1. ¿Tlake ueliskia techpanos pampa maseualmej tlauel moueyimatij?

TIJMATIJ ouij tijchiuasej ipan tonemilis tlen Biblia kiijtoua. ¿Kenke ouij? Pampa ipan “itlamia tonali” nojua tlauel ouij tijmatij timoechkapantlalisej. Maseualmej san inijuantij moikneliaj, kinekij miak tomij, moueyimatij uan amo monauatiaj (2 Tim. 3:1-3). Maske sekij toTeotsij itekipanojkauaj amo kiampa kichiuaj, kemantika nojkia kinekiskiaj kipiasej tlen inijuantij kipiaj (Sal. 37:1; 73:3). Uelis moiljuiaj tlaj nelia moneki kiachtouitlalisej tlen sekinok kinpaleuia uan tlaj maseualmej nojua kintlepanitasej tlaj monejnemiltisej kej se akajya katli moechkapantlalia (Luc. 9:48). Tlaj tojuantij nojkia tijchiuaskiaj kej maseualmej uan timoueyimatiskiaj, uajka ayokmo kuali timouikaskiaj ininuaya toikniuaj uan ayokmo nesiskia tlaj tijtekipanouaj toTeotsij. Yeka, tlauel techpaleuis tlaj timomachtisej ipan Biblia tlen kichijkej se keskij maseualmej uan tijchiuasej kej inijuantij kichijkej.

2. ¿Tlake uelis tijyekosej tlen toTeotsij itekipanojkauaj katli uejkajki itstoyaj?

² Tlaj tijnekij tijchiuasej kej toTeotsij itekipanojkauaj, moneki kuali tikitasej tlake kichijkej. ¿Kenijkatsa mouampojchijkej  iuaya toTeotsij? ¿Tlake kichijkej uan yeka toTeotsij kuali kinitak? ¿Tlake kinpaleuik ma kichiuakaj tlen Jehová kinekiyaya? Tlaj timoiljuisej ipan ni tlajtlanili kema timomachtisej, tlauel techpaleuis kuali ma titlaneltokakaj.

3, 4. 1) ¿Kanke techtlajtolmakaj uan techmachtiaj? 2) ¿Kenke amo san moneki timomachtisej tlaj tijnekij kuali titlaneltokasej?

³ Tojuantij nochipa techmachtiaj uan techtlajtolmakaj ika Biblia, ika amatlajkuiloli, ipan jw.org, ipan JW Broadcasting, uan ipan tlanechikoli uan uejueyi tlanechikolistli. Tlaj tijnekij kuali titlaneltokasej, amo san moneki timomachtisej. Ipan Juan 4:34, Jesús kiijtok: “Kema nijchiua ipakilis noTata tlen nechtitlanki uan kema nijtlamichiua iteki, nechmaka chikaualistli keja tlakualistli nechmakaskia”.

⁴ Jesús kiijtok kema tijchiuaj tlen Jehová kineki, techpaleuia kuali ma titlaneltokakaj. ¿Kenijkatsa techpaleuia? Kema tijkuaj se tlenijki tlen techpaktia, kuali tiixuij uan tiyolpakij. Nojkia, kema tijchiuaj tlen toTeotsij kineki, techpaleuia kuali ma titlaneltokakaj uan kuali ma tijyolmatikaj. Kemantika, maske timokuesojtokej kema tiauij titlajtolmoyauaj, kema tiasij tochaj tlauel kuali tijyolmatij uan tlauel tiyolpakij.

5. ¿Kenijkatsa techpaleuis tlaj tijpiasej tlalnamikilistli?

⁵ Kema tijchiuaj tlen toTeotsij techmachtia, techpaleuia ma tijpiakaj tlalnamikilistli (Sant. 3:13). Nopa nelia tlauel kuali, pampa Biblia kiijtoua: “Tlalnamikistli eltok keja se kuali kuauitl tlen temaka se yolistli tlen nelia yejyektsi. Intla timochiuas titlalnamiki uan axtikiyokakauas motlalnamikilis, tijpias miak pakilistli ipan moyolis” (Prov. 3:13-18). Uan se tonali, Jesús kiniljuik itokilijkauaj: “Ya inkimachiliaj para niinmechiljuijtok ximotekipanokaj se ika seyok, uajka xijchiuakaj uan inmechmakas miak pakilistli” (Juan 13:17). Itokilijkauaj yolpaktoskiaj tlaj nochipa kichiuaskiaj tlen Jesús kinnauatik. Uan inijuantij kiampa kichijkej, pampa kineltokakej tlen kinnauatik uan nochipa kichijkej kampeka monejnemiltisej kej Jesús.

6. ¿Kenke moneki nochipa tijneltokasej tlen Biblia tlamachtia?

⁶ Ipan ni tonali, nojkia tlauel moneki tijneltokasej tlen Biblia kiijtoua. Ma timoiljuikaj ipan ni tlamantli. Se maseuali katli eli mecánico kuali momachtijtok kenijkatsa kichiuas iteki, uan uelis kipia miak tlamantli tlen uelis kitekiuis kema tekitis. Tlaj amo kitekiuia, san tlapik nochi tlen kipixtok. Uan maske uelis ipa kichijtok nopa tekitl uan kiyekojtok sekinok tlamantli, moneki nojua kichijtos nopa tekitl tlaj kineki elis se kuali mecánico. Nojkia kiampa pano ika tojuantij, kema pejki timomachtiaj Biblia, pejki tijchiuaj tlen timomachtiyayaj uan tlauel techpaleuik ipan tonemilis. Uan tlaj nojua tijnekij tiyolpaktosej, moneki mojmostla tijneltokasej tlen Jehová tlamachtia.

7. Tlaj tijnekij tijpiasej tlalnamikilistli, ¿tlake moneki tijchiuasej kema timomachtisej ipan Biblia tlen kichijkej sekinok?

⁷ Ma tikitakaj se keski tlamantli tlen kichiuaskia ma tijnextikaj tlaj nelia timoechkapantlaliaj uan ma tikitakaj kenijkatsa toTeotsij itekipanojkauaj katli uejkajkia itstoyaj nojkia kiixnamijkej nopa tlamantli. Tlaj tijnekij kuali titlaneltokasej, amo kinamiki san timomachtisej tlen kiijtoua ni tlamachtili, moneki timoiljuisej kenijkatsa uelis tijchiuasej ipan tonemilis uan kenijkatsa uelis nimantsi tijchiuasej.

8, 9. Kej kiijtoua Hechos 14:8-15, ¿kenijkatsa Pablo kinextik amo moueyimatiyaya? (Xikita nopa achtoui tlaixkopinkayotl).

⁸ Jehová “kineki nochi tlakamej ma momakixtikaj uan ma kimatikaj tlen nelia melauak” (1 Tim. 2:4). ¿Kenijkatsa tikinitaj maseualmej katli amo kimatij tlen melauak? Maske apóstol Pablo yajki ipan sinagogas pampa kinekiyaya kinpantis katli ya kiixmatiyayaj toTeotsij, ya amo san kinkamanaljuik judíos, nojkia kinnojnotski katli kinueyichiuayayaj sekinok teotsitsij. Tlen kichijkej katli kinueyichiuayayaj sekinok teotsitsij, kichijki ma kinexti tlaj nelia amo moueyimatiyaya.

⁹ Kema Pablo yajki ipan Licaonia, katli nopaya itstoyaj moiljuijkej ya uan Bernabé eliyayaj Júpiter (Zeus) uan Mercurio (Hermes), teotsitsij tlen inijuantij kinueyichiuayayaj. ¿Kinpaktik pampa maseualmej pejkej kinueyichiuaj? ¿Moiljuijkej nama kena kuali itstoskiaj uan ayokmo kintlaijiyouiltiskiaj? ¿Moiljuijkej nama kena kuali kintlakakiliskiaj pampa tlauel kinixmatiskiaj? Amo. Inijuantij nimantsi kitsayankej ininyoyo uan kiniljuijkej katli nopaya itstoyaj: “Axkinamiki tlen inkichiuaj. Tojuantij nojkia titlakamej keja inmojuantij” (Hech. 14:8-15).

10. ¿Kenke Pablo uan Bernabé kiijtojkej eliyayaj sanse kej sekinok maseualmej?

¹⁰ Maske Pablo uan Bernabé kiijtojkej san eliyayaj maseualmej kej sekinok, amo kiijtojkej nojkia tlaueyichiuayayaj kej nopa maseualmej. Nopa omej tlakamej kintlapejpenijtoyaj ma tlajtolmoyauakaj (Hech. 13:2). Uan nojkia kintlapejpenijtoyaj ika toTeotsij itonal uan motemachiyayaj yasej iluikak. Maske kintlapejpenijtoyaj, nojkia kimatiyayaj tlaj nopa maseualmej kuali kintlakakiliskiaj, ueliskiaj motemachisej yasej iluikak.

11. ¿Kenijkatsa uelis tijnextisej amo timoueyimatij kema titlajtolmoyauaj sanse kej Pablo kichijki?

¹¹ ¿Kenijkatsa uelis tijchiuasej kej Pablo uan amo timoueyimatisej? Moneki amo tijnekisej sekinok ma techuejkapantlalikaj kema kuali tijchiuasej se tlenijki pampa tijmatij Jehová techpaleuik. Nojkia, kualtiaskia timotlajtlanisej: “¿Kenijkatsa nikinita maseualmej katli nikinnojnotsa ipan tlajtolmoyaualistli? ¿Nojkia nitechikoita kej kichiuaj maseualmej katli itstokej kampa na niitstok?”. Tlauel kuali tlen kichiuaj Jehová itlajtoltemakauaj, pampa nojua kintemouaj maseualmej katli kinekij kimatisej tlen melauak. Kemantika, toikniuaj moneki kiyekosej inintlajtol maseualmej katli amo kinpatiitaj uan nojkia kimatisej tlake momajtokej kichiuaj. Inijuantij amo moiljuiaj amo tleno ininpati nopa maseualmej, yeka kichiuaj kampeka kuali kinkuamachilisej pampa kinekij ma asi ipan ininyolo tlen kinmachtiaj.

12. ¿Kenijkatsa Epafras kinextik kinikneliyaya uan kitekipachouayaya tlen kinpanoyaya sekinok?

¹² Nojkia tijnextiaj amo timoueyimatij uan tijneltokaj Jehová kema timomaijtouaj uan tijtlajtlaniaj ma kinpaleui toikniuaj (2 Ped. 1:1). Kej nopa kichijki Epafras. Biblia san expa kiijtoua tlen nopa toikni ipan amatlajkuiloli tlen Pablo kiijkuilok. Kema Pablo kitsaktoyaj ipan ichaj, kintlajkuiljuilik toikniuaj tlen Colosas uan kiniljuik kema Epafras momaijtouayaya, “mojmostla ika miak chikaualistli kitlajtlania toTeko” ma kinpaleui (Col. 4:12). Epafras kuali kinixmatiyaya uan kitekipachouayaya tlen kinpanoyaya. Uan maske nojkia kipixtoya kuesoli, pampa itstoya “ipan tlatsaktli”  iuaya Pablo, ya moiljuiyaya ipan tlen sekinok kinpolouayaya (Filem. 23). Kinpaleuiyaya uan kinextiyaya tlauel kiniknelia uan kitekipachouayaya tlen kinpanoyaya. Kema tojuantij timomaijtouaj uan tikinilnamikij toikniuaj, nojkia tlauel kinpaleuia, uan nojua tlauel kiampa pano kema tikintokaxtiaj (2 Cor. 1:11; Sant. 5:16).

13. ¿Kenijkatsa uelis tijchiuasej kej Epafras kema timomaijtosej?

¹³ ¿Ajkia inijuantij moneki ma tikinilnamikikaj kema timomaijtosej? Ma timoiljuikaj ipan se keskij toikniuaj. Sanse kej Epafras, miakej toikniuaj kitlajtlaniaj toTeotsij ma kinpaleui se keskij toikniuaj tlen tlanechikoli o ichampoyouaj se toikni katli kipiaj miak kuesoli o moneki kitlapejpenisej tlake kichiuasej o kenijkatsa amo tlajtlakolchiuasej. Sekij toikniuaj kintokaxtiaj toikniuaj katli eltok inintoka ipan jw.org, kampa kiijtoua “Testigos de Jehová presos por sus creencias” (PRENSA > ASUNTOS LEGALES). Nojkia moneki tikinilnamikisej toikniuaj katli mijki se tlen ininchampoyouaj, katli tlaijiyouiaj pampa amo kipiaj tomij, katli momanauijkej kema se tlenijki kintlasojsoljuilik o kema onkak se tlauilankayotl. Itstokej miakej toikniuaj, uan tojuantij uelis tikiljuisej toTeotsij ma kinpaleui. Kema kiampa tijchiuaj, tijnextiaj amo san timosentlaliaj ipan tojuantij pampa nojkia timoiljuiaj ipan tlen sekinok kinpano (Filip. 2:4). Jehová nochipa techtlakakilia kema kiampa timomaijtouaj.

14. ¿Kenke uelis tikijtosej Jehová technextilia kenijkatsa kuali tikintlakakilisej sekinok?

¹⁴ Uelis tijnextisej amo timoueyimatij kema kuali tikintlakakiliaj sekinok. Santiago 1:19 kiijtoua tlake moneki kichiuas se Cristo itokilijka: “Nimantsi xijtlakakilikaj kuali kema seyok inmechkama[nalj]uia”. Jehová nochipa kiampa kichiua (Gén. 18:32; Jos. 10:14). Ma tikitakaj tlake techmachtia Éxodo 32:11-14 (xijpoua). Maske Jehová amo monekiyaya kitlakakilis Moisés, ya kikajki ma kiijto tlen kiyolmatiyaya. Uelis tojuantij amo tijtlakakiliskiaj se akajya katli miakpa mokuapolojtok yon tijchiuaskiaj tlen techiljuia. Jehová kipia iyolo uan kintlakakilia katli momaijtouaj ika nochi ininyolo.

15. ¿Kenijkatsa uelis tijchiuasej kej Jehová?

¹⁵ Kualtiaskia nochi timotlajtlanisej ni: “Tlaj Jehová amo moueyimati uan kintlakakilia maseualmej kej kichijki ika Abraham, Raquel, Moisés, Josué, Manoa, Elías uan Ezequías, ¿amo kinamiki nojkia kiampa nijchiuas? ¿Uelis nijnextis nikinpatiita uan nikintlepanita toikniuaj uan nijtlakakilis o nijchiuas tlen nechiljuiaj? ¿Itstok se akajya ipan tlanechikoli o se tlen nochampoyouaj katli moneki ma nijtlakakili? Tlaj kena, ¿tlake nijchiuas?” (Gén. 30:6; Juec. 13:9; 1 Rey. 17:22; 2 Crón. 30:20).

16. ¿Tlake kichijki David kema Simei kikualankamakak?

¹⁶ Kema amo timoueyimatij nojkia techpaleuia kema sekinok kinekij techkualankamakasej (Efes. 4:2). Ipan 2 Samuel 16:5-13 (xijpoua) nesi kenijkatsa uelis kuali timonauatisej kema se akajya techchiuilia tlen amo kuali. Simei, katli eliyaya iuikal Saúl, kintlaijiljuik uan kinmotlak David uan itekipanojkauaj. Maske David ueltoskia kimiktis nopa tlakatl, ya kiijiyouik. ¿Tlake kipaleuik amo ma momakuepa? Ma tikitakaj tlake kipaleuik ipan Salmo 3.

17. 1) ¿Kenke David amo momakuepki? 2) ¿Kenijkatsa uelis tijchiuasej kej David?

¹⁷ David kiijkuilok Salmo 3 kema cholouayaya pampa ikone Absalón kinekiyaya  kimiktis. Versículos 1 uan 2 monamiki ika tlen kiijtoua capítulo 16 tlen pilamochtsi 2 Samuel. Uan Salmo 3:4 kinextia David tlauel motemachiyaya ipan toTeotsij. Ya kiijtok: “Chikauak nimitstsajtsilik, toTeko, para tinechpaleuis. Uan ta tinechnankilik hasta kampa tionitstok nepa ipan motepe tlen tlatsejtseloltik”. Tojuantij nojkia uelis timomaijtosej kema techchiuilisej tlen amo kuali. Kiampa Jehová techmakas itonal tlen techpaleuis ma tikijiyouikaj. ¿Kuali tijmati ipan tlake tlamantli kinamiki timonauatis o titetlapojpoljuis kema se akajya mitschiuilia tlen amo kuali? ¿Timotemachiaj Jehová kiita kema titlaijiyouiaj uan techpaleuis?

18. ¿Kenke timosentlalijtok tijchiuas tlen Jehová technauatia?

¹⁸ Tlaj tijchiuasej tlen kuali, tijselisej miak tlateochiualistli. Yeka, Proverbios 4:7 kiijtoua: “Más ipati [...] para tijtemos tlalnamikilistli”. Maske tlaixmatili uelis techpaleuis ma tijpiakaj tlalnamikilistli, tlen tijtlapejpenisej kinextis tlaj nelia titlalnamikij uan amo nopa tlamantli tlen tijmatij. Biblia kiijtoua tsikamej tlauel tlalnamikij maske amo kipiaj tlaixmatili, kiampa kiijtoua pampa inijuantij kichiuaj tlamantli tlen kinpaleuia kuali ma itstokaj teipa (Prov. 30:24, 25). Cristo “kipanextia [...] itlalnamikilis toTeko” uan nochipa kichiua tlen kipaktia iTata (1 Cor. 1:24; Juan 8:29). ToTeotsij kimati amo eli sanse tijmatisej tlake moneki tijchiuasej uan kema nelia tijchiuaj tlen tijmatij. Ya kinteochiuas katli amo moueyimatij, katli kiijiyouiaj nochi uan katli kichiuaj tlen kuali (xijpoua Mateo 7:21-23). Yeka, maske amo nimantsi panos nopa uan moneki tijpiasej toyolo, ma tijchiuakaj kampeka tikinpaleuisej sekinok nojkia ma moechkapantlalikaj uan kiampa nochi kuali tijtekipanosej Jehová ipan tlanechikoli. Tlaj kiampa tijchiuasej, tijnextisej amo timoueyimatij uan techpaleuis nochipa ma tiyolpaktokaj.