tijnekiskiaj.

17. Tlaj se toikni kineki kikauas itentso, ¿tlake moneki moiljuis achtoui?

¹⁷ ¿Amo kenijki tlaj toikniuaj kipiaj inintentso [barba]? Maske nopa tlanauatili tlen kimakakej Moisés kiijtouayaya tlakamej monekiyaya kipiaskiaj inintentso, tojuantij ayokmo tijchiuaj tlen kiijtoua nopa Tlanauatili (Lev. 19:27; 21:5; Gál. 3:24, 25). Kanajya amo kenijki kiitaj tlaj tlakamej kipiaj inintentso uan uelis achi kintlepanitaj tlaj kiampa kinitaj. Uan pampa amo kenijki kiitaj, kintlakakiliaj kema tlajtolmoyauaj. Sekij toikniuaj ueuejtlakamej uan tlapaleuianij kipiaj inintentso. Maske kampa itstokej amo kenijki kiitaj, uelis sekij toikniuaj amo kikauaj inintentso (1 Cor. 8:9, 13; 10:32). Uan kanajya tlakamej amo momajtokej kikauasej inintentso, uan uelis amo kuali kiitaj tlaj se toTeotsij itekipanojka kipia itentso. Tlaj nopaya se toikni kikauaskia itentso, uajka amo kiueyichiuaskia toTeotsij uan ueliskia kiijilnamikisej (1 Tim. 3:2, 7; Rom. 15:1-3).

18, 19. ¿Kenijkatsa techpaleuia Miqueas 6:8?

¹⁸ Tlauel tijtlaskamatiliaj Jehová pampa amo techmaka miak tlanauatili tlen kiijtoua tlake timokentisej uan tlake amo. Ya kikaua tojuantij ma tijtlapejpenikaj uan techpaleuia ika tlen Biblia tetlajtolmaka. Uajka, uelis tijnextisej tijnekij ‘timoechkapanosej iixpa’ toTeotsij kema kuali tijtlapejpenisej kenijkatsa timoyoyontisej o tinesisej (Miq. 6:8).

¹⁹ Tojuantij tijmatij Jehová tlauel tlatsejtseloltik, uan nojkia tijmatij itlanauatiljuaj tlauel techpaleuia. Tlaj amo tijnekij tijchiuasej san tlen tojuantij tijnekij uan amo tijnekij timoueyimatisej, uajka mojmostla tijchiuasej ipan tonemilis tlen toTeotsij technauatia. Kema amo tijchiuaj san tlen tojuantij tijnekij nojkia techpaleuia ma tijtlepanitakaj tlen sekinok moiljuiaj uan tlen kiyolmatij.

20. ¿Tlake pano kema kuali timoyoyontiaj?

²⁰ Kej timoyoyontiaj moneki kinextis nelia tijtekipanouaj Jehová. Tlen ya technauatia ma tijchiuakaj nelia tlauel ipati, uan tojuantij tijneltokaj ika nochi toyolo. Nochi toikniuaj, siuamej uan tlakamej, moneki tikinyolchikauasej uan tikiniljuisej tlauel kuali kej moyoyontiaj uan monejnemiltiaj. Inijuantij kinpaleuiaj miakej maseualmej ma momachtikaj Biblia, uan ika nochi tlen kichiuaj, kiueyichiuaj uan kiyolpakiltiaj Jehová. Tlaj kuali tijtlapejpenisej kenijkatsa timoyoyontisej, uajka nojua uelis tijueyichijtosej toTeotsij, katli moyoyontia ika tlamantli tlen ‘yejyektsi uan kuajkualtsi’ (Sal. 104:1, 2).