1. ¿Tlake kichijki Jehová kema monextik iixpa Moisés, uan kenke tlauel ipati tlen kiiljuik?

SE TONALI, toTeotsij monextik iixpa Moisés uan kiiljuik itoka uan se keski kuajkuali tlamantli tlen kinextia. Ya amo kiiljuik tlauel tlalnamiki uan kipia miak chikaualistli, achtoui kiiljuik ya tetlasojtla uan ueyi iyolo (xijpoua Éxodo 34:5-7). Jehová kimajtoya Moisés kinekiyaya kimatis tlaj nelia kipaleuiskia, yeka kiiljuik ome kuajkuali tlamantli tlen kinextia nelia kineki kinpaleuis itekipanojkauaj (Éx. 33:13). ¡Nelia tlauel techyolchikaua tijmatisej toTeotsij kineki techpaleuis! Ipan ni tlamachtili tikixtomasej kenijkatsa uelis titetlasojtlasej. Ni kuali tlamantli kiijtosneki techyolkokoua kema sekinok tlaijiyouiaj uan tijnekij ika nochi toyolo tikinpaleuisej.

2, 3. 1) ¿Kenke nojkia tijnextiaj titetlasojtlaj? 2) ¿Kenke moneki tijchiuasej kampeka tijnextisej titetlasojtlaj?

² ToTeotsij kinchijchijki maseualmej kej itlachialis. Yeka pampa ya tetlasojtla, maseualmej nojkia tetlasojtlaj pampa kintekipachoua tlen kinpano sekinok. Uan maske sekij amo kitekipanouaj Jehová nojkia kinextiaj nopa kuali tlamantli (Gén. 1:27). Ipan Biblia tikitaj kenijkatsa miakej maseualmej tetlasojtlakej.  Kiijtoua omej siuamej mokijkixtiliyayaj se pilkonetsi, yeka yajkej iixpa tlanauatijketl Salomón. Nopa omej siuamej kiijtouayayaj eliyayaj inana nopa pilkonetsi. Yeka kema Salomón kiijtok ma kitlajkotekikaj, katli nelia eliyaya inana tlauel motekipachok uan kimakak ikone nopa seyok siuatl pampa amo kinekiyaya ma kimiktikaj (1 Rey. 3:23-27). Biblia nojkia kiijtoua tlen kichijki faraón iichpoka kema kipantik Moisés ipan ueyatl. Maske kimajtoya amo kinamikiyaya kimanauis nopa pilkonetsi pampa eliyaya hebreo, ya “kitlasojtlak” uan kinejki kiiskaltis kej ikone (Éx. 2:5, 6).

³ ¿Kenke moneki tijchiuasej kampeka tijnextisej titetlasojtlaj? Pampa Biblia kiijtoua moneki tijchiuasej kej Jehová kichiua (Efes. 5:1). Maske kichijki ma tijnextikaj nopa kuali tlamantli, pampa titlajtlakolejkej nochipa timoiljuiaj san ipan tojuantij uan amo ipan tlen sekinok kinpano. Kemantika amo tijmatij tlaj tijpaleuisej se akajya o tlaj timoiljuisej san ipan tojuantij. ¿Tlake techpaleuis ma techtekipacho tlen kinpano sekinok uan ma tijnekikaj tikinpaleuisej? Achtoui moneki timoyoliljuisej kenijkatsa Jehová uan sekinok kinextijtokej nelia tetlasojtlaj. Teipa ma timoiljuikaj kenijkatsa nojkia uelis tijchiuasej kej Jehová uan kenijkatsa techpaleuis tlaj kiampa tijchiuasej.

4. 1) ¿Kenke Jehová kintitlanki iluikaeuanij ipan Sodoma? 2) ¿Tlake techmachtia tlen kinpanok Lot uan ichampoyouaj?

⁴ Ipan Biblia nesi Jehová miakpa kinextik tetlasojtla. Ma tikitakaj kenijkatsa kipaleuik Lot, se tlakatl katli kichiuayaya tlen kuali. Ya amo kuali kiyolmatiyaya pampa maseualmej tlen Sodoma uan Gomorra tlauel tlajtlakolchiuayayaj. Nelia kichiuayayaj tlen tlauel amo kuali uan yeka toTeotsij kiijtok kintsontlamiltiskia (2 Ped. 2:7, 8). Jehová kinejki kimakixtis Lot, yeka kintitlanki se keskij iluikaeuanij ma kiiljuitij nopa altepemej kintsontlamiltiskiaj uan ya uan ichampoyouaj monekiyaya mochololtisej. Biblia kiijtoua “Lot uejkauayaya”, uan yeka “pampa toTeko kitlasojtlak, iiluikaejkauaj toTeko kinmaitskijkej, uan kinitskijkej isiua uan iichpokauaj uan kinkixtijkej ipan nopa altepetl para kinmanauisej” (Gén. 19:16). Tlen Jehová kichijki kinextia ya kuali kimati tlake tlaouijkayotl kiixnamikij itekipanojkauaj (Is. 63:7-9; Sant. 5:11; 2 Ped. 2:9).

5. ¿Kenijkatsa tlen kiijtoua 1 Juan 3:17 techpaleuia ma titetlasojtlakaj?

⁵ Jehová amo san kinextia techtlasojtla, nojkia technextilia moneki tijnextisej titetlasojtlaj. Ma tikilnamikikaj se tlanauatili tlen kinmakak israeleuanij. Tlaj se akajya tetlanejtiskia tomij, ueliskia mokauis iyoyo katli kitlanejtiyaya tomij, kiampa kimatiskia kena kikuepiliskiaj (xijpoua Éxodo 22:26, 27). Katli tetlanejtiskia tomij uelis kinekiskia mokauis iyoyo uan katli motlanejki tomij amo kipiaskia tlen ika mopikis ika tlayoua. Yeka Jehová kinnauatik israeleuanij ma tetlasojtlakaj uan tlapoyajka ma kikuepilikaj iyoyo katli kitlanejtijkej tomij. ¿Tlake techmachtia tlen Jehová tlanauatik uejkajkia? Tlaj se toikni moneki ma tijpaleuikaj, uan tojuantij tiuelij, uajka kinamiki ma tijpaleuikaj (Col. 3:12; Sant. 2:15, 16; xijpoua 1 Juan 3:17).

6. ¿Tlake techmachtia pampa Jehová kintlasojtlak israeleuanij maske tlajtlakolchiuayayaj?

⁶ Maske israeleuanij tlajtlakolchiuayayaj, Jehová nojua kintlasojtlak. Biblia kiijtoua: “ToTeko [Jehová] tlen elki ininTeko ininuejkapantatauaj, ajachika kintitlaniliyaya teokamanalouanij para ma kinkamauikaj para ma kikauakaj tlen fiero, pampa toTeko nelia kinikneliyaya  iisraelitatlakauaj uan iteopa nojkia” (2 Crón. 36:15). Tojuantij nojkia kinamiki tikintlasojtlasej katli amo kiixmatij Jehová, pampa inijuantij uelis moyolkuepasej uan mouampojchiuasej iuaya. Ya amo kineki ma miki yon se maseuali (2 Ped. 3:9). Yeka nojua ma tikinmatiltikaj maseualmej kenijkatsa toTeotsij kintsontlamiltis katli amo kualmej, kiampa kiitasej kenijkatsa kintlasojtla.

7, 8. ¿Kenke se keskij toikniuaj kiitakej kenijkatsa Jehová kintlasojtlak?

⁷ Ipan ni tonali miakej toikniuaj kiitstokej kenijkatsa Jehová kinextijtok kintlasojtla. Ma tikitakaj tlake panok kema pejki xiuitl 1990, kema moteuiyayaj ipan altepetl Bosnia. Se keskij toikniuaj yauiyayaj Serbia ipan se autobús. Nopaya yauiyaya se okichpil katli itoka Milan, katli kipixtoya 12 xiuitl, uan nojkia yauiyayaj iikniuaj uan itatauaj. Yauiyayaj ipan se ueyi tlanechikolistli kampa moatsonpoliuiltiskiaj Milan itatauaj. Kema kalakiskiaj ipan altepetl Serbia, soldados katli tlamokuitlauiyayaj kinkixtijkej tlen nopa autobús pampa amo eliyayaj sanse kej inijuantij, uan nopa sekinok toikniuaj kinkajkej ma panokaj. Kema panok ome tonali, katli tlayakanayaya nopaya kitlajtlanik seyok ipan radio tlake monekiyaya kichiuas. Toikniuaj kikajkej kema nopa tlakatl kiiljuijkej: “¡Xikinkixti uan xikinmikti!”.

⁸ Kema katli tlayakanayaya tlanojnotstoya ipan radio, omej tlakamej monechkauijkej uan ichtakatsi kiniljuijkej: “Tielij Jehová itlajtoltemakauaj; toikniuaj katli nojkia yauiyayaj ipan autobús techiljuijkej tlen panok”. Teipa kiniljuijkej Milan uan iikni ma tlejkokaj ipan inincarro uan kinpanoltiskiaj ipan nopa seyok altepetl. San inijuantij kinuikakej pampa konemej amo monekiyaya kipiasej ininama. Teipa, toikniuaj kiniljuijkej Milan itatauaj: “Inmojuantij ichtakatsi xijyaualokaj kampa tlamokuitlauiaj soldados”. Kema Milan kikajki tlen toikniuaj kiijtojkej, tlauel yolpajki. Itatauaj kiijtojkej: “¿Inmoiljuiaj nelia kena techkauasej ma tiakaj?”. Maske kiampa kiijtojkej, pejkej nejnemij, uan maske soldados kintlachilijtoyaj, amo tleno kiniljuiyayaj. Kema ya panokej, sampa mopantijkej uan yajkej ipan nopa altepetl kampa mochiuaskia nopa ueyi tlanechikolistli. Kimatkej Jehová kintlakakilijtoya kema kiiljuijkej ma kinpaleui. Tojuantij tijmatij Biblia amo kiijtoua tlaj Jehová nochipa kiampa kinmanauik itekipanojkauaj (Hech. 7:58-60). Maske tijmatij nopa, Milan kiijtok: “Iluikaeuanij kejuak kinixtsajkej nopa soldados uan kiampa Jehová techmanauik” (Sal. 97:10).

9. ¿Tlake kichijki Jesús kema kinitak miakej maseualmej tlauel tlaijiyouiyayaj? (Xikita nopa achtoui tlaixkopinkayotl).

⁹ Tlen Jesús kichijki nojkia techmachtia miak tlamantli. ¿Kenijkatsa kiyolmatki kema kinitak miakej maseualmej katli kitokiliyayaj tlauel tlaijiyouiyayaj uan “itstoyaj keja borregojmej tlen axkipiayayaj se tlamokuitlauijketl”? Ya tlauel “kintlasojtlak” uan “pejki kinmachtia miak tlamantli” (Mat. 9:36; xijpoua Marcos 6:34). Ya amo kichijki kej fariseos, katli amo kinekiyayaj kinpaleuisej maseualmej yon se kentsi (Mat. 12:9-14; 23:4; Juan 7:49). ¿Nojkia tijchiuaj kej Jesús uan tijnekij ika nochi toyolo tikinpaleuisej katli amo kiixmatij Jehová?

10, 11. Xikixtoma kenke amo nochipa moneki titetlasojtlasej.

¹⁰ ¿Kiijtosneki moneki nochipa titetlasojtlasej? Amo. Ma tikitakaj tlake panok se tonali kema Jehová kiitak amo kinamikiyaya tetlasojtlas. Kema kinauatik Saúl ma kinmikti amaleqeuanij uan inintlapialjuaj, Saúl amo kimiktik nopa tlanauatijketl uan nojkia amo kinmiktik se keskij tlapialmej katli eliyayaj kuajkualmej.  Maske Saúl moiljuik kinextik tetlasojtlayaya, toTeotsij ayokmo kuali kiitak pampa amo tlaneltokak (1 Sam. 15:3, 9, 15). Nochi tlen Jehová kichiua eli xitlauak. Ya kiita tlen eltok ipan ininyolo maseualmej uan kimati kema amo kinamiki kitlasojtlas se akajya (Lam. 2:17; Ezeq. 5:11). Monechkauia nopa tonali kema kintlatsakuiltis nochi katli amo kineltokaj (2 Tes. 1:6-10). Ipan nopa tonali toTeotsij amo kintlasojtlas katli kintlajtolsenkauas. Ya kintsontlamiltis katli amo kualmej uan kintlasojtlas itekipanojkauaj katli amo kitlauelkauaj.

¹¹ Tojuantij amo kinamiki tikijtosej tlaj Jehová moneki kitlajtolsenkauas se akajya o kimanauis. Kinamiki tijchiuasej kampeka tikinpaleuisej nochi maseualmej. Uajka, ¿kenijkatsa uelis tijnextisej titetlasojtlaj? Ma tikitakaj kenijkatsa uelis tijchiuasej.

12. Xikijto se tlamantli tlen ika uelis tijnextisej titetlasojtlaj.

¹² Ma tikitakaj kenijkatsa uelis tijnextisej titetlasojtlaj ipan tlen ueli tlamantli. Tlaj se akajya kineki mochiuas se Cristo itokilijka, moneki kintlasojtlas toikniuaj uan sekinok maseualmej (Juan 13:34, 35; 1 Ped. 3:8). “Titetlajsojtlasej” kiijtosneki “titlaijiyouisej iuaya se akajya”. Uan ni kichiua ma tijnekikaj tijpaleuisej katli kipano se tlaouijkayotl. Yeka nochipa moneki tikitasej kenijkatsa uelis tijnextisej titetlasojtlaj. Uelis tijpaleuisej se akajya ma kichiua se tlamantli ipan ichaj o tiasej tijtlakouitij (Mat. 7:12).

13. ¿Kenijkatsa toTeotsij itekipanojkauaj kinextiaj tetlasojtlaj kema pano se tlaouijkayotl?

¹³ Ma titepaleuikaj kema pano se tlaouijkayotl. Miakej toikniuaj kinextiaj tetlasojtlaj kema kinpaleuiaj sekinok katli kintlasojsoljuilik se chikauak ajakatl o seyok tlamantli. Miakej kiitstokej kenijkatsa Jehová itekipanojkauaj tepaleuiaj kema pano ni (1 Ped. 2:17). Ipan 2011, se tosiuaikni katli eua Japón tlauel tlaijiyouik kema chikauak mojmolinik tlali uan miak atl moxoyajki kampa itstoya. Ya tlauel moyolchikajki uan kuali kiyolmatki kema kinitak miakej toikniuaj tlen Japón uan tlen  sekinok altepemej kikualchijchiuayayaj kalmej uan Kali kampa mosentiliaj Jehová itlajtoltemakauaj. Ya kiijkuilok: “Nochi tlen nechpanok nechpaleuik ma nikita Jehová nelia tlauel techiknelia, uan nikitak itekipanojkauaj kintekipachoua tlen kinpano nochi toikniuaj. Tlauel miakej toikniuaj momaijtouaj uan kiiljuiaj Jehová ma techpaleui”.

14. ¿Kenijkatsa uelis tikinpaleuisej katli mokokouaj uan katli ueuejtixtokej?

¹⁴ Ma tikinpaleuikaj katli mokokouaj uan katli ueuejtixtokej. Tlauel tijtlasojtlaj se akajya katli tlaijiyouia pampa ya ueuejtixtok o pampa mokokoua. Tikiljuiaj Jehová ma peua tekichiua iTlanauatijkayo ipan Tlaltipaktli uan ma kitlamilti kokolistli uan ayokmo aka ma ueuejtia. Uan tojuantij nojua tijchijtosej kampeka tikinpaleuisej maseualmej. Se tlakatl kiijtok tlake panok ika inana, katli kiilkauayaya nochi pampa kipixtoya nopa kokolistli Alzheimer. Se tonali inana mosokiuik pampa kiilkajki yas baño. Kema tlapojpouayaya, omej tosiuaikniuaj katli kipaxalouayayaj asitoj ichaj. Kema kiitakej tlake kipanotoya, kiiljuijkej tlaj kinekiyaya ma kipaleuikaj. Nopa siuatl kiniljuik: “Maske nipinaua, kena nijnekiskia xinechpaleuikaj”. Toikniuaj kipaleuijkej, kimakakej té uan kamanaltikej iuaya. Nopa tlakatl tlauel kintlaskamatilik tlen kichijkej uan kiijtok tlauel kintlepanitayaya nopa toikniuaj pampa nelia kichiuaj tlen inijuantij tlamachtiaj. ¿Nojkia tijchiuaj kampeka tikinpaleuisej katli ueuejtixtokej uan katli mokokouaj? (Filip. 2:3, 4).

15. ¿Kenke kema titlajtolmoyauaj ueli tikinpaleuiaj sekinok?

¹⁵ Ma tikinpaleuikaj maseualmej ma kiixmatikaj Jehová. Miakej maseualmej kipiaj tlauel miak kuesoli uan kintekipachoua miak tlamantli. Tojuantij uelis tikinmachtisej ajkia toTeotsij uan tlake kichiuas ika iTlanauatijkayo. Nojkia uelis tikinpaleuisej ma kiitakaj kenijkatsa tlauel kuali itstosej tlaj kineltokasej toTeotsij itlanauatiljuaj (Is. 48:17, 18). Kema titlajtolmoyauaj ueli tijueyichiuaj Jehová uan tijnextiaj titetlasojtlaj. ¿Uelis nojua tijnextisej titetlasojtlaj ipan tlajtolmoyaualistli? (1 Tim. 2:3, 4).

16. ¿Kenijkatsa techpaleuia kema titetlasojtlaj?

¹⁶ Sekij tepajtianij kiijtouaj kema titetlasojtlaj nojkia techpaleuia amo ma timokokokaj uan kuali ma timouikakaj ininuaya sekinok. Kema tikinpaleuiaj sekinok tlauel techpaleuia pampa tiyolpakij, kuali tijyolmatij, amo tijyolmatij toselti tiitstokej uan amo timoiljuiaj ipan tlamantli tlen techyolkokoua (Efes. 4:31, 32). Tlaj tikinikneliaj sekinok uan nochipa tikitaj kenijkatsa tikinpaleuisej, totlalnamikilis amo techyolkokos pampa tijmajtosej tijchiuaj tlen Jehová kineki. Uan techpaleuia kuali ma tiitstokaj ininuaya tokoneuaj, iuaya tosiua o toueue uan ininuaya touampoyouaj. Nojkia katli tetlasojtlaj tlauel kinpaleuiaj kema moneki ma kinpaleuikaj (xijpoua Mateo 5:7; Lucas 6:38).

17. ¿Kenke tijneki tijnextis titetlasojtla?

¹⁷ Tojuantij amo titetlasojtlaj san pampa tlauel techpaleuia, tijnextiaj nopa kuali tlamantli pampa tijnekij tijueyichiuasej Jehová uan tijchiuasej kej ya, katli tlauel teiknelia uan tetlasojtla (Prov. 14:31). Yeka, ma tijchiuakaj kampeka tijchiuasej kej ya, kiampa nojua kuali timouampojchiuasej ininuaya toikniuaj uan kuali timouikasej ininuaya sekinok (Gál. 6:10; 1 Juan 4:16).