1, 2. 1) ¿Tlake tekitl tlen tlauel ipati kimakakej Salomón? 2) ¿Tlake kitekipachouayaya David?

SALOMÓN kitlapejpenijkej yaya ma tlayakana kema kichijchiuaskiaj teokali ipan Jerusalén. Amo kema kichijtoyaj se ueyi teokali kej nopa. Monekiyaya “elis tlauel ueyi, uan tlauel onpano yejyektsi” uan eliskia “tlen más tlaixmatili tlen nochi Tlaltipaktli”. Uan tlauel ipati eliyaya pampa eliskia ichaj toTeotsij Jehová (1 Crón. 22:1, 5, 9-11).

² Maske tlanauatijketl David motemachiyaya toTeotsij kipaleuiskia Salomón, nojkia motekipachojtoya pampa eliyaya telpokatl uan amo kema kichijtoya se tekitl kej nopa. ¿Kinekiskia kichiuas nopa teokali uan amo majmauiskia? ¿Amo ueliskia kichiuas nopa tekitl san pampa eliyaya telpokatl uan amo kema kichijtoya nopa? Tlaj Salomón kinekiyaya kuali ma kisa nopa tekitl, monekiyaya amo majmauis uan nima tekitis.

3. ¿Tlake kiyekok Salomón tlen itata David?

³ Salomón kiyekok miak tlamantli kema kiitak kenijkatsa itata David amo majmauiyaya. Kema eliyaya telpokatl, kinmiktik omej tlapialmej katli kinekiyayaj kinkuasej pilborregojtsitsij tlen kinmokuitlauiyaya  (1 Sam. 17:34, 35). Nojkia amo majmajki kiixnamikis nopa uejkapantik tlakatl Goliat. Pampa toTeotsij kipaleuik, David kitlanki nopa tlakatl san ika se tetl (1 Sam. 17:45, 49, 50).

4. ¿Kenke Salomón monekiyaya amo majmauis?

⁴ David ueliskia kipaleuis Salomón amo ma majmaui uan ma kichijchiua nopa teokali (xijpoua 1 Crónicas 28:20). Tlaj Salomón majmajtoskia, uelis yon kipeualtijtoskia nopa tekitl, uan nopa tlauel amo kuali eltoskia.

5. ¿Kenke moneki amo timajmauisej?

⁵ Kej Salomón, tojuantij nojkia moneki Jehová ma techpaleui amo timajmauisej uan kiampa tijchiuasej nopa tekitl tlen techmakatok. Yeka, ma tikitakaj kenijkatsa se keskij maseualmej katli uejkajkia itstoyaj kinextijkej amo majmauiyayaj. Kema tikitstiasej tlen kichijkej, ma timoiljuikaj kenijkatsa uelis tijnextisej amo timajmauij uan tijchiuasej tlen kinamiki.

6. ¿Tlake tlauel mitspaktia kej José kinextik amo majmauiyaya?

⁶ Ma timoiljuikaj kenijkatsa José amo majmajki kema Potifar isiua kinekiyaya ma moteka iuaya. Maske kimajtoya kipiaskia kuesoli tlaj amo kinekiskia motekas iuaya, ya amo majmajki uan kiiljuik nopa siuatl amo kichiuaskia nopa (Gén. 39:10, 12).

7. Xikixtoma kenijkatsa Rahab kinextik amo majmauiyaya (xikita nopa achtoui tlaixkopinkayotl).

⁷ Rahab, katli itstoya ipan Jericó, nojkia kinextik amo majmauiyaya. Se tonali omej israeleuanij tlachiatoj ipan nopa altepetl uan mokajkej ichaj. Maske ueltoskia majmauis uan amo kinpaleuijtoskia, ya motemachiyaya ipan Jehová, yeka amo majmajki uan kinejki kintlatis nopa tlakamej uan kinpaleuik ma cholokaj (Jos. 2:4, 5, 9, 12-16). Rahab kimatiyaya Jehová eliyaya toTeotsij katli melauak, uan kimajtoya Jehová kinmakaskia israeleuanij nopa tlali. Yeka amo kinmakaski maseualmej, kej tlanauatijketl tlen Jericó uan itlateuijkauaj. Pampa amo majmajki, ya uan ichampoyouaj momakixtijkej (Jos. 6:22, 23).

8. ¿Kenijkatsa kinpaleuik apóstoles pampa Jesús amo majmajki?

⁸ Jesús itokilijkauaj nojkia kinextijkej amo majmauiyayaj. Inijuantij kiitstoyaj kenijkatsa Jesús amo kema majmajki uan nopa kinyololinik ma kichiuakaj kej ya (Mat. 8:28-32; Juan 2:13-17; 18:3-5). Kema se keskij katli kinixmatiyayaj kej saduceos kinnauatijkej apóstoles ayokmo ma tlamachtikaj tlen Jesús, inijuantij amo kinneltokakej (Hech. 5:17, 18, 27-29).

9. ¿Kenijkatsa 2 Timoteo 1:7 techpaleuia ma tikitakaj tlauel moneki amo timajmauisej?

⁹ José, Rahab, Jesús uan apóstoles mosentlalijtoyaj kichiuasej tlen kuali. Inijuantij amo majmajkej pampa motemachiyayaj ipan Jehová uan amo ipan inijuantij. Kema monekis tijnextisej amo timajmauij, ma timotemachikaj ipan Jehová uan amo ipan tojuantij (xijpoua 2 Timoteo 1:7). Ma tikitakaj kenijkatsa uelis tijnextisej amo timajmauij ipan tochaj uan ipan tlanechikoli.

10. ¿Kenke telpokamej uan ichpokamej moneki amo majmauisej?

¹⁰ Toikniuaj telpokamej uan ichpokamej nojkia moneki kinextisej amo majmauij uan kiampa amo kitlauelkauasej Jehová. Tlen kichijki Salomón uelis kinpaleuis. Ya kuali kitlapejpenik tlen kichiuas uan kisenkajki nopa teokali tlen kinauatijkej ma kichiua pampa amo majmajki. Uajka, maske tetajmej uelis kinyakanasej ininkoneuaj uan moneki kiampa kichiuasej, onka se keski tlamantli tlen telpokamej moneki ininselti kitlapejpenisej (Prov. 27:11). Moneki kintlapejpenisej ininuampoyouaj, ika tlake moyolpakiltisej, tlake kichiuasej uan kiampa amo momekatisej uan kema moatsonpoliuiltisej. Tlaj kinekij kuali kitlapejpenisej tlen kichiuasej, moneki  amo majmauisej. Ni tlauel moneki pampa kichiuasej se tlenijki tlen amo kineki Satanás, katli kipinajtia toTeotsij uan amo kitlepanita itlanauatiljuaj.

11, 12. 1) ¿Kenijkatsa Moisés kinextik amo majmauiyaya? 2) ¿Kenijkatsa telpokamej uelis kichiuasej kej Moisés?

¹¹ Tlen kichiuasej teipa eli se tlamantli tlen tlauel ipati katli telpokamej moneki kitlapejpenisej. Ipan se keski altepemej, telpokamej kiniljuiaj moneki yasej ipan universidad o kipiasej se tekitl kampa kuali kintlaxtlauisej. Uan kanajya amo kinaxilia tlen ika mopanoltisej, yeka telpokamej moiljuiaj kinamiki tlauel tekitisej uan kiampa uelis kinpaleuisej ininchampoyouaj. Tlaj ta mitspano se tlen ni tlamantli, uajka ximoiljui ipan Moisés. Faraón iichpoka kiiskaltik Moisés, yeka ueltoskia mosentlalis tlauel tlapijpias uan nochi ma kiixmatikaj. Uelis ichampoyouaj, tlamachtianij uan katli tetlajtolmakayayaj ipan nopa kaltlanauatili nochipa kiiljuiyayaj ma mosentlali kichiuas nopa. Ya amo kichijki tlen kiiljuiyayaj, kinextik amo majmauiyaya uan mosentlalik kitekipanos toTeotsij. Kema kistej Egipto uan amo kinejki tlapijpias, ya motemachik ipan Jehová (Heb. 11:24-26). ToTeotsij tlauel kiteochijki, uan teipa temachtli nojua kiteochiuas.

¹² Jehová nojkia tlauel kinteochiua telpokamej katli amo majmauij uan mosentlaliaj kitekipanosej uan kipaleuisej iTlanauatijkayo. Jehová kinpaleuis ma kipiakaj tlen moneki uan kiampa ininchampoyouaj amo tleno ma kinpolo. Uejkajkia, Timoteo mosentlalik kitekipanos toTeotsij, uan ta nojkia uelis tijchiuas nopa * (xijpoua Filipenses 2:19-22).

13. ¿Kenijkatsa se toikni tlauel kipaleuik amo majmauis?

¹³ Se toikni ichpokatl katli eua Alabama (Estados Unidos), monejki amo majmauis uan kiampa mosentlalis nojua tlauel kitekipanos Jehová. Ya kiijtoua: “Na ipa amo nikamanaltiyaya. Kema niitstoya ipan tlanechikoli, amo nikinnojnotsayaya toikniuaj. Uan kema nitlajtolmoyauayaya amo nijnekiyaya nijkaltajtakanis yon se maseuali”. Pampa itatauaj uan sekinok toikniuaj kipaleuijkej, uelki kichijki tlen mosentlalijtoya uan pejki tlatekipanoua kej precursora regular. Ya nojua kiijtoua: “Katli Satanás kinnauatia kinekij ma timosentlalikaj tiasej ipan universidad, ma tijpiakaj tomij, nochi ma techixmatikaj uan ma titlapijpiakaj. San se keskij uelij kichiuaj nopa, uan miakej san tlaijiyouiaj uan motekipachouaj. Na amo nechpanotok nopa, pampa tlauel niyolpaki nijtekipanojtos Jehová, uan tlauel kuali nijyolmati”.

14. ¿Kema tetajmej moneki kinextisej amo majmauij?

¹⁴ Tetajmej nojkia moneki kinextisej amo majmauij. Uelis ipan nopa tonali tlen kiixtlalijtokej momachtisej, tlajtolmoyauasej o yasej tlanechikoli, katli kitekipanouaj kiniljuia ma mokauakaj uan nojua ma tekitikaj se keski horas. Moneki amo majmauisej uan kiiljuisej amo uelis mokauasej. Tlaj tetajmej kiampa kichiuaj, ininkoneuaj nojkia kiampa kichiuasej. Nojkia, uelis se tetaj amo kinkaua ikoneuaj ma kichiuakaj se keski tlamantli tlen sekinok toikniuaj kena kinkauaj ininkoneuaj ma kichiuakaj. ¿Tlake kichiuas ni tetaj tlaj toikniuaj kitlajtlaniaj kenke ya amo kinkaua ikoneuaj kej nopa ma kichiuakaj? Moneki amo majmauis uan kinixtomilis ika tlatlepanitakayotl.

15. ¿Kenijkatsa uelis kinpaleuis tetajmej Salmo 37:25 uan Hebreos 13:5?

¹⁵ Tetajmej nojkia kinextiaj amo majmauij kema kinpaleuiaj ininkoneuaj ma mosentlalikaj kichiuasej se tlenijki kema kitekipanosej toTeotsij. Sekij uelis amo kinekij kiyololinisej ininkone ma tlatekipano kej precursor, ma yaui kampa monekij tlajtolmoyauanij, ma tlatekipano ipan Betel o ma tlapaleui kampa kichijchiuaj kali kampa timosentiliaj o kali kampa mochiua uejueyi tlanechikolistli. Uelis  amo kiyololiniaj pampa moiljuiaj ininkone amo uelis kinmokuitlauis kema ueuejtiasej. Tlaj tetajmej kinextiaj tlalnamikilistli, uajka amo majmauisej uan motemachisej Jehová nelia kichiuas tlen kitenkajtok (xijpoua Salmo 37:25; Hebreos 13:5). Kema tetajmej kichiuaj ni, kinpaleuiaj ininkoneuaj nojkia amo ma majmauikaj uan ma motemachikaj ipan Jehová (1 Sam. 1:27, 28; 2 Tim. 3:14, 15).

16. 1) ¿Tlake kichijtokej se keskij tetajmej uan kiampa kinpaleuijtokej ininkoneuaj ma mosentlalikaj kitekipanosej toTeotsij? 2) ¿Kenijkatsa kinpaleuijtok ininkoneuaj?

¹⁶ Ma tikitakaj kenijkatsa se toikni iuaya isiua tlen Estados Unidos kinpaleuijkej ininkone ma mosentlali kitekipanos toTeotsij. Toikni kiijtoua: “Maske tokoneuaj ayamo kamanaltiyayaj uan ayamo nejnemiyayaj, tojuantij tikiniljuiyayaj kenijkatsa tlauel tiyolpaktoyaj pampa titlatekipanouayayaj kej precursores uan titlapaleuiyayaj ipan tlanechikoli. Nama inijuantij nojkia ya nopa mosentlalijtokej. Pampa kichiuaj kampeka amo kichiuasej tlen Satanás kineki, kinpaleuia ma mosentlalikaj ipan tlen nelia tlauel ipati: kitekipanosej Jehová”. Seyok toikni katli kinpia omej ikoneuaj kiijkuilok: “Miakej tetajmej kitekiuiaj miak tonali, tomij uan ininchikaualis pampa kinekij ininkoneuaj ma mosentlalikaj momachtisej, mauiltisej o seyok tlamantli. Tlauel kuali kema tikinpaleuiaj tokoneuaj ma mosentlalikaj kichiuasej se keski tlamantli tlen kinpaleuis kuali ma mouikakaj iuaya Jehová. Tojuantij tlauel tiyolpakij pampa tikitaj kenijkatsa tokoneuaj kichiuaj tlen mosentlaliaj”. Uelis timotemachisej toTeotsij kinteochiuas tetajmej katli kinpaleuiaj ininkoneuaj ma mosentlalikaj kitekipanosej toTeotsij uan ma kichiuakaj tlen mosentlaliaj.

17. Xikijto kema moneki tijnextisej amo timajmauij ipan tlanechikoli.

¹⁷ Nojkia moneki tijnextisej amo timajmauij ipan tlanechikoli. Ueuejtlakamej moneki kintlajtolsenkauasej katli kichijtokej se ueyi tlajtlakoli o kinpaleuisej katli kinekij kinpajtisej ika se tlenijki tlen amo kuali pampa nechka mikisej. Uan sekij yauij ipan cárceles uan kinmachtiaj katli kintsaktokej o nopaya kichiuaj tlanechikoli. Nojkia, tosiuaikniuaj katli amo monamiktijtokej uelis mosentlalisej nojua tlauel kitekipanosej  Jehová. Uelis mochiuasej precursoras, yasej kampa monekij tlajtolmoyauanij, tlapaleuisej ipan Departamento Local de Diseño y Construcción, uan kititlanisej nopa amatl kampa kiijtoua kinekij yasej Kampa kinmachtiaj tlajtolmoyauanij. Uan sekij uelis yasej ipan Escuela de Galaad.

18. ¿Kenijkatsa tosiuaikniuaj katli ya uejueyij uelis kinextisej amo majmauij?

¹⁸ Nojkia tosiuaikniuaj katli ya uejueyij tikinitaj kej se tlateochiualistli ipan tlanechikoli. ¡Uan nelia tlauel tikinikneliaj! Maske sekij ayokmo uelij kitekipanouaj toTeotsij kej achtouia, nojua uelis kinextisej amo majmauij uan tlapaleuisej ipan tlanechikoli (xijpoua Tito 2:3-5). Tlaj ueuejtlakamej kiniljuisej ma kamanaltikaj iuaya se toikni katli nojua ichpokatl pampa amo moyoyontia kej kinamiki, monekis amo majmauisej uan kiampa uelis kichiuasej nopa. Inijuantij amo kiajuasej, san kitlalnamiktisej uan kipaleuisej ma kiita kenijkatsa sekinok uelis moyolkokosej o nojkia kinekisej moyoyontisej kej ya (1 Tim. 2:9, 10). Pampa nopa toikniuaj teikneliaj uan kinekij tepaleuisej ika nochi ininyolo, tlauel tlapaleuiaj ipan tlanechikoli.

19. 1) ¿Kenijkatsa tlakamej katli moatsonpoliuiltijtokej uelis kinextisej amo majmauij? 2) ¿Kenijkatsa kinpaleuia tlakamej katli moatsonpoliuiltijtokej tlen kiijtoua Filipenses 2:13 uan 4:13?

¹⁹ Tlakamej katli moatsonpoliuiltijtokej nojkia kinamiki amo majmauisej uan kichiuasej ininteki. Toikniuaj katli itstokej ipan tlanechikoli tlauel kuali itstokej kema tlakamej nojua kinekij ma kintekimakakaj (1 Tim. 3:1). Sekij uelis amo kinekij tlatekipanosej. ¿Kenke? Pampa uelis achtouia mokuapolojkej uan moiljuiaj amo kinamiki elisej tlapaleuianij o ueuejtlakamej. O uelis moiljuiaj amo kuali kichiuasej ininteki. Tlaj ta kiampa timoiljuia, Jehová uelis mitspaleuis (xijpoua Filipenses 2:13; 4:13). Xikilnamiki Moisés, ya nojkia moiljuiyaya amo ueliskia kichiuas nopa tekitl tlen toTeotsij kimakak (Éx. 3:11). Jehová kipaleuik amo ma majmaui uan ma kichiua tlen kiiljuijtoya. Yeka, tlaj timajmaui, xikiljui Jehová ika nochi moyolo ma mitspaleui uan mojmostla xijpoua Biblia. Nojkia tlauel mitspaleuis tlaj timoyoliljuis ipan toTeotsij itekipanojkauaj katli uejkajkia itstoyaj uan amo majmajkej. Uan tijnextis amo timoueyimati tlaj tikiniljuis ueuejtlakamej ma mitsnextilikaj kenijkatsa tijchiuas se tekitl uan nochipa tikiniljuis ma mitsiljuikaj ipan tlake seyok tlamantli uelis tikinpaleuis. Tikinyololiniaj nochi tlakamej katli moatsonpoliuiltijtokej ma kinextikaj amo majmauij uan chikauak ma tekitikaj ipan tlanechikoli.

20, 21. 1) ¿Tlake kiilnamikilijkej Salomón? 2) ¿Ipan tlake uelis timotemachisej?

²⁰ David kiilnamikilik Salomón amo itstoskia iselti pampa Jehová kipaleuiskia ma kisenkaua nopa teokali (1 Crón. 28:20). Uelis Salomón moyoliljuik ipan tlen itata kiiljuik. Maske eliyaya telpokatl uan amo kema kichijtoya nopa tekitl, ya kichijki tlen monekiyaya. Amo majmajki uan kichijki iteki, uan pampa Jehová kipaleuik, kisenkajki nopa yejyektsi teokali ipan chikome xiuitl uan tlajko.

²¹ Kej kipaleuik Salomón, Jehová nojkia uelis techpaleuis amo ma timajmauikaj uan ma tijchiuakaj toteki ipan tochaj uan ipan tlanechikoli (Is. 41:10, 13). Tlaj tijnextiaj amo timajmauij kema tijtekipanouaj Jehová, uelis timotemachisej nelia techteochiuas nama uan nojkia teipa. Yeka, ma tijchiuakaj tlen David kiijtok: “Ximoyoltetili uan [...] xijchiua nopa tekitl”.