TLAMACHTILI 38
“Xiualakaj [...], uan na niinmechkixtilis inmotlamamal”
“Xiualakaj kampa na nochi inmojuantij tlen intlaxikouaj uan intlamamaluikaj etik, uan na niinmechkixtilis inmotlamamal para ximoseuikaj uan ximosiajkauakaj” (MAT. 11:28).
UIKATL 17 “Kena nijneki”
TLEN MOIXTOMAS *
1. Kej kiijtoua Mateo 11:28-30, ¿tlake kitenkajki Jesús?
“XIUALAKAJ kampa na [...], uan na niinmechkixtilis inmotlamamal”. Jesús kintenkauilik ni tlamantli miakej maseualmej katli kitlakakilijtoyaj (xijpoua Mateo 11:28; 11: 29, 30, TNM *). Tlen kiijtok nelnelia eliyaya temachtli. Ma timoiljuikaj kenijkatsa kichikajki se siuatl katli tlauel mokokouayaya.
2. ¿Kenijkatsa Jesús kipaleuik se siuatl?
2 Nopa siuatl monekiyaya nima ma kipaleuikaj. Maske miakej tepajtianij kiitstoyaj, yon se axueltoya kichikaua. Uan nopa Tlanauatili kiijtouayaya eliyaya “axtlapajpaktik” (Lev. 15:25). Kema kimatki Jesús kinchikauayaya katli mokokouayayaj, yajki kitemoua. Kema kipantito Jesús, kiitskilik itenuaxo iyoyo uan nimantsi mochikajki. Jesús amo san kichikajki, nojkia kinextik kipatiitayaya. Ika miak tlaiknelili kiiljuik “nane”, kiampa kinextik kitlepanitayaya. ¡Uelis tlauel kuali kiyolmatki uan tlauel yolpajki nopa siuatl! (Luc. 8:43-48).
3. ¿Tlake tlajtlanili tijnankilisej ipan ni tlamachtili?
3 Kej tikitaj, nopa siuatl yaya katli achtoui monechkauik pampa yajki kitemoua Jesús. Tojuantij nojkia moneki tijchiuasej kampeka tijnechkauisej Jesús. Maske ipan ni tonali Jesús amo kinchikaua katli kitemouaj, ya nojua techtlaneui ma tijchiuakaj ni: “Xiualakaj kampa na [...], uan inkipantisej tlen inmechyoltlalis”. Ipan ni tlamachtili tijnankilisej makuili tlajtlanili: ¿Kenijkatsa timonechkauiaj ika Jesús? ¿Tlake kinejki kiijtos Jesús kema kiijtok “xijkechpanokaj nokua”? ¿Tlake techmachtia tlen Jesús kichijki? ¿Kenke kuali tijyolmatij tijchiuasej nopa tekitl tlen techmakatok? ¿Uan tlake techpaleuis nojua kuali ma tijyolmatikaj kema tijchijtosej nopa tekitl tlen techmakatok?
“XIUALAKAJ KAMPA NA”
4, 5. ¿Kenijkatsa uelis tijnechkauisej Jesús?
4 Tlaj tijnekij tijnechkauisej Jesús, moneki timomachtisej tlen kichijki uan tlen kiijtok (Luc. 1:1-4). Yeka, moneki timomachtisej nochi tlen panok ipan inemilis. Ni tlamantli san toselti uelis tijchiuasej. Nojkia timonechkauiaj ika Jesús kema tijtlapejpeniaj tielisej tiitokilijkauaj uan timoatsonpoliuiltiaj.
5 Nojkia timonechkauiaj ika Jesús kema tikiniljuiaj ueuejtlakamej ma techpaleuikaj. Inijuantij elij kejuak se nemaktili tlen Jesús techmakatok, uan kintlalijtok ma kinmokuitlauikaj itokilijkauaj (Juan 21:16; Efes. 4:7, 8, 11; 1 Ped. 5:1-3). Amo kinamiki timoiljuisej ueuejtlakamej kiitasej tlake timoiljuiaj uan kimatisej tlake techpoloua, moneki tojuantij timonechkauisej uan tikiniljuisej ma techpaleuikaj. Ma tikitakaj tlen kiijtok toikni Julian: “Kema ayokmo nitlatekipanok Betel pampa nimokokok, se nouampo nechiljuik ma nikiniljui ueuejtlakamej ma nechpaxalokaj uan ma nechyolchikauakaj. Maske achtoui nimoiljuik amo monekiyaya, kena nikiniljuik ma nechitatij. Kema nechpaxalojkej, nikitak kejuak se yejyektsi nemaktili tlen amo kema nechmakatoyaj”. Ueuejtlakamej katli kuali tlatekipanouaj, kej katli kipaxalojkej Julian, uelis techpaleuisej ma tijpiakaj “itlalnamikilis” Cristo, ni kiijtosneki tijkuamachilisej kenijkatsa moiljuia Jesús uan tijchiuasej kej ya kichijki (1 Cor. 2:16; 1 Ped. 2:21). ¡Ni nelia eli se yejyektsi nemaktili!
“XIJKECHPANOKAJ NOKUA”
6. ¿Tlake kinejki kiijtos Jesús kema kiijtok: “Xijkechpanokaj nokua”?
6 Kema Jesús kiijtok ma tijkechpanokaj ikua, uelis kinejki kiijtos ma tijkauakaj ma technauati. Uelis nojkia kinejki kiijtos ma tijkechpanokaj ikua iuaya uan sansejko ma tijtekipanokaj Jehová. Tlaj ya nopa kinejki kiijtos o amo, nopa tlajtoli techilnamikilia moneki chikauak titlatekipanosej.
7. Kej kiijtoua Mateo 28:18-20, ¿tlake tekitl techmakatokej uan ipan tlake timotemachiaj?
7 Kema timotemaktiliaj ika Jehová uan timoatsonpoliuiltiaj, tijnextiaj tijnekij tijtokilisej Jesús. Ya kintlaneui nochi maseualmej, uan kinselia nochi katli nelnelia kinekij kitekipanosej Jehová ika nochi ininyolo (Juan 6:37, 38). Nochi katli kitokiliaj Cristo kipiaj se ueyi tlateochiualistli, pampa uelij kipaleuiaj Jesús ika nopa tekitl tlen iTata kimakatok. Uan uelis timotemachisej Jesús nochipa techpaleuis ipan nopa tekitl (xijpoua Mateo 28:18-20, TNM *).
“XIMOMACHTIKAJ TLEN NA”
Ma tikinyolchikauakaj sekinok kej Jesús kichijki (Xikita párrafos 8-11). *
8, 9. 1) ¿Kenke maseualmej kinekiyayaj itstosej iuaya Jesús? 2) ¿Tlake moneki timotlajtlanisej?
8 Nochi maseualmej katli amo moueyimatiyayaj kinpaktiyaya itstosej iuaya Jesús (Mat. 19:13, 14; Luc. 7:37, 38). ¿Kenke? Pampa amo eliyaya kej nopa fariseos, katli amo teikneliyayaj uan tlauel moueyimatiyayaj (Mat. 12:9-14). Jesús tlauel teikneliyaya uan moechkapantlaliyaya. Fariseos nojkia kinekiyayaj kipiasej miak tlamantli uan tlauel moueyimatiyayaj ika tlen kichiuayayaj. Uan Jesús kinmachtik itokilijkauaj amo ma kinekikaj tlapijpiasej, ma moechkapantlalikaj uan ma kinpaleuikaj sekinok (Mat. 23:2, 6-11). Nopa fariseos kinmajmatiyayaj maseualmej, yeka inijuantij kichiuayayaj tlen kinnauatiyayaj (Juan 9:13, 22). Jesús amo kiampa kichijki, ya kinextik tlauel kinikneliyaya ika tlen kichijki uan nochipa kinnojnotski ika yamanik tlajtoli.
9 ¿Tijnextijtokej tlen Jesús kichijki ipan tonemilis? Ma timotlajtlanikaj: “¿Nechitaj sekinok kej se akajya katli amo mosisinia yon se kentsi uan nelia moechkapantlalia? ¿Nijneki nijchiuas se keski tekitl tlen amo tlauel ipati uan kiampa nikinpaleuis sekinok? ¿Nikinita sekinok ika tlatlepanitakayotl?”.
10. ¿Tlake kichijki Jesús kema maseualmej itstoyaj iuaya?
10 Jesús kichijki kuali ma kiyolmatikaj nopa maseualmej katli itstoyaj iuaya uan yolpakiyaya kema kinmachtiyaya (Luc. 10:1, 19-21). Kiniljuiyaya ma kitlatsintokilikaj tlen kinekiyayaj kimatisej pampa kinekiyaya kimatis tlake moiljuiyayaj (Mat. 16:13-16). Se kuauitl katli kuali kiatekiaj uan kimokuitlauiaj, amo uaki uan temaka itlajka kema ipoual. Jesús kejuak kiampa kichijki ika itokilijkauaj, yeka kiyekojkej miak tlamantli uan kichijkej tlen kuali.
Ma titetlakakilikaj uan ma timouampojchiuakaj ininuaya sekinok
Ma titlajtolmoyauakaj ika miak pakilistli
Amo ma timoueyimatikaj uan chikauak ma titekitikaj *
11. ¿Tlake uelis timotlajtlanisej?
11 Tlaj techtekimakatokej, kualtiaskia ma timotlajtlanikaj: “¿Kenijkatsa kiyolmatij katli tekitij nouaya o nochampoyouaj? ¿Nitlapaleuia ma onka tlaseuilistli? ¿Nikiniljuia sekinok ma nechtlatsintokilikaj tlen kinekij kimatisej? ¿Nijchiua kampeka nijkuamachilis tlen moiljuiaj?”. Amo kema ma tijchiuakaj kej fariseos, katli kualaniyayaj kema kintlajtlaniyayaj se keskij tlamantli uan kintlatsakuiltiyayaj katli kiijtouayayaj sekinok tlamantli tlen inijuantij amo kinpaktiyaya (Mar. 3:1-6; Juan 9:29-34).
“INKIPANTISEJ TLEN INMECHYOLTLALIS”
12-14. ¿Kenke kuali tijyolmatij kema tijchiuaj nopa tekitl tlen Jesús technauatijtok?
12 ¿Kenke timoyoltlaliaj o kuali tijyolmatij kema tijchiuaj nopa tekitl tlen Jesús technauatijtok? Ma tikitakaj san se keski tlamantli.
13 Itstokej touaya katli kuali techyakanaj. Maske san Jehová tlauel kuali techyakana, ya nochipa tetlaskamatilia uan amo kinkualankauia itekipanojkauaj. Tlauel kipatiita nochi tlen tijchiuaj (Heb. 6:10). Uan techmaka chikaualistli tlen techpaleuia ma tijchiuakaj toteki (2 Cor. 4:7; Gál. 6:5). ToTlanauatijka Jesucristo nojkia kuali technextilia kenijkatsa moneki tikinitasej sekinok (Heb. 13:20; 1 Ped. 5:2). Ueuejtlakamej kichiuaj kampeka kichiuasej kej Jesús, katli eli se kuali “tlamokuitlauijketl” (Heb. 13:20; 1 Ped. 5:2). Kichiuaj kampeka techyolchikauasej, techiknelisej uan amo majmauisej kema techmachtisej uan techmokuitlauisej.
14 Tikinpiaj kuali touampoyouaj katli ininuaya titlatekipanouaj. Ipan ni tonali amo aka tlauel kuali kiyolmati kej tojuantij, katli tijtekipanouaj toTeotsij, uan nojkia san tojuantij tikinpiaj kuali touampoyouaj pampa nelnelia timoikneliaj. Ma timonejneuilikaj ipan ni tlamantli: maske katli ininuaya titlatekipanouaj moyakanaj ika toTeotsij itlanauatiljuaj, inijuantij amo moiljuiaj san inijuantij tlauel ininpati. Uan maske uelij kichiuaj miak tlamantli, amo moueyimatij uan tlauel kinpatiitaj sekinok. Amo techitaj san kej tlen ueli maseualmej katli ininuaya tekitij, techitaj kej tiininuampoyouaj. Uan pampa tlauel techikneliaj, inijuantij techmanauiskiaj maske ueliskiaj mikisej.
15. ¿Kenijkatsa tijyolmatij kema tijchiuaj nopa tekitl tlen techmakatokej?
15 Tijchiuaj se kuali tekitl. Tikinpaleuiaj maseualmej ma kiixmatikaj Jehová uan tikinmatiltiaj kenijkatsa Satanás tlauel tlakajkayaua (Juan 8:44). Satanás kejuak kintlamamaltia maseualmej ika miak tlamantli tlen amo yajatij. Ya kichiua maseualmej ma moiljuikaj Jehová amo kema kintlapojpoljuis uan amo kinamiki ma kinikneli. Nopa istlakatili nelia tlauel amo kuali uan tlauel kinyolkokoua maseualmej. Kema timonechkauiaj ika Cristo, toTeotsij techtlapojpoljuia pampa ya nelnelia tlauel techiknelia (Rom. 8:32, 38, 39). Tlauel tiyolpakij kema tikinpaleuiaj sekinok ma motemachikaj ipan Jehová uan kema tikitaj kenijkatsa kinpaleuia kimatisej tlen melauak.
NOJUA XIMOYOLTLALI IKA NOPA TEKITL TLEN JESÚS MITSMAKATOK
16. ¿Kenke nopa tlamamali tlen Jesús kiijtoua ma tijuikakaj amo eli sanse ika sekinok?
16 Kema Jesús kiijtoua ma tijuikakaj itlamamal, nopa tlamamali amo eli sanse ika sekinok tlen moneki tikijiyouisej. Ma timoiljuikaj ipan ni tlamantli: kema se tonal titekitij, titiotlakiliaj tisiajtokej uan amo kuali tijyolmatij. Kema tijtekipanouaj Jehová uan Cristo amo kiampa pano, pampa nelnelia tlauel kuali tijyolmatij. Uelis kemantika tlauel tisiajtokej uan moneki nojua timochiualtisej tiasej tlanechikoli. Maske tijchiuaj se ueyi kampeka, kema titlakuepiliaj tochaj tlauel kuali tijyolmatij uan tijpiaj chikaualistli. Uan nojkia kiampa pano kema moneki tijchiuasej kampeka tiasej titlajtolmoyauatij o timomachtisej toselti. Tlen tijyolmatij kema tijchiuaj nopa, techpaleuia ma tikitakaj amo san tlapik nochi kampeka tlen tijchiuaj.
17. ¿Tlake moneki tikilnamikisej, uan ipan tlake moneki kuali timoiljuisej?
17 Moneki tikilnamikisej amo uelis tijchiuasej se keski tlamantli pampa uelis tlauel tisiajtosej. Yeka, moneki kuali timoiljuisej tlake tlamantli tlauel techsiauiltia. Uelis tlauel tisiauij ipan toteki pampa tijnekij titlapijpiasej. Ma tikilnamikikaj nopa telpokatl katli kitlajtlanik Jesús tlake monekiyaya kichiuas uan kiampa itstoskia nochipa. Nopa telpokatl kichiuayaya tlen kiijtouayaya Tlanauatili uan uelis eliyaya se kuali maseuali, pampa pilamochtsi Marcos kiijtoua kema Jesús kiitak, kiiknelik nopa telpokatl. Yeka, kiiljuik: “Xia, xijnamakati nochi tlen tijpia uan [...] teipa xiuala, xinechtokili”. Nopa telpokatl tlauel ouij kimatki kichiuas tlen kiiljuijkej, uan kinextik amo tlauel kinekiyaya kitokilis Jesús uan yeka amo kikajki nochi tlen kipixtoya (Mar. 10:17-22). Ya amo kinejki nopa tekitl tlen Jesús kimakaskia uan nojua mosentlalik tlapijpias (Mat. 6:24). ¿Tlake tijchijtoskiaj tojuantij?
18. ¿Tlake kualtiaskia tijchiuasej, uan kenijkatsa techpaleuis?
18 ¿Kenke kualtiaskia ma tikitakaj tlake tlamantli tikachtouitlaliaj ipan tonemilis? Pampa nopa techpaleuis ma timosentlalijtokaj kuali titlatekipanosej. Se telpokatl katli itoka Mark, kiijtoua: “Tlauel miak xiuitl nimoiljuik amo tlauel nitlapijpiayaya. Maske nieliyaya precursor, nochipa nimoiljuijtoya ipan tomij uan kenijkatsa ueliskia nijpias sekinok tlamantli. Nijnekiyaya nijkuamachilis kenke ipan nonemilis nijmatiyaya ouij se keski tlamantli. Teipa, nikitak san nikachtouitlaliyaya tlen na nijnekiyaya uan nijmakayaya Jehová san tlen mokauayaya, kej nochikaualis uan kauitl”. Mark kipatlak itlalnamikilis uan inemilis pampa kinekiyaya tlauel kuali kitekipanos Jehová. Ya kiijtoua: “Maske kemantika achi nimokuesoua, inintlapaleuil Jehová uan Jesús nechpaleuijtok ma nimosentlali nojua kuali nitlatekipanojtos”.
19. ¿Kenke moneki tikitasej kej kinamiki tlen techmakatokej?
19 Nojua kuali tijyolmatisej kema tijchiuasej nopa tekitl tlen Jesús techmakatok tlaj tijchiuasej eyi tlamantli. Se, tikitasej kej kinamiki tlen techmakatokej. Jehová techmakatok nopa tekitl tlen tijchiuaj, yeka kinamiki tijchiuasej kej ya technauatia. Tojuantij tielij tiitlatekipanojkauaj uan ya eli toTeko (Luc. 17:10). Tlaj tijchiuaskiaj nopa tekitl kej tojuantij tijnekiskiaj, uajka ayokmo kuali tijyolmatisej. ¿Kenke tikijtouaj ni? Maske se toro tlauel tetik, uelis mokokos uan nima siauis tlaj amo yaui kampa kiuika katli tlapoxonia. Tojuantij nojkia ueliskia techpanos nopa. Uan tlaj tijkauaj Jehová ma techyakana, uajka tijchiuasej miak tlamantli uan amo tleno techtsakuilis. Ma tikilnamikikaj amo aka uelis kitsakuilis tlen Jehová mosentlalia kichiuas (Rom. 8:31; 1 Juan 4:4).
20. ¿Kenijkatsa kinamiki tikitasej nopa tekitl tlen Jesús techmakatok?
20 Ome, tijchiuasej toteki ika nochi toyolo. Tojuantij chikauak titekitij pampa tijnekij tijueyichiuasej toTeotsij Jehová. Ipan achtoui siglo, miakej maseualmej kichijkej miak tlamantli pampa kinekiyayaj tlapijpiasej uan moueyichiuasej. Yeka, amo yolpajkej uan kitlauelkajkej Jesús (Juan 6:25-27, 51, 60, 66; Filip. 3:18, 19). Uan sekinok maseualmej katli tlatekipanojkej pampa nelnelia kiikneliyayaj toTeotsij uan kinikneliyayaj maseualmej, tlauel yolpajkej kema nojua itstoyaj ipan Tlaltipaktli uan motemachijkej teipa itstoskiaj iluikak iuaya Cristo. Tojuantij nojkia tlauel tiyolpakisej tlaj tikitasej kej kinamiki nopa tekitl tlen Jesús techmakatok.
21. Kej kiijtoua Mateo 6:31-33, ¿tlake timotemachiaj kichiuas Jehová?
21 Eyi, ma tijmajtokaj tikixnamikisej tlaouijkayotl. Tijtlapejpenijkej se tekitl kampa moneki chikauak titekitisej, uan yeka tijkajtokej miak tlamantli. Uan maske Jesús kiijtok sekinok techtlatsakuiltiskiaj, uelis timotemachisej Jehová techmakas nopa chikaualistli tlen techpaleuis ma tikijiyouikaj tlen ueli tlaouijkayotl. Tlaj tikijiyouisej nochi, techpaleuis nojua kuali ma titlaneltokakaj (Sant. 1:2-4). Nojkia uelis timotemachisej Jehová techmakas nochi tlen moneki, Jesús nochipa techyakanas uan toikniuaj nochipa techyolchikauasej (xijpoua Mateo 6:31-33; Juan 10:14; 1 Tes. 5:11). ¡Nochi ni tlamantli techpaleuis ma tikijiyouikaj tlen ueli tlaouijkayotl!
22. ¿Kenke tlauel tiyolpakij?
22 Maske nopa siuatl katli Jesús kichikajki kuali kiyolmatki ipan nopa tonali, ya ueliskia nochipa kiampa kiyolmatis tlaj kitokiliskia Jesús. Tlaj kiampa kichijki, uajka kiselik se ueyi tlateochiualistli: tlatekipanos iuaya Jesús ipan iluikak. Nochi tlen kikajki amo tleno ipati, pampa kiselik seyok tlamantli tlen nelia ipati. Tlaj timotemachiaj tiitstosej ipan iluikak o ipan Tlaltipaktli, nochi tlauel tiyolpakij pampa tijchijkej tlen Jesús kiijtok: “Xiualakaj kampa na”.
UIKATL 13 Ma tijchiuakaj kej Cristo
^ párr. 5 Jesús kineki ma tijnechkauikaj. ¿Tlake kiijtosneki tijnechkauisej? Ipan ni tlamachtili tijnankilisej ni tlajtlanili uan techilnamikilis kenijkatsa tlauel kuali tijyolmatij kema titlatekipanouaj iuaya Cristo.
^ párr. 1 Mateo 11:29, 30, TNM: “Xijkechpanokaj nokua uan ximomachtikaj tlen na, pampa na amo nimosisinia uan amo nimoueyimati, uan inkipantisej tlen inmechyoltlalis. Pampa nokua amo inmechkechpankokos uan notlamamal amo etik”.
^ párr. 7 Mateo 28:18-20, TNM: “Uan Jesús monechkauik uan kinkamanaljuik, kiniljuik: ‘Nochi tlanauatili nechmakatokej ipan iluikaktli uan ipan Tlaltipaktli. Uajka, xiakaj, uan xijchiuakaj ma elikaj notokilijkauaj maseualmej tlen nochi altepemej, xikinatsonpoliuiltikaj ika noTata itoka uan ika notoka uan ika noTata itonal, xikinmachtikaj ma kineltokakaj nochi tlen niinmechnauatijtok uan, ¡xikitakaj!, mojmostla niitstos inmouaya uan nojkia kema tlamis nochi tlamantli tlen amo kuali’”.
^ párr. 62 TLEN NESI IPAN TLAIXKOPINKAYOMEJ: Jesús kinyolchikajki maseualmej ika miak tlamantli tlen kichijki.
^ párr. 68 TLEN NESI IPAN TLAIXKOPINKAYOMEJ: Se toikni kichiua kampeka kichiuas kej Jesús.
